Tổng giám đốc IAEA tới Tehran trao đổi về chương trình hạt nhân của Iran
Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim đưa tin, ngày 13/11, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi đã đến thủ đô Tehran để hội đàm với các quan chức cấp cao Iran về chương trình hạt nhân của nước này.
Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi phát biểu trong một cuộc họp báo ở Washington, DC, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo Tasnim, người đứng đầu IAEA dự kiến sẽ hội đàm với Chủ tịch Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami vào sáng 14/11 (giờ địa phương) và tham dự một cuộc họp báo chung sau hội đàm.
Trước đó, ngày 11/11, Thứ trưởng Ngoại giao Iran phụ trách các vấn đề pháp lý và quốc tế Kazem Gharibabadi cho biết ông Grossi cũng sẽ gặp Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Bộ trưởng Ngoại giao Seyed Abbas Araghchi trong chuyến thăm kéo dài 2 ngày. Chuyến đi này nằm trong các hoạt động đang diễn ra giữa Iran và IAEA, sau tuyên bố chung được đưa ra vào năm ngoái nhằm tăng cường hợp tác giữa hai bên.
Video đang HOT
Ngày 12/11, một ngày trước chuyến đi, Tổng Giám đốc Grossi đã kêu gọi giới lãnh đạo Iran từng bước giải quyết các vấn đề tồn tại lâu nay giữa hai bên. Tuyên bố được đưa ra khi ông Grossi trả lời phỏng vấn bên lề Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) tại Baku, Azerbaijan.
Trong nhiều tháng, người đứng đầu IAEA đã nỗ lực để đạt được tiến bộ với Iran về các vấn đề như thúc đẩy hợp tác giám sát nhiều hơn tại các cơ sở hạt nhân, cũng như giải thích về dấu vết uranium được tìm thấy tại các địa điểm không được công bố. Tuy nhiên, những nỗ lực này đã không đạt được nhiều kết quả và với sự trở lại của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump, người được cho là sẽ khôi phục chính sách gây sức ép tối đa đối với Iran.
Iran đã ký thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), với các cường quốc thế giới vào tháng 7/2015, chấp nhận các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của nước này để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận vào tháng 5/2018, tái áp đặt các lệnh trừng phạt và thúc đẩy Iran thu hẹp một số cam kết hạt nhân của mình.
Những nỗ lực nhằm khôi phục JCPOA bắt đầu được thực hiện vào tháng 4/2021 tại Vienna, Áo. Tuy nhiên, qua nhiều vòng đàm phán, các bên vẫn chưa đạt được tiến triển đáng kể nào kể từ các cuộc đàm phán gần đây nhất hồi tháng 8/2022.
IAEA thông qua nghị quyết mới liên quan chương trình hạt nhân của Iran
Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, ngày 5/6, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã thông qua nghị quyết chỉ trích Iran thiếu hợp tác với cơ quan này.
Đây là động thái đầu tiên kể từ tháng 11/2022, trong bối cảnh các nước phương Tây lo ngại Tehran có thể đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân, song Iran kiên quyết bác bỏ.
Kỹ thuật viên Iran kiểm tra các thiết bị tại cơ sở làm giàu urani Isfahan ở cách thủ đô Tehran 420 km về phía nam. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Nghị quyết do Anh, Pháp và Đức soạn thảo, đã được thông qua với 20 phiếu thuận, 12 phiếu trắng, 2 phiếu chống (của Trung Quốc và Nga) và 1 nước không tham gia bỏ phiếu.
Theo các nguồn tin, nghị quyết yêu cầu Iran đưa ra giải thích xác đáng về việc xuất hiện các hạt uranium tại 2 địa điểm không được công bố ở Iran, yêu cầu Iran đảo ngược các quyết định liên quan tới thanh sát viên của IAEA, và không trì hoãn việc kết nối lại hệ thống camera giám sát các hoạt động hạt nhân, cũng như đề cập đến những quan ngại xoay quanh các tuyên bố công khai gần đây của Iran liên quan đến khả năng kỹ thuật về sản xuất vũ khí hạt nhân và khả năng có những thay đổi trong học thuyết hạt nhân của Iran.
Mặc dù được cho là chỉ mang tính biểu tượng, động thái trên nhằm gia tăng áp lực ngoại giao đối với Tehran, làm tăng khả năng đưa vấn đề này lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Sau khi nghị quyết được thông qua, Phái bộ Iran tại LHQ cáo buộc động thái này là vội vàng và thiếu khôn ngoan, không dựa trên bất kỳ cơ sở pháp lý, kỹ thuật và chính trị nào và sẽ tác động tiêu cực đến quá trình tương tác ngoại giao và hợp tác mang tính xây dựng giữa các bên, đồng thời cho biết Iran sẽ có "phản ứng nghiêm túc và hiệu quả".
Trước đây, Iran đã trả đũa các nghị quyết tương tự bằng cách dỡ bỏ camera giám sát và các thiết bị khác khỏi các cơ sở hạt nhân của mình và tăng cường các hoạt động làm giàu uranium. IAEA cho biết Tehran đã tăng cường đáng kể chương trình hạt nhân. Trong các cuộc tranh luận tại Hội đồng Thống đốc IAEA bắt đầu từ ngày 3/6, các cường quốc châu Âu cho rằng Iran đã mở rộng chương trình hạt nhân "đến mức báo động", điều chưa từng thấy đối với một quốc gia không có chương trình vũ khí hạt nhân. Theo IAEA, Iran là quốc gia không có vũ khí hạt nhân duy nhất làm giàu uranium tới mức cao 60% trong khi nước này vẫn tiếp tục tích lũy các kho dự trữ uranium lớn.
Sau khi Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2018, Iran cũng dần phá bỏ các cam kết theo thỏa thuận này.
Trong một tuyên bố chung được hãng thông tấn Iran IRNA trích dẫn ngày 5/6, Tehran, Moskva và Bắc Kinh kêu gọi các nước phương Tây thể hiện thiện chí và thực hiện các bước cần thiết để tiếp tục triển khai JCPOA.
Iran xác nhận đàm phán gián tiếp với Mỹ Ngày 3/6, quyền Ngoại trưởng Iran Ali Bagheri xác nhận nước này đã tham gia các cuộc đàm phán gián tiếp với Mỹ tại Oman. Quang cảnh bên trong cơ sở làm giàu urani Fordow của Iran ở Qom. Ảnh: AFP/TTXVN Trong khi đó, một số nước phương Tây cùng ngày đã trình lên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA)...