Tờ WSJ: Trung Quốc đồng ý thảo luận về kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ

Hoài Linh23:25 02/11/2023

Theo tờ Thời báo phố Wall (WSJ), Trung Quốc đã đồng ý thảo luận về kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ vào tuần tới.

Đây là cuộc thảo luận đầu tiên như vậy kể từ thời chính quyền của Tổng thống Obama.

Ảnh: Reuters

WSJ dẫn lời các quan chức Mỹ cho hay, cuộc gặp dự kiến diễn ra vào thứ Hai (6/11) và sẽ tập trung vào cách giảm nguy cơ hiểu nhầm, tránh chạy đua vũ trang 3 bên nguy hiểm giữa Mỹ, Trung Quốc và Nga.

Tuy nhiên, cuộc thảo luận không phải là khởi đầu cho đàm phán chính thức về việc đặt giới hạn cho lực lượng hạt nhân của mỗi bên như Washington đã làm lâu nay với Moscow, tờ báo Mỹ cho hay.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa bình luận gì về thông tin trên.

Một quan chức cấp cao của Mỹ ngày 31/10 nói, Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý trên nguyên tắc về việc Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ gặp nhau tại San Francisco vào tháng 11.

Video đang HOT

Tờ WSJ cho biết thêm, kiểm soát và không phổ biến vũ khí hạt nhân là một trong số các chủ đề hóc búa sẽ được thảo luận trong cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc.

Những tháng gần đây, Mỹ và Trung Quốc đã có loạt cam kết ngoại giao song phương, phần lớn theo yêu cầu của Mỹ, để cứu vãn mối quan hệ đang xấu đi sau khi Mỹ bắn rơi khinh khí cầu Trung Quốc.

Những thách thức đối với việc kiểm soát vũ khí chiến lược đa phương

Trong khi vấn đề hạt nhân thường gây bất ổn, sự cạnh tranh và mất lòng tin về địa chính trị càng làm suy yếu thêm sự ổn định chiến lược.

Các hành động liên quan đến lực lượng hạt nhân chiến lược và các vụ thử tên lửa đạn đạo liên quan có thể bị các đối thủ hiểu lầm hoặc hiểu sai là mang tính chất leo thang. Ảnh: Mil.ru

Theo nhận định của Timothy Wright, cộng tác viên nghiên cứu về phân tích quốc phòng và quân sự của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) mới đây, thế giới có thể đang tiến tới kỷ nguyên của hoạt động hạt nhân không bị hạn chế. Trong khi vấn đề hạt nhân thường gây bất ổn, sự cạnh tranh và mất lòng tin về địa chính trị càng làm suy yếu thêm sự ổn định chiến lược.

Trong môi trường này, các hành động liên quan đến lực lượng hạt nhân chiến lược và các vụ thử tên lửa đạn đạo liên quan có thể bị các đối thủ hiểu lầm hoặc hiểu sai là mang tính chất leo thang. Do đó, 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (P5) có thể nghiên cứu tạo ra các cơ chế minh bạch mới, đặc biệt là chế độ thông báo đa phương về lĩnh vực này để giảm thiểu rủi ro. Nhưng việc đề xuất đưa Trung Quốc, Pháp và Anh vào vòng đàm phán lại Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START) có khả năng gặp nhiều thách thức.

Đầu năm nay, Nga đã đình chỉ thực hiện New START do điều mà họ cho là "sự thù địch cực độ" của Washington liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine. Bộ Ngoại giao Nga vào thời điểm đó cho biết "việc tiến hành kinh doanh như bình thường với Mỹ và phương Tây nói chung là không thể".

Thỏa thuận song phương New START vẫn có hiệu lực theo thời hạn gia hạn 2021-2026 và đặt giới hạn về đầu đạn và bệ phóng đối với kho vũ khí chiến lược của Nga và Mỹ, đồng thời các biện pháp minh bạch và xác minh cung cấp cho mỗi quốc gia những thông tin quan trọng về cơ cấu lực lượng của bên kia. Mỹ cũng đình chỉ thực hiện New START vào tháng 6/2023, nhưng nhấn mạnh rằng họ sẵn sàng đảo ngược điều này nếu Nga quay lại tuân thủ.

Những quy định, ràng buộc về mặt pháp lý đối với quy mô kho vũ khí hạt nhân chiến lược của Nga và Mỹ đã được áp dụng từ năm 1972. Nhưng điều này sẽ không được áp dụng sau năm 2026 nếu New START không được thay thế hoặc gia hạn. Triển vọng về vấn đề đó rất mờ mịt vì Nga đã gắn việc kiểm soát vũ khí với cuộc xung đột ở Ukraine, do đó khó tiến hành các cuộc đàm phán về một thỏa thuận tiếp theo; và ngay cả khi xung đột ở Ukraine kết thúc trước năm 2026, các điều kiện mới có thể gây tranh cãi trong bất kỳ cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí nào giữa Nga và Mỹ.

Những thách thức chính trị và kỹ thuật

Có lẽ bất đồng quan trọng nhất giữa Nga và Mỹ về kiểm soát vũ khí trong tương lai là quan điểm khác nhau của họ về việc bổ sung các nước tham gia. Nga khẳng định Pháp và Anh phải tham gia, vì họ là đồng minh của Mỹ, trong khi Mỹ mong muốn có thêm Trung Quốc vì nước này đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân.

Mặc dù Moskva và Washington cuối cùng có thể thống nhất những tham vọng này, nhưng việc đưa thêm các bên vào bàn đàm phán sẽ đặt ra một thách thức chính trị và kỹ thuật đáng kể. Pháp và Anh đã phản đối lời kêu gọi của Nga tham gia một thỏa thuận đa phương có tính ràng buộc về mặt pháp lý vì quy mô kho vũ khí nhỏ hơn của họ. Tương tự, Trung Quốc cũng bác bỏ đề xuất của Mỹ đưa nước này vào một hiệp ước tương lai vì lý do tương tự. Tuy nhiên, không giống như Pháp và Anh, lực lượng hạt nhân của Trung Quốc đang trải qua quá trình mở rộng nhanh chóng về số lượng và chất lượng.

Việc kết hợp nhiều bên ký kết hơn vào một khuôn khổ ràng buộc về mặt pháp lý cũng sẽ đòi hỏi phải thiết kế lại các thỏa thuận song phương hiện có để đảm bảo sự đa dạng hơn về quy mô kho dự trữ hạt nhân. Trong khi Nga và Mỹ có kho vũ khí gần giống nhau thì kho vũ khí của các thành viên P5 khác lại khác nhau đáng kể.

Trong một thỏa thuận mở rộng, các quốc gia sẽ cần đồng ý về một "mức trần chung" cho tất cả các bên ký kết hoặc đàm phán về một tỷ lệ mà họ đều đồng ý. Cách tiếp cận thứ hai sẽ gây khó khăn không mong muốn cho một số quốc gia trong việc muốn phát triển tối đa, trong khi cách tiếp cận thứ nhất sẽ hạn chế các bên ký kết theo đuổi các học thuyết về mức độ răn đe tối thiểu phản ánh môi trường an ninh mà họ cảm nhận được.

Các thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an vẫn bất đồng về kiểm soát vũ khí chiến lược. Ảnh: CNN

Những khó khăn này cho thấy rằng việc kiểm soát vũ khí song phương mang tính ràng buộc về mặt pháp lý có thể đang ở mức thấp nhất, nhường chỗ cho một kỷ nguyên hoạt động hạt nhân không bị hạn chế. Việc thiếu các ràng buộc sẽ trở nên trầm trọng hơn do thiếu minh bạch về cơ cấu và tư thế lực lượng hạt nhân của đối thủ, có khả năng dẫn đến chạy đua vũ trang.

Căng thẳng địa chính trị ở châu Âu và châu Á - Thái Bình Dương có thể sẽ làm tăng rủi ro hơn nữa, vì các nhà hoạch định chính sách dân sự và quân sự có thể bị kích động trong thời kỳ khủng hoảng hoặc bất ổn và trong trường hợp xấu nhất có thể dẫn đến leo thang vô tình.

Trước những thách thức liên quan đến việc hình thành các thỏa thuận đa phương ràng buộc về mặt pháp lý mới, thay vào đó, các quốc gia có vũ khí hạt nhân có thể tìm kiếm các cơ chế ràng buộc về mặt chính trị để giảm thiểu rủi ro, điều này có thể dễ dàng đàm phán hơn.

Triển vọng kiểm soát vũ khí đa phương

Mặc dù Trung Quốc, Pháp và Anh không sẵn lòng chính thức tham gia một thỏa thuận đa phương, nhưng các tuyên bố từ các quốc gia này - cũng như Nga và Mỹ - bày tỏ sự đánh giá cao về sự cần thiết của các biện pháp giảm thiểu rủi ro và coi P5 như một diễn đàn thích hợp để theo đuổi các biện pháp này. Trong bài phát biểu đề cập đến môi trường kiểm soát vũ khí đang ngày càng xấu đi vào tháng 6/2023, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói rằng P5 "mang đến cơ hội [để] quản lý rủi ro hạt nhân và áp lực chạy đua vũ trang thông qua sự kết hợp giữa đối thoại, minh bạch và thỏa hiệp".

Nga phản ứng tích cực với bài phát biểu này, cho rằng đây là một "tuyên bố quan trọng và tích cực". Vào tháng 8/2023, Trung Quốc cũng cho biết họ "hỗ trợ P5 tiếp tục đối thoại và hợp tác để thảo luận về các biện pháp giảm thiểu rủi ro chiến lược khả thi". Mặc dù Anh và Pháp chưa phản hồi trực tiếp với nhận xét của ông Sullivan, nhưng London và Paris đều nói rằng sự cạnh tranh tạo ra nhu cầu về các cơ chế tốt hơn để giảm thiểu rủi ro.

Các cuộc đàm phán giữa các thành viên P5 về các biện pháp giảm thiểu rủi ro mang tính ràng buộc về mặt chính trị có thể sẽ gặp khó khăn do mối quan hệ kém giữa các bên vào thời điểm hiện tại. Hơn nữa, một số quốc gia thành viên NATO có thể phản đối việc Pháp, Anh và Mỹ lôi kéo Nga vào việc kiểm soát vũ khí trong khi cuộc xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của các biện pháp minh bạch nhằm giảm thiểu rủi ro và nguy cơ tính toán sai lầm khi căng thẳng leo thang. Do đó, khuôn khổ này cũng có thể đóng vai trò là điểm khởi đầu hữu ích cho các biện pháp sâu rộng hơn sau này khi có điều kiện thích hợp.

Ả Rập Saudi gần tiến tới bình thường hóa quan hệ với Israel Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman phát biểu trên trên truyền hình Mỹ rằng đất nước của ông đang tiến gần hơn đến việc bình thường hóa quan hệ với Israel. Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman Al Saud. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Fox News, Thái tử Mohammed bin Salman cho biết cả Ả Rập Saudi...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Tranh cãi về bức tường bê tông trong thảm kịch máy bay ở Hàn Quốc02:10

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Linh cữu cố Tổng thống Jimmy Carter về dưới mái vòm Điện Capitol10:02

Israel cảnh báo sau khi Hamas phóng rốc két từ Gaza09:37

Tổng thống Putin ra lệnh chính phủ Nga hợp tác với Trung Quốc về AI08:11

Israel hé lộ chi tiết cuộc đột kích 'nhà máy tên lửa liên quan Iran' ở Syria10:06

Cú sốc của người chứng kiến từ đầu đến cuối thảm kịch máy bay Jeju Air01:32

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cuộc đua giữa Mỹ và Trung Quốc về phát triển AGI

14:30:15 13/01/2025

Trước sự cạnh tranh khốc liệt với Trung Quốc, Mỹ đang xem xét một sáng kiến lớn nhằm phát triển trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI).

Đang bị luận tội, Tổng thống Yoon Suk Yeol đăng bài viết đề cập vấn đề ít người ngờ đến

14:13:23 13/01/2025

Theo luật pháp Hàn Quốc, nếu Tổng thống Yoon Suk Yeol không tới phiên điều trần ngày 14/1, tòa án sẽ phải kết thúc phiên họp và triệu tập lại vào ngày 16/1, sau đó có thể tiến hành thủ tục ngay cả khi ông Yoon vắng mặt.

Ukraine ra điều kiện trả tự do cho 2 lính Triều Tiên bị bắt ở Kursk

14:09:03 13/01/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, quân đội nước này đang bắt giữ 2 binh sĩ Triều Tiên ở vùng Kursk của Nga và sẵn sàng trả tự do cho các quân nhân đó.

Ukraine muốn giúp Mỹ dập cháy rừng ở California

14:08:45 13/01/2025

Ông Trump từng nói rằng ông muốn kết thúc cuộc chiến Nga - Ukraine và hoài nghi về giá trị của viện trợ cho Ukraine cũng như cam kết của Mỹ đối với NATO.

Ấn Độ mở màn lễ hội lớn nhất hành tinh

13:59:23 13/01/2025

Lễ hội linh thiêng Kumbh Mela được tổ chức 3 năm một lần. Mahakumbh Mela thu hút số lượng tín đồ lớn nhất và được cho là mang lại cho người tham gia những lợi ích về tinh thần. Họ cảm thấy như được xá tội và cứu rỗi khỏi vòng luân hồi s...

Israel nã hàng loạt tên lửa vào căn cứ Hezbollah tại Yemen

13:54:33 13/01/2025

IDF thông báo thêm: IDF sẽ tiếp tục hành động để loại bỏ mọi mối đe dọa đối với Nhà nước Israel và sẽ tiến hành để ngăn chặn mọi nỗ lực của Hezbollah nhằm xây dựng lại lực lượng theo các thỏa thuận ngừng bắn .

Canada sẵn sàng đáp trả nếu Mỹ áp thuế

13:52:31 13/01/2025

Trong một bài báo mới đây, Bloomberg đưa tin Chính phủ Canada đang xây dựng một kế hoạch dự thảo về việc áp thuế trả đũa, và kế hoạch này sẽ ảnh hưởng đến hầu hết mọi loại sản phẩm mà Canada nhập khẩu từ Mỹ.

Gió mạnh làm tăng nguy cơ bùng phát các đám cháy mới ở Los Angeles

13:48:29 13/01/2025

Trong khi đó, Cục Khí tượng quốc gia của nước này cảnh báo gió mạnh sẽ trở lại trong tuần này, làm gia tăng nguy cơ bùng phát thêm các vụ cháy mới.

Đàm phán ngừng bắn ở Gaza khó đạt đột phá trước ngày 20/1

13:47:13 13/01/2025

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza trước khi ông nhậm chức, đồng thời cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng nếu điều này không diễn ra.

Tiết lộ về hướng đi mới trong cuộc chiến UAV giữa Liên bang Nga và Ukraine

13:41:07 13/01/2025

Liên bang Nga đang tiến xa hơn với việc sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) điều khiển bằng cáp quang, nhưng Ukraine cũng không chậm chân. Đây là một giải pháp chính để đối phó với chiến tranh điện tử.

'Đại dịch' vẹt làm đảo lộn cuộc sống của người dân Tây Ban Nha

13:38:16 13/01/2025

Loài vẹt nhỏ màu xanh, hay còn gọi là vẹt thầy tu đuôi dài, hiện đang tràn ngập Barcelona, Tây Ban Nha.

Động thái mới trong quan hệ địa chính trị giữa Ấn Độ và Taliban

13:27:07 13/01/2025

Theo kênh Al Jazeera, trong suốt năm qua, Ấn Độ đã từng bước gia tăng mối quan hệ với phong trào Taliban, nhưng cuộc họp hôm 8/1 là cuộc tiếp xúc cấp cao đầu tiên theo hình thức này.

Có thể bạn quan tâm

Hé lộ kịch bản Táo Quân 2025, không có Nam Tào - Bắc Đẩu?

Tv show

14:39:04 13/01/2025

Hình ảnh kịch bản Táo Quân 2025 gây xôn xao với bảng phân vai không có 2 nhân vật Nam Tào - Bắc Đẩu, NSND Xuân Bắc và NSND Công Lý cũng không tham gia chương trình.