Tình báo Ngũ nhãn giúp Thủ tướng Canada ra cáo buộc chấn động về Ấn Độ

Vi Trân12:02 24/09/2023

Thông tin tình báo được liên minh Ngũ nhãn chia sẻ đã giúp Thủ tướng Canada Justin Trudeau đưa ra phát biểu về khả năng liên quan của đặc vụ Ấn Độ trong vụ sát hại lãnh đạo người Sikh .

Đại sứ Mỹ tại Canada David Cohen đã chia sẻ thông tin nói trên trong cuộc phỏng vấn với đài CTV News ngày 23.9. Cụ thể, ông Cohen xác nhận chính thông tin tình báo được chia sẻ giữa các đối tác Ngũ nhãn đã giúp Thủ tướng Canada đưa ra tuyên bố. Liên minh chia sẻ tình báo Ngũ nhãn gồm 5 nước Anh, Canada, Mỹ, New Zealand và Úc.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong cuộc họp báo tại New York (Mỹ) ngày 21.9

REUTERS

Hôm đầu tuần này, Thủ tướng Trudeau thông báo với quốc hội Canada rằng các cơ quan tình báo của nước này đang điều tra “cáo buộc đáng tin” về việc đặc vụ Ấn Độ liên quan cái chết của ông Hardeep Singh Nijjar, lãnh đạo người Sikh quốc tịch Canada sống tại tỉnh bang British Columbia.

Ông Nijjar ủng hộ việc thành lập quốc gia của người Sikh dưới hình thức “Nhà nước Khalistan” độc lập và bị Ấn Độ liệt vào danh sách “phần tử khủng bố” hồi tháng 7.2020. Ông bị bắn chết bên ngoài một ngôi đền ở thành phố Surrey thuộc British Columbia vào ngày 18.6.

Căng thẳng ngoại giao bùng lên giữa Canada-Ấn Độ liên quan vụ sát hại người Sikh

Tuyên bố hiếm hoi về an ninh quốc gia của Thủ tướng Trudeau khiến mối quan hệ ngoại giao giữa Canada và Ấn Độ trở nên căng thẳng. Ấn Độ đã bác bỏ các cáo buộc, đồng thời tạm dừng cấp thị thực (visa) cho công dân Canada sau khi phái bộ Canada tại Ấn Độ thông báo về việc “điều chỉnh” nhân sự.

Đại sứ Cohen không nói rõ thông tin tình báo mà chính phủ Canada nhận được được thu thập bằng nguồn nào. Tuy nhiên, đài CBC hôm 21.9 đưa tin chính phủ Canada thu thập tình báo từ nguồn con người và điện tử trong cuộc điều tra kéo dài nhiều tháng về vụ sát hại.

Mặt khác, đại sứ Cohen cũng bác bỏ bài báo của tờ The Washington Post viết rằng vài tuần trước tuyên bố của Thủ tướng Trudeau, Canada đã đề nghị các đồng minh thân cận nhất, gồm Mỹ, lên án công khai vụ sát hại ông Nijjar và đề nghị đã bị từ chối.

Trong cuộc họp báo ngày 22.9, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bày tỏ hy vọng chính phủ Ấn Độ làm việc với Canada trong vụ điều tra. “Chúng tôi quan ngại sâu sắc về các cáo buộc mà Thủ tướng Trudeau đã nêu lên. Điều quan trọng là Ấn Độ làm việc với Canada trong cuộc điều tra này”, ông Blinken nói.

Trong một diễn biến khác, Cơ quan Điều tra quốc gia (NIA) của Ấn Độ, cơ quan phụ trách chống khủng bố, ngày 23.9 thông báo đã tịch thu một căn nhà và khu đất của ông Gurpatwant Singh Pannu, người bị coi là thành viên của “Khalistan” và có hành động khủng bố tại Ấn Độ. Reuters dẫn thông báo của NIA nêu rằng vụ tịch thu các bất động sản tại bang Punjab là “cú hích lớn cho chiến dịch triệt phá của Ấn Độ đối với mạng lưới khủng bố và ly khai hoạt động ở nhiều nước, gồm Canada”.

Ấn Độ bác bỏ cáo buộc của Canada về vụ sát hại thủ lĩnh đạo Sikh

Chính quyền Ấn Độ đã lên tiếng bác bỏ những nghi ngờ "vô lý" của Canada liên quan cái chết của một nhân vật người Sikh ở Canada mà Ấn Độ coi là "khủng bố".

Ông Hardeep Singh Nijjar, một thủ lĩnh của cộng đồng người theo đạo Sikh toàn cầu, đã bị bắn chết bên ngoài một ngôi đền ở thành phố Surrey, thuộc tỉnh bang British Columbia (Canada) vào ngày 18.6. Ông Nijjar ủng hộ việc thành lập quốc gia của người Sikh dưới hình thức "nhà nước Khalistan" độc lập và bị Ấn Độ liệt vào danh sách "phần tử khủng bố" hồi tháng 7.2020.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu tại hội nghị G20 ở New Delhi hôm 9.9 . Ảnh AFP

Giới chức Canada, gồm Thủ tướng Justin Trudeau, gần đây bày tỏ nghi ngờ có sự liên quan của chính quyền Ấn Độ đối với cái chết của ông Nijjar.

Trong một tuyên bố ngày 19.9, Bộ Ngoại giao Ấn Độ bác bỏ các cáo buộc của Canada. "Chúng tôi... bác bỏ tuyên bố của Thủ tướng Canada tại quốc hội của họ, cũng như tuyên bố của Ngoại trưởng Canada. Các cáo buộc về sự liên quan của chính phủ Ấn Độ trong bất kỳ hành động bạo lực nào tại Canada đều vô lý và có động cơ", tuyên bố nêu, cho biết thêm rằng những cáo buộc tương tự đã được Thủ tướng Canada nói với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và đã bị bác bỏ hoàn toàn.

Theo phía Ấn Độ, những cáo buộc vô căn cứ này nhằm chuyển sự chú ý khỏi "những tên khủng bố và cực đoan Khalistan" tại Canada. Lực lượng này bị cho là đe dọa chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ấn Độ. New Delhi chỉ trích Ottawa vì đã không hành động, mà thậm chí các nhân vật chính trị Canada còn "công khai thể hiện sự thông cảm" cho những thành phần đó.

"Chúng tôi hối thúc chính phủ Canada có hành động pháp lý nhanh chóng và hiệu quả đối với toàn bộ thành phần chống Ấn Độ đang hoạt động từ lãnh thổ của họ", tuyên bố nêu.

Canada có dân số theo đạo Sikh cao nhất bên ngoài bang Punjab, quê hương của họ ở Ấn Độ, và quốc gia này từng là nơi diễn ra nhiều cuộc biểu tình khiến New Delhi khó chịu.

Canada cũng là một trong những quốc gia có cộng đồng người gốc Ấn ở nước ngoài lớn nhất, với số lượng khoảng 1,4 triệu người trong tổng dân số 40 triệu người của Canada. Theo Reuters, khoảng 770.000 người cho biết đạo Sikh là tôn giáo của họ trong cuộc điều tra dân số năm 2021.

Vụ việc lần này khiến sự căng thẳng trong mối quan hệ giữa Ấn Độ và Canada được nâng lên mức mới. Hồi đầu năm nay, hai nước cho biết họ có thể đạt được nhất trí về khung một thỏa thuận thương mại vào cuối năm 2023 nhưng hiện hai bên đã đóng băng các cuộc đàm phán về thỏa thuận này.

Trả đũa Ottawa, Ấn Độ trục xuất một nhà ngoại giao Canada Chỉ vài giờ sau khi Ottawa trục xuất một nhà ngoại giao Ấn Độ trong căng thẳng leo thang về vụ sát hại một người ly khai theo đạo Sikh hồi đầu năm nay, một nhà ngoại giao cấp cao của Canada đã được lệnh rời khỏi Ấn Độ. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi chào mừng Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong...