Tổng thống Obama: Mỹ có thể động binh nếu biển Đông bất ổn

Tổng thống Barack Obama ngày 28.5 cảnh báo Mỹ có thể sẽ điều quân đến biển Đông nếu đồng minh của mình tại đó bị ảnh hưởng bởi “sự hung hăng mất kiểm soát”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tại Học viện Quân sự Hoa Kỳ ngày 28.5 – Ảnh: Reuters

Trong bài phát biểu về chính sách ngoại giao tại buổi lễ tốt nghiệp của Học viện Quân sự West Point ngày 28.5, ông Obama cho biết quân đội Mỹ phải sẵn sàng đối phó với những cuộc khủng hoảng, theo AFP.

“Sự hung hăng mất kiểm soát trong khu vực, dù ở Ukraine, trên biển Đông hoặc bất kỳ nơi nào trên thế giới cuối cùng cũng sẽ ảnh hưởng đến đồng minh của chúng ta và có thể buộc quân đội của chúng ta can thiệp”, ông Obama nói.

“Chúng ta không thể làm ngơ trước những gì diễn ra ngoài lằn ranh biên giới mình”.

Mặc dù không nêu đích danh quốc gia nào nhưng theo AFP, ông Obama đang ám chỉ những hành động của Trung Quốctrên biển Đông gần đây mà Washington từng lên án là “khiêu khích”.

Philippines và Nhật Bản, hai đồng minh của Mỹ, đang có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông.

Căng thẳng đang leo thang ở biển Đông khi Trung Quốc đưa giàn khoan trái phép Hải Dương-981 vào vùng biển Việt Nam. Ngày 26-5, tàu cá của Trung Quốc đã đ.âm chìm tàu cá của ngư dân Đà Nẵng tại khu vực cách giàn khoan này 17 hải lý, là ngư trường truyền thống, thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.

Cũng trong ngày 28.5, tại buổi họp báo ở thủ đô Hà Nội, Thượng nghị sĩ Benjamin Cardin, Chủ tịch Tiểu ban Đông Á – Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, cho biết Mỹ phản đối hành động “gây hấn” của Trung Quốc trên biển Đông.

Muốn có ảnh hưởng, phải biết làm gương

Trong bài phát biểu, Tổng thống Obama cũng nhấn mạnh: “Ảnh hưởng của Mỹ luôn mạnh mẽ hơn khi chúng ta làm gương”.

“Chúng ta không thể tự đặt mình ra khỏi những luật lệ mà áp dụng cho mọi người. Chúng ta không thể nỗ lực giải quyết các vấn đề tại biển Đông khi mà Thượng viện Mỹ còn từ chối phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển, bất chấp việc các lãnh đạo quân sự cấp cao cho rằng công ước này sẽ tăng cường an ninh quốc gia”, ông Obama nói.

Đã có 164 quốc gia, bao gồm các đồng minh của Mỹ, phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển(UNCLOS). Tuy vậy, Mỹ vẫn chưa phê chuẩn công ước này.

Tiến sĩ Mark Valencia (Mỹ) nhận định với Thanh Niên Online: “Chính việc chưa phê chuẩn UNCLOS có thể sẽ khiến cho Mỹ bị coi là đạo đức giả khi lại đem đem công ước này ra để phê phán các tuyên bố chủ quyền và hành vi trên biển của Trung Quốc”.

Tuy vậy, trả lời Thanh Niên Online, các chuyên gia phân tích cho rằng nguyên nhân mấu chốt khiến Mỹ chưa phê chuẩn UNCLOS xuất phát từ sự không đồng thuận giữa chính phủ và Thượng viện. Các đời Tổng thổng Mỹ, từ Bill Clinton trong thập niên 1990 cho đến Obama hiện giờ, đã liên tục thúc giục Thượng viện phê chuẩn UNCLOS nhưng đều bất thành.

Trong bài phát biểu ngày 28.5, Tổng thống Obama gọi sự chần chừ phê chuẩn UNCLOS của Thượng viện Mỹ là “sự thoái lui, chứ không phải lãnh đạo.

“Đó không phải là thế mạnh, mà là điểm yếu”.

Theo TNO