Thổn thức… nước cơm chắt
Có thể nói các món muối kho quẹt, cá rô kho tộ… ở một số nhà hàng lớn tại TP.HCM đang nhạt phai hương sắc vì thiếu một loại gia vị “cũ mèm”: nước cơm chắt. Thiếu nó, nước kho không đặc sánh, hương thơm không “dậy” làng được.
Nước cơm chắt – sữa ông hay sữa bà?
Nếu ông Thọ còn có sữa thì anh nuôi sao lại không? Đến nay, chắc tuổi ông Thọ đã cao gấp trăm, vạn lần ngọn dừa lão rồi. Vậy mà ổng phải gồng mình cho sữa. Thiệt tội!
Béo bùi nước cơm chắt – Ảnh: Tạ Tri
Anh nuôi còn… bao la hơn, có thể giống đực hoặc giống cái. Chỉ cần người đó biết thổi lửa, “biến” ra cơm ngon canh ngọt. Thêm một chuyện, ông Thọ nếu thiếu đường thì tắc sữa. Còn anh nuôi không nấu cơm cũng chẳng tiết được sữa. Mà phải nấu theo kiểu truyền thống, không xài nồi cơm điện cơ! Theo đó, loại “sữa” tốt nhất được tiết từ cơm gạo thơm, như gạo de An Cựu, nàng hương chợ Đào…
Từ những bó lúa “tất tả”, vừa rời đồng ruộng thân thương về “làm dâu” chủ gia. Rồi những hạt ngọc trời phải quằn mình chịu giã hoặc xay bằng tay, rồi sàng sẩy loại tấm cám… Chúng “uống” cả những giọt mồ hôi, “nghe” bao câu hò ngân vang thôn xóm và “tắm” ánh trăng quê huyền ảo…
Nhờ vậy, “sữa” từ nồi cơm gạo mới cúng Thần Nông (vị thần bảo hộ việc trồng trọt và chăn nuôi) bao giờ cũng thơm tho, béo bùi hơn cả.
Nhưng hình như Thần Nông không biết uống sữa – nước cơm chắt. Ổng chỉ biết ăn cua biển, cá lóc nướng trui, rau lang luộc chấm muối hột và nhâm nhi rượu đế. Thế là người con út hoặc người già nhà nàonhà nấy hưởng tô “sữa” thuần khiết, giàu dưỡng chất đó.
Video đang HOT
Xưa, thời nghèo khó, một số bà mẹ xanh xao ở thôn quê “bị” sinh năm một, đã dùng nước cơm pha đường thùng cho con bú thay sữa mẹ. Ngày nay, khoa học đã xác nhận trong nước cơm có nhiều vitamin nhóm B, lượng sắt, kẽm và chất xơ giúp tăng cường sức đề kháng và trợ tiêu hóa hữu hiệu.
Lộc trời cho này, lẽ nào chỉ để uống khan?
Nhất kho… chỉ
Có thể nói, các món muối kho quẹt, cá rô kho tộ… ở một số nhà hàng sang tại TP.HCM, đang nhạt phai hương sắc. Bởi chúng thiếu một loại gia vị “cũ mèm”: nước cơm chắt.
Hấp dẫn cá dứa kho quéo – Ảnh: Tạ Tri
Thiếu nó, nước kho không đặc sánh, hương thơm không “dậy” làng được. Có nó, bạn dùng đầu đũa chấm vào nồi nước kho (đã chín) rồi nâng lên từ từ, sẽ thấy một vệt nhỏ mỏng manh như sợi chỉ chạy theo. Ngon vét nồi!
Lượng nước cơm được gia vào tùy lượng nguyên liệu, thường không quá một chén. Khi nồi kho vừa sôi bùng, nêm sơ, đợi khoảng 5 phút, lửa riu riu, cho nước cơm vào. Từng muỗng một, rưới nhẹ lên mặt khứa cá hay miếng thịt. Trở mặt nguyên liệu, lại rưới nhẹ. Xong đậy nắp nửa hở, nửa kín.
Và nồi đất luôn là ưu tiên số một cho dạng kho này. Bởi nồi đất chứa những khoáng chất có lợi – khi gặp nhiệt thích hợp sẽ tiết ra giao thoa, nâng hương vị cá, thịt – mà không mất đi tựa tinh dầu trầm hương. Thế là bộ ba nồi đất – nước cơm – món kho quéo giao hòa đến mức tuyệt hảo như cô Tấm – đôi hài – hoàng tử.
Mê mẩn cá kèo kho chỉ – Ảnh: Tạ Tri
Không chỉ thế, bạn có thể nêm ít nước cơm vào vào nồi lẩu mắm, món ốc bươu om chuối… để tạo thêm độ sánh, hương thơm đặc trưng và độ béo, bùi tự nhiên.
Nhị hấp cơm
Chính lớp vỏ cám, vỏ lụa bên ngoài hạt gạo khi được đun sôi sẽ hòa tan thành nhựa nước cơm. Do vậy với các loại gạo thơm ít trắng, nhất là gạo lức, hương vị nước cơm sẽ đặc sắc hơn.
Cách đơn giản để rút bớt “nhựa gạo” vào thực phẩm là hấp. Thử để ý, bất kỳ một củ khoai, trái bắp, mớ bắp cải… mang hấp cơm sẽ ngon ngọt hơn luộc.
Hoặc để có một nồi chè đậu xanh, hạt sen… chất lượng tẩm bổ cho cả nhà, bạn cũng có thể hấp đậu, hạt sen vừa chín lúc nấu cơm. Sau đó, chỉ cần nấu sôi nước đường rồi cho chúng vào tiếp. Làm cách này, chúng mềm mịn nhưng không bở, độ béo – bùi cũng tăng lên đáng kể. Lại vừa tiết kiệm nhiên liệu.
Cho nên, rau đậu trong món cơm thuần Việt của vương triều Nguyễn luôn được hấp. Nhờ vậy, cơm dương châu đành lép vế với cơm này.
Theo SGAT
Sạch như canh rau ranh ốc đá
Ngoài hương vị riêng thì có lẽ đây là loại rau và ốc sạch nhất hiện nay.
Ốc đá bắt về ngâm nước vo gạo cho nhả hết bùn nhớt. Ảnh Thiên Xuân
Rau ranh là loại rau mọc hoang trên rừng, lá to bằng lá chè, có màu nõn chuối, mùi hơi chua, dịu hơn lá bứa. Chúng mọc nhiều nhất ở vùng núi Tiên Phước và Trà My (Quảng Nam).
Sông Tiên là con sông duy nhất của huyện miền núi Tiên Phước có đặc điểm là không chảy xuôi ra biển Đông mà ngược dòng nhập vào sông Thu Bồn. Con sông này chính là chỗ trú ngụ sinh sôi nảy nở của ốc đá. Ốc có màu đen đùng đục chuyên bám vào đá nên gọi là ốc đá. Trong thời điểm tháng ba hằng năm khi trời mưa dông, ốc đá xuất hiện càng nhiều.
Thu xếp dịp cuối tuần chúng tôi dong xe về nhà cô bạn nhà ở ngay bên dòng sông Tiên để đi bắt ốc đá. Đợi trời tối, mỗi người một chiếc đèn pin, một cái túi có quai xách, men theo bờ sông Tiên đi nhặt ốc đá. Không phải ốc đá chỗ nào cũng ngon. Theo mẹ của bạn tôi thì không nên bắt ốc đá ở chỗ nhiều rong ăn sẽ nhớt, ốc đá sống gần phía mạn dưới có nhiều cát thì sẽ ngon, sạch hơn. Ban ngày ốc hay ở giữa dòng, rất khó bắt, vào bờ khi đêm xuống để kiếm ăn nên rất dễ bắt, ốc "lên bờ" nhiều nhất là vào những đêm trăng sáng. Ốc nằm từng chùm, từng chùm, ốc bám trên đá, bò trên cát, cứ thế mà lượm, con to thì lấy, con nhỏ chừa ra để cho lần sau. Gặp chỗ có cùi bắp, hay lá khoai thì tha hồ mà hốt ốc, chúng bám đen cả cùi bắp, lá khoai. Ốc đá rất thích ăn xơ mít. Bạn tôi nói chỉ cần đem một miếng mít bỏ ở mé sông, sáng ra tha hồ nhặt ốc. Một thau ốc đá sau một đêm ngược dòng sông Tiên thế là quá nhiều, nhưng cả nhóm chẳng muốn về mà cứ nấn ná bắt tiếp.
Rau ranh được hái trên rừng về bày bán ven đường. Ảnh Thiên Xuân
Ốc bắt về được ngâm với nước cơm chừng một buổi cho chúng nhả hết chất nhớt trong bụng ra. Sau đó, rửa sạch rồi dùng kềm để bấm hoặc kê thớt chặt đuôi ốc. Làm như thế sau khi luộc chín mới hút được ốc.
Khi ốc được chặt đuôi xong, để nguyên con đem ướp với gia vị, đặc biệt là sả và ớt, sau đó bỏ vào chảo với một ít dầu phụng, đảo qua một lửa là có thể sử dụng làm nguyên liệu cho nồi canh. Bắc nồi nước lên bếp thêm nhúm gạo tấm rồi nấu khoảng 10 phút. Rau ranh rửa sạch, xé hoặc xắt nhỏ, khi nào nước sôi thì bỏ rau vô, khi lá rau bắt đầu ngả màu thì cũng là lúc cho ốc đá đã xào lúc nãy vào nồi. Nấu thêm khoảng 5 phút nữa. Rau ranh nấu càng lâu càng mềm càng ngon.
Ngày hè nắng nóng có tô canh rau ranh ốc đá ăn thì mát phải biết. Ảnh Thiên Xuân
Sẽ có một nồi canh vừa thơm mùi sả vừa ngầy ngậy mùi ốc đá. Nước thì ngọt, rau ranh thì vừa mềm vừa dẻo. Thông thường người ta ăn bát canh rau ranh ốc đá có đầy đủ vị ngọt, bùi rồi mới bốc từng con ốc đưa lên miệng hút. Nấu món này khá đơn giản, nhưng món rau ranh ốc đá hấp dẫn ở chỗ, ngoài hương vị riêng thì có lẽ đây còn là loại rau và ốc sạch nhất hiện nay.
Mùa này, hầu như nhà người dân nào ở Quảng Nam cũng có nồi canh rau ranh nấu ốc đá trong bữa cơm. Dân Quảng có câu "Rau ranh ốc đá là cá nậu nguồn". Nghĩa là, loại rau và ốc này đối với người (nậu) vùng cao (nguồn) như một món cá vậy. Quả không sai.
Món rau ranh, ốc đá tuy dân dã nhưng lâu nay không chỉ là món ăn quen của người dân địa phương mà còn hấp dẫn nhiều du khách. Và trong thời buổi "thịt cá đủ đầy" thì món ăn quê này lại được nâng lên hàng đặc sản nên khi đi xa về nó lại trở thành món quà quý mà nhiều du khách biếu người thân.
Theo 24h
Đậm đà cá lồi xối mỡ cuốn bánh tráng Thịt cá mềm, ngọt lại thơm, ăn kèm bánh tráng, các loại rau sống cùng chén nước mắm ớt đậm đà. Cá lồi có lớp da trơn, thoạt nhìn thì giống cá đuối nhưng nhỏ hơn và không có đuôi dài. Đây là loài cá có nhiều ở các tỉnh miền Nam Trung bộ như Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận... Thịt cá...