Thuốc lá điện tử: Lợi bất cập hại

Mặc dù mới xuất hiện tại Việt Nam trong những năm gần đây, nhưng với một bộ phận giới trẻ, thuốc lá điện tử đã trở thành trào lưu.

Dù được quảng cáo là không gây nghiện và “an toàn” cho người sử dụng, tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, việc hút thuốc lá điện tử rất nguy hại cho sức khỏe, bởi trong thuốc lá điện tử có các chất acrolein, fomandehit và chất methylglyoxal là những thành phần cơ bản gây tổn hại đến DNA.

Thuốc lá điện tử gây nguy hại đối với sức khoẻ cộng đồng tương tự thuốc lá điếu thông thường. Ảnh minh họa: Internet

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các sản phẩm thuốc lá đều độc hại với sức khoẻ, và đến nay, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử gây nguy hại đối với sức khoẻ cộng đồng tương tự thuốc lá điếu thông thường.

Thuốc lá điện tử không phải là sản phẩm có chứa nguyên liệu lá thuốc lá như bình thường, mà thực chất nó chỉ là 1 thiết bị mô phỏng có chứa chất lỏng được gọi là tinh dầu. Nếu như thuốc lá thông thường sử dụng lửa để đốt cháy thì thuốc lá điện tử sẽ dùng điện để đốt cháy chất lỏng. Chất lỏng sau khi được đốt cháy biến thành hơi và người hút sẽ hít vào và có cảm giác như đang thưởng thức 1 điếu thuốc lá thật.

Thuốc lá điện tử hiện nay thường được thiết kế nhỏ gọn, với nhiều mẫu mã đa dạng, phong phú như vape, pod, tẩu… và có thể dễ dàng mang theo bên người, cũng như dễ dàng sử dụng mọi lúc, mọi nơi. Thuốc lá điện tử được xem như một món hàng công nghệ với thiết kế thời trang đầy sức hấp dẫn, đặc biệt là đối với giới trẻ. Thậm chí, để quảng cáo cho loại thuốc lá này, nhiều đơn vị còn cho rằng, thuốc lá điện tử là sự thay thế “an toàn” cho thuốc lá truyền thống, chúng chứa ít nicotine nên không gây nghiện và độc hại. Đặc biệt, thuốc lá điện tử có mùi hương dễ chịu, không hôi, không bị đổi màu răng, da không bị khô và vàng màu, không ám mùi làm ảnh hưởng đến người xung quanh.

PGS.TS Phan Thu Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh các chất gây nghiện, vẫn chứa formaldehyde, benzene và nitrosamines (chất đặc biệt có trong thuốc lá và gây ung thư), acetaldehyde và các chất gây ung thư khác. Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… Hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống như vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày,…

PGS.TS Phan Thu Phương cho biết, theo các nghiên cứu khoa học, người không hút thuốc khi phơi nhiễm thụ động với hơi thuốc lá điện tử, sẽ hấp thu lượng nicotine tương đương với khi phơi nhiễm với khói thuốc thông thường. Khi phân tích thành phần không khí trong nhà có người hút thuốc lá điện tử, cho thấy việc gia tăng đáng kể lượng nicotine trên tất cả các bề mặt, có nồng độ cao của các hạt siêu mịn, nồng độ các chất gây ung thư hydro carbua vòng thơm tăng 20%, nồng độ nhôm tăng gấp 2,4 lần sau khi hút thuốc lá điện tử…

Việc quảng bá sản phẩm này theo kiểu “sản phẩm có mùi hương dễ chịu, không có mùi hôi, không ảnh hưởng đến người xung quanh, giúp cai thuốc hiệu quả, không độc hại vì chỉ là tinh dầu…” chỉ là cách quảng cáo thu hút giới trẻ sử dụng sản phẩm này, là nguyên nhân của việc thanh, thiếu niên sẽ nghiện sản phẩm này.

Theo WHO, hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế cho thấy thuốc lá điện tử là an toàn, tốt sức khỏe và có tác dụng dùng cho cai nghiện cho những người dùng thuốc lá thông thường. Do đó, để bảo vệ cơ thể khỏi những tác động của thuốc lá, khói thuốc dẫn đến các bệnh về ung thư, mọi người nên nhận thức rõ những tác hại của thuốc lá, từ đó hãy từ bỏ thói quen hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình.

Nếu các tế bào không đủ sức tự sửa chữa hết các tổn thương, đột biến tích tụ theo thời gian, người hút sẽ bị ung thư phổi. Thuốc lá điện tử còn làm đường thở bị co thắt dẫn đến khó thở, làm chậm sự phát triển của phổi đối với những người trẻ, làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn, điều này hạn chế hoạt động và góp phần gây ra khuyết tật. Các thành phần hợp chất nicotine gây ra bệnh lao phổi, kết hợp với các tác động gây hại của hút thuốc lá sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ khuyết tật và tử vong do suy hô hấp.

Nhiều chuyên gia y tế cho rằng, để hạn chế việc hút thuốc lá điện tử cũng như các loại thuốc lá truyền thống, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục cho cộng đồng hiểu rõ về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng. Cần phải có biện pháp chấn chỉnh, siết chặt quản lý đối với các trường hợp quảng cáo thiếu trung thực, gây hiểu lầm cho người dùng.

Chia sẻ tại một hội thảo mới đây, bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, thời gian gần đây, có nhiều thông tin về việc hút thuốc lá điện tử sẽ giúp cai nghiện thuốc lá, nhưng thực tế đây chỉ là cách hiểu sai lầm. Do trong thuốc lá điện tử vẫn có thành phần nicotin nên không thể giúp người bệnh cai thuốc mà chỉ chuyển từ nghiện thuốc lá truyền thống sang thuốc lá điện tử.

Theo bà Phan Thị Hải, ngoài nicotin, trong thuốc lá điện tử còn có các hương liệu, phụ gia, nếu không được quản lý chặt loại thuốc lá này có thể bị trộn cả ma túy. Một số nghiên cứu ở Mỹ được công bố mới đây đã ghi nhận hàng nghìn trường hợp bị suy hô hấp tổn thương phổi nặng có sử dụng thuốc lá điện tử, trong đó có 39 người tử vong. Hiện Bộ Y tế đang đề xuất quản lý chặt chẽ việc quảng cáo và sử dụng thuốc lá điện tử giống như thuốc lá truyền thống.

Theo thanhtra.com