Thổ Nhĩ Kỳ khánh thành cơ sở lưu trữ khí đốt tự nhiên lớn nhất châu Âu
Với các sáng kiến trong lĩnh vực năng lượng, Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu trở thành một trung tâm toàn cầu để định giá khí đốt tự nhiên.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan. Ảnh: aa.com.tr
Theo nhật báo SABAH, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/12 đã tổ chức một buổi lễ được chờ đợi từ lâu để đánh dấu sự gia tăng công suất tại cơ sở lưu trữ khí đốt tự nhiên dưới lòng đất đầu tiên của họ, với các quan chức nước này cho biết sẽ biến nó thành địa điểm lưu trữ lớn nhất ở châu Âu.
Thổ Nhĩ Kỳ đã lấp đầy các kho chứa khí đốt trong năm nay khi quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu này tìm cách đảm bảo nguồn cung năng lượng trước mùa đông và đối phó với giá năng lượng tăng vọt sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Việc tăng công suất sẽ cho phép lưu trữ 4,6 tỷ mét khối (bcm) khí đốt tại Cơ sở lưu trữ khí đốt tự nhiên Silivri, tăng so với công suất trước đó là 3,2 tỷ mét khối. Công suất rút nhiên liệu hàng ngày của kho lưu trữ cũng tăng từ 28 triệu mét khối (mcm) lên 75 mcm.
“Điều này đã biến Silivri trở thành cơ sở lưu trữ khí đốt ngầm lớn nhất ở châu Âu”, Tổng thống Recep Tayyip Erdoan cho biết trong bài phát biểu tại buổi lễ. Ông Erdoan nói thêm: “Cơ sở của chúng tôi có thể tự đáp ứng một phần tư nhu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ, ngay cả trong giai đoạn căng thẳng”.
Trong khi đó, ông Erdoan cũng cho biết Ankara và Moskva đang thực hiện các bước cần thiết để biến Thổ Nhĩ Kỳ trở thành một trung tâm năng lượng.
Video đang HOT
Tuyên bố này được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin nhắc lại kế hoạch xây dựng một “trung tâm khí đốt” mới của Moskva ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Putin cho biết giá bán cho châu Âu được xác định bằng cách sử dụng một “hệ thống điện tử” sẽ được thiết lập tại trung tâm.
Vào tháng 10, nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra ý tưởng thành lập một “trung tâm khí đốt” ở Thổ Nhĩ Kỳ sau các vụ nổ bí ẩn làm hư hại các đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy Phương Bắc ( Nord Stream) của Nga dưới Biển Baltic và khiến nước này ngừng bán khí đốt trực tiếp cho Đức.
Doanh số bán năng lượng của Nga cho EU đã giảm mạnh kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra, khi EU chuyển sang cắt giảm sự phụ thuộc vào Moskva. Nga đã cung cấp 40% lượng khí đốt của EU cho đến trước ngày Moskva thực hiện chiến dịch quân sự nhằm vào Kiev ngày 24/2.
Kể từ đó, phương Tây đã đưa ra các biện pháp trừng phạt sâu rộng, bao gồm cả dầu mỏ và khí đốt của Nga, cắt giảm mua nhiên liệu có nguồn gốc từ Nga và tìm kiếm các giải pháp thay thế.
Theo ông Putin, một trung tâm có thể được thiết lập ở Thổ Nhĩ Kỳ tương đối nhanh chóng và dự đoán các khách hàng ở châu Âu sẽ ký hợp đồng.
Ông Erdoan ủng hộ ý tưởng của Tổng thống Putin và cả hai nhà lãnh đạo đã chỉ đạo các cơ quan chức năng làm việc theo một lộ trình có thể được công bố vào tháng này.
Tổng thống Erdoan cho biết: “Mục tiêu của chúng tôi là biến Thổ Nhĩ Kỳ thành một trung tâm toàn cầu, nơi giá khí đốt tự nhiên tham chiếu được hình thành càng sớm càng tốt”. Ông Erdoan đã chỉ định vùng Thrace của Thổ Nhĩ Kỳ, giáp với Hy Lạp và Bulgaria, là địa điểm tốt nhất để đặt trung tâm mới được đề xuất.
Khủng hoảng khí đốt ở châu Âu sẽ ngày càng trầm trọng
Châu Âu đang lâm vào thế khó do đường ống dẫn khí đốt của Nga cơ bản bị ngừng hoạt động và trong ngắn hạn, hầu như không có giải pháp để thay thế.
Do đó, dự báo khủng hoảng khí đốt của EU sẽ ngày càng trầm trọng hơn.
Theo hãng tin n-tv.de (Đức), Đức tuyên bố sẽ tăng đáng kể thuế đối với điện và năng lượng sưởi ấm. Đối với khí đốt, người dùng sẽ phải trả thêm 54% và đối với điện, tỷ lệ thậm chí nhiều hơn là 61%. Thay đổi thuế này sẽ có hiệu lực vào ngày 1/1/2023. Các nhà cung cấp năng lượng giải thích quyết định trên là do Nga ngừng cung cấp khí đốt thông qua đường ống dẫn khí đốt Nord Stream, vốn bị hư hại.
Do đó, cũng như các biện pháp trừng phạt mà Ba Lan áp đặt đối với đường ống dẫn khí đốt Yamal-châu Âu, thị phần của Nga trên thị trường khí đốt châu Âu đã giảm từ 40% xuống còn 9%. Hiện tại, khí đốt Nga được cung cấp cho châu Âu thông qua hệ thống trung chuyển khí đốt (GTS) ở Ukraine và Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ.
Châu Âu đang tìm cách thay thế khí đốt qua đường ống của Nga bằng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ và Trung Đông. Sebastian Gulbis, một chuyên gia tại công ty tư vấn Enervis có trụ sở tại Berlin, cho rằng nhu cầu LNG ngày càng tăng của châu Âu đang dẫn đến tình trạng thiếu các cơ sở tái hóa khí và kho cảng LNG ở châu Âu. Lượng khí mà các nước sản xuất LNG không thể tăng nhanh và cũng không thể đáp ứng nhu cầu.
Ngoài ra, châu Âu thiếu các đường ống dẫn khí để bơm khí đốt từ các cảng tái hóa khí, hiện nằm chủ yếu ở bờ biển Địa Trung Hải, vào sâu trong lục địa. Nhu cầu đang vượt xa nguồn cung, điều này đang đẩy giá LNG lên cao.
Một vấn đề khác là trong hai thập kỷ qua, châu Âu đặt mục tiêu chuyển sang các nguồn năng lượng thay thế, chủ yếu là hydro. Theo quan điểm của ông Gulbis, Qatar đã trở thành nhà cung cấp khí đốt lớn thứ ba thế giới và nước này sẵn sàng thay thế nguồn cung khí đốt của Nga ở châu Âu, nhưng nhấn mạnh vào các thỏa thuận dài hạn. Nhưng EU lại chưa sẵn sàng kí các thỏa thuận dài hạn về nguồn cung cấp khí đốt từ Qatar.
Trong khi đó, tương lai hydro của châu Âu vẫn còn là một câu hỏi. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đến năm 2030, mức tiêu thụ hydro của thế giới sẽ vào khoảng 90 triệu tấn mỗi năm. Và đến năm 2050, nó sẽ tăng lên gần 300 triệu tấn.
Gần đây, Bộ trưởng Kinh tế và Khí hậu Đức Robert Habeck đã ký một thỏa thuận với Canada để cung cấp cho Berlin một lượng hydro xanh đáng kể từ năm 2025. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Canada vẫn chưa có bất kỳ cơ sở hạ tầng nào để sản xuất hydro, chẳng hạn như: trang trại gió để sản xuất điện xanh, nhà máy phân hủy nước bằng điện phân và khử muối sơ bộ (liên quan đến nước biển).
Hơn nữa, Canada không có hệ thống cung cấp hydro thu được đến các cảng đặc biệt, vốn cũng chưa được xây dựng ở Canada. Một thực tế hiện nay là không có trạm tiếp nhận hydro ở châu Âu, chưa kể đến nhu cầu xây dựng các tiêu chuẩn và quy chuẩn thống nhất cho việc sản xuất và truyền tải hydro.
Như vậy, châu Âu đang lâm vào thế khó do đường ống dẫn khí đốt của Nga cơ bản bị ngừng hoạt động và trong ngắn hạn, hầu như không có giải pháp để thay thế. Điều này cũng đang buộc ngành công nghiệp châu Âu phải giảm sản xuất, nguy cơ đến hiện tượng xã hội như thất nghiệp hàng loạt.
Về lâu dài, nhu cầu của châu Âu về hydro đòi hỏi cần có sự đầu tư đáng kể vào việc tạo ra các trạm để tiếp nhận và các đường ống đặc biệt để vận chuyển, vì không thể sử dụng các đường ống dẫn khí hiện có (vốn đã thiếu) do tính đặc biệt của loại khí này.
Trong một kịch bản lạc quan, ngay cả Nga cũng sẽ không thể giúp châu Âu về hydro. Theo Giáo sư, Tiến sĩ khoa học kinh tế Andrey Konoplyanik, chuyên gia người Nga trong lĩnh vực năng lượng, không có khả năng nào khác xuất khẩu hydro từ Nga sang châu Âu, ngoại trừ việc trộn nó vào hệ thống GTS hiện có của công ty Gazprom. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi hiện đại hóa tốn kém, thậm chí có thể hủy hoại đường ống và thường tạo ra những hậu quả tiêu cực mang tính hệ thống đối với việc xuất khẩu khí đốt sang châu Âu.
Phát hiện mới của phía Nga về sự cố rò rỉ đường ống dòng chảy phương Bắc Vụ nổ dẫn tới sự cố rò rỉ nêu trên đã khiến một đoạn đường ống dài 40m vỡ nát và đoạn đường ống liền kề bị bẻ cong 90 độ và văng xa 40m. Một trong các vị trí xảy ra tình trạng rò rỉ khí đốt tại đường ống Dòng chảy phương Bắc trên biển Baltic ngày 29/9/2022. Ảnh: AFP/TTXVN Tổng...