Thế giới ‘giằng xé’ giữa Covid-19

Các nước đang vật lộn để tìm ra điểm cân bằng giữa khôi phục nền kinh tế trì trệ vì Covid-19 và ngăn bùng phát đợt dịch thứ hai.

Vũ Hán, nơi từng là tâm dịch Covid-19, hôm nay đổi cách tính số ca tử vong và ghi nhận thêm 1.290 người so với số liệu được báo cáo trước đây, tương đương tăng thêm 50%. Động thái diễn ra trong lúc Trung Quốc đang bị nhiều nước chỉ trích vì cách xử lý đại dịch, gây thêm nhiều nghi ngại rằng nước này không minh bạch trong nỗ lực ngăn chặn nCoV.

Covid-19 đã xuất hiện tại 210 quốc gia và vùng lãnh thổ kể từ khi bùng phát tại Vũ Hán hồi tháng 12/2019, khiến hơn 140.000 người chết, hủy hoại nền kinh tế toàn cầu và khiến một nửa cư dân thế giới phải ở trong nhà.

Trump họp báo tại Nhà Trắng hôm 16/4. Ảnh: AFP.

Lãnh đạo Anh và Pháp cũng ủng hộ những lời công kích của Trump nhằm vào Trung Quốc sau khi truyền thông Mỹ đặt giả thuyết nCoV “lọt” ra từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định sẽ rất “ngây thơ” khi cho rằng Trung Quốc đã giải quyết tốt Covid-19. “Rõ ràng có nhiều thứ xảy ra mà chúng ta không biết”, ông nói thêm.

Bắc Kinh khẳng định Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng nói không có bằng chứng nCoV xuất phát từ phòng thí nghiệm Vũ Hán, trong khi Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng “đây là nỗ lực của một số người nhằm bôi nhọ Trung Quốc”.

Các lãnh đạo thế giới đang đau đầu với câu hỏi về thời điểm ngừng cách biệt cộng đồng, tìm ra cân bằng giữa khôi phục nền kinh tế và ngăn chặn đợt dịch thứ hai. Hậu quả kinh tế thể hiện rất rõ ràng tại Trung Quốc khi GDP nước này lần đầu tiên tăng trưởng âm kể từ năm 1992 với mức -6,8% trong quý đầu năm nay.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 16/4 công bố kế hoạch nhiều bước nhằm khôi phục kinh tế sau thời gian trì trệ vì nCoV, tuyên bố “đã đến lúc bắt đầu mặt trận mới gọi là ‘mở cửa nước Mỹ trở lại’”, dù số ca tử vong vì nCoV tại nước này đã tăng hơn 4.500 trong 24 giờ, nâng tổng số người chết lên gần 33.000.

Cách tiếp cận của Trump cẩn trọng hơn dự đoán khi ông cho biết việc mở cửa trở lại sẽ “diễn ra theo từng bước”, tùy thuộc vào tình hình và quyết định của thống đốc từng bang. Bang New York, nơi chịu ảnh hưởng nặng nhất vì Covid-19 tại Mỹ với hơn 11.500 người chết, đã gia hạn lệnh phong tỏa đến ngày 15/5.

Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Mỹ Anthony Fauci trước đó cũng khẳng định nước Mỹ có thể nới lỏng các biện pháp ứng phó Covid-19 theo từng phần vào tháng 5, nhưng cảnh báo mở cửa sẽ không diễn ra đồng loạt như “bật công tắc đèn”.

Thêm 5,2 triệu người lao động mất việc tại Mỹ, nâng tổng số người thất nghiệp kể từ giữa tháng 3 lên hơn 22 triệu. John Williams, quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, cho biết Mỹ có thể mất ít nhất một đến hai năm để hồi phục sau đại dịch này.

Jamie O’Reilly, một chủ doanh nghiệp tại New York, tỏ ra thấu hiểu câu hỏi đang giằng xé các lãnh đạo thế giới hiện nay.

“Nền kinh tế còn ý nghĩa gì nếu chúng ta không còn sống để mà tiêu tiền”, anh nói.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo dịch bệnh có thể gây ra một “thập kỷ đã mất” nữa ở châu Mỹ Latinh, trong khi các chuyên gia cảnh báo đóng băng nợ cho các nước nghèo không cứu được nhiều nền kinh tế đang phát triển.

Tại châu Âu, ngành bán ô tô giảm 55% trong tháng 3, theo hiệp hội thương mại của ngành này.

Nhiều nước như Nhật Bản, Anh và Mexico chọn hướng đi ngược lại với Mỹ khi kéo dài thời hạn phong tỏa.

Mỗi quốc gia cũng áp dụng cách riêng để thực thi lệnh phong tỏa, trong đó Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đề xuất áp dụng thiết quân luật và trừng phạt nghiêm khắc những người vi phạm biện pháp cách biệt cộng đồng. Người đàn ông 63 tuổi ở tỉnh Agusan del Norte, miền nam Philippines, đã bị cảnh sát bắn chết sau khi đe dọa nhân viên y tế vì bị nhắc không đeo khẩu trang.

Một số nước châu Âu, bao gồm cả tâm dịch Italy và Tây Ban Nha, còn một chặng đường dài trước khi trở lại cuộc sống bình thường. Thụy Sĩ, Đức, Đan Mạch và Phần Lan đang dần mở cửa trường học và các cơ sở kinh doanh. Anh quyết định kéo dài phong tỏa thêm 3 tuần.

Ba Lan thông qua điều luật mới, yêu cầu người dân đeo khẩu trang khi ra ngoài. Biện pháp này nhận được phản ứng lẫn lộn từ người dân. “Thật tồi tệ. Kính tôi mờ hết và tôi chẳng thấy gì, nhưng bạn phải đeo nó”, Natalia, nhân viên bưu điện, cho hay.

Khắp thế giới, người dân sáng tạo ra các cách mới để cố gắng đưa một vài điều bình thường trở lại cuộc sống đang bị ngưng trệ.

Luciano Romoli, 80 tuổi, mở lớp kéo giãn người vào buổi trưa mỗi ngày cho những người hàng xóm cao tuổi trên ban công nhà họ ở thành phố Turin, miền bắc Italy.

“Chúng tôi nảy ra ý tưởng này bởi chúng tôi bị mắc kẹt trong nhà. Nếu không tập thể dục, khi dịch qua đi, chúng tôi sẽ cứng người lại”, cụ ông đã về hưu ưa hoạt động nói.

Vũ Anh