Thiêng liêng Cột cờ Lũng Cú trên đỉnh núi Rồng ở Hà Giang

Vừa là di tích lịch sử, vừa là điểm cực Bắc linh thiêng của Tổ quốc, nhiều năm qua, di tích Cột cờ Lũng Cú luôn là một điểm đến yêu thích của hàng vạn du khách gần xa.

Cột cờ Lũng Cú. (Ảnh: Thành Đạt/TTXVN)

Tọa lạc ở nơi cao nhất của “mỏm cực Bắc,” Di tích lịch sử Quốc gia Cột cờ Lũng Cú – biểu tượng thiêng liêng của chủ quyền Tổ quốc Việt Nam, thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Với mỗi người dân đất Việt, được đặt chân đến điểm cực Bắc của đất nước, chạm tay vào lá cờ Tổ quốc rộng 54m2, tượng trưng cho 54 dân tộc anh em trên dải đất hình chữ S này là một niềm mơ ước, là vinh dự và tự hào…

Cột cờ Lũng Cú – điểm đến du lịch hấp dẫn

Trong những ngày cả nước tưng bừng kỷ niệm 77 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2/9, chúng tôi đến Hà Giang, ghé thăm Cột cờ Lũng Cú – điểm cực Bắc của Tổ quốc.

Từ thành phố Hà Giang qua gần 200km đường núi với những đoạn cua tay áo đến chóng mặt, chúng tôi đến địa phận xã Lũng Cú, thuộc huyện Đồng Văn, nơi có Di tích lịch sử Quốc gia Cột cờ Lũng Cú.

Từ xa nhìn lại, Cột cờ Lũng Cú sừng sững trên đỉnh núi Rồng, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phần phật trong gió đầy kiêu hãnh.

Vừa là di tích lịch sử, vừa là điểm cực Bắc linh thiêng của Tổ quốc, nhiều năm qua, di tích Cột cờ Lũng Cú luôn là một điểm đến yêu thích của hàng vạn du khách gần xa.

Theo chân các du khách đến từ khắp mọi miền đất nước, chúng tôi lên thăm Cột cờ Lũng Cú – di tích lịch sử linh thiêng, hào hùng của dân tộc.

Qua một chặng đi xe điện, từ vị trí nhà chờ, du khách bắt đầu hành trình leo 279 bậc thang bộ lên tới khu vực chân cột cờ trên đỉnh núi Rồng.

Có thể nói, mỗi một bước đi trên bậc thang dẫn lên cột cờ Lũng Cú, chúng tôi được trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau. Càng lên cao, cảnh đẹp của Lũng Cú càng trở nên huyền ảo.

Từ trên cao nhìn xuống, du khách có thể thỏa thê ngắm nhìn cảnh núi non trùng điệp, hùng vĩ nơi địa đầu Tổ quốc.

Hướng mắt xuống chân núi, là cánh đồng Thèn Pả rộng hơn 10 hécta bao trọn núi Rồng, những nếp nhà trình tường, những mái ngói âm dương cổ kính của bản Lô Lô Chải và bản người dân tộc Mông, là những cư dân sống ngay dưới chân cột cờ… cảnh sắc ấy tựa như một bức tranh thủy mặc khổng lồ trên vùng đất cao nguyên đá, gợi cho du khách những cảm nhận sâu sắc về sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người miền biên ải.

Từ chân cột cờ, men theo 135 bậc thang hình xoắn ốc, chúng tôi leo lên đỉnh cột cờ. Khoảnh khắc đứng giữa nơi cao ngất trên đỉnh cực Bắc, ngước mắt ngắm nhìn lá cờ đỏ thắm tung bay phần phật, kiêu hãnh trong nắng, gió vùng biên ải, đặc biệt là khi được chạm tay vào lá cờ đỏ linh thiêng… khiến chúng tôi tràn ngập xúc động và cũng rất đỗi tự hào.

Anh Nguyễn Quốc Thắng, một du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết đây là lần đầu tiên anh đến Hà Giang, đến thăm Cột cờ Lũng Cú, nơi cực Bắc Tổ quốc.

“Giây phút được chạm tay vào lá cờ Tổ quốc, tôi cảm thấy thật thiêng liêng, cũng thật tự hào,” anh Thắng bày tỏ.

Không chỉ anh Thắng, mà nhiều du khách khác đều xúc động khi được đặt chân đến Di tích lịch sử Quốc gia linh thiêng này.

Ông Nguyễn Văn Hùng, một cựu chiến binh đến từ Nghệ An, rơm rớm nước mắt: “Đã ngoài 70 tuổi, nhưng đây cũng là lần đầu tiên tôi đến thăm Cột cờ Lũng Cú. Tôi leo được lên đến đây, được nghe Quốc ca trên mảnh đất địa đầu Tổ quốc, được chạm tay vào lá cờ thiêng liêng này là tôi đã mãn nguyện lắm, không còn gì phải nuối tiếc nữa rồi.”

Chị Lưu Thị Hạnh, giáo viên trường Tiểu học Lũng Cú, cho biết chị sống và làm việc ở đây đã gần 5 năm, nhiều lần đưa các đoàn khách và đại biểu lên tham quan cột cờ, nhưng lần nào lên đây chị cũng thấy xúc động, đặc biệt là những lần được tham gia lễ thượng cờ, nghe tiếng Quốc ca vang lên hùng tráng, chị cảm thấy thật thiêng liêng, thật vinh dự và tự hào.

Biểu tượng thiêng liêng của Tổ quốc

Những ai đặt chân đến Cột cờ Lũng Cú, chắc hẳn sẽ không quên được câu chuyện nhuốm màu huyền thoại về đỉnh Lũng Cú, mà cô thuyết minh viên duyên dáng vẫn thường kể mỗi khi có du khách đến thăm.

Chuyện kể rằng Lũng Cú là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc, trong đó nhiều nhất là đồng bào Mông và Lô Lô.

Lũng Cú có nhiều tên gọi, theo cách gọi dân dã, mộc mạc của đồng bào dân tộc Mông, thì Lũng Cú là Lũng ngô (vì theo tiếng Mông, cú có nghĩa là ngô). Còn đồng bào dân tộc Lô Lô thì gọi Lũng Cú là Long Cư – nơi rồng ở.

Tương truyền rằng khi xưa, rồng tiên xuống trần gian du ngoạn, vì yêu mến cảnh sắc tuyệt vời nơi đây, mà đậu xuống ngọn núi trước làng, chính là ngọn núi Rồng ngày nay.

Yêu mến mảnh đất này, nhưng rồng tiên cũng nhận thấy cuộc sống của người dân nơi đây vô cùng cực khổ, thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, nên trước khi về trời, rồng tiên động lòng trắc ẩn, đã để hai con mắt của rồng tại nơi này.

Và hai mắt rồng đã hóa thành hai hồ nước ngọt ở hai bên chân núi. Một hồ nước của làng Thèn Pả (thuộc làng dân tộc Mông) và một hồ nước của làng dân tộc Lô Lô. Nhờ có 2 hồ nước ngọt này mà cuộc sống của người dân nơi đây đã bớt đi phần vất vả.

Điều kỳ diệu là dù thời tiết có khô hạn thế nào, nước ở hai hồ này không bao giờ cạn. Xưa kia, người dân trong làng vẫn sử dụng nước ở hai hồ để ăn uống và sinh hoạt.

Nhưng ngày nay, Đảng, Nhà nước đã quan tâm, xây dựng cho các hộ gia đình những bể chứa nước mưa tại nhà. Chính vì vậy, người dân không sử dụng nước ở hồ để sinh hoạt nữa, mà chỉ sử dụng để tưới tiêu phục vụ mùa màng.

Cùng với truyền thuyết về núi Rồng, du khách còn được nghe câu chuyện lịch sử đầy oai hùng về Cột cờ Lũng Cú. Sử sách ghi lại, di tích Cột cờ Lũng Cú ra đời từ thời Lý.

Khi xưa, Thái úy Lý Thường Kiệt hội quân về trấn ải vùng đất biên thùy, đã cho cắm một lá cờ trên đỉnh núi Rồng để khẳng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước ta. Từ đó, trong suốt chiều dài lịch sử, mảnh đất biên ải nơi cực Bắc Tổ quốc luôn được bảo vệ, giữ gìn.

Đến thời Tây Sơn, khi vua Quang Trung đánh tan quân xâm lược, nhận ra tầm quan trọng của vùng đất biên ải này, ông đã cho xây dựng một đồn gác nơi đây, dưới đồn gác cho đặt một trống đồng, mỗi một canh được đánh lên ba hồi đĩnh đạc, vang xa để khẳng định chủ quyền lãnh thổ. Cũng vì lẽ đó, mảnh đất này còn có tên gọi là Long Cổ (tức trống của vua).

Đến năm 1978, Đồn Công an nhân dân vũ trang Lũng Cú (nay là Đồn Biên phòng Lũng Cú) cho cắm cột cờ trên đỉnh núi Rồng tại vị trí bây giờ. Lúc đó, cột cờ chỉ bằng cây sa mộc, cao 12m, lá cờ rộng 1,2m2.

Năm 1979, chiến tranh biên giới phía Bắc nổ ra, đỉnh núi Rồng được lực lượng Công an nhân dân vũ trang Lũng Cú đóng chốt, bảo vệ vững vàng.

Năm 2000, Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dâ tỉnh Hà Giang, đã cho phép huyện Đồng Văn xây dựng công trình mang tầm cỡ quốc gia – Cột cờ Lũng Cú, bằng bêtông cốt thép, thay cho cột cờ bằng gỗ lúc bấy giờ.

Để phù hợp với cột cờ to và bề thế, thì lá cờ rộng 54m2 được ra đời. Với những giá trị lịch sử sâu sắc, ngày 18/11/2009, Nhà nước đã công nhận Cột cờ Lũng Cú là Di tích lịch sử Quốc gia.

Năm 2010, khi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng lên thăm Cột cờ Lũng Cú, đã đồng ý cho phép Hà Giang xây dựng cột cờ mới to đẹp hơn, bề thế hơn để khẳng định vị thế của đất nước ta trong công cuộc đổi mới và khẳng định chủ quyền quốc gia.

Cột cờ Lũng Cú hiện nay được khởi công ngày 8/3/2010, hoàn thành vào đúng ngày Quốc khánh 2/9/2010. Cột cờ tọa lạc trên đỉnh núi Rồng, có có độ cao 1.468m so với mặt nước biển. Tổng chiều cao cột cờ là gần 35m, lá cờ rộng 54m2, tượng trưng cho 54 dân tộc anh em cùng chung sống trên lãnh thổ Việt Nam.

Dưới chân cột cờ có 8 bức phù điêu bằng đá xanh, trên 8 bức phù điêu là những hình ảnh minh họa quá trình dựng nước và giữ nước của ông cha ta, đan xen vào đó là các nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc ở Hà Giang.

Phía trên 8 bức phù điêu có gắn 8 mặt trống đồng, vừa là biểu trưng của văn hóa Việt Nam, vừa gợi nhớ tiếng trống của vua Quang Trung khi xưa, để con cháu ngàn đời sau ghi nhớ công ơn dựng nước của ông cha ta.

Trong suốt những năm tháng chiến tranh và đến mãi sau này, nhiệm vụ bảo vệ lá cờ Tổ quốc trên đỉnh Lũng Cú được giao cho cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Lũng Cú. Khi lá cờ bạc màu hoặc bị rách, các chiến sỹ thay thế bằng một lá cờ mới.

Chị Nguyễn Thị Hòa, thuyết minh viên tại điểm di tích Quốc gia Cột cờ Lũng Cú, cho biết nhiều năm nay, điểm Di tích lịch sử Quốc gia Cột cờ Lũng Cú luôn thu hút đông đảo du khách đến tham quan. Sau gần 2 năm vắng khách do ảnh hưởng của dịch COVID-19, từ đầu năm 2022 đến nay, lượng khách đến Lũng Cú tương đối ổn định, trung bình mỗi ngày di tích đón khoảng 200-300 du khách đến thăm nơi địa đầu cực Bắc Tổ quốc, cảm nhận tầm vóc non sông đất nước Việt Nam…

Chị Nguyễn Thị Hòa cho biết mỗi lá cờ Tổ quốc đều có số hiệu, có hồ sơ cụ thể về ngày, giờ thượng cờ, hạ cờ. Những lá cờ Tổ quốc sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đã phai màu vì nắng mưa hay bị rách vì gió bão, được Đồn Biên phòng Lũng Cú giữ lại và làm quà tặng cho những đoàn khách đặc biệt đến thăm Lũng Cú. Đến nay, truyền thống ấy vẫn được lưu giữ, những lá cờ Tổ quốc trên đỉnh Lũng Cú đã trở thành một kỷ vật thiêng liêng, mà rất nhiều đoàn công tác mong muốn có được