Tổng cục Hải Quan; Ô tô nhập khẩu theo diện quà tặng/biếu chưa có dấu hiệu trốn thuế

Thông tin gây xôn xao dư luận về việc có nhiều người dân bình thường, thậm chí là trường hợp hộ nghèo những vẫn đứng tên nhận ô tô hạng sang hàng chục tỷ từ nước ngoài.

Vậy sự việc các mẫu giá trị này có vi phạm pháp luật khi được nhập khẩu vào Việt Nam?

Liên quan đến sự việc này, cuối ngày 25/5 vừa qua Tổng cục Hải quan đã tổ chức họp báo thông tin về trách nhiệm việc quản lý Nhà nước về nhập khẩu ô tô tô theo dạng quà biếu/tặng (không nhằm mục đích thương mại).

Đại diện Tổng cục Hải quan tại cuộc họp báo ngày 25/5

Thông tin về các chế tài pháp quy hiện hành, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết: Đối với xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu/tặng sẽ chịu sự quản lí của Thông tư 143/2015/TT-BTCvới các chế tài chặt chẽ để hạn chế nhập khẩu, bảo hộ sản xuất và lắp ráp trong nước. Theo đó, yêu cầu rõ ràng về đối tượng được phép nhập khẩu, số lượng xe được phép nhập khẩu mỗi tổ chức, cá nhân chỉ được nhập 01 xe/1 năm).

Ngoài ra, hồ sơ cấp phép phải đầy đủ, chi tiết: có chứng từ chứng minh mối quan hệ (quan hệ xuất nhập khẩu thì phải có tờ khai, chứng từ thanh toán tiền hàng, quan hệ tư vấn, hỗ trợ thì phải có hợp đồng, email trao đổi trước đó…), trường hợp nghi ngờ về mối quan hệ giữa bên cho và bên tặng thì báo cáo Tổng cục Hải quan để xác minh thông tin.

Theo các quy định hiện tại, giá xe ô tô nhập khẩu (diện quà biếu/tặng) cơ quan nhập khẩu được phép tự khai báo tuy nhiên, sau khi có kết quả đăng kiểm từ bộ GTVT (thông qua hệ thống một cửa quốc gia), nếu có sự khác biệt (trang bị lắp thêm…) dẫn đến thay đổi giá trị hàng hoá thì phải xác định lại giá trị hải quan và ấn định lại thuế, thu đủ trước khi thông quan.

Tổng cục Hải quan cũng cho biết, trong thời gian từ 1/2021 đến 3/2022 đã có 1.013 ô tô nhập khẩu theo hình thức quà tặng/biếu với giá trị khai báo là 3.302 tỷ đồng, tuy nhiên sau khi cập nhật thông tin về chủng loại, trang bị lắp thêm, cơ quan Hải quan đã truy thu thêm 1.143 (đạt tổng số 4.745 tỷ đồng).

Cũng theo cơ quan hải quan, việc thu thuế đối ô tô từ 9 chỗ trở xuống nhập khẩu phi thương mại vẫn thu đủ trong thời gian qua, với các loại thuế suất thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế Giá trị gia tăng (xem bảng) và khác với các loại ô tô nhập khẩu thương mại (kinh doanh) thì người nhận xe theo diện quà tặng/biếu sẽ phải chịu thêm một loại thuế nữa, đó là thuế thu nhập cá nhân bất thường.

Tổng cục Hải quan cho biết đến thời điểm này vẫn thu đủ và đúng thuế nhập khẩu của các dòng xe nhập khẩu theo dạng quà tặng/biếu.

Liên quan đến các vấn đề liên quan đến các nội dung báo chí thông tin trong thời gian qua, Phó thủ tướng Chính phủ – Lê Minh Khái đã có chỉ đạo tại văn bản số 3209/VPCP-KTTH ngày 24/05/2022 giao Bộ Tài chính, Bộ Công an theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra và xác minh, trường hợp phát hiện vi phạm xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, bộ Tài chính cũng yêu cầu Tổng cục Hải quan báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra tại 4 cơ quan hải quan trước ngày 2/6.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo này, ông Âu Anh Tuấn – Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về Hải quan (Tổng cục Hải Quan) cho biết, trách nhiệm của hải quan là thực hiện cấp giấy phép trên cơ sở hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Thông tư 143/2015/TT-BTC (chứng minh mối quan hệ giữa người biếu/tặng và người nhận), trong khi việc chứng minh nhân thân của cá nhân/tổ chức nhận xe tặng/biếu không nằm trong quyền hạn của cơ quan Hải quan. Mặc dù vậy, ông Âu Anh Tuấn cũng nhấn mạnh: Việc một địa chỉ có nhiều doanh nghiệp hoạt động (được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh) là theo quy định của pháp luật về quản lý doanh nghiệp. Còn với trường hợp những địa chỉ ma dùng để khai báo gian dối, cơ quan hải quan sẽ phối hợp với cơ quan chức năng xem xét và xử lý đúng quy định.

Đặc biệt, đối với việc cá nhân/tổ chức được nhận xe là quà tặng/biếu, sau khi thông quan đã đưa ra cửa hàng để bán, Tổng cục Hải quan cho rằng: Theo quy định tại tiểu mục 3 Bộ Luật dân sự (quy định về quyền định đoạt) thì quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy; chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng…