Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn
Ngày 8/7, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết ông hy vọng thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen với tên gọi là Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn sau ngày 17/7 tới.
Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN
Phát biểu tại cuộc họp báo sau cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky diễn ra một ngày trước đó tại thành phố Istanbul, Tổng thống Erdogan cho biết: “Chúng tôi đã tổ chức một cuộc họp quan trọng ở Istanbul hồi năm ngoái. Cùng với Liên hợp quốc (LHQ), các bên đã nhất trí với Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen. Là một phần của sáng kiến, 33 triệu tấn lương thực đã được vận chuyển đến các quốc gia có nhu cầu. Chúng tôi muốn sáng kiến ngũ cốc được gia hạn”. Ông hy vọng Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn ít nhất 3 tháng nhưng cho rằng tốt hơn là kéo dài thêm 2 năm.
Tổng thống Erdogan cũng nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế và an ninh. Ông khẳng định Ankara đã nỗ lực hết sức để chấm dứt xung đột thông qua đàm phán trên cơ sở luật pháp quốc tế. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nêu rõ định nước này sẽ tiếp tục nỗ lực để đạt được một giải pháp.
Video đang HOT
Về việc Ukraine xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Tổng thống Erdogan bày tỏ ủng hộ Kiev là thành viên của liên minh quân sự này.
Tổng thống Erdogan cho biết thêm người đồng cấp Nga Vladimir Putin có thể thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 8 tới. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi tiếp tục đàm phán với cả Nga và Ukraine về trao đổi tù nhân. Ông Putin sẽ thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng tới. Chúng tôi sẽ lại có cơ hội thảo luận trực tiếp về vấn đề này. Tôi cũng sẽ tiếp tục các cuộc điện đàm với ông ấy trong thời gian tới”.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov cho biết cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Putin và người đồng cấp Erdogan có thể diễn ra nhưng thời gian cụ thể vẫn chưa được xác định. Hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ thường xuyên tiến hành điện đàm, lần gần đây nhất là vào ngày 24/6 vừa qua.
'Số phận' bấp bênh của Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen
Ngày 30/6, Nga cho biết nước này thấy không có lý do gì để gia hạn thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen sau ngày 17/7 vì phương Tây đã hành động một cách "thái quá" đối với thỏa thuận này, nhưng đảm bảo xuất khẩu ngũ cốc của Nga sang các nước nghèo sẽ tiếp tục.
Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN
Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen vào tháng 7/2022 để giúp ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu trở nên tồi tệ hơn do cuộc xung đột Nga-Ukraine và việc phong tỏa các cảng Biển Đen của Ukraine.
Thỏa thuận này cho phép thực phẩm và phân bón được xuất khẩu từ ba cảng của Ukraine là Chornomorsk, Odesa và Pivdennyi (Yuzhny). Thỏa thuận đã được gia hạn ba lần.
Cùng ngày, Liên hợp quốc bày tỏ quan ngại không có chuyến tàu mới nào được thông quan theo thỏa thuận Biển Đen kể từ ngày 26/6 - mặc dù đã có 29 đơn đăng ký, đồng thời kêu gọi tất cả các bên "cam kết tiếp tục và thực hiện hiệu quả thỏa thuận không chậm trễ hơn nữa".
Người phát ngôn của Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết, hiện chỉ có 13 tàu đang bốc hàng tại các cảng của Ukraine hoặc đang di chuyển đến/và đi từ Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).
Nga và Ukraine là hai trong số các nhà sản xuất nông nghiệp hàng đầu thế giới và là những "người chơi" chính trên thị trường lúa mỳ, lúa mạch, ngô, hạt cải dầu, dầu hạt cải, hạt hướng dương và dầu hướng dương. Nga cũng chiếm ưu thế trên thị trường phân bón.
Theo Liên hợp quốc, trong giai đoạn 2018-2020, châu Phi đã nhập khẩu một lượng lúa mỳ trị giá 3,7 tỷ USD (32% tổng kim ngạch nhập khẩu lúa mỳ của châu Phi) từ Nga và 1,4 tỷ USD (12% tổng kim ngạch nhập khẩu lúa mỳ của châu Phi) từ Ukraine.
Để thuyết phục Nga đồng ý với sáng kiến này, một hiệp ước cũng đã được ký kết vào tháng Bảy năm ngoái, trong đó Liên hợp quốc đồng ý hỗ trợ Nga khắc phục các rào cản đối với các chuyến hàng xuất khẩu thực phẩm và phân bón của họ. Các yêu cầu cụ thể của Nga là Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) được kết nối lại với hệ thống thanh toán quốc tế (SWIFT), nối lại việc cung cấp máy móc nông nghiệp và các thiết bị sản xuất cho Nga, đồng thời dỡ bỏ các hạn chế đối với bảo hiểm và tái bảo hiểm.
Các yêu cầu khác bao gồm nối lại đường ống dẫn amoniac Togliatti-Odesa, cho phép Nga bơm hóa chất tới cảng Biển Đen của Ukraine, đồng thời dỡ bỏ phong toả tài sản và tài khoản của các công ty Nga liên quan đến xuất khẩu thực phẩm và phân bón. Tuy nhiên, Nga cho biết hiện không có tiến triển về bất kỳ yêu cầu nào trong số đó.
Tổng thư ký LHQ kêu gọi duy trì thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 7/7 đã kêu gọi duy trì thỏa thuận cho phép xuất khẩu thực phẩm và phân bón từ Nga và Ukraine. Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN Trong thông báo, người phát ngôn của Tổng thư ký LHQ, ông Farhan...