Tội ác trong gia đình: Không dễ ngăn chặn

Các vụ án giết người, cố ý gây thương tích… do mâu thuẫn tức thì, bộc phát đang có xu hướng gia tăng. Đau lòng hơn khi tội ác diễn ra trong nhiều gia đình, làng xã trước sự thờ ơ của những người xung quanh.

Đối tượng giết người do mâu thuẫn bộc phát bị Công an Hà Nội bắt giữ

Vợ chồng “xử” nhau

Những ngày vừa qua, trên địa bàn huyện Ứng Hòa, Hà Nội xảy ra 2 vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng, gây hoang mang dư luận. Nghiêm trọng không chỉ ở việc đã có 3 mạng người “ chết oan”, mà còn bởi sự liên quan đặc biệt giữa hung thủ và nạn nhân. Trước tiên là vụ gã chồng tàn ác Nguyễn Văn Hiệp (SN 1986), ở xã Minh Đức đang tâm đạp chết người vợ đang mang thai đứa con trai 6 tháng tuổi. Biện minh cho hành vi cầm thú của mình, Hiệp lý giải chỉ vì ghét vợ nói nhiều. Tối hôm xảy ra sự việc (28-4), Hiệp lấy trộm chiếc điện thoại của chị Cao Thị Hồng (SN 1987) mang đi cầm cố lấy tiền đánh bạc. Bị vợ phát hiện, sang “sới bạc” to tiếng mắng nhiếc. Thấy vợ mắng, Hiệp vung tay tát chị Cao Thị Hồng, lôi về nhà nói chuyện. Mặc cho vợ kêu gào, nhiều lần định tự sát những anh ta chẳng hề mảy may quan tâm. Thấy vợ gào thét, Hiệp dùng chân đạp thẳng vào gáy vợ, khiến chị và đứa con 6 tháng tuổi chết ngay sau đó.

Theo các chuyên gia tội phạm học, những ức chế tích tụ không được giải tỏa nếu gặp một tình huống xung đột cụ thể, nhiều người sẵn sàng nổi cơn thú tính, thực hiện những hành vi khó kiểm soát. Trường hợp Nguyễn Thị Hạnh (SN 1985), ở xã Đồng Tân, huyện Ứng Hòa, vì ghen tuông đã đâm chết chồng – anh Ngô Kim Hùng (SN 1981), ngày sáng 9-5 vừa qua là một minh chứng. Chỉ vì nghe lời kích động qua điện thoại của người phụ nữ nghi cặp bồ với chồng mình, buồn bực vì anh Hùng thường xuyên qua đêm bên ngoài, Hạnh đợi chồng ngủ say cạnh cậu con trai 4 tuổi đã vung dao đâm nạn nhân đứt cuống tim, chết tại chỗ. Chồng chết, Hạnh lên cơ quan công an tự thú bỏ lại 2 đứa con thơ bơ vơ không nơi nương tựa.

Chặn những “mồi lửa”

Phân tích diễn biến, tình tiết của 2 vụ án mạng trên, PGS.TS, Thượng tá Nguyễn Minh Đức – Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và phòng ngừa tội phạm (Học viện Cảnh sát nhân dân – Bộ Công an) cho biết: Hành vi giết người được các hung thủ chuyển từ mâu thuẫn âm ỉ sang mâu thuẫn tức thì. Đa số các mâu thuẫn (trong sinh hoạt, công việc hay va chạm giao thông…), thời gian từ khi hung thủ dự định gây án đến khi hành động diễn ra rất nhanh, có khi chỉ vài phút nên lực lượng công an không thể kịp thời có mặt, ngăn chặn. Tuy nhiên, những vụ án thương tâm trên có thể hóa giải được nếu chính quyền cơ sở, các tổ chức đoàn thể, người dân có tiếng nói, can thiệp. Phường, xã, thị trấn nào trên địa bàn Hà Nội cũng có các tổ hòa giải, nhưng hầu hết lập ra chỉ để cho có, nặng tính hình thức, không phát huy hiệu quả. Hai vụ mâu thuẫn vợ chồng xảy ra ở Ứng Hòa vừa qua, chắc chắn chính quyền địa phương, các tổ hòa giải đều hay biết, thậm chí lường trước sự phức tạp, nhưng lạ thay không hề có biện pháp ngăn chặn.

Thượng tá Nguyễn Minh Đức cho biết thêm: Quá trình khảo sát, tìm hiểu thực tế các tổ hòa giải ở một số phường, xã trên địa bàn Thủ đô, chúng tôi ghi nhận nhiều thành viên rất nhiệt tình, tích cực, song hầu hết họ không có kỹ năng thực hiện hòa giải mâu thuẫn. Không được tập huấn nên có trường hợp bố con, vợ chồng, hàng xóm đánh nhau gây thương tích, biểu hiện vi phạm pháp luật nhưng tổ hòa giải vẫn “xông” vào can thiệp. “Nhiều hòa giải viên không đánh giá được tình huống nào cần làm hòa giải, trường hợp nào phải báo tới công an để can thiệp, xử lý thì mới phát huy tác dụng”.

Chuyên gia nghiên cứu tội phạm học ví dụ: Một gia đình có con hư, bố mẹ không dạy dỗ được, nhưng tổ hòa giải lại mời Bí thư đoàn phường, cán bộ tổ phụ nữ đến để dạy dỗ, chỉ bảo đối tượng…, chắc chắn họ sẽ không nghe. Trường hợp này, tổ hòa giải phải mời một cựu chiến binh lớn tuổi, uy tín trong khu phố, cách nói chuyện có độ ám thị cao đến thuyết phục. Nếu đã là đỉnh điểm của mâu thuẫn, không thể hòa giải thì cần phải phân tích cho họ hình phạt của pháp luật nếu có hành vi phạm pháp luật.

Theo ANTD