Thuốc lá điện tử ‘tấn công’ người trẻ
Ngày 26/5 là ngày mở đầu của “Tuần lễ quốc gia không khói thuốc”. Theo ông Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, có 13 triệu người Việt hút thuốc lá và bị ảnh hưởng bởi khói thuốc, có khoảng 20 triệu người nữa bị ảnh hưởng bởi hút thuốc lá thụ động.
Tại Việt Nam, hút thuốc lá điện tử ngày càng rộ lên như một thói quen thời thượng trong giới trẻ.
Nhiều bạn trẻ tin rằng thuốc lá điện tử là sản phẩm thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống. Nhưng các báo cáo khoa học đã chỉ rõ, hút thuốc lá điện tử đang là mối nguy hiểm cực lớn, độc hại đối với sức khoẻ cộng đồng.
Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin dùng để làm nóng dung dịch lỏng (thường chứa nicotine), biến dung dịch này thành hơi để người hút có thể hít vào phổi. Điều này rất nguy hiểm, độc hại cho sức khoẻ.
Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau như vape, thuốc lá vaporizer…..
Một số thuốc lá điện tử nhìn bề ngoài giống có hình dáng giống với thuốc lá truyền thống nhưng độc hãi hơn gấp nhiều lần.
Thuốc lá điện tử đều có thể dùng 1 lần hoặc hoặc bơm dung dịch bổ sung tiếp để sử dụng. Tuy nhiên thuốc lá điện tử đều có thể chứ các thành phần nguy hiểm như chất gây ung thư, hoá chất độc hại và chất gây kích thích thần kinh…
Video đang HOT
Giữa năm 2019 này, các cơ quan sức khỏe của Mỹ đã công bố hơn 200 trường hợp tổn thương đến phổi liên quan đến thuốc lá điện tử.
Những trường hợp này đang dấy lên hồi chuông cảnh báo về việc thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ khuyến cáo không nên sử dụng thuốc lá điện tử trong khi chờ đợi cơ quan này nghiên cứu về nguyên nhân chính xác của các bệnh lí phổi này.
Với thuốc lá điện tử, thuốc lá kiểu mới, các chiến dịch quảng cáo hiện đang hướng đến thanh niên, như giới thiệu nhiều thiết kế “sành điệu”, sử dụng tiện lợi, hương vị mới làm cho giới trẻ coi nhẹ những rủi ro với sức khỏe
Các bạn trẻ đủ ngành nghề từ làm nghệ thuật đến các công việc khác thường tìm đến thuốc lá điện tử để giúp giải toả căng thẳng, tập trung xử lý công việc được tốt hơn dù biết thuốc lá điện tử rất độc hại.
Sử dụng thuốc lá điện tử cũng có nguy cơ gây nghiện nicotin, dẫn đến các bạn trẻ sẽ dùng thuốc lá điện tử trong thời gian dài không dứt ra được…
Với những tác động về lâu về dài khó nói trước, hoặc liên quan đến việc sử dụng thuốc lá truyền thống.
Thuốc lá điện tử chứa nicotin không được đánh giá an toàn cho thanh thiếu niên, thành niên trẻ tuổi hay phụ nữ mang thai.
Theo Bộ Y tế, sau nhiều năm phòng chống tác hại thuốc lá, tỉ lệ người hút thuốc lá ở Việt Nam có giảm từ trên 53% nam giới trưởng thành xuống còn trên 45%, ở nữ giới giảm từ 2% xuống còn 1,1%. Tuy nhiên điều đáng lo ngại là tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử lại tăng, đặc biệt trong giới trẻ, ở nhóm học sinh sinh viên, thanh niên
Dạo một vòng quanh trục phố Lương Văn Can, hồ Gươm không khó để tìm mua được thuốc lá điển tử. Chỉ cần khách dừng lại và hỏi người bán sẽ cung cấp đủ ngay.
Phố Triệu Việt Vương cũng là một trong những điểm mua bán thuốc lá điện tử quen thuộc của giới trẻ Hà Nội.
Nhân Tuần lễ phòng chống tác hại của thuốc lá, WHO kêu gọi các quốc gia cần hành động kịp thời để bảo vệ giới trẻ không bị lừa dối bởi các quảng cáo gây nhầm lẫn, đồng thời kêu gọi một thế hệ trẻ không sử dụng thuốc lá và các sản phẩm gây nghiện
Quản lý thuốc lá thế hệ mới, tranh cãi chưa dứt
Gần đây, các quan điểm mới dành cho thuốc lá điện tử liên tục xuất hiện, đáng chú ý có WHO chuyển sang khuyến nghị quản lý thuốc lá điện tử chặt chẽ thay vì cấm.
Ở thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử không diễn ra quá trình đốt cháy mà dùng sức nóng của nhiệt từ thiết bị điện tử để tạo ra làn hơi. Do không có quá trình đốt cháy, không tạo ra khói, nên hàm lượng các chất từ làn hơi thuốc lá thế hệ mới hoàn toàn khác với khói thuốc lá truyền thống.
Trong các chiến lược y tế cộng đồng, giảm tác hại của thuốc lá bắt nguồn từ quan niệm rằng phần lớn tác hại của hút thuốc lá phát sinh từ việc hít phải khói thuốc - chứ không phải do nuốt phải nicotin.
Trước đây, quan điểm thường thấy trong cuộc chiến với khói thuốc của WHO được coi là khá khắt khe với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng, khi tổ chức này nhân định các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới cũng gây hại cho sức khỏe không kém thuốc lá truyền thống, và khuyến nghị chính phủ các quốc giá cấm thuốc lá điện tử.
WHO đã vấp phải nhiều chỉ trích của giới chuyên môn trong lĩnh vực kiểm soát tác hại khói thuốc bởi đã có không ít các nghiên cứu độc lập cho thấy mức độ gây hại từ thuốc lá điện tử thấp hơn nhiều so với việc hút thuốc lá điếu truyền thống.
Hình minh họa: cdc.gov
Đối mặt với những chỉ trích gay gắt, quý I/2020, WHO thay đổi đáng kể các quan điểm cứng rắn, đưa ra khuyến cáo "quản lý chặt chẽ thay vì cấm thuốc lá điện tử".
Trường hợp tương tự ở góc độ quốc gia, tại New Zealand, Bộ Y Tế nước này đã thay đổi quan điểm sau nhiều năm bài trừ thuốc lá điện tử. New Zealand hiện là một trong những quốc gia thay đổi quan điểm về quy định sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.
Nếu như tại Mỹ, khung pháp lý dành cho thuốc lá điện tử còn chưa hoàn thiện và thị trường "chợ đen" buôn bán sôi động các sản phẩm thuốc lá điện tử "hệ thống mở", để người dùng có thể pha trộn hoặc sử dụng loại phụ gia và hương vị theo sở thích; Thì tại Anh, Úc, việc sử dụng thuốc lá thế hệ mới được quản lý và áp dụng khá rành mạch.
Trong Kế hoạch Kiểm soát Thuốc lá Anh quốc lộ trình 2017 - 2022 cũng đề xuất: "Hỗ trợ người tiêu dùng cai nghiện thuốc lá điếu truyền thống và tiếp cận sử dụng các sản phẩm thuốc lá ít độc hại, đặc biệt là thuốc lá điện tử".
Một số loại thuốc lá điện tử - Hình minh họa: publicnewsservice.org
Đáng chú ý, tờ Medical News cho biết, những người tham gia trong ngành công nghiệp thuốc lá cho rằng việc điều tiết thị trường cho thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng theo cùng một quy tắc là không thực tế.
Tại Việt Nam, Chính phủ vẫn chưa có chính sách quản lý cụ thể đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cùng Nghị định 67 khi được xây dựng và ban hành chưa hề tính đến các sản phẩm thế hệ mới.
Nhiều ý kiến đồng thuận rằng cần thiết phải xây dựng văn bản pháp luật để quản lý đối với những sản phẩm này. Các thành viên của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam mới đây đã đề xuất chương trình thí điểm dành cho cả sản phẩm thuốc lá làm nóng lẫn thuốc lá điện tử trước khi xây dựng khung pháp lý áp dụng cho 2 dòng sản phẩm thế hệ mới này.
Theo những nghiên cứu của quốc tế cho tới thời điểm này, các chuyên gia chưa có đầy đủ bằng chứng về tác động của thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng lên sức khoẻ con người để đưa vào khung pháp lý như với thuốc lá điếu truyền thống.
Thêm vào đó, các thành viên của Hiệp hội cũng cho rằng, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới khi tham gia thị trường chung, sẽ mang đến các tác động kinh tế, xã hội nhất định, việc luật hoá dòng sản phẩm này cần được đánh giá một cách đầy đủ.
Giai đoạn thí điểm vì thế là phương án cần thiết để giúp Chính phủ các cơ quan quản lý có thêm thời gian để đánh giá mức độ rủi ro của sản phẩm nhằm xây dựng chính sách phù hợp nhất, đảm bảo được tính phổ quát và khả năng áp dụng lâu dài.
An Nguyễn
Các sản phẩm thuốc lá mới không an toàn như quảng bá Các sản phẩm thuốc lá mới nổi gần đây được mô tả có tính an toàn cao, khiến người dùng cho rằng sản phẩm ít tác hại hơn, thậm chí có thể cai nghiện thuốc lá truyền thống. Các sản phẩm thuốc lá mới không an toàn như nhà sản xuất công bố - Ảnh: Nam Sơn Thuốc lá mới Hội thảo chia...