‘Tia sáng cuối đường hầm’ của đảng Cộng hòa ở nơi ông Trump thua đậm

Dù California là nơi Tổng thống Donald Trump bị đối thủ bỏ xa tới gần 30 điểm, song đảng Cộng hòa vẫn tìm thấy nguồn sinh khí mới ở tiểu bang này.

Theo Politico, đảng Cộng hòa ở California đang đứng trước cơ hội giành lại 4 trong số 7 ghế mà Đảng Dân chủ kiểm soát tại Hạ viện vào năm 2018.

Bằng việc đánh vào tâm lý bất mãn của người dân đối với các biện pháp kiểm soát thuế và tiền thuê nhà, đảng Cộng hòa đã giành lại vị thế chính đảng lớn thứ 2 về số lượng cử tri đăng ký trong năm nay.

Đây cũng là màn thể hiện tốt nhất đối với đảng Cộng hòa ở California trong hơn một thập kỷ qua, nhất là khi so với thất bại “muối mặt” của đảng này trước những cử tri “phi đảng phái” vào năm 2018.

“Gió đang đổi chiều”

Vào tháng 5 vừa qua, khi Hạ nghị sĩ Mike Garcia giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Hạ viện đặc biệt ở ngoại ô thành phố Los Angeles, thì đây là lần đầu tiên kể từ năm 1998, đảng Cộng hòa có thể xoay chuyển một ghế Hạ viện do đảng Dân chủ nắm giữ ở tiểu bang này.

Thậm chí, trong cuộc bầu cử tháng 11 này, họ đã lặp lại điều này tới 3 lần, với chiến thắng của các ứng cử viên Michelle Steel, Young Kim và David Valadao trước những gương mặt kỳ cựu của đảng Dân chủ như Harley Rouda, Gil Cisneros và TJ Cox.

Hai ứng cử viên Hạ viện Young Kim và Michelle Park Steel của đảng Cộng Hòa. Ảnh: Korea Times

Jim Brulte, cựu chủ tịch Đảng Cộng hòa và là thành viên lâu năm của hội đồng lập pháp bang California, nhận định “gió đang đổi chiều”.

“Mọi hành động đều có thể gây ra những phản ứng tương đồng và đối nghịch. Điều này không chỉ có trong vật lý mà còn trong cả chính trị. Và theo tôi, các bạn đã bắt đầu thấy được những phản ứng trước sự kiểm soát hoàn toàn của Đảng Dân chủ ở California”, ông Jim Brutle cho hay.

Được biết, ứng cử viên tổng thống cuối cùng của Đảng Cộng hòa giành được quyền kiểm soát California là George H.W. Bush vào năm 1988.

Và kể từ đó, đảng Dân chủ luôn có lợi thế dẫn trước tới hơn 20 điểm so với đảng Cộng hòa ở tiểu bang này, đồng thời nắm được nhiều chức vụ ở các cơ quan công quyền, cũng những vị trí then chốt tại hội đồng lập pháp. Tỷ lệ trên vẫn không ngừng gia tăng từ năm 2016 cho đến này.

Không nên bị “khai tử”

Sự trỗi dậy của đảng Cộng hòa trong tháng này không chỉ làm sâu sắc hơn tỷ lệ bỏ phiếu ảm đạm đối với đảng Dân chủ trên khắp nước Mỹ, mà còn là đòn giáng mạnh vào tham vọng của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tại chính tiểu bang quê hương của bà.

Quan trọng hơn, điều này giống một lời nhắc nhở rằng, những bất ổn chính trị vẫn còn hiện hữu ở California, một tiểu bang được dự đoán sẽ đóng vai trò quan trọng trong cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ tổng thống trong 2 năm tới.

Theo Darry Sragow, chiến lược gia lâu năm của đảng Dân chủ và là giám đốc nhà xuất bản California Target Book, “không một ai nên ký giấy “khai tử” cho Đảng Cộng hòa ở California”.

Không nơi nào tại California thể hiện sự chuyển mình của Đảng Cộng hòa rõ nét hơn ở quận Cam, “thành trì bảo thủ” một thời từng bị Đảng Dân chủ và ứng cử viên Hillary Clinton “san bằng” lần đầu tiên kể từ năm 1936.

Dù tổng số thành viên đã đăng ký của Dân chủ tại quận Cam vẫn vượt trội so với đảng Cộng hòa vào năm ngoái, nhưng trong tháng này, cả 2 ứng cử viên Harley Rouda và Gil Cisneros của đảng này đều lần lượt thúc thủ trước những gương mặt của Cộng hòa.

Đối với các đảng viên Cộng hòa, kết quả này là tín hiệu cho một tương lai sán lạn hơn sau thời kỳ của Tổng thống Donald Trump.

Nhớ lại việc các thành viên của mình thường xuyên phải hứng chịu những lời chỉ trích rằng họ “chỉ có thể thắng vì đối thủ có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp kỷ lục”, hoặc “chỉ có thể thắng trong một cuộc bầu cử đặc biệt, chứ không phải trong một cuộc tổng tuyển cử”, bà Jessica Millan Patterson, chủ tịch Đảng Cộng hòa tại California, cho biết:

“Đây là một lời cảnh tỉnh thực sự cho các thành viên đảng Dân chủ ở California. Chúng tôi đã có số cử tri đi bầu cao kỷ lục, và chúng tôi có thể giành lại 4 ghế trong quốc hội Mỹ”.

Đảo ngược kịch bản cũ

Ở một khía cạnh nào đó, những chiến thắng của đảng Cộng hòa đã có tác dụng lật ngược những kịch bản truyền thống của họ sau mỗi kỳ bầu cử ở bang California.

Suốt nhiều năm, đảng Cộng hòa luôn tìm cách né tránh những thất bại của họ tại Hạ viện, hội đồng lập pháo cũng như các cuộc đua khác trên toàn tiểu bang. Thay vào đó, họ chỉ nhắc đến những thành công trong các cuộc tranh cử cấp địa phương, như một bằng chứng về sự phát triển chính đảng của mình.

Theo Ada Briceo, chủ tịch Đảng Dân chủ Quận Cam, màn thể hiện yếu kém từ chính đảng của bà phần lớn đến từ số cử tri đi bầu nhờ sự khích lệ của Tổng thống Trump

“Tôi cho rằng Tổng thống Donald Trump đã tạo ra sự hỗn loạn về kết quả bỏ phiếu, và chúng tôi sẽ chỉ có thể trở về trạng thái bình thường sau khi ông Trump mãn nhiệm”, bà Ada Briceo cho biết.

Còn Amanda Renteria, cựu điều hành bộ phận chính trị quốc gia trong chiến dịch tranh cử năm 2016 của bà Hillary Clinton, cho rằng tại các địa hạt truyền thống của đảng mình, “gần như không còn nhiều sinh khí trên thực địa so với năm 2018″. Một phần nguyên nhân của điều này là do đảng Dân chủ đã tập trung hơn vào việc vận động tại các bang chiến địa.

Ngoài ra, dịch Covid-19 đã phần nào làm xói mòn các thông điệp về kinh tế của Đảng Dân chủ, vốn từng gây tiếng vang ở các vùng nông thôn hoặc trong các cộng đồng người gốc Mỹ gốc Latin, thành phần đang chiếm tới 40% dân số tại California.

“Đây không còn là câu chuyện về Dự luật 187 nữa, nó đã là thứ của một thời đại khác và một thời điểm khác. Chúng ta phải bắt đầu suy nghĩ về một chương trình nghị sự kinh tế thực sự đối với cộng đồng người Mỹ gốc Latin, và phải chứng tỏ một số kết quả hữu hình từ nó”, bà Amanda Renteria khẳng định.

Bản lề cho năm 2022

Một số thành viên đảng Dân chủ, dẫu vậy, vẫn vẫn bày tỏ sự lạc quan về số lượng cử tri đông đảo của mình tại California. Garry South, một chiến lược gia lâu năm của đảng Dân chủ, cho biết:

“Dù đây không phải là tiểu bang có 80% dân số bầu cho đảng Dân chủ, cũng không thể tránh khỏi viễn cảnh 2 năm sau, đảng Cộng hòa sẽ cố gắng giành lại những vị trí bị đánh mất, như cách họ đã làm trong năm nay. Nhưng thành thật mà nói, điều đó vẫn chỉ khiến họ có được 11 trong tổng số 53 ghế tại California. Và đó là lý do chúng ta vẫn nên mở sâm-panh ăn mừng”.

Tuy nhiên, thế đa số tại Hạ viện của đảng Dân chủ bị thu hẹp lại đồng nghĩa với việc cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ trong 2 năm tới sẽ diễn ra rất căng thẳng.

Theo truyền thống, chính đảng của một tổng thống đang cầm quyền thường mất nhiều ghế vào giữa nhiệm kỳ đầu tiên, và đó là cơ sở để đảng Cộng hòa tin tưởng vào một cú chuyển mình lớn ở California.

Theo bà Jessica Millan Patterson, đảng Cộng hòa có thể tạo dấu ấn đầu tiên của mình trong năm bầu cử năm 2022 với cuộc chạy đua cho chức Thống đốc bang California.

“Tôi tin rằng năm 2020 là thời điểm bản lề, còn năm 2022 sẽ là lúc chúng ta có thể thực sự mang lại thế cân bằng cho California. Nếu chúng ta có thể chọn ra một ứng viên có khả năng tranh cử và giành chiến thắng ở California, đó là lúc chúng ta sẽ tìm lại được sự cân bằng”, Chủ tịch đảng Cộng hòa ở bang California khẳng định.