Thiên đường bị lãng quên ở Myanmar

Mrauk U là vùng đất yên bình, hoang sơ với những đền đài và ngôi chùa cổ kính nhuốm màu rêu phong.

Mrauk U là thị trấn yên bình ở bang Rakhine, miền Tây Myanmar. Trong giai đoạn 1430-1780, đây là kinh đô của Arakan, vương quốc hùng mạnh nằm dọc theo đồng bằng ven biển và đầm lầy ngập mặn giáp với vịnh Bengal. Bấy giờ, Mrauk U trở thành trung tâm giao thương sầm uất và có sự giao thoa giữa các nền văn hóa: tín đồ Islam và Phật tử làm quan lại trong triều đình, thương nhân Trung Quốc và phương Tây buôn bán trong các khu phố hay samurai Nhật Bản bảo vệ cung điện hoàng gia.

Ngày nay, Mrauk U là điểm du lịch, khảo cổ nổi tiếng ở Myanmar với hai yếu tố độc đáo: những ngôi đền Phật giáo bằng đá và mạng lưới phòng thủ quân sự như một pháo đài. Các vị vua Arakan đã xây dựng hàng trăm ngôi đền, chùa chiền ở “thành phố vàng” trong thời kỳ thịnh vượng của vương quốc. Tuy vậy, sau khi quyền lực Arakan suy tàn, các công trình kiến trúc tại Mrauk U dần rơi vào cảnh hoang phế.

Sitthaung hay “ngôi đền của 80.000 tượng Phật”, được xây dựng bởi một trong những vị vua vĩ đại nhất của vương triều Arakan, Min Bin (1513-1553). Công trình gồm 26 bảo tháp vinh danh chiến thắng của hải quân Arakan trước đội quân Bồ Đào Nha. Ngôi đền chính trong chùa Sitthaung chứa 80.000 bức tượng khắc họa những điển tích Phật giáo cổ xưa, các tiên nữ nhảy múa, vị thần Trái đất Vasundhra, loài chim và quái thú huyền thoại… Sự đa dạng và phong phú nội dung tượng cho thấy lòng sùng đạo và bản ngã của nhà vua.

Htukkanthein được xây dựng vào năm 1571 bởi vua Min Phalaung. Ngôi chùa nằm trên ngọn đồi, gồm một lối vào duy nhất và các cửa sổ nhỏ. Điểm đặc biệt của ngôi chùa là cửa sổ hình vuông tại mái vòm trung tâm được thiết kế để tia nắng mặt trời chiếu thẳng vào tượng Phật lúc bình minh. Tại Htukkanthein còn lưu giữ 180 tượng Phật trong các hốc tường. Theo các nhà nghiên cứu, ngôi đền kiêm pháo đài bằng gạch, đá này được sử dụng làm nơi ẩn náu của tăng lữ và người dân Mrauk U trong thời kỳ chiến tranh.

Koethaung là công trình kiến trúc lớn nhất ở Mrauk U. Tên của ngôi chùa có nghĩa 90.000, tương ứng với số tượng Phật được tạc khi vua Mintaikkha cho xây dựng Koethaung. Nhìn từ xa, ngôi chùa giống như pháo đài với những bức tường đá và bậc thang, được bao quanh bởi cánh đồng lúa bát ngát. Lối vào chùa nằm ở phía đông, uốn lượn quanh các tầng cho tới căn phòng trung tâm trong tháp chính có hình bát giác. Ngoài ra, Koethaung còn có 108 ngôi chùa nhỏ bằng sa thạch nằm trên các khoảnh sân.

Bên cạnh những đền đài Phật giáo, du khách đừng bỏ lỡ việc ghé thăm ngôi làng của người Chin khi đến Mrauk U. Các ngôi nhà bằng tre và gỗ tếch nằm trên gò đất cao để giữ an toàn cho cư dân nơi đây khi lũ tràn về. Ngoài tấm pin mặt trời cung cấp điện cho tivi và băng cát sét, ngôi làng dường như tách biệt với cuộc sống hiện đại. Tục xăm mặt người phụ nữ Chin bắt đầu từ thế kỷ 9 để bảo vệ các cô gái khỏi bị bắt cóc. Giờ đây, các cô gái Chin hiện đại không còn giữ tục lệ này và thường bày bán mặt hàng thủ công để kiếm thêm thu nhập.

Du khách có thể thuê xe đạp hoặc xe jeep để đi vòng quanh Mrauk U. Vào buổi sáng, du khách nên tản bộ xuống khu chợ địa phương để quan sát và hiểu về cuộc sống thường nhật của người dân. Ngoài ra, Mrauk U cũng có những món ăn tuyệt vời dành cho tín đồ ẩm thực như cà ri tôm Rakhine, súp lơ xào…

Các vụ xung đột bang Rakhine giữa quân đội Arakan Rohingya và lực lượng an ninh Myanmar trong nhiều năm qua đã khiến hoạt động du lịch ở Mrauk U đình trệ. Đây là điều đáng tiếc vì nhiều du khách cho rằng Mrauk U cũng là biểu tượng của thành tựu kiến trúc và nghệ thuật như Bagan, cố đô của Myanmar. Nhưng trong khi Bagan trở thành điểm du lịch nổi tiếng, “thành phố vàng” vẫn là địa danh ít người biết đến.