Thúc đẩy hay làm tê liệt hộ kinh doanh?
Các quy định về Hộ kinh doanh trong dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi sẽ bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của chính hộ kinh doanh và bên có liên quan, thúc đẩy hộ kinh doanh phát huy hết tiềm năng và đóng góp tích cực hơn vào nền kinh tế hay tạo ra hàng loạt nguy cơ dẫn đến mâu thuẫn nội bộ gia đình bố mẹ, anh em?
Sáng 28-11, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi).
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biết, dự thảo Luật dự kiến được thông qua tại kỳ họp thứ 9 của Quốc hội vào giữa năm tới (2020).
Hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi), sáng 28-11-2019. Ảnh: ANH PHƯƠNG
Tại kỳ họp thứ 8 vừa kết thúc, các quy định được ĐBQH quan tâm là về hộ kinh doanh; quản lý con dấu của doanh nghiệp; tổ chức quản trị đối với doanh nghiệp có sở hữu nhà nước; phát hành riêng lẻ trái phiếu của các công ty không phải là đại chúng…
Liên quan đến việc quản lý con dấu của doanh nghiệp, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), thành viên Tổ biên tập dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) cho biết, có một sự hiểu lầm khá phổ biến là dự thảo Luật mới “b.ỏ co.n dấu của doanh nghiệp”. Tuy nhiên, thực chất dự thảo Luật chỉ bỏ thủ tục thông báo mẫu dấu cho cơ quan đăng ký kinh doanh. Sửa đổi này không phải là bãi bỏ hoàn toàn việc sử dụng dấu của doanh nghiệp mà chỉ khẳng định quyền tự quyết của doanh nghiệp trong việc có hoặc không có con dấu, quyết định sử dụng con dấu hay sử dụng phương tiện điện tử khác thay thế (chẳng hạn chữ ký điện tử).
Các ý kiến tại hội thảo đồng tình với nhận định bãi bỏ thủ tục thông báo mẫu dấu không chỉ có ý nghĩa trong việc cắt giảm chi phí không cần thiết, mà còn giúp doanh nghiệp ý thức rõ ràng hơn trong việc sử dụng con dấu, gia tăng độ an toàn trong giao dịch kinh doanh.
Liên quan đến quy định về hộ kinh doanh, nội dung vừa qua cũng đã được tranh luận khá sôi nổi tại nghị trường kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, ông Phan Đức Hiếu khẳng định, hộ kinh doanh không phải là nội dung mới hoàn toàn của dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi). Khoản 2 Điều 212 Luật 2014 (hiện hành) đã quy định về hộ kinh doanh và giao Chính phủ quy định chi tiết về đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh có quy mô nhỏ. Dựa trên điều khoản này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, trong đó có 1 chương quy định về đăng ký hộ kinh doanh.
“Xét về bản chất, hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh, nên quyền và nghĩa vụ của hộ cần phải được điều chỉnh bởi Luật, chứ không thể quy định bằng nghị định. Tôi cho rằng, về lâu dài thì cũng có thể xem xét để xây dựng một luật riêng về hộ kinh doanh; nhưng trước mắt nên được điều chỉnh trong Luật Doanh nghiệp”, ông Phan Đức Hiếu nhấn mạnh.
Nội dung quy định về hộ kinh doanh trong dự thảo Luật đã được tham vấn nhiều lần và đán.h giá tác động kỹ lưỡng. Việc bổ sung quy định về hộ không phát sinh tác động tiêu cực đến hoạt động của hộ kinh doanh hiện nay và không làm phát sinh thủ tục hành chính. Các hộ kinh doanh đang hoạt động không phải đăng ký lại hoặc không phải đổi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động đã được cấp. Ngược lại, các quy định về Hộ kinh doanh trong dự thảo Luật sẽ bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của chính hộ kinh doanh và bên có liên quan; thúc đẩy hộ kinh doanh phát huy hết tiềm năng và đóng góp tích cực hơn vào nền kinh tế; đồng thời, góp phần tạo môi trường kinh doanh minh bạch và bình đẳng hơn cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
Video đang HOT
Mua bán tại một hộ kinh doanh ở quận 6, TPHCM. Ảnh: THÀNH TRÍ
Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến không đồng tình việc đưa hộ kinh doanh vào đối tượng điều chỉnh của Luật này.
“Cá nhân tôi không hiểu mục đích đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp để làm gì? Những điều nêu trên trong dự thảo về hộ kinh doanh đang đi ngược lại tinh thần của Luật Doanh nghiệp trong 20 năm qua”, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) thẳng thắn nhận xét về việc dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) (dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9) đưa các hộ kinh doanh, hiện chiếm tới hơn 30% GDP, vào diện điều chỉnh của Luật này.
Ông Nguyễn Đình Cung, một trong những thành viên chủ chốt tham gia soạn thảo Luật Doanh nghiệp hiện hành, người đã có đến 30 năm theo dõi sát sao môi trường kinh doanh cho rằng, thiết kế về hộ kinh doanh như dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (tại Chương VIIa) tạo ra một loại hình kinh doanh không rõ ràng, thiếu chuẩn mực về mặt pháp lý; chứa đựng trong đó hàng loạt nguy cơ dẫn đến mâu thuẫn nội bộ gia đình bố mẹ, anh em… Thậm chí, những quy định mới, theo ông, có thể làm tê liệt khu vực kinh tế năng động này.
ANH PHƯƠNG
Theo sggp.org.vn
Rộng quyền cho cổ đông 1%
Sở hữu 1% cổ phần là cổ đông, nhóm cổ đông có quyền đề cử người vào vào Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, thay cho mốc 10% hiện nay. Quy định này được nêu ra trong dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư nhằm rộng quyền cho cổ đông nhỏ.
Quy định "vênh" nhau, gây mâu thuẫn kéo dài
Kể từ Luật Doanh nghiệp 2005, quyền của cổ đông được chia thành 2 nhóm: Quyền chung của mọi cổ đông và quyền riêng dành cho cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% vốn điều lệ trở lên. Luật Doanh nghiệp 2005 và Luật Doanh nghiệp 2014 hiện nay đều quy định mở đối với cổ đông sở hữu từ 10%, trong khi doanh nghiệp có thể quy định một tỷ lệ khác, nhỏ hơn tại iều lệ công ty. Nhưng thực tế, cơ bản các doanh nghiệp đều áp dụng tỷ lệ 10%.
Theo đó, cổ đông/nhóm cổ đông sở hữu từ 10% vốn điều lệ công ty có quyền đề cử, ứng cử, yêu cầu triệu tập ại hội đồng cổ đông (HC) bất thường, xem xét trích lục sổ biên bản và các nghị quyết của Hội đồng quản trị, báo cáo tài chính, báo cáo của Ban Kiểm soát; yêu cầu Ban Kiểm soát kiểm tra từng vấn đề cụ thể liên quan đến quản lý, điều hành hoạt động của công ty... Riêng đối với các công ty đại chúng, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 95/2017/TT-BTC về hướng dẫn về quản trị công ty đại chúng, kèm theo iều lệ mẫu và tỷ lệ này được quy định là 5%.
Tuy nhiên, một số trường hợp công ty đại chúng viện dẫn iều lệ mẫu chỉ có tính chất tham khảo và chỉ chấp nhận áp dụng Luật Doanh nghiệp để quy định tỷ lệ 10%. Việc này dẫn đến mâu thuẫn kéo dài giữa công ty và cổ đông. Cổ đông liên tục kiến nghị gửi tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho rằng, công ty đại chúng phải tuân thủ các quy định về quản trị đối với công ty đại chúng, phải áp dụng iều lệ mẫu.
Báo ầu tư Chứng khoán từng phản ánh trường hợp một doanh nghiệp trong ngành xi măng đã niêm yết cổ phiếu trên Sở GDCK Hà Nội (HNX) đưa ra quy chế bầu cử, quy định tỷ lệ ứng cử, đề cử 10%. Một nhóm cổ đông sở hữu trên 5% đã phản ứng với quy định này và cho rằng, công ty niêm yết phải áp dụng iều lệ mẫu và áp dụng tỷ lệ 5%.
Vụ việc chỉ kết thúc khi UBCK có văn bản yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định liên quan. Chính vì vậy, việc dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp và Luật ầu tư sửa đổi quy định này, đưa tỷ lệ 10% xuống 1% nhận được sự ủng hộ của các cổ đông nhỏ.
Một nhà đầu tư có hơn 10 năm liên tục tham gia đầu tư chứng khoán cho biết, trong quá trình đầu tư, ông đã nhiều lần gặp khó trước tình trạng doanh nghiệp không minh bạch, kết quả kinh doanh thua lỗ và có nhiều điểm đáng ngờ, thậm chí ngay cả những quyết định quan trọng như sáp nhập, hợp nhất công ty cũng không tuân thủ quy định. Nhưng do không thể tập hợp đủ lượng cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định nên không thể khởi kiện.
Theo nhà đầu tư này, quy định tỷ lệ 1% giúp bảo vệ quyền lợi cổ đông nhỏ, khiến việc giám sát chặt chẽ hơn, doanh nghiệp phải minh bạch, đảm bảo tuân thủ đúng các quy định pháp luật.
iều chỉnh quyền đề cử Hội đồng quản trị theo tỷ lệ sở hữu về 1% là hợp lý
Luật sư Trương Thanh ức, Chủ tịch Công ty Luật Basico cho biết: "Từng có đề xuất nên xóa bỏ việc quy định tỷ lệ 10%, mà chỉ cần là cổ đông thì đều có các quyền đề cử, ứng cử, yêu cầu triệu tập ại hội... Tuy nhiên, tôi cho rằng, mọi cổ đông đều có quyền này là không phù hợp. Việc đưa ra tỷ lệ 1% là hợp lý, vừa đảm bảo cổ đông có trách nhiệm với quyết định của bản thân, vừa đảm bảo mở rộng quyền cho cổ đông nhỏ".
ược biết, việc điều chỉnh quyền đề cử Hội đồng quản trị từ 10% sở hữu xuống 1 % là vấn đề nhận được nhiều đề nghị từ doanh nghiệp, cũng như cộng đồng cổ đông nhỏ. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, cần phải cân nhắc và quy định một tỷ lệ phù hợp đảm bảo hài hòa quyền và lợi ích giữa cổ đông nhỏ và cổ đông lớn, tránh tình trạng cổ đông mỗi người một ý, gây cản trở doanh nghiệp.
Theo Luật sư Dương Thị Thu Thủy (oàn Luật sư Hà Nội), nhìn chung, cổ đông nhỏ chỉ mong muốn doanh nghiệp công khai, minh bạch thông tin, kinh doanh hiệu quả, có cổ tức, thị giá cổ phiếu tăng. Do đó, nếu doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật về công bố thông tin, hoạt động có hiệu quả thì khó có chuyện cổ đông cản trở, gây khó khăn.
Cách đây ít lâu, chia sẻ tại hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về những điểm nên sửa đổi trong Luật Doanh nghiệp, ông Phan ức Hiếu, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, việc điều chỉnh quyền đề cử Hội đồng quản trị từ 10% sở hữu xuống 1 % là nhằm đảm bảo cân bằng quyền lợi giữa cổ đông nhỏ và cổ đông lớn.
"Việc giảm tỷ lệ nắm giữ bắt buộc là cần thiết, nhưng vẫn phải có một mức sở hữu nhất định. Việc không quy định mọi cổ đông chỉ cần nắm giữ cổ phần là có các quyền nêu trên là nhằm hạn chế hành vi phá rối, cản trở doanh nghiệp. iều này là cần thiết để cân bằng giữa việc bảo vệ cổ đông nhỏ và quyền của doanh nghiệp", ông Hiếu nhấn mạnh.
Ban lãnh đạo doanh nghiệp sẽ phải hành động cẩn trọng hơn, chuyên nghiệp hơn
Luật sư Dương Thị Thu Thủy, Đoàn Luật sư Hà Nội
Trong thực tế hoạt động hiện nay của các công ty cổ phần, việc tập hợp được nhóm cổ đông sở hữu đủ 10% số cổ phần là không dễ. Dự thảo cho luật Doanh nghiệp mới đặc biệt hữu ích đối với các công ty đại chúng, cổ đông không cần đến tỷ lệ lớn như trước kia, mà chỉ cần tập hợp thành nhóm đủ 1% đã có thêm một số quyền, giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của cổ đông tốt hơn, giúp việc giám sát doanh nghiệp chặt chẽ hơn.
Từ có cơ chế dễ dàng hơn để cổ đông giám sát hoạt động doanh nghiệp dẫn tới việc ban lãnh đạo doanh nghiệp sẽ phải hành động cẩn trọng hơn, chuyên nghiệp hơn để thực hiện đúng các quy định của pháp luật. Hoạt động của doanh nghiệp vì thế sẽ minh bạch hơn, đảm bảo quyền lợi của các cổ đông nói chung, quyền lợi giữa cổ đông nhỏ và cổ đông lớn sẽ được cân đối hài hòa hơn. Việc các cổ đông dễ dàng hơn trong đề cử đại diện ứng cử vào Hội đồng quản trị và Ban Kiểm soát sẽ giúp cổ đông gắn bó hơn với hoạt động của doanh nghiệp. Họ sẽ nghiêm túc hơn trong đầu tư, hướng đến tương lai dài lâu của doanh nghiệp, chứ không chỉ đơn thuận là đầu tư tài chính hay đầu cơ, lướt sóng như trước đây.
Từ trước đến nay, trong bảng xếp hạng môi trường kinh doanh, Việt Nam thường không được xếp thứ hạng cao do điểm số về việc bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư không cao. Việc Dự thảo giảm xuống một tỷ lệ nhỏ hơn 10% là hợp lý và có thể sẽ giúp Việt Nam đạt được nhiều điểm số tốt hơn trong đán.h giá tiêu chí bảo vệ nhà đầu tư. iều đó có thể giúp Việt Nam được nâng bậc trong xếp hạng môi trường kinh doanh, từ đó gián tiếp góp phần thu hút luồng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
Dẫu vậy, việc giảm tỷ lệ từ 10% xuống 1% là một sự thay đổi lớn, có thể không phù hợp với tất cả doanh nghiệp. Do đó, nên chăng tỷ lệ này nằm trong khoảng 3-5% thì sẽ phù hợp hơn với thực tiễn doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay?
ặc biệt, đối với quy định về điều kiện chủ thể có quyền khởi kiện ra tòa để hủy nghị quyết HC, Luật đang quy định tỷ lệ 10% là quá lớn, không những cổ đông khó lòng tập hợp đủ nhóm 10% để theo kiện ở tòa, đó còn là vi phạm về quyền cơ bản của cổ đông, mà trước hết họ là một công dân, bởi iều 30 - Hiến pháp, mọi người đều có quyền khiếu nại, t.ố cá.o những việc làm trái pháp luật của các tổ chức, cá nhân.
Vì vậy, khi sửa đổi Luật Doanh nghiệp lần này, nên trở lại như Luật Doanh nghiệp 2005: Bất cứ cổ đông nào thấy HC được tổ chức sai luật thì đều có quyền khởi kiện ra tòa đề nghị hủy nghị quyết HC. Như vậy, sẽ không còn tình trạng doanh nghiệp cố tình làm sai vì biết rằng, dù có tổ chức HC sai luật thì cổ đông cũng khó có thể khởi kiện được để hủy nghị quyết HC.
Thực tế, có công ty cổ phần tổ chức HC nhưng không công bố tài liệu họp, nhiều cổ đông không nhận được giấy mời họp, nhưng cũng không thể khởi kiện vì không tập hợp đủ tỷ lệ cần thiết. Do dó, quy định trên góp phần buộc các doanh nghiệp phải tuân thủ luật pháp, phải tôn trọng và đảm bảo quyền lợi của tất cả các cổ đông.
Bùi Trang
Theo tinnhanhchungkhoan.vn
Kỳ vọng gì từ Luật Chứng khoán sửa đổi? Việc sửa đổi Luật Chứng khoán ở thời điểm hiện nay được Chính phủ, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đán.h giá là hết sức cần thiết và cấp bách nhằm hoàn thiện thể chế, ổn định môi trường pháp lý bảo đảm cho sự phát triển ổn định, bền vững, an toàn của TTCK Việc sửa đổi Luật Chứng...