Thể tích các sông băng Thụy Sĩ giảm 50% kể từ năm 1931
Ngày 22/8, các nhà nghiên cứu Thụy Sĩ cảnh báo thể tích các sông băng tại nước này đã giảm một nửa kể từ năm 1931, sau khi lần đầu phục dựng được xu hướng sông băng biến mất trong thể kỷ 20.
Thể tích các sông băng Thụy Sĩ giảm 50% kể từ năm 1931. Ảnh: Reuters
Nghiên cứu đã được đăng trên tạp chí khoa học The Cryosphere, sử dụng tư liệu từ kho ảnh TerrA, trong đó chụp được khoảng 86% các khu vực sông băng của Thụy Sĩ, phân tích khoảng 21.700 bức ảnh được chụp trong giai đoạn từ năm 1916-1947.
Tình trạng sông băng tan chảy nhanh chóng tại dãy núi Alp và những nơi khác do biến đổi khí hậu đang ngày càng được theo dõi chặt chẽ kể từ đầu những năm 2000. Tuy nhiên, cho tới nay, thế giới vẫn còn biết rất ít về cách thức sông băng thay đổi trước thời điểm này trong thế kỷ 20, khi có ít nhà thám hiểm theo dõi sông băng qua thời gian, với việc sử dụng các mô hình tính toán thể tích khác nhau.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Kỹ thuật ETH Zurich, Viện Nghiên cứu liên bang về rừng, tuyết và phong cảnh của Thụy Sĩ tuyên bố đã phục dựng lại được địa hình của toàn bộ các sông băng tại Thụy Sĩ vào năm 1931, tạo điều kiện cho việc xem xét cách thức những dòng sông này biến đổi. Dựa trên việc phục dựng và so sánh với dữ liệu từ những năm 2000, các nhà nghiên cứu kết luận rằng thể tích sông băng đã giảm 50% trong giai đoạn từ năm 1931-2016.
Để phục dựng lại địa hình, các nhà nghiên cứu sông băng đã sử dụng phép quang trắc lập thể – một kỹ thuật được dùng để xác định bản chất, hình dạng và vị trí của bất kỳ vật thể nào dựa trên các cặp ảnh. Tác giả nghiên cứu Erik Schytt Mannerfelt cho hay nếu biết được địa hình bề mặt sông băng tại hai mốc thời gian khác nhau, các nhà khoa học có thể ước lượng được sự chênh lệch về thể tích băng. Các nhà nghiên cứu đã công bố những cặp ảnh về cùng một điểm, chụp cách nhau gần một thế kỷ, cho thấy sự thay đổi rõ rệt qua thời gian. Sông băng Fiescher là một ví dụ điển hình. Vào năm 1928, khu vực này giống như một biển băng, song đến năm 2021, chỉ còn sót lại vài điểm trắng trên sườn núi xanh mướt.
Video đang HOT
Do các hình ảnh dùng để phục dựng được chụp vào những năm khác nhau, các nhà nghiên cứu đã chọn năm 1931 là thời điểm tham chiếu và dựng lại địa hình bề mặt tất cả các sông băng trong năm đó. Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng thể tích sông băng không hề liên tục suy giảm trong thế kỷ qua, thậm chí có xu hướng tăng mạnh một cách rời rạc trong những năm 1920 và 1980. Mặc dù thể tích sông băng có lúc tăng lên trong thời gian ngắn, song khi so sánh giữa năm 1931 và 2016, thể tích đã sụt giảm mạnh trong giai đoạn này.
Trên thực tế, tổng thể tích các sông băng đã giảm ở tốc độ nhanh chưa từng thấy. Trong khi các sông băng Thụy Sĩ mất nửa thể tích trong giai đoạn 85 năm tính đến năm 2016, mạng lưới theo dõi sông băng Thụy Sĩ (GLAMOS) chỉ ra rằng chỉ riêng 6 năm sau đó, thể tích sông băng còn giảm thêm 12%. Đây là bằng chứng cho thấy thể tích sông băng đang giảm ngày càng nhanh.
Băng ở Greenland tan từ dưới lên trên, nhanh chưa từng có
Theo nghiên cứu mới đây, băng bao phủ Greenland đang tan chảy nhanh chóng ở đáy, khiến ngày càng nhiều nước và băng trôi vào đại dương.
Theo kênh CNN, kết luận trên được rút ra từ nghiên cứu đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences.
Băng ở Greenland. Ảnh: CNN
Các nhà nghiên cứu Cambridge đã hợp tác với các nhà khoa học tại Đại học California Santa Cruz, cũng như Cơ quan Khảo sát Địa chất Đan Mạch và Greenland trong nghiên cứu này. Nghiên cứu tập trung vào sông băng Store, một phần băng lớn thuộc dải băng Greenland.
Theo đó, tốc độ tan chảy chưa từng có xuất hiện ở phần dưới cùng của dải băng và do một lượng lớn nước chảy xuống từ bề mặt gây ra.
Khi nước tan chảy trút xuống dưới, thế năng hấp dẫn chuyển thành động năng, cuối cùng sẽ làm nước ấm lên khi đọng lại ở đáy dải băng.
Trong quá trình đó, nghiên cứu phát hiện ra rằng băng ở Greenland tạo ra nhiều năng lượng hơn 10 đập thủy điện lớn nhất thế giới cộng lại. Ông Poul Christoffersen, nhà khoa học cấp cao tại Đại học Cambridge, nói: "Tuy nhiên, nhiệt tạo ra do nước chảy xuống không được sử dụng để tạo ra điện. Thay vào đó, nó làm tan chảy băng".
Ảnh: CNN
Trong những tháng ấm hơn, băng tan chảy rồi đọng lại thành hồ và suối trên bề mặt của dải băng. Một phần nước chảy xuống đáy dải băng qua các vết nứt và vết đứt gãy lớn. Các vết này hình thành trong băng khi có chuyển động và áp lực.
Lượng nước đó góp phần làm băng tan chảy nhiều hơn ở phần dưới cùng và nó cũng như chất bôi trơn thúc đẩy dòng chảy nhanh hơn, tăng lượng băng trôi ra đại dương.
Theo ông Christoffersen, khi nghiên cứu hiện tượng băng và sông băng tan chảy từ đáy, các nghiên cứu có xu hướng tập trung vào các nguồn nhiệt bên ngoài.
Ông nói: "Nhưng những gì chúng ta chưa thực sự xem xét là nhiệt tạo ra từ chính nước băng tan chảy. Có rất nhiều năng lượng tích trữ trong nước đọng trên bề mặt băng, và khi chảy xuống, năng lượng phải đi đâu đó".
Ảnh: CNN
Dải băng ở Greenland lớn thứ hai trên thế giới và là nguyên nhân lớn nhất khiến mực nước biển toàn cầu tăng.
Ông Christoffersen nói: "Băng ở Greenland đang tan trên bề mặt nhanh hơn lượng tuyết rơi, do đó băng mất khá nhiều vì quá trình tan chảy. Ở một phần đáng kể của dải băng, chúng ta thấy tốc độ tan chảy có thể lên đến 5 hoặc 6cm một ngày".
Tuy nhiên, việc xách định trực tiếp các điều kiện tại đáy băng cách bề mặt khoảng 1km gặp nhiều thách thức, đặc biệt là ở Greenland, nơi các sông băng nằm trong số những sông băng di chuyển nhanh nhất thế giới.
Để đo tốc độ tan chảy, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật đo độ dày băng do Khảo sát Nam Cực của Anh phát triển. Đó là một phương pháp trước đây đã được sử dụng trên các dải băng nổi xung quanh Nam Cực.
Thụy Sĩ chuẩn bị các 'kịch bản cực đoan' về thiếu hụt năng lượng Chủ tịch Hội đồng Giám đốc Tư pháp và Cảnh sát bang Thụy Sĩ Fredy Fssler ngày 20/8 cho biết Chính phủ Thụy Sĩ và các bang đang hướng tới việc chuẩn bị cho "các kịch bản cực đoan" khi đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng có thể xảy ra trong mùa Đông này. Ảnh minh họa: THX/TTXVN Theo phóng viên...