Tôm hùm đất ‘chiếm’ ruộng lúa của nông dân Trung Quốc

Nghiên cứu mới cho thấy nông dân Trung Quốc đang giảm trồng lúa và tăng cường đào mương nước nuôi tôm.

Nhiều nông dân Trung Quốc đang giảm trồng lúa để nuôi tôm hùm đất. Ảnh: SCMP.

Sự bùng nổ của nghề nuôi tôm hùm đất đang ảnh hưởng tiêu cực tới an ninh lương thực Trung Quốc, khiến các nỗ lực của chính phủ nhằm xóa nghèo và đảm bảo tự cung cấp đủ lương thực gặp khó khăn, SCMP hôm 7/8 đưa tin.

Do nhu cầu từ người tiêu dùng trẻ tăng lên, sản lượng tôm hùm đất hàng năm cũng tăng hơn 30 lần từ năm 2003 – 2018, trở thành ngành công nghiệp trị giá 369 tỷ NDT (53 tỷ USD), theo Bộ Nông nghiệp và Các vấn đề Nông thôn Trung Quốc. Diện tích đất cần thiết để nuôi tôm hùm đất cũng mở rộng, làm giảm đất trồng trọt cho mùa đông, theo nghiên cứu 5 năm của Viện hàn lâm Khoa học Nông nghiệp Trung Quốc (CAAS).

Các nhà nghiên cứu xem xét sự kết hợp giữa việc nuôi thủy sản và trồng lúa. Theo đó, nông dân nuôi cá hoặc động vật giáp xác trong những mương nước dưới ruộng. Nhóm chuyên gia nhận thấy nông dân đang đào mương rộng hơn và biến những cánh đồng ngập nước theo mùa thành ngập quanh năm để nuôi tôm hùm đất, khiến diện tích đất khô ráo dành cho cây trồng mùa đông giảm.

Ví dụ, trong 667.000 ha ruộng lúa kết hợp tôm hùm đất ở trung lưu sông Dương Tử hiện nay, khoảng một nửa từng được dùng để trồng trọt vào mùa đông. “Ngập nước kéo dài gây hại cho chất lượng đất. Điều này sẽ ảnh hưởng rất xấu đến chiến lược an ninh lương thực của Trung Quốc”, Liu Hongbin, nhà khoa học tại CAAS, cho biết.

Tôm hùm đất có thể bán giá cao. Một số chính quyền địa phương cũng khuyến khích nông dân kết hợp trồng lúa với nuôi thủy sản để tăng thu nhập. Truyền thông cũng đưa tin về một trong 10 nông dân thành công nhất năm ngoái, cho thấy hiệu quả của việc trồng lúa và nuôi tôm hùm đất trong cùng một mảnh ruộng.

Tuy nhiên, nghiên cứu của CAAS cho thấy nhiều nông dân trồng lúa đang ưu tiên nuôi tôm hùm đất. Một số trường hợp, họ thậm chí không thu hoạch lúa mà chỉ để đó làm thức ăn cho tôm. Số khác mở rộng mương nước và thu hẹp diện tích đất trồng chỉ còn 40%.

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp và Các vấn đề Nông thôn Trung Quốc, 75% trong 1,1 triệu ha dùng để nuôi tôm hùm đất năm 2018 là ruộng lúa kết hợp. Diện tích này dự kiến tăng lên thành 1,3 triệu ha trong năm nay. 5 tỉnh nuôi nhiều tôm hùm đất nhất gồm Hồ Bắc, Hồ Nam, An Huy, Giang Tô và Giang Tây, chiếm 90% sản lượng cả nước. Tại những tỉnh này, diện tích nuôi tôm hùm đất tăng gấp 2,8 lần trong giai đoạn 2012-2018, theo nghiên cứu của CAAS.