Thơm ngon món cá đù một nắng

Vào miền Nam sinh sống đã hơn 20 năm, mỗi lần nhớ quê, nhớ nghề chài lưới trên sông nước ở xã Bình Dương ( Bình Sơn), mẹ chồng tôi lại làm món cá đù một nắng.

Bởi lẽ, món cá này đã gắn bó với ông bà một thuở nghèo khó.

Mẹ tôi thường kể, ngày trước cá đù rẻ như cho chứ đâu có giá cả trăm nghìn đồng mỗi ký như bây giờ. Vậy nên, mỗi lần thâu lưới mà thấy cá đù là ba mẹ xác định bán đổ bán tháo được bao nhiêu thì được, còn lại mang về phơi rồi cất ăn dần.

Những con cá đù còn tươi, óng ánh sắc bạc mà các cậu, các dì ở quê gửi vào Nam cho mẹ, được mẹ tỉ mỉ cạo sạch vảy, làm sạch ruột, lọc bỏ xương rồi rửa sạch, để ráo. Sau khi sơ chế, mẹ giã sẵn một chén muối ớt rồi tẩm ướp thật đều lên hai mặt của con cá đù. Cá tẩm ướp xong gia vị, được mẹ xếp đều lên những chiếc mâm rồi mang đi phơi nắng. Dưới cái nắng chói chang ở vùng đất phương Nam, mẹ chỉ cần trở 1 – 2 lần trong khoảng 7 – 8 giờ đồng hồ là cá đã se đều hai mặt.

Món cá đù một nắng chiên vàng. Ảnh: Ý Thu

Chiều đến, mẹ mang từng mâm cá đù một nắng vào nhà, xếp cá ngay ngắn vào túi nilon rồi cho vào tủ lạnh để trữ ăn dần. “Ngày xưa, khi chưa có tủ lạnh, mẹ thường ướp cá thật mặn rồi phơi đủ 3 nắng cho đến khi khô queo để trữ được lâu. Nhưng làm như vậy sẽ mất đi độ ngọt, bùi của cá và mỗi lần chế biến lại phải ngâm nước cho cá bớt dai, bớt mặn. Khi có tủ lạnh thì chỉ cần phơi một nắng. Cá đù ngon nhất là phơi một nắng, cá có độ dai vừa phải, khi chiên không bị nát và cá rất thơm.

Mẹ thường làm món cá đù một nắng trong những bữa cơm sum họp gia đình. Trong gian bếp nhỏ của mẹ, từng con cá đù một nắng được mẹ thả vào chảo dầu phụng khử củ tỏi thơm lừng, rồi chiên đến khi vàng đều hai mặt. Cá đã được ướp sẵn gia vị khi phơi nên mẹ không cho thêm gia vị vào nồi như những món chiên thông thường, mà giã riêng một chén mắm ớt tỏi làm nước chấm.

Bên mâm cơm đoàn viên, dĩa cá đù một nắng vàng ươm kèm theo chén mắm ớt tỏi thật cay luôn là món ăn hấp dẫn đối với anh chị em chúng tôi, bởi là món ăn được mẹ kỳ công chuẩn bị, nhờ người gửi nguyên liệu từ Quảng Ngãi vào. Còn với ba mẹ, đó là món ăn đong đầy ký ức về một thời sống ở ngôi làng “cách biển nửa ngày sông”, là món ăn đong đầy nỗi nhớ về những ngày mà ba mẹ cùng đồng lòng “phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang”!