Tình báo Mỹ hạ thấp khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân

Quyết định cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ tấn công sâu hơn vào nội địa Nga không làm tăng nguy cơ tấn công hạt nhân, bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ từ Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân ( ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Ngày 28/11, hãng tin Reuters trích dẫn 5 nguồn thạo tin tình báo Mỹ cho biết, quyết định cho phép Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Nga không làm tăng nguy cơ tấn công hạt nhân, bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ từ Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Một loạt đánh giá tình báo trong 7 tháng qua đã kết luận việc leo thang hạt nhân khó có khả năng xảy ra từ quyết định nới lỏng hạn chế về việc Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ. Các nguồn tin cho biết quan điểm này không thay đổi sau khi Tổng thống Joe Biden điều chỉnh lập trường của Mỹ, cho phép Ukraine sử dụng tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa tấn công lãnh thổ Nga.

Một trợ lý trong Quốc hội Mỹ, được tiếp cận với các báo cáo này, cho biết: “Các đánh giá nhất quán chỉ ra rằng việc cung cấp ATACMS cho Ukraine không thay đổi tính toán hạt nhân của Nga”.

Mặc dù Tổng thống Nga Vladimir Putin nhiều lần cảnh báo về việc sử dụng vũ khí hạt nhân, tình báo Mỹ cho rằng những tuyên bố này mang tính chất răn đe hơn là chiến lược thực tế. Nga nhận thức rằng sử dụng vũ khí hạt nhân không mang lại lợi ích quân sự rõ ràng và sẽ gây tổn thất lớn về mặt ngoại giao, chính trị.

Các nguồn tin nói với hãng tin Reuters dựa vào những đánh giá tình báo ban đầu đánh giá thấp nguy cơ leo thang hạt nhân, có thể thấy những lo ngại về hạt nhân đã bị phóng đại và quyết định cho phép sử dụng ATACMS đã quá muộn, khi mà Moskva đã có thêm những bước tiến gần đây tại Ukraine.

Việc điều chỉnh chính sách của Mỹ không phải không gây tranh cãi. Một số quan chức tại Nhà Trắng và Lầu Năm Góc vẫn lo ngại rằng quyết định này có thể khiến Nga trả đũa bằng các chiến thuật nguy hiểm khác. Tuy nhiên, áp lực từ thực tế chiến trường và sự tham gia của lực lượng bên thứ ba vào cuộc chiến đã thúc đẩy Washington chấp nhận rủi ro này.

Một trong 5 quan chức Mỹ cho biết mặc dù Washington đánh giá Nga sẽ không tìm cách leo thang bằng lực lượng hạt nhân, nhưng nước này sẽ cố gắng đáp trả tương xứng với những gì họ coi là leo thang từ phía Mỹ. Quan chức này nói việc triển khai tên lửa mới là một phần của nỗ lực đó.

Các quan chức Mỹ cho biết thông tin tình báo này đã giúp định hướng cuộc tranh luận gây nhiều chia rẽ trong những tháng gần đây trong chính quyền Biden về việc liệu Washington nới lỏng hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ có đáng để chấp nhận rủi ro “chọc giận” Tổng thống Putin hay không.

Ban đầu, các quan chức phản đối động thái này, viện dẫn lo ngại về leo thang và không chắc chắn về phản ứng của Putin. Một số quan chức, bao gồm ở Nhà Trắng, Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao, lo ngại về khả năng trả đũa nhằm vào nhân viên quân sự và ngoại giao Mỹ cũng như tấn công các đồng minh NATO. Những người khác đặc biệt lo ngại về leo thang hạt nhân.

Theo các đánh giá tình báo từ đầu mua hè năm nay thì mặc dù Tổng thống Putin thường đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân, nhưng Moskva khó có khả năng thực hiện bước đi như vậy, một phần vì chúng không mang lại lợi ích quân sự rõ ràng. Các quan chức tình báo mô tả lựa chọn hạt nhân là phương sách cuối cùng của Nga và Tổng thống Putin sẽ dùng các biện pháp trả đũa khác trước (ám chỉ đến các hoạt động hỗn hợp gồm lôi kéo các nước khác và tấn công mạng).

Tuy nhiên, một số quan chức trong Nhà Trắng và Lầu năm góc lập luận rằng việc cho phép Kiev sử dụng tên lửa để tấn công vào lãnh thổ Nga sẽ đặt Kiev, Mỹ và các đồng minh của Mỹ vào nguy hiểm chưa từng có, khiến tổng thống Putin trả đũa bằng vũ lực hạt nhân hoặc các chiến thuật chết người khác bên ngoài vùng chiến sự.

Quyết định của chính quyền Tổng thống Biden đồng ý để Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa tấn công sâu vào lãnh thổ Nga cho thấy sự chuyển dịch quan trọng trong chiến lược hỗ trợ Ukraine, nhấn mạnh rằng chiến thắng của Kiev là mục tiêu tối thượng, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc đối mặt với những rủi ro lớn hơn từ Nga.

Dẫu vậy, Mỹ và phương Tây vẫn cần chuẩn bị sẵn sàng cho những đòn trả đũa phi đối xứng từ Moskva, nơi mà Tổng thống Putin vẫn nắm giữ nhiều quân bài quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài này.