Thương vụ TikTok – Oracle không có nhiều ý nghĩa

Việc TikTok trở thành “đối tác công nghệ tin cậy” với Oracle bị đánh giá là không thể hiện được yêu cầu mà lệnh cấm mà Trump đã đưa ra.

Ngày 14/8, Tổng thống Trump yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi hoạt động của TikTok tại Mỹ trong 90 ngày với lý do an ninh. Để có thể tồn tại ở Mỹ, công ty Trung Quốc sẽ phải bán TikTok cho một doanh nghiệp nước này. Ban đầu, Microsoft là “ứng cử viên” tiềm năng, nhưng cuối cùng, cái tên được chọn là Oracle.

Chính phủ Mỹ có thể xem xét lại việc mua bán giữa Oracle và TikTok.

Khi có thông tin Oracle muốn mua TikTok, các chuyên gia đều bày tỏ ngạc nhiên. Công ty có trị giá 175 tỷ USD của CEO Larry Ellison chủ yếu chuyên cung cấp cơ sở dữ liệu, điện toán đám mây, phần mềm doanh nghiệp… và chỉ có một vài sản phẩm hướng đến người dùng cuối. Nhiều người đã đặt câu hỏi: “Làm thế nào một ứng dụng video ngắn cho giới trẻ lại có thể phù hợp với mô hình kinh doanh phần mềm doanh nghiệp của Oracle”.

Với danh nghĩa “đối tác công nghệ đáng tin cậy” của TikTok, mối quan hệ của Oracle và TikTok giống một cuộc tái cấu trúc doanh nghiệp hơn là thương vụ mua – bán, điều mà Microsoft đã nỗ lực đàm phán trước đó.

Ban đầu, các cuộc đàm phán liên quan đến việc bán toàn bộ hoạt động của TikTok, bao gồm thuật toán, ở Mỹ, Canada, Australia và New Zealand cho công ty Mỹ diễn ra khá thuận lợi. Mọi việc trở nên khó khăn hơn khi chính quyền Trung Quốc bất ngờ bổ sung danh sách các mặt hàng công nghệ cấm xuất khẩu, trong có các thuật toán AI, công nghệ khuyến nghị dựa trên phân tích dữ liệu. Thương vụ rơi vào bế tắc.

Lệnh cấm của Trung Quốc khiến TikTok không thể bán mình kèm thuật toán For You – “linh hồn” của ứng dụng. Theo Michael Hewson, trưởng nhóm phân tích thị trường tại CMC Markets, thương vụ chỉ là “chiến thắng trống rỗng” cho Ellison nếu không gồm For You.

“Toàn bộ điểm thu hút của TikTok là thuật toán”, Hewson nhận xét. “Dù Oracle đã chiến thắng trong cuộc đua mua lại TikTok, công ty sẽ không nhận được nhiều lợi ích, do không có thuật toán đi kèm”. Theo Hewson, nếu muốn đưa thuật toán của TikTok vào thương vụ, Oracle cần được phía Trung Quốc chấp thuận. Vấn đề này sẽ không xảy ra, hoặc sẽ bị Bắc Kinh trì hoãn cho đến sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Một điểm quan trọng khác là vấn đề bảo mật. Chính quyền Trump nhiều lần lo ngại thông tin người dùng trên TikTok có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc. Hiện TikTok có 100 triệu người dùng ở Mỹ và 2 tỷ lượt tải trên toàn cầu. Phương án tốt nhất cho Oracle sau khi mua lại TikTok là có thể mang toàn bộ cơ sở dữ liệu người dùng Mỹ lên máy chủ của mình. Tuy nhiên, mọi thứ chưa thể diễn ra suôn sẻ.

Hôm 14/9, Steven Mnuchin, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, cho biết chính quyền sẽ xem xét lại thỏa thuận giữa Oracle và TikTok trong tuần này. “Chúng tôi cần đảm bảo rằng dữ liệu người Mỹ được bảo mật. Các chuyên gia kỹ thuật của chính phủ sẽ thảo luận với Oracle trong vài ngày tới”, Mnuchin cho biết.

Nhiều khả năng thỏa thuận giữa Oracle và TikTok sẽ không làm Tổng thống Mỹ hài lòng. “Thỏa thuận này có thể không thỏa mãn những lo ngại của chính quyền Mỹ và Trump, những người coi TikTok là mối đe dọa an ninh. Khi điều đó xảy ra, thương vụ sớm hay muộn sẽ bị ngăn chặn”, Richard Windsor, người sáng lập nhóm nghiên cứu RadioFreeMobile, nhận xét.

Theo Windsor, thỏa thuận của Oracle có thể chỉ là để lách luật và rõ ràng không phải là một vụ mua bán mà Trump mong muốn. “Không rõ liệu Oracle có quyền truy cập vào mã nguồn và thuật toán chính của TikTok hay không. Nếu không, Oracle chỉ là người đóng giám sát một chiếc hộp đang bị khóa”, Windsor nói.

Ngoài ra, nếu Oracle không nắm được thuật toán của TikTok, công ty của Mỹ khó có thể biết dữ liệu người dùng nước này được xử lý thế nào, những gì đang xảy ra, thậm chí có thể không biết chúng có bị chuyển qua Trung Quốc như Trump lo ngại hay không.

Sau khi Trung Quốc bổ sung lệnh cấm xuất khẩu, các chuyên gia đánh giá chính quyền nước này đang nỗ lực ngăn việc chuyển thuật toán của TikTok về công ty Mỹ. Đây cũng có thể là lý do khiến Microsoft không thể mua lại mạng video của ByteDance.

Trước đó, Microsoft cho biết, việc mua lại TikTok sẽ tốt cho người dùng ứng dụng này, đồng thời bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia. Công ty tuyên bố sẽ thực hiện những thay đổi đáng kể để đảm bảo dịch vụ đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất về bảo mật, quyền riêng tư, an toàn trực tuyến và chống lại thông tin sai lệch.

Còn hiện tại, chưa rõ Oracle sẽ điều hành TikTok thế nào khi mối quan hệ chỉ dừng ở mức “đối tác”.