Toàn cảnh tuyên án các bị cáo vụ SAGRI: Cựu Tổng giám đốc Lê Tấn Hùng lĩnh 25 năm tù
Chiều 18/12, TAND TP.HCM đã tuyên án vụ vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí, tham ô tài sản xảy ra tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn ( SAGRI).
Tòa tuyên phạt bị cáo Lê Tấn Hùng (cựu Tổng Giám đốc SAGRI) tổng cộng 25 năm tù với 2 tội danh.
Sau gần hai tuần xét xử, tòa đưa ra phán quyết đối với bị cáo Trần Vĩnh Tuyến cùng 18 bị cáo trong vụ sai phạm tại SAGRI. Bị cáo Trần Vĩnh Tuyến (cựu Phó Chủ tịch UBND. TP.HCM) Lê Tấn Hùng (Cựu Tổng Giám đốc SAGRI) và 17 bị cáo bị TAND TP.HCM xét xử về hàng loạt hành vi xảy ra tại SAGRI (100% vốn Nhà nước). Hành vi của bị cáo Hùng và một số đồng phạm gây mất niềm tin của người dân vào việc quản lý tại các cơ quan Nhà nước nên cần phải có mức án nghiêm”, toà nhận định, đồng thời tuyên phạt bị cáo Hùng 11 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý nhà nước; 14 năm tù về tội Tham ô tài sản; tổng hợp hình phạt phải chấp hành là 25 năm tù. Tiếp đó, Toà tuyên phạt bị cáo Trần Vĩnh Tuyến mức án 6 năm tù do sai phạm khi phê duyệt chủ trương cho SAGRI chuyển nhượng dự án trái quy định, gây thiệt hại 672 tỷ đồng.
Cơ quan công tố cáo buộc bị cáo Tuyến – với vai trò là Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, biết dự án nhà ở tại phường Phước Long B, quận 9 (nay thuộc TP Thủ Đức) là thành phố giao cho SAGRI quản lý, trước khi chuyển nhượng cho Tổng Công ty Phong phú phải thẩm định giá theo giá thị trường, thực hiện đấu giá… nhưng vì “nể nang bị cáo Lê Tấn Hùng là em của cựu bí thư Thành ủy Lê Thanh Hải” nên chấp thuận dù SAGRI chưa đủ các điều kiện. Hành vi của bị cáo Tuyến “có tính quyết định” để bị cáo Hùng và đồng phạm thực hiện hành vi sai phạm gây thiệt hại 672 tỷ đồng của Nhà nước.
Quá trình xét xử, bị cáo Tuyến cho rằng, việc ký quyết định cho SAGRI chuyển nhượng dự án là thực hiện theo sự phân công của UBND TP.HCM. Tuy nhiên, bản thân ông cũng chủ quan, thiếu sót, không đọc hết hồ sơ, tin tưởng vào sự tham mưu của các sở ngành nên không biết công ty chưa thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Bị cáo Tuyến khẳng định “không có chuyện biết sai, vì nể nang mà vẫn ký”.
Trước đó, bào chữa cho bị cáo Tuyến, luật sư cho rằng thiệt hại vụ án đã được ngăn chặn, quá trình xét xử bị cáo trung thực, có nhiều đóng góp cho thành phố… đề nghị tòa miễn trách nhiệm hình sự. VKS sau khi đánh giá vai trò, mức độ và ghi nhận những tình tiết giảm nhẹ đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Tuyến 7-8 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí, theo khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự.
Bị cáo Trần Trọng Tuấn (cựu Giám đốc Sở Xây dựng) cũng bị cáo buộc vì “nể nang” nên biết SAGRI sai phạm nhưng vẫn ký tờ trình tham mưu cho bị cáo Tuyến quyết định cho công ty này chuyển nhượng dự án trái pháp luật. Bị đề nghị mức án bằng bị cáo Tuyến, bị cáo Tuấn cho rằng việc tham mưu cho ông Tuyến là thực hiện đúng theo trình tự, quy định của pháp luật. Ông và các luật sư đề nghị tòa xem xét một cách toàn diện, công tâm để “tránh oan sai”.Toà đánh giá vai trò, trách nhiệm của bị cáo Trần Trọng Tuấn (cựu giám đốc Sở Xây dựng) trong vụ án tương đương ông Trần Vĩnh Tuyên, tuyên phạt 6 năm tù về cùng tội danh.
Là người có vai trò cầm đầu trong vụ án, bị cáo Lê Tấn Hùng, bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn là Tổng giám đốc SAGRI chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều hành vi sai phạm để chuyển nhượng dự án cho Công ty Phong Phú. Bị cáo biết dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, SAGRI chưa được phê duyệt phương án, kế hoạch thoái vốn, chưa thẩm định giá… nhưng vẫn thực hiện việc chuyển nhượng thấp hơn giá thị trường, gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn.Ngoài ra, bị cáo Hùng còn chỉ đạo cấp dưới ký khống 10 hợp đồng tham quan học tập kinh nghiệm ở nước ngoài để “rút ruột” 13,3 tỷ đồng của SAGRI.
Trước đó, trong những ngày diễn ra phiên xử, bị cáo Hùng nhiều lần khóc, thừa nhận sai phạm, song cho rằng việc chuyển nhượng dự án là thực hiện theo chủ trương của thành phố, còn số tiền 13,3 tỷ đồng rút của công ty ra cũng là để lo cho nhân viên, chứ không tư lợi. bị cáo Hùng đề nghị HĐXX xem xét lại về tội danh Tham ô tài sản.VKS cho rằng đủ cơ sở, chứng cứ truy tố bị cáo Hùng, đề nghị tòa tuyên phạt 12-14 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí” 14-16 năm tù về tội “Tham ô tài sản” tổng hợp hình phạt là 26-30 năm tù.
Liên quan đến vụ án, 13 bị cáo khác bị truy tố với vai trò đồng phạm với bị cáo Hùng, bị cáo Tuyến bị VKS đề nghị mức án 4-28 năm tù; 3 bị cáo Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Che giấu tội phạm bị đề nghị mức án 3 năm tù treo đến 3 năm tù giam. Các bị cáo đều thừa nhận có sai phạm, xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị HĐXX tuyên thu hồi toàn bộ dự án khu nhà ở tại phường Phước Long B, giao cho UBND TP.HCM làm thủ tục xác lập quyền sở hữu Nhà nước đối với tài sản này.
Tiếp tục, các bị cáo còn lại bị tuyên: Bị cáo Nguyễn Thị Thúy (nguyên Kế toán trưởng SAGRI) bị phạt từ 11 năm tù về tội Tham ô tài sản, 9 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí, tổng hình phạt 20 năm tù. HĐXX cũng tuyên phạt bị cáo Vân Trọng Dũng 6 năm tù, Hồ Văn Ngon 5 năm tù, Lê Văn Thanh 5 năm tù, Phan Trường Sơn 5 năm tù và Nguyễn Thanh Chương 5 năm tù; Trần Quốc Đạt và Lê Tấn Hòa cùng 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm. Các bị cáo này cùng tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí. HĐXX tuyên phạt các bị cáo Nguyễn Thị Tuyết Mai 6 năm tù, Trần Văn Trường 7 năm tù, Đoàn Quang Hồi 8 năm tù, Nguyễn Thị Nguyên 5 năm tù, Đỗ Sĩ Hoài Thanh 5 năm tù cùng về tội tham ô tài sản. HĐXX cũng tuyên phạt 2 bị cáo Dư Huy Quang, Nguyễn Thị Thanh An 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo cùng về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng bị cáo bị Lê Thị Diệp Cẩm bị phạt 3 năm tù về tội che giấu tội phạm nhưng cho hưởng án treo.
Bị cáo Lê Tấn Hùng đóng vai trò chủ mưu và xuyên suốt
Sau hơn 1 tuần xét xử sơ thẩm, chiều 18.12, TAND TP.HCM đã tuyên án đối với 19 bị cáo trong vụ sai phạm xảy ra tại Tổng công ty nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI).
Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Lê Tấn Hùng (58 tuổi, cựu Tổng giám đốc SAGRI) 25 năm tù về 2 tội "tham ô tài sản", "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; bị cáo Trần Vĩnh Tuyến (56 tuổi, cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM) và bị cáo Trần Trọng Tuấn (cựu Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM) cùng bị tuyên phạt 6 năm tù. 16 bị cáo còn lại trong vụ án bị HĐXX tuyên từ 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo (5 bị cáo - PV) đến 20 năm tù.
Các bị cáo Trần Vĩnh Tuyến, Lê Tấn Hùng lãnh án vì các sai phạm tại SAGRI
Thiệt hại hơn 348,7 tỉ đồng
Về xử lý vật chứng, HĐXX nhận định hợp đồng chuyển nhượng dự án hơn 36.676 m 2 tại KP.4, P.Phước Long B, Q.9 (nay là TP.Thủ Đức, TP.HCM) giữa SAGRI và Tổng công ty CP Phong Phú được xác lập trên cơ sở hành vi phạm tội của các bị cáo, vi phạm điều pháp luật cấm nên tuyên hủy hợp đồng chuyển nhượng và các phụ lục liên quan. Đồng thời giao UBND TP.HCM thu hồi dự án, chuyển SAGRI quản lý và sử dụng đúng quy định pháp luật.
Từ trái qua: các bị cáo Lê Tấn Hùng, Trần Vĩnh Tuyến và Trần Trọng Tuấn. Ảnh NGỌC DƯƠNG
HĐXX nhận định, trong vụ án, tội phạm hoàn thành khi bị cáo Lê Tấn Hùng đại diện SAGRI ký chuyển nhượng dự án cho Tổng công ty CP Phong Phú vào ngày 22.12.2017 và hoàn tất việc cập nhật sang tên cho Tổng công ty CP Phong Phú trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào ngày 9.5.2018.
Về thiệt hại trong vụ án, HĐXX đánh giá cần xác định thiệt hại tại thời điểm Lê Tấn Hùng và các bị cáo thực hiện tội phạm, và theo kết luận định giá tài sản vào tháng 12.2019: Giá trị quyền sử dụng đất đã có hạ tầng tại thời điểm ký Hợp đồng chuyển nhượng dự án (ngày 22.12.2017) là hơn 348,7 tỉ đồng. Trong khi, cáo trạng xác định thiệt hại hơn 672 tỉ đồng, tại thời điểm khởi tố vụ án để buộc các bị cáo chịu trách nhiệm hình sự là chưa phù hợp với quy định pháp luật.
Không thực hiện đúng quy định
Về các sai phạm trong vụ án, HĐXX phân tích việc chuyển nhượng dự án trên trước hết phải tuân thủ quy định luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp năm 2014; luật Đất đai 2013; luật Kinh doanh bất động sản 2014; các thông tư, nghị định liên quan; điều lệ của SAGRI đã được UBND TP.HCM phê duyệt vào năm 2012...
Tuy nhiên, quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao từ năm 2015 - 2018, Lê Tấn Hùng đã chỉ đạo và cùng các bị cáo tại SAGRI thực hiện hành vi trái pháp luật để chuyển nhượng toàn bộ dự án trên của SAGRI cho Tổng công ty CP Phong Phú, gây thiệt hại thất thoát đặc biệt lớn cho nhà nước.
Trong đó, trước khi chuyển nhượng vốn, đầu tư vốn của doanh nghiệp nhà nước thì phải tiến hành thẩm định giá, đấu giá, xác định phần vốn góp của SAGRI đã hợp tác đầu tư tại dự án với Tổng công ty CP Phong Phú có từ năm 2018. Phần tài sản của SAGRI đã đầu tư là toàn bộ 100% quyền sử dụng đất đã được chuyển mục đích sử dụng thành đất ở, có tài sản trên đất đã được cấp giấy chứng nhận vào năm 2010. Tất cả tài sản tại dự án phải tiến hành thẩm định giá, đấu giá để xác định giá trị toàn bộ dự án, trong đó có giá trị quyền sử dụng đất theo giá thị trường. Từ đó, SAGRI mới có căn cứ để xin phép UBND TP.HCM cho phép chuyển nhượng hay không... Tuy nhiên, các bị cáo không thực hiện thủ tục theo đúng quy định.
Bị cáo Lê Tấn Hùng đã chỉ đạo, yêu cầu, tác động các bị cáo tại SAGRI thực hiện các bước hoàn thiện hồ sơ, hợp thức hóa thủ tục liên quan của dự án để Lê Tấn Hùng ký văn bản đề nghị UBND TP.HCM chấp thuận cho phép chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Tổng công ty CP Phong Phú. Sau khi được chấp thuận, Lê Tấn Hùng đã ký hợp đồng, phụ lục hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ dự án khu nhà ở với số tiền theo thỏa thuận là 168 tỉ đồng, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 348,7 tỉ đồng.
Buộc phải biết quy định pháp luật
Đối với bị cáo Trần Trọng Tuấn và các bị cáo tại Văn phòng UBND TP.HCM, sở ngành liên quan trong vụ án, theo HĐXX, tùy từng vị trí công tác của mình, trong phạm vi, quyền hạn, nhiệm vụ được giao, khi nhận được hồ sơ của SAGRI về việc xin chuyển nhượng toàn bộ dự án khu nhà ở, là tài sản của nhà nước do UBND TP.HCM chủ sở hữu; biết dự án chưa được chuyển nhượng theo các quy định pháp luật. Thế nhưng, bị cáo Trần Trọng Tuấn yêu cầu cấp dưới tiến hành các bước kiểm tra hồ sơ, tham mưu, tổ chức họp hội đồng thẩm định, xin ý kiến và ký tờ trình kèm dự thảo Quyết định 6077 không đúng theo mẫu, thiếu các mục tổng mức đầu tư, nguồn vốn đầu tư, tiến độ thực hiện dự án.
Theo đó, bị cáo Trần Vĩnh Tuyến ký Quyết định 6077 về việc chấp thuận cho SAGRI chuyển nhượng toàn bộ dự án trái quy định, tạo điều kiện cho Lê Tấn Hùng ký kết hợp đồng, chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Tổng công ty CP Phong Phú.
Xét lời khai của bị cáo Trần Vĩnh Tuyến, Trần Trọng Tuấn và một số bị cáo cho rằng không cố ý thực hiện hành vi phạm tội, không phải "biết sai mà vẫn làm", HĐXX xét thấy khi pháp luật ban hành các quy định pháp luật liên quan, các bị cáo có hành vi năng lực dân sự, được tuyển dụng, đào tạo và có kiến thức về lĩnh vực phụ trách, thì buộc phải biết và phải thi hành. Do vậy, lý do các bị cáo nại ra không có căn cứ xem xét.
Đã áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ
HĐXX nhận định Lê Tấn Hùng là bị cáo chủ mưu và xuyên suốt trong 2 nhóm tội phạm. Các bị cáo còn lại đóng vai trò đồng phạm, tương ứng vị trí công tác, nhiệm vụ được phân công.
Tuy nhiên, khi lượng hình phạt, HĐXX đã áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo để có mức hình phạt thấp hơn so với mức mà đại diện Viện KSND TP.HCM (giữ quyền công tố tại phiên tòa) đề nghị. Bởi, hậu quả được ngăn chặn kịp thời, khi tài sản nhà nước được thu hồi; Lê Tấn Hùng và nhóm các bị cáo tội tham ô tài sản đã khắc phục toàn bộ hậu quả hơn 13,3 tỉ đồng tiền tham ô và nộp lại tiền thu lợi bất chính...
Luật sư đề nghị miễn truy cứu trách nhiệm hình sự với ông Trần Vĩnh Tuyến Bào chữa cho bị cáo Trần Vĩnh Tuyến, luật sư trình bày nhiều luận cứ, lập luận và đề nghị hội đồng xét xử miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với thân chủ. Chiều 13/12, phiên tòa xét xử bị cáo Trần Vĩnh Tuyến - cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM, cùng đồng phạm tiếp tục tranh luận. Đề nghị xem...