Thủ tướng Anh mất quyền kiểm soát tiến trình Brexit

Chính trường Anh tiếp tục diễn biến phức tạp sau khi Quốc hội Anh chiếm lợi thế trong phiên bỏ phiếu giành quyền kiểm soát tiến trình Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu – EU) tại quốc hội, với tỷ lệ 329 phiếu thuận/302 phiếu chống.

Kết quả này đồng nghĩa với việc Chính phủ của Thủ tướng Anh Theresa May mất quyền kiểm soát tiến trình Brexit.

Thủ tướng Anh Theresa May phát biểu trong phiên bỏ phiếu về tiến trình Brexit tại Quốc hội

Thất bại lớn

Bộ trưởng Ngoại giao Alistair Burt, Bộ trưởng Y tế Steve Brine và Bộ trưởng Thương mại Richard Harrington đồng loạt từ chức để ủng hộ việc quốc hội giành quyền kiểm soát quá trình Brexit. Đây là 3 trong số 30 quan chức đảng Bảo thủ không ủng hộ Thủ tướng Theresa May đưa ra các phương án khác cho Brexit, sau hàng loạt đề xuất của bà liên tục bị phủ quyết ở quốc hội. Nhận xét về kết quả bỏ phiếu, Bộ trưởng Brexit Keir Starmer cho rằng đây là một thất bại lớn của chính phủ. Theo ông, Thủ tướng Theresa May đã mất kiểm soát hoàn toàn trong đảng Bảo thủ, trong nội các cũng như đối với tiến trình Brexit. Truyền thông Anh cũng đưa ra nhận định tương tự sau khi phiên bỏ phiếu tại quốc hội kết thúc. Theo tờ Guardian, đây là cú sốc lớn với Thủ tướng Theresa May, dù đến nay bà vẫn từ chối xác nhận liệu có tuân thủ quyết định này của quốc hội hay không.

Bình luận về động thái chưa từng có tiền lệ của quốc hội, một phát ngôn viên của Chính phủ Anh cho đây là điều đáng thất vọng và có nguy cơ tạo ra “tiền lệ nguy hiểm, khó lường cho tương lai” của nước Anh. Chính phủ kêu gọi bất cứ phương án nào đưa ra cũng cần phải mang tính khả thi trong các cuộc đàm phán với EU. Trước đó, Thủ tướng Theresa May cảnh báo, việc bỏ phiếu tất cả các phương án khác nhau có thể dẫn đến kết quả không có phương án nào nhận được đại đa số phiếu ủng hộ từ các nghị sĩ.

Với kết quả bỏ phiếu trên, Hạ viện Anh sẽ tiến tới bỏ phiếu các lựa chọn khác thay thế thỏa thuận Brexit của Thủ tướng Theresa May vào tối 27-3. Các nghị sĩ có thể bỏ phiếu các lựa chọn như một Brexit “mềm hơn”, hay trưng cầu ý dân lần thứ 2. Kế hoạch này nhằm tìm ra giải pháp được đa số các nghị sĩ ủng hộ sau khi các giải pháp mà Thủ tướng Theresa May đưa ra bị bác bỏ.

Sẽ có tổng tuyển cử?

Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện và quyết định từ chức của 3 bộ trưởng khiến cuộc khủng hoảng chính trị tại Anh thêm trầm trọng, với một thủ tướng đã mất mọi quyền kiểm soát, không chỉ đối với tiến trình Brexit và thậm chí còn đang trước nguy cơ bị phế truất. Theo The Times, với quyết định giành quyền kiểm soát Brexit, Quốc hội Anh dường như đang sẵn sàng cho cuộc tổng tuyển cử mới. Trên thực tế, Thủ tướng Theresa May thời gian qua đã rất chật vật trong việc tìm kiếm sự ủng hộ để có thể thúc đẩy thông qua thỏa thuận chia tay đạt được với EU. Văn kiện đã 2 lần bị các nghị sĩ Anh bác bỏ, nhưng lại được xem là điều kiện tiên quyết để có thể đạt được một sự chia tay có trật tự với EU.

Trước vòng bỏ phiếu tại Quốc hội về tiến trình Brexit, bà May thừa nhận không được sự ủng hộ cần thiết trong phương án bỏ phiếu lần 3 về Brexit tại quốc hội.

Trong khi đó, để đối phó với khả năng có một Brexit không thỏa thuận, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố đã lên các phương án cho 13 lĩnh vực chủ chốt, từ các quy định đối với vận tải đường không và đường bộ đến việc đi lại, quyền đánh bắt cá và hoạt động ngân hàng và nhấn mạnh, những phương án này chỉ hạn chế bớt chứ không ngăn chặn được hoàn toàn những xáo trộn. EC nêu rõ đây chỉ là những giải pháp tạm thời, hạn chế về phạm vi và sẽ được EU đơn phương thông qua. Thông báo trên được đưa ra chỉ vài ngày sau khi EU đồng ý hoãn Brexit đến sau thời hạn chót được đề ra trước đó là ngày 29-3 tới và đưa ra các lựa chọn liên quan đến Brexit trước ngày 12-4.

THANH HẰNG (tổng hợp)

Theo SGGP