Thương lắm ốc cườm

Một mùa ốc cườm nữa đã qua đi! Với nhiều người, đó là món ăn quá đỗi bình dân. Nhưng với tôi và hẳn với nhiều người quê tôi, nó mua được vé về t.uổi thơ, mua được tính kiên nhẫn, mua được chút tĩnh tại, mua được tình thân vừa cảm nhận thấu vị mặn mòi xứ biển. Từng đó cũng đã đủ làm nên sự thương quý cho món ốc cườm lắm rồi!

Làng tôi cạnh sông sát biển, người dân quê tôi chiụ nhiều sóng to gió dữ. Và có lẽ để bù đắp cho những thiệt thòi đó, mẹ Biển cũng ưu ái tặng cho làng tôi – một làng quê ven biển xứ Nghệ, rất nhiều sản vật. Từ những loại cao sang đến những thứ bình dân nhất. Và một trong những thứ quà biển giản dị nhưng lấp lánh những niềm vui đó là ốc cườm.

Người làng tôi bắt được khá nhiều loại ốc. Từ những loại ốc bắt ngoài biển khơi có giá trị kinh tế cao như ốc tù và, ốc hương, ốc môi…; đến những loại ốc bình dân hơn chút như ốc the, ốc chìa vôi, ốc xoắn, ốc mỡ, … được bắt ven sông, ven bãi những bãi đá, bãi cát. Ốc cườm là loại ốc nhỏ nhất. Ngoài ốc chìa vôi thì loại ốc này có sức gợi thương gợi nhớ nhiều nhất đối với những người từng đi qua t.uổi thơ ở quê tôi.

Ốc cườm có nhiều tên gọi khác nhau. Dân vùng Đà Nẵng thì gọi là tên gọi là ốc lể, ốc ruốc; dân vùng Quảng Bình, Quảng Nam… thì gọi là ốc gạo. Còn người dân ven biển ở vùng đất địa đầu xứ Nghệ thì gọi là ốc cườm. Có lẽ bởi những con ốc nhỏ như những chiếc cúc áo cũng có đủ sắc màu lung linh, hấp dẫn như những hạt cườm.

Thường khi đến mùa (từ tháng 2 đến tháng 6 âm lịch) lúc thủy triều lên bà con sẽ đi cào ốc cườm. Chỉ cần cắm cái vợt xuống mặt cát biển, rồi cứ đi về phía trước theo những lớp sóng để vợt ốc. Những dịp ốc vào nhiều, chỉ trong một buổi thì số lượng ốc của mọi người cào được khá lớn.

Cách chế biến ốc cườm mỗi nơi có một nét riêng. Ở quê tôi, phổ biến nhất là món ốc xào. Ốc được ngâm, rửa sạch cho hết bùn cát. Sau đó chỉ cần xào qua cùng với sả, ớt, một chút gia vị như đường, bột nêm là có món ốc đủ ngon. Khi thưởng thức, người ăn có thể dùng gai bưởi hoặc chiếc tăm để lể ốc. Vừa nhấm nháp vừa cảm nhận hết vị đậm đà, mặn mòi của biển cả. Có những nơi để tạo sự tiện lợi cho người thưởng thức thì bà con lể ruột rồi bán. Với ruột ốc cườm có thể xào, thêm ít ớt, lá chanh, đậu phộng và dùng cùng bánh đa. Nhưng ở làng mình, chúng tôi vẫn ăn ốc cườm theo cách truyền thống. Không có thời gian ăn thì thôi, còn khi đã ăn thì tôi và mọi người chẳng thể chỉ lể dăm ba con mà đứng dậy. Thực không ngoa khi nói rằng, ốc cườm có một sự mê hoặc đến lạ kỳ!

Bác tôi, đã ngoài 70 t.uổi, nhà sát biển, vẫn còn chút sức khỏe. Bác không muốn lệ thuộc quá nhiều vào con cháu nên đến mùa bác lại cùng mọi người ra bãi biển trước nhà bắt ốc cườm. Lượng sức mình nên bác chỉ bắt đủ bán để có chút t.iền tiêu vặt, để có thêm một niềm vui. Thế là với một nồi ốc đã nấu chín, ngồi bên gốc cây gạo trước nhà, bác vừa bán vừa cho. Mỗi lần tôi đi làm ngang qua, bác lại gọi:

- Cháu ơi, lấy ốc cườm về ăn.

- Dạ!

Tôi mỉm cười đáp lại.

Những thú thực, chỉ những hôm có nhiều thời gian, tôi mới dám mua một bát nho nhỏ để vừa xem ti vi vừa lể ốc. Tôi xem đó như một cách thư giãn sau những lúc làm việc căng thẳng đến nghẹt thở.

So với các loại ốc khác thì khi ăn ốc cườm không hề mang đến cảm giác no nê, đã đầy mà ăn chỉ để vui, để mong có được những giây phút thư thái. Nếu ai đó vội thì không thể nghĩ đến ăn ốc cườm dù thèm thế nào đi chăng nữa. Thế nên tôi rất thích nhìn cảnh các bà, các chị ngồi lể ốc cườm. Tôi nghĩ, đó là những giây phút họ thưởng cho chính mình sau những ngày lao động mệt mỏi. Giữa trưa hè, nhiều khi không ngủ, họ mua mấy bát ốc cườm, quây quần ở một gốc cây hoặc bên hiên nhà ai đó vừa lể ốc, vừa trò chuyện râm ran, vừa tận hưởng làn gió mát lành từ biển thổi vào. Tôi thấy chẳng thể nào bình yên hơn thế!

T.uổi thơ của tôi, của nhiều người nữa đi qua những năm tháng khó khăn, đi qua những mùa ốc cườm. Ngày đó, tụi trẻ con ở làng biển như tụi tôi có khá nhiều trò chơi. Tụi con gái thường hay xâu vòng để t.reo c.ổ, đeo tay. Có lúc những chiếc vòng được tạo từ những chiếc lá dừa, có lúc là từ những bông hoa trắng muốt của cây trứng gà ( nhiều nơi gọi là cây lê- ki- ma), nhưng nhiều nhất là lũ chúng tôi xâu vòng từ ốc cườm. Những con ốc bắt về, luộc chín, đem ra phơi chỗ dãi nắng. Khi cái ruột bé xíu đã không còn, chúng tôi đem rửa thật sạch và kiên nhẫn lấy kim đ.âm ngang mình con ốc để từ đó có những chiếc vòng lấp lánh. Những chiếc vòng mang những niềm vui thơ dại, mang những giấc mơ về chốn mênh mông, xa xôi như biển cả. Vì thế mà chúng tôi rất thích. Thích từ âm thanh lạo xạo đến những sắc màu hồng, đỏ, đen pha lẫn của những chú ốc. Và quan trọng hơn là vòng ốc cườm chơi khá bền. Chúng tôi làm cho mình, rồi tặng bạn. Bây giờ tôi thấy họ mua khá nhiều vỏ ốc cườm để làm đồ trang sức. Dù sao đó cũng là cách để nâng giá trị của loại ốc khiêm nhường này. Nghĩ về t.uổi thơ, thấy chao ôi là những thương nhớ! Bây giờ ốc cườm vẫn nhiều nhưng lũ trẻ không chơi như chúng tôi nữa! Thấy có một điều gì đó như là một sự hẫng hụt, tiếc nuối!

Một mùa ốc cườm nữa đã qua đi! Với nhiều người, đó là món ăn quá đỗi bình dân. Nhưng với tôi và hẳn với nhiều người quê tôi, nó mua được vé về t.uổi thơ, mua được tính kiên nhẫn, mua được chút tĩnh tại, mua được tình thân vừa cảm nhận thấu vị mặn mòi xứ biển. Từng đó cũng đã đủ làm nên sự thương quý cho món ốc cườm lắm rồi!

Theo Inside