Tìm nguyên nhân rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều bất thường
Các chuyên gia Tổng Cục lâm nghiệp phối hợp với Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật về Quảng Ngãi tìm nguyên nhân rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều.
Các chuyên gia thu thập mẫu vật rắn lục đuôi đỏ do người dân ở xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức, phát hiện trong vườn nhà.Ảnh: Trí Tín.
Ngày 5/12, đoàn công tác đã về huyện Mộ Đức, địa phương có hàng chục người dân bị rắn cắn phải cấp cứu trong hai tháng qua. Các chuyên gia lần lượt ghi nhận thông tin từ những nạn nhân bị rắn cắn và thu thập mẫu vật để phân tích nguyên nhân loài rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều bất thường ở khu dân cư.
Ông Nguyễn Văn Đoàn, Chuyên gia Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật cho biết, đoàn về miền Trung lần này là để xác định sinh cảnh sống của loài, nguyên nhân khiến rắn tấn công, thời điểm chúng gây ảnh hưởng cuộc sống người dân… Sau chuyến công tác, các chuyên gia tập trung phân tích, nghiên cứu để đề xuất giải pháp phù hợp cho người dân ứng phó với loài rắn lục đuôi đỏ.
“Chúng tôi kết hợp hướng dẫn địa phương, người dân cách phòng tránh, ngăn chặn và sơ cứu ban đầu khi bị rắn cắn đề phòng nguy hiểm tính mạng”, ông Đoàn nói.
Rắn lục đuôi đỏ mang thai do người dân bắt được ở giữa khu dân cư huyện Mộ Đức. Ảnh: Trí Tín.
Liên quan vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Quảng Trường, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, cho hay muốn biết rõ nguyên nhân vì sao rắn lục đuôi đỏ xuất hiện bất thường trong thời gian gần đây cần phải có nghiên cứu cụ thể. Song, giả thuyết được đặt ra là nguồn thức ăn dồi dào và sinh cảnh sống phù hợp đã kích thích sự phát triển của rắn lục, đặc biệt là ở các khu dân cư ven rừng, khu vườn rậm rạp.
Video đang HOT
TS Trường cho rằng, nọc độc của rắn lục không tác động lên hệ thần kinh mà thường tác động lên hệ tuần hoàn, gây rối loạn đông máu, sưng nề hoặc hoại tử. Đáng ngại hơn là một con rắn chết, thậm chí đầu rắn bị cắt rời vẫn có thể cắn và phóng nọc độc theo phản xạ đến 90 phút sau khi nó chết.
Khi bị rắn cắn, cần hạn chế vận động để tránh làm tăng nhanh quá trình tác động của nọc đến các phần khác của cơ thể, không nên rạch vết thương vì có thể làm mất máu cấp.
Vị chuyên gia này cũng khuyến cáo, không được ga-rô bằng dây cao su vì dễ gây hoại tử do thiếu máu cung cấp đến phần cơ thể dưới ga-rô. Không đắp các loại thuốc không rõ nguồn gốc, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị.
Các chuyên gia thu thập thông tin từ người dân Quảng Ngãi bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Ảnh: Trí Tín.
Các chuyên gia cũng đặt giả thuyết, có thể đợt mưa lũ lịch sử năm 2013 đã đưa loài rắn này từ các đồi cao về khu vực đồng bằng trú ngụ. Đến mùa mưa năm nay, thời tiết thuận lợi giúp chúng sinh sản nhanh, đi tìm thức ăn vô tình “trùng khớp” gần sát các khu dân cư.
Thống kê của các bệnh viện khu vực miền Trung, hai tháng qua, ít nhất 400 người đã bị rắn lục đuôi đỏ cắn, may mắn chưa có trường hợp nào tử vong. Quảng Ngãi là địa phương có rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều bất thường, khoảng 150 người bị cắn nhập viện cấp cứu thời gian qua. Riêng huyện Mộ Đức của tỉnh này, trong tháng qua, chính quyền địa phương cùng người dân đã phát hiện, giết chết hơn 300 con rắn lục đuôi đỏ ở các khu dân cư.
Trí Tín
Theo VNE
Chuyên gia lí giải hiện tượng bùng phát rắn lục đuôi đỏ
GS.TS Đặng Huy Huỳnh, Chủ tịch Hội Động vật học Việt Nam cùng các chuyên gia sinh thái khác lí giải nguyên nhân rắn lục đuôi đỏ bùng phát cắn người bất thường và đưa ra các gợi ý kiềm chế.
Người dân phường Phước Mỹ (Sơn Trà, Đà Nẵng) rải ớt, tỏi, sả và giăng lưới phòng rắn lục đuôi đỏ vào nhà (ảnh lớn); rắn lục đuôi đỏ có chiều dài tối đa khoảng 60 cm, nặng khoảng 300 gram (ảnh nhỏ). Ảnh: Nguyễn Thành - Wikipedia
GS.TS Đặng Huy Huỳnh, Chủ tịch Hội Động vật học Việt Nam, cho hay, ở Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về rắn lục đuôi đỏ. Theo nhiều tài liệu, rắn lục đuôi đỏ (hay còn gọi là rắn lục mép trắng, rắn lục tre) có vùng phân bố khá rộng, xuất hiện ở hầu hết các vùng rừng trong cả nước. Loài này sống chủ yếu trên cây, hoạt động vào ban đêm, ăn chuột, thằn lằn, ếch, nhái...
Không phải mùa sinh sản
Rắn lục đuôi đỏ vốn sống chủ yếu trong rừng nay xuất hiện nhiều ở các khu dân cư có thể do nhiều nguyên nhân. Theo GS Đặng Huy Huỳnh, rắn là loài biến nhiệt, nhiệt độ tăng có thể làm tăng số lượng rắn. Điều này phù hợp với việc loài rắn đuôi đỏ xuất hiện nhiều ở các tỉnh phía Nam. Ngoài ra, vùng rừng vốn là nơi sống của rắn lục đuôi đỏ, nay bị chặt phá, rắn mất môi trường sống nên di chuyển về hang hốc, bụi cây gần khu dân cư.
Tuy nhiên, các điều kiện trên đều khiến gia tăng số lượng các loài rắn khác, tại sao chỉ có rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều? Theo GS Huỳnh, loài này sinh sản khá nhiều, chúng đẻ con chứ không đẻ trứng như nhiều loài rắn khác, mỗi lần đẻ 4-14 con. Các loài thiên địch của chúng trong môi trường như cầy, cáo, mèo giảm đi khá nhiều do nạn săn bắt cũng làm gia tăng số lượng rắn.
Tuy nhiên, rắn lục đuôi đỏ thường sinh con vào tháng 6-7, chứ không phải mùa này. Ngoài ra, rắn lục đuôi đỏ không phải là loài có giá trị kinh tế như nhiều loài khác. Thịt rắn hôi nên không được sử dụng làm thức ăn, ngâm rượu thuốc, nên chúng càng có cơ hội phát triển.
Theo TS Nguyễn Quảng Trường, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, muốn biết vì sao rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều, phải có các nghiên cứu cụ thể. Tuy nhiên, có thể giả thuyết, nguồn thức ăn dồi dào hơn và sinh cảnh sống phù hợp đã kích thích sự phát triển của rắn lục, đặc biệt là ở các khu dân cư ven rừng.
Theo GS Huỳnh, các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc, làm rõ số rắn lục đuôi đỏ tăng bao nhiêu, vì sao lại tăng, biện pháp phòng chống hiệu quả nhất... "Phải làm nhanh để người dân đỡ hoang mang, ảnh hưởng đến tinh thần, sản xuất", ông Huỳnh nói.
Rắn chết vẫn có thể cắn và phóng nọc
Theo GS Huỳnh, rắn lục đuôi đỏ không độc như hổ mang hay cạp nong, cạp nia, nhưng rất khó phát hiện loài rắn này, vì chúng thường sống trong bụi cây, hang hốc và có màu xanh. Người dân nên phát quang bụi rậm quanh nhà. Rắn hoạt động chủ yếu vào ban đêm, nên khi đi ra ngoài vào ban đêm, người dân nên dùng đèn pin, đi ủng.
Ngoài ra, có thể trồng sả hoặc nuôi chó, mèo để hạn chế rắn xuất hiện.
Theo TS Nguyễn Quảng Trường, nọc độc của rắn lục không tác động lên hệ thần kinh, mà thường tác động lên hệ tuần hoàn, gây rối loạn đông máu, sưng nề hoặc hoại tử. Điều đáng ngại là một con rắn chết, thậm chí đầu rắn bị cắt rời vẫn có thể cắn và phóng nọc độc theo phản xạ cho đến 90 phút sau khi nó chết.
Khi bị rắn cắn, cần hạn chế vận động để tránh làm tăng nhanh quá trình tác động của nọc đến các phần khác của cơ thể, không nên rạch vết thương vì có thể làm mất máu cấp. Không nên ga-rô bằng dây cao su, vì dễ gây hoại tử do thiếu máu cung cấp đến phần cơ thể phía dưới ga-rô. Cũng không nên đắp các loại thuốc không rõ nguồn gốc, không rõ tác dụng vì có thể gây nhiễm trùng. Cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị. Nếu có thể, bắt con rắn cắn người đến bệnh viện để bác sĩ xác định đúng chủng loại huyết thanh cần sử dụng.
Tập huấn điều trị rắn độc cắn
Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam là một trong những nước có nhiều loại rắn độc cắn người có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu đúng và kịp thời. Do đó, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh yêu cầu các đơn vị trực tiếp thực hiện hoặc chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh trực thuộc tập trung cấp cứu, hồi sức, điều trị cho người bệnh bị rắn độc cắn không để xảy ra tử vong. Trường hợp cần tư vấn về cấp cứu, điều trị cho người bệnh nặng do rắn độc cắn có thể liên hệ với Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) theo đường dây nóng của bệnh viện. Tổ chức tập huấn, đào tạo lại về việc sơ cứu, cấp cứu, hồi sức, chống độc, chăm sóc người bị rắn độc cắn cho bác sĩ, điều dưỡng theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế. Viện Vắc-xin và Sinh phẩm y tế Nha Trang đã sản xuất được huyết thanh kháng độc nọc rắn lục đuôi đỏ.
Thái Hà
Theo Nguyễn Hoài
Tiền Phong
Điều tra thông tin có người thả rắn lục đuôi đỏ ở Quảng Nam Ngày 28/11, UBND tỉnh Quảng Nam vừa ban hành công văn gửi các sở, ngành, huyện, thành phố trên địa bàn yêu cầu triển khai các biện pháp phòng tránh rắn lục đuôi đỏ gây hại. Theo công văn, để tránh tình trạng người dân hoang mang, lo lắng và đảm bảo an ninh trật tự tại các địa phương trên địa bàn...