‘Thủ phạm’ khiến nhiều người trẻ mắc căn bệnh giết người thầm lặng và cách phòng ngừa

Tăng huyết áp không chỉ là bệnh của người cao tuổi mà nhiều người trẻ từ 20 đến 30 tuổi đang mắc phải, đây được xem là ‘kẻ giết người thầm lặng’ nhất vì người bệnh hầu như không biết mình mang bệnh.

Lối sống bận rộn – thủ phạm gây bệnh

Nếu như trước đây, tăng huyết áp chỉ ở người trên 40 tuổi thì hiện tại nhiều người trẻ dưới 30 tuổi cũng bị tăng huyết áp. Bệnh diễn tiến âm thầm khiến nhiều bệnh nhân khi có biến cố mới phát hiện ra mình bị tăng huyết áp.

Hơn một phần tư người trưởng thành bị tăng huyết áp và ngày càng gia tăng nhanh. Tăng huyết áp không chỉ là bệnh của người cao tuổi mà nhiều người trẻ từ 20 đến 30 tuổi cũng đang mắc.

Thạc sĩ Đặng Duy Gia – Khoa thông tim can thiệp, Viện tim Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết huyết áp là áp lực của dòng màu lên mạch nếu áp lực quá lớn trên 140/90 mm/hg thì được coi là tăng huyết áp. Nó làm cho lòng của động mạch tổn thương, các cholesterol xấu bám vào động mạch gây ra các mảng xơ vỡ, lòng mạch máu hẹp lại, làm kháng lực dòng máu tăng lên. Khi các mảng xơ vữa bong tróc tạo ra các cục huyết khối trôi lên não làm đột quỵ.

Tăng huyết áp lâu ngày có thể dẫn tới rung nhĩ đưa cục máu đông từ tim lên não gây ra nhồi máu não. Nhồi máu não chiếm 80 % nguyên nhân đột quỵ. Còn 20 % là do xuất huyết não. Xuất huyết não cũng liên quan tới huyết áp nếu huyết áp tăng quá cao, áp lực lớn thành mạch não không chịu được gây vỡ mạch máu não.

Thạc sĩ Gia cho biết mỗi năm có khoảng 17 triệu người chết do bệnh mạch máu não và có tới 9 triệu ca liên quan tới tăng huyết áp. Nếu bệnh nhân bị tăng huyết áp thì nguy cơ đột quỵ gấp 3 lần người bình thường.

Điều nguy hiểm đó là hiện nay người trẻ tăng huyết áp tăng nhiều hơn trước đây rất nhiều. 20 năm trước hiếm khi gặp bệnh nhân bị tăng huyết áp hoặc biến chứng từ tăng huyết áp dưới 30 tuổi thì hiện nay mỗi năm có khoảng 10 ca nhập viện dưới 30 tuổi bị nhồi máu cơ tim phải vào viện cấp cứu.

Tăng huyết áp ở người trẻ rất nguy hiểm.

Nguyên nhân chính là do lối sống, stress, nhất là người làm việc văn phòng, bận rộn trong cả ăn uống và không có thời gian vận động làm cho tăng huyết áp tăng lên ở người trẻ. Những thực phẩm có sẵn, đóng gói thường giàu muối, thừa cholesterol. Hơn nữa khi căng thẳng làm mạch máu co lại, tăng kháng lực của thành mạch và gây nên tăng huyết áp.

Theo đánh giá của các chuyên gia tim mạch, bệnh tăng huyết áp ở người trẻ có đến 70% là không có triệu chứng điển hình và thường được phát hiện tình cờ trong những đợt khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh nhân đến khám bệnh vì lý do khác.

Các triệu chứng bệnh thường khó nhận biết. Nhiều người thấy đau đầu, buồn nôn, chóng mặt nên đi khám và phát hiện ra bệnh. Có người phát hiện bệnh thì đã có biến chứng.

Dự phòng bệnh

Phòng ngừa tăng huyết áp ở người trẻ, bác sĩ Gia cho biết đầu tiên phải khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm tăng huyết áp nếu có. Theo khuyến cáo, người trên 18 tuổi ít nhất một năm 1 lần được đo huyết áp tại phòng khám. Nếu huyết áp dưới 120/80mm/hg thì 5 năm sau mới phải đo lại, còn 130/80 trở xuống thì 3 năm sau cần đo lại. Còn người trên 50 tuổi mỗi năm phải đo một lần.

Để phòng bệnh lý tăng huyết áp người trẻ cần bỏ các yếu tố nguy cơ. Ví dụ như căng thẳng không thể bỏ được nhưng có thể bỏ bớt không quá ép bản thân.

Chế độ ăn ít muối, hạn chế ăn thịt đỏ, tăng cường chất xơ và trái cây. Đặc biệt chú ý mỗi ngày chỉ ăn 1 thìa café muối và trong thực phẩm sẵn muối.

Nên tập thể dục 30 phút/ngày và cố gắng 1 tuần 4,5 buổi, không nên tập gắng sức. Khi đi ngủ nên ngủ trước 11h khuya.

Nếu người trẻ đã bị tăng huyết áp, cần điều trị duy trì được huyết áp mục tiêu. Đặc biệt, người bệnh cần biết tăng huyết áp là một bệnh mạn tính. Để ngăn ngừa lâu dài các biến chứng, người bệnh nhất thiết phải kiểm soát tốt huyết áp, bằng cách áp dụng lối sống khoa học và tuân thủ thuốc điều trị của bác sĩ. Khi đạt được huyết áp mục tiêu vẫn cần phải theo dõi huyết áp hàng ngày.

Người bệnh phải có chế độ ăn hợp lý, duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9, tích cực giảm cân (nếu quá cân). Bên cạnh đó, cần hạn chế uống rượu, bia, ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào, tăng cường tập thể dục, đi bộ, đi xe đạp hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày; tránh lo âu, căng thẳng thần kinh, tránh bị lạnh đột ngột.