Tòa án Tối cao Mỹ ấn định thời điểm xét xử vụ kiện áp thuế quan

Tòa án Tối cao Mỹ ngày 9/9 cho biết sẽ mở phiên điều trần vào tuần đầu tháng 11 để xem xét tính hợp pháp của các mức thuế quan diện rộng, do Tổng thống Donald Trump áp đặt, sau khi chính quyền ông đề nghị tòa sớm ra phán quyết khẳng định quyền hạn này.

Quang cảnh cảng hàng hóa Long Beach ở Los Angeles , Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Trước đó, một tòa phúc thẩm đã đưa ra phán quyết, cho rằng ông Trump vượt quá thẩm quyền khi viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để áp thuế nhập khẩu, dù vẫn cho phép biện pháp này tạm thời duy trì.

Các mức thuế, gồm thuế cơ bản 10% và mức cao hơn đối với nhiều nền kinh tế như Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản, hiện vẫn có hiệu lực trong quá trình kháng cáo. Ông Trump cũng đã sử dụng quyền hạn tương tự để áp thuế với Mexico, Canada và Trung Quốc, với lý do ngăn chặn “dòng chảy” ma túy vào Mỹ.

Phán quyết của tòa phúc thẩm ngày 29/8, với tỉ lệ 7-4, khẳng định nhiều khoản thuế là bất hợp pháp, đồng thời đặt ra nghi vấn về các thỏa thuận thương mại mà Tổng thống Trump đã ký kết. Hai vụ kiện chính được đưa lên tòa liên quan đến một nhóm doanh nghiệp nhập khẩu nhỏ và 12 bang do đảng Dân chủ lãnh đạo. Ngoài ra, Tòa án Tối cao cũng chấp thuận xem xét vụ kiện của một công ty đồ chơi gia đình.

Các luật sư của bên nguyên đơn cho rằng Quốc hội, chứ không phải tổng thống, mới có quyền hiến định áp thuế. Ngược lại, Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định luật cho phép tổng thống điều chỉnh nhập khẩu trong tình huống khẩn cấp, cảnh báo việc bác bỏ quyền hạn này có thể gây “thảm họa kinh tế”.

Song song với quá trình pháp lý trong nước, ông Trump tiếp tục thúc đẩy nỗ lực quốc tế nhằm gia tăng sức ép đối với Nga. Theo tờ The Financial Times, ông kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) nâng thuế nhập khẩu lên 100% đối với hàng hóa từ Ấn Độ và Trung Quốc. Bài báo dẫn lời quan chức cho biết động thái này nằm trong khuôn khổ phối hợp với Washington nhằm cắt nguồn thu từ dầu mỏ của Moskva.

EU dự kiến chuẩn bị gói trừng phạt thứ 19 kể từ năm 2022, trong đó Đức và Pháp thúc đẩy bổ sung Tập đoàn dầu khí Lukoil vào danh sách trừng phạt.

Mỹ gần đây đã tăng mạnh thuế nhập khẩu với phần lớn hàng hóa từ Ấn Độ sau khi New Delhi từ chối giảm nhập khẩu dầu từ Nga, với mức thuế lên tới 50% từ cuối tháng 8. Ngoài ra, có thông tin Ấn Độ dự định tăng xuất khẩu dược phẩm sang Nga do áp lực từ phía Mỹ, đồng thời cân nhắc các hướng đi thương mại khác, trong đó có Brazil và Hà Lan.