Thổ mất gì để Mỹ rút quân, người Kurd ‘tặng quà’ Nga?

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ vừa phát đi những tuyên bố đáng chú ý về cục diện cuộc chiến tại Syria. Trong khi đó, người Kurd có động thái đáp trả.

Ông Trump đã ra điều kiện với Thổ Nhĩ Kỳ?

Sau khi Tổng thống Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria ngày 19/12, các kênh truyền thông của phương Tây đồng loạt phát đi những tuyên bố đanh thép của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 21/12.

“Trong những tháng tới, chúng ta sẽ thấy một quân đội Thổ Nhĩ Kỳ dũng mãnh với phong cách hành động quyết liệt chưa từng có. Chúng ta sẽ quét sạch YPG (Lực lượng bảo vệ nhân dân người Kurd được Mỹ hậu thuẫn) và các tay súng khủng bố IS trên chiến trường Syria” – Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ phát biểu tại Istanbul.

Những tuyên bố đanh thép này được phát đi từ người đứng đầu Ankara chỉ làm khoét sâu thêm những mâu thuẫn giữa chính quyền này và Washington.

Trước hết, nguyên nhân khiến Mỹ rút binh lực do họ tuyên bố đã chiến thắng khủng bố IS và hoàn thành sứ mệnh quốc tế. Thổ Nhĩ Kỳ bẻ lại quan điểm này bằng lập luận sẽ thay Mỹ giải quyết khủng bố IS. Và chứng minh họ làm tốt hơn Mỹ thế nào trong năm 2016-2017.

Tổng thống Erdogan đang khoét sâu mâu thuẫn giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ

Thứ hai, Ankara bắn tiếng đe dọa đến những lực lượng thân Mỹ còn sót lại ở Syria. Việc quân lực Mỹ rút đi đã bỏ rơi người Kurd, và Thổ Nhĩ Kỳ chờ đợi động thái này như nắng hạn mong mưa. Có lẽ sớm thôi, hàng chục nghìn quân Thổ cùng với lực lượng do họ đào tạo, hậu thuẫn sẽ tràn sang bờ Đông sông Euphrates để “quét sạch người Kurd”.

Thứ ba, dường như đã có một sự dàn xếp lợi ích tay ba giữa Nga – Thổ Nhĩ Kỳ – Mỹ với nhân vật trung tâm ngoại giao con thoi chính là Ankara. Bởi hôm 21/12, Điện Kremlin cho biết giữa ông Putin và ông Erdogan cũng đa có những cuộc điện đàm trong vài ngày qua.

Thông tin không được tiết lộ rộng rãi như cách mà truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ khai thác được giữa cuộc điện đàm của ông Trump và Erdogan. Chỉ có điều, Moscow khẳng định họ đã hiểu nguyện vọng của Thổ Nhĩ Kỳ và hài lòng với những đàm phán, thảo luận giữa Moscow và Ankara đã đạt được sau đó.

Thổ Nhĩ Kỳ đã thỏa thuận với Mỹ để thúc đẩy Mỹ rút quân. Nhưng với cá tính của ông Trump, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ buộc phải đổi chác một điều gì đó, bởi cá tính của ông Trump sẽ không để thua thiệt trong bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Rất có thể, Ankara đã đạt được thắng lợi với việc được rộng tay tấn công người Kurd. Nhưng họ sẽ phải chịu thiệt một số quyền lợi của mình. Xét vào những vấn đề nóng mà Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đang vênh nhau và chờ đàm phán, rất có thể tương lai của những bản hợp đồng S-400 hay kế hoạch Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ hợp tác với Nga đã bị mang ra làm “vật tế thần”.

Các tay súng người Kurd đang được huấn luyện tại một trại quân sự của Mỹ

Người Kurd trả tự do cho IS?

Người Mỹ rút quân, và Thổ Nhĩ Kỳ thừa nhận sẽ cùng Nga – Syria tiêu diệt phần còn lại của IS. Và ngay lập tức, người Kurd có quyết định rất đáng chú ý.

Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) cảnh báo lực lượng người Kurd ở Syria YPG đang cân nhắc việc thả gần 3.200 tay súng IS địa phương đang bị bắt giữ và giám sát bởi lực lượng này ở khu vực Đông Bắc Syria.

Lý giải cho hành động này, SOHR cho rằng các lãnh đạo YPG cần phải tập trung quân lực để sẵn sàng đối đầu với các cuộc chiến chống lại Thổ Nhĩ Kỳ và họ không thể tiếp tục dành lực lượng để làm “quản ngục” cho Nga hay Thổ Nhĩ Kỳ.

SOHR dẫn nhiều nguồn tin từ các cuộc thảo luận của ban lãnh đạo phe Dân chủ Syria (SDF) cho biết: “Họ nghiêm túc thảo luận trả tự do cho hàng nghìn phần tử Hồi giáo IS và gia đình chúng khỏi các nhà tù và trại tị nạn SDF. Điều này làm viễn cảnh IS hồi sinh càng dễ thực hiện hơn”.

Liên quan đến động thái rút quân của Mỹ, Đại diện Cộng đồng người Kurd ở Nga, ông Rshad Bieneaf phát biểu trên tờ Sputnik cho biết Washington đã quá vội vàng.

“Người Kurd ở Syria và trên toàn thế giới coi việc Mỹ rút quân khỏi Syria là quá sớm. Vì hơn ai hết, những người dân tộc Kurd đang cầm súng chiến đấu biết rõ Hồi giáo IS chưa thể bị đánh bại” – ông Bieneaf phát biểu.

Nếu việc trả tự do cho IS thành sự thật và diễn ra trên quy mô rộng toàn Syria, các lực lượng IS đang tồn tại ở Đông Syria dự kiến sẽ được tăng viện gần 10.000 tay súng.

Đỗ Tú

Theo baodatviet