Tìm thấy nhiều hợp chất chống ung thư tốt từ cây dại trên rừng Hà Tĩnh

Các nhà khoa học đã phát hiện một số loài thảo dược ở Hà Tĩnh chứa nhiều hợp chất có tác dụng chống ung thư tốt trên các dòng tế bào ung thư gan, phổi, vú.

Nhóm nghiên cứu của Công ty CP Dược Hà Tĩnh tiến hành thu hái một số loại thực vật có tiềm năng chống ung thư tại các vùng núi, rừng Hà Tĩnh.

Đầu năm 2019, Công ty CP Dược Hà Tĩnh được Hội đồng KH&CN tỉnh đồng ý cho triển khai đề tài “Nghiên cứu một số loài thảo dược ở Hà Tĩnh có khả năng ức chế một số dòng ung thư thường gặp”.

Để nghiên cứu, trong gần 2 năm qua, thông qua khảo sát nguồn dược liệu thu hái ở một số huyện Kỳ Anh, Hương Khê, Vũ Quang, Hương Sơn…, các nhà khoa học đã thu mẫu, làm tiêu bản, định tên khoa học của 22 loài thực vật có tiềm năng chống ung thư. Các mẫu thảo dược được chặt nhỏ, phơi khô trong bóng râm, sau đó nghiền nhỏ để nghiên cứu về tác dụng sinh học và thành phần hóa học.

Cây sầu đâu cứt chuột.

Dược sỹ Võ Đức Nhân – Phó Chủ nhiệm đề tài cho hay, nhóm nghiên cứu sử dụng phương pháp ngâm lạnh, ngâm phân đoạn để bảo toàn các hợp chất có trong các mẫu dược liệu. Đây là phương pháp được thực hiện đơn giản, các hợp chất trong cây được bảo tồn, không bị phân rã ở nhiệt độ cao. MeOH được sử dụng làm dung môi chiết do có độ hòa tan tốt. Cao chiết các loài thực vật tại Hà Tĩnh được đem thử hoạt tính chống ung thư trên các dòng tế bào ung thư phổi, ung thư gan và ung thư vú tại Phòng Hóa sinh ứng dụng, Viện Hóa học theo phương pháp MTT (tên hoá chất).

Qua kết quả thử nghiệm sàng lọc hoạt tính trên các dòng tế bào ung thư gan, phổi, vú của các mẫu dược liệu thu được, các nhà khoa học đã phát hiện ra một số thảo dược có tác dụng chống ung thư tốt như mẫu dầu mè tía, sầu đâu cứt chuột, mướp xác hương, cúc liên chi dại, đại bi.

Tuy nhiên, qua tra cứu tài liệu tham khảo, các loài thảo dược như mướp xác hương, cúc liên chi dại và ba đậu mặc dù có tác dụng chống ung thư tốt nhưng lại là các loài gây độc; cúc liên chi dại là cây xâm lấn, ảnh hưởng đến các loài cây trồng khác. Do vậy, nhóm nghiên cứu quyết định không lựa chọn các cây này để nghiên cứu.

Cây dầu mè tía.

Về các loài sầu đâu cứt chuột, dầu mè tía và đại bi sau khi nghiên cứu đã phát hiện nhiều hợp chất có tác dụng chống ung thư tốt trên các dòng tế bào ung thư gan, phổi, vú.

Ông Võ Đức Nhân phấn khởi nói thêm: “Từ loài sầu đâu cứt chuột, chúng tôi đã phân lập được 15 hợp chất trong đó có 6 hợp chất lần đầu được phát hiện từ mẫu thực vật ở Hà Tĩnh. Các hợp chất như Canthine-6-one, Cleistantoxin và Cucurmegastigman I thể hiện hoạt tính chống ung thư tốt trên các dòng tế bào thử nghiệm, đặc biệt, Cleistantoxin thể hiện hoạt tính mạnh trên dòng tế bào ung thư phổi với IC50 = 2.0 mg/ml, Cucurmegastigman I thể hiện hoạt tính mạnh trên 2 dòng tế bào ung thư gan, vú”.

Cây đại bi.

Còn từ loài dầu mè tía đã phân lập được 13 hợp chất trong đó có 1 hợp chất lần đầu phát hiện từ tự nhiên và 7 hợp chất khác lần đầu từ loài này. Từ loài đại bi đã phân lập được 17 hợp chất, trong đó, có 2 hợp chất lần đầu phát hiện từ tự nhiên và 7 hợp chất khác lần đầu từ loài này. Kết quả thử hoạt tính cho thấy, nhiều nhóm chất thể hiện hoạt tính khá tốt trên các dòng tế bào ung thư thử nghiệm.

Đánh giá về kết quả đề tài, Trưởng phòng Quản lý Khoa học (Sở kH&CN) Lê Đình Doãn cho rằng: “Đây là đề tài nghiên cứu rất quan trọng đối với ngành y, dược. Đây là kết quả nghiên cứu cơ bản, tạo tiền đề cho những nghiên cứu tiếp theo để tạo các sản phẩm có tác dụng chữa bệnh.

Chúng tôi đã đề nghị đơn vị chủ trì tiếp tục nghiên cứu thêm về độc tính cấp, bán trường diễn của các loài thảo dược đã nghiên cứu nhằm phát triển các sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ các loài thảo dược này. Phát triển vùng trồng các loài thảo dược như sầu đâu cứt chuột, dầu mè tía và đại bi nhằm cung cấp nguồn nguyên liệu cho việc sản xuất các chế phẩm”.