Thu ngân sách 9 tháng giảm nhưng dư địa tài khóa của cả năm vẫn còn lớn

Theo thống kê mới nhất, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước 9 thang đạt 975,3 nghìn tỷ đồng, bằng 64,5% dự toán, giam 11,5% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu ngân sach trung ương ươc đat 60,4% dư toan; ngân sach đia phương ươc đat 69,8% dư toan.

Các đơn vị đang tập trung thanh tra, kiểm tra để chống thất thu. Ảnh: TL

Thu nội địa thâp nhât trong môt sô năm gân đây

3 quý trôi qua, toàn ngành Tài chính đã tô chưc điêu hanh cac giai phap thu ngân sách nhà nước nhăm hoan thanh cao nhât nhiệm vụ thu năm 2020; tăng cường công tác quản lý thu trên địa bàn, chống thất thu, chống buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển giá, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế; tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế của các chi cục trực thuộc; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu.

Tuy nhiên, thực tế thu vẫn giam 11,5% so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân là do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 đối với nhiều lĩnh vực của nền kinh tế.

Cụ thể, trong cơ cấu thu, thu nội địa tháng 9 có dấu hiệu tích cực khi tăng khoang 7 nghin ty đông (9,5%) so vơi sô thu thang 8, đưa lũy kế 9 tháng ươc đạt 812,4 nghìn tỷ đồng, bằng 64,3% dự toán. Tuy vậy, tổng thể thu nội địa vẫn giam 8,3% so vơi cùng kỳ năm 2019 và ở mưc thâp nhât so vơi cung ky môt sô năm gân đây.

Thu từ dầu thô vẫn đà giảm mạnh, 9 tháng đạt 27,5 nghìn tỷ đồng, bằng 78,2% dự toán, giam 36,9% so với cùng kỳ năm 2019.

Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu riêng tháng 9 ước đạt 14,57 nghìn tỷ đồng trên cơ sở tổng số thu thuê đạt gân 25 nghìn tỷ đồng, giảm 2,5% so tháng 8, hoan thuê gia tri gia tăng theo chê đô 10,4 nghin ty đông.

Như vậy, sau 9 tháng, số thu từ xuất nhập khẩu nằm ở mức 64,7% dự toán, giam 20,1% so vơi cùng kỳ năm 2019.

Để chống thất thu, trong 9 thang đâu năm, các cơ quan quản lý thu ngân sách đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế và thu NSNN, qua đó phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm. Trong đó, cơ quan Thuê đa thưc hiên khoang 48,98 nghin cuôc thanh tra, kiêm tra thuê tại doanh nghiệp; kiêm tra khoảng 436,1 nghin hô sơ khai thuê cua doanh nghiêp, kiên nghi xư ly thu vào ngân sách và giảm lỗ gân 39,68 nghin ty đông.

Từ các hoạt động này, ngành Thuế kiến nghị thu vao ngân sách 13,27 nghin ty đông. Đến nay, sô đa thu đươc là gần 6,7 nghìn ty đông, đồng thời, xử lý thu hôi 20,29 nghin ty đông thuê nơ đong tư năm trươc chuyên sang.

Cơ quan Hai quan đa thưc hiên 1.191 cuôc thanh tra, kiêm tra, chủ yếu là các cuộc kiêm tra sau thông quan, qua đó kiên nghi xư ly thu vao ngân sách nhà nước 952 ty đông (đa thu nôp 931 ty đông); đôn đôc, xư ly 254 ty đông nơ đong thuê; chu tri, phôi hơp vơi cac lưc lương chưc năng băt giư 12.019 vu vi pham trong linh vưc hai quan, xư ly thu 509,6 ty đông.

Chủ động điều hành

Chia sẻ về vấn đề khó khăn thu ngân sách năm nay trong một sự kiện gần đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Để ứng phó với các tác động tiêu cực của dịch Covid-19, bám sát tình hình thực tiễn, Bộ Tài chính Việt Nam đã chủ động xây dựng các phương án điều hành thu, chi ngân sách.

“Trong khi thâm hụt ngân sách dự kiến giảm sâu do tăng trưởng kinh tế thấp hơn dự kiến, giá dầu thô giảm thấp, điều chỉnh chính sách thu để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh thì nhu cầu chi đáp ứng công tác phòng, chống dịch Covid-19, đảm bảo an sinh xã hội, kích cầu tiêu dùng…lại lớn khiến việc bội chi ngân sách nhà nước là không tránh khỏi” – Bộ trưởng nói.

Tuy nhiên, để đảm bảo cân đối, về chi, Bộ Tài chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiến hành rà soát cắt giảm các khoản chi chưa cần thiết, cấp bách; giảm chi thường xuyên 10% và giảm công tác nước ngoài 70%; đồng thời đã chủ động sử dụng nguồn dự phòng ngân sách và huy động nguồn lực từ xã hội.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, điều quan trọng của Việt Nam là sau 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội giai đoạn 2016-2020, dư địa tài khoá của Việt Nam đã được củng cố và tăng cao, nhất là về quản lý bội chi rất chặt chẽ, do vậy nợ công đã giảm sâu xuống còn 54% GDP hiện hành (2019); chất lượng nợ công được cải thiện cao; thị trường trái phiếu chính phủ tốt.

Đánh giá đến hết năm 2019 có thể thấy, nhiều mục tiêu đề ra cho cả giai đoạn 5 năm về tài chính ngân sách đã cơ bản hoàn thành. Đơn cử như thu ngân sách đã đạt 25,5% GDP, chi ngân sách bằng gần 28% GDP; bội chi bằng 3,36% GDP và nợ công ở mức 54,7% GDP (cả giai đoạn cho phép gần 65% GDP)…

Như vậy, dư địa tài khoá được củng cố, cơ cấu nợ công được cải thiện. Theo đó, với tình hình thu năm 2020 mặc dù có giảm so với dự toán nhưng dư địa tài khoá lớn nên khả năng bù đắp và đặc biệt bù đắp tăng chi cho đầu tư phát triển và phòng chống dịch là hoàn toàn có dư địa.

“Nếu so với giai đoạn 2013-2014, hiện nay dư địa rất rộng. Do đó, dù phải tăng bội chi thì thời gian tới, Việt Nam vẫn cam kết tiếp tục các biện pháp đã và đang thực hiện nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn…” – người đứng đầu ngành Tài chính khẳng định.