Thay án tử bằng chung thân: Quyền được sống là thiêng liêng!

Mai Hoàng Minh11:42 19/05/2014

Trong việc xây dựng sửa đổi Bộ luật Hình sự, có một vấn đề đáng chú ý: Sẽ xóa bỏ án tử hình, thay thế bằng án chung thân vô thời hạn

Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành, xây dựng sửa đổi Bộ luật Hình sự để trình Chính phủ vào quý IV/2014. Trong dự luật sửa đổi này, xuất hiện một vấn đề đáng chú ý, Bộ luật Hình sự sẽ dần xóa bỏ án tử hình và thay vào đó bằng án chung thân vô thời hạn (chung thân suốt đời).

Xung quanh vấn đề này, nhiều luật sư đã có những chia sẻ về quan điểm ủng hộ, hoan nghênh với hình thức thay đổi này.

Xóa án tử là nhân văn, hợp xu thế

Chiều ngày 13/5/2014, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Bá Ngọc, giám đốc Công ty luật số 1 (Bắc Giang), người đã từng bào chữa cho “sát thủ” Lê Văn Luyện. Ông Ngọc bày tỏ quan điểm ủng hộ của mình với việc dần xóa bỏ án tử hình:

“Theo quan điểm của tôi, xóa bỏ án tử là phù hợp với xu hướng hội nhập với thế giới. Đại đa số các nước đang dần xóa bỏ án tử, một số nước trên thế giới còn hoàn toàn xóa bỏ án tử hình, tất nhiên những nước này có sự phát triển kinh tế xã hội rất tốt.

Vừa rồi luật sửa đổi của Bộ luật Hình sự cũng bỏ một số tội tử hình. Ví dụ tội hiếp dâm điều 111 BLHS. Bây giờ chỉ còn một số tội như giết người, ma túy, tham ô thì còn duy trì hình phạt cao nhất này.”

Luật sư Nguyễn Bá Ngọc trong phiên tòa xử Lê Văn Luyện

Luật sư Nguyễn Bá Ngọc lý giải: “Cái quyền của con người là quyền vô cùng lớn và phải được tôn trọng. Ai cũng có lỗi lầm, tạo cơ hội cho người ta thà được sống trong tù còn hơn là chết, để người thân, người nhà nhìn thấy. Đây không chỉ giải quyết tâm lý tội phạm mà còn là vấn đề với những thân nhân sống ngoài song sắt.

Mức án chung thân suốt đời (chung thân vô thời hạn) đảm bảo được ý nghĩa nhân văn hơn, tính răn đe giáo dục nhiều hơn là xử tử hình.”

Video đang HOT

Đồng quan điểm trên, luật sư Nguyễn Văn Tú, giám đốc công ty luật FANCI cho rằng quyền được sống của con người là điều thiêng liêng nhất, đáng tôn trọng nhất.

Luật sư Tú lý giải: “Mạng sống của một con người, chỉ có hai chủ thể được quyền định đoạt. Thứ nhất là chính bản thân người đó, với trường hợp tự tử. Thứ hai là Tổ quốc của anh ta. Có thể hiểu rằng công dân sinh sống trên quốc gia ấy, Tổ quốc ấy đang được hưởng sự bình yên từ mà Tổ quốc mang lại.

Và khi Tổ quốc cần, lên tiếng gọi, thì người công dân đó sẵn sàng cống hiến. Nhưng chỉ áp dụng trong trường hợp chiến tranh vệ quốc. Hoặc như khi người này gây ra một tội ác quá man rợ với đồng loại, để sống chỉ mang mối nguy hiểm gấp bội. Do đó, cần phải tử hình. Ngoài ra, không ai có thể lấy đi quyền sống của một con người vì một lỗi lầm nào đó, kể cả pháp luật.”

Án tử hình không phải yếu tố quyết định tính răn đe

Trước câu hỏi của phóng viên về việc nếu xóa bỏ án tử hình, liệu có thể xảy ra vấn đề gia tăng tỉ lệ phạm tội ở mức độ nghiêm trọng, đặc biệt các tội như ma túy, giết người, tham nhũng, ông Nguyễn Bá Ngọc cho rằng: “Trong trường hợp xóa bỏ án tử, tính nghiêm minh, răn đe của pháp luật cũng không bị tác động.”

“Phạm tội là do tính giác ngộ, nhận thức của mỗi con người. Ví dụ như tội ma túy, nếu vận chuyển buôn bán 600 gram heroin trở lên sẽ có thể xử tử hình, ai cũng biết điều đó, và người ta biết chết mà vẫn phạm tội. Điều này chứng tỏ là án tử hình có còn đó, nhưng vẫn không hạn chế được.” – Ông Ngọc cho biết.

Xóa án tử là hợp nhân văn, hợp xu thế thế giới?

Luật sư Nguyễn Bá Ngọc nhận định: “Để việc tội phạm không gia tăng, thì khâu phòng chống sẽ quan trọng hơn khâu xử lý, ví dụ như các hình thức giáo dục phát triển con người phải được đẩy mạnh, để con người ta hướng thiện, hiểu biết, không phạm tội nữa. Và trong đó là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội là điều tối quan trọng.”

“Còn với tội phạm tham nhũng, tội phạm kinh tế, trách nhiệm trước hết phải do chính sách quản lý của nhà nước, và các chế tài pháp luật. Nếu như sự quản lý tốt, pháp luật chặt chẽ, không khe hở, không cho người ta có cơ hội để tham nhũng nữa thì điều đó không làm ảnh hưởng gì cả.

Dù có duy trì án tử hình hay không thì điều quan trọng nhất là tính giáo dục, kiểm soát, răn đe, phòng ngừa ngay từ đầu.” – Ông Ngọc chia sẻ.

Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Tú nhận định: “Nếu xóa bỏ án tử hình, đồng nghĩa với việc sẽ tăng mức hình phạt của các mức án khác lên. Dù có là án tử hay ngồi tù, nếu đã rắp tâm thực hiện thì vẫn có chung kết quả. Do đó, việc giáo dục, định hướng con người mới là điều quan trọng trong vấn đề giảm tỉ lệ tội phạm.”

Đặt vấn đề những tội phạm kinh tế, tham nhũng nếu không phải đối diện với cái chết sẽ tỏ ra khinh thường pháp luật, bởi có nhiều thông tin cho rằng trong nhiều trại giam tại Việt Nam đang có tình trạng “sướng như vua”, Luật sư Tú nhận định: “Đây lại là một phạm trù khác không liên quan đến án tử hình hay án chung thân. Đó là vấn đề tham nhũng trại giam, vấn đề về thực thi pháp luật. Như đã nêu ở trên, phải kiểm soát chặt chẽ, không tạo ra điều kiện để tham nhũng, thì tự khắc pháp luật sẽ nghiêm minh.”

VietBao.vn (Theo Đất Việt)

Có thể thay thế "tử hình" bằng "chung thân suốt đời"

Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tiến hành, xây dựng sửa đổi Bộ luật Hình sự để trình Chính phủ vào quý IV/2014. Trong lần sửa đổi này có một số định hướng rất đáng chú ý.

Phóng viên có trao đổi với TS Trần Văn Dũng (Vụ Pháp luật Hình sự và Hành chính - Bộ Tư pháp) để tìm hiểu rõ hơn về những nội dung trên.

Trong dự thảo định hướng sửa đổi bộ luật lần này có nói hạn chế phạm vi áp dụng hình phạt tử hình nhưng liệu có phù hợp với thực tế khi tình hình tội phạm về trật tự xã hội, tham nhũng vẫn đang có chiều hướng gia tăng thưa ông?

Có thể nói một trong những định hướng lớn lần này là tiếp tục thể chế chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta là tiếp tục nghiên cứu để giảm hình phạt tử hình. Từ BLHS 1985 đến nay BLHS 1999 và gần đây nhất là BLHS sửa đổi năm 2009, nhìn chung chúng ta đang giảm dần các loại tội phạm bị áp dụng hình phạt từ hình. Trong BLHS hiện nay có độ 22 tội danh có khung hình phạt đến mức là tử hình. Điều này phù hợp với chính sách hình sự nhân đạo của Đảng và Nhà nước và phù hợp với xu thế chung của quốc tế. Trên thế giới, nhiều nước cũng đã bỏ hình phạt tử hình.

Tuy nhiên, qua tổng kết thi hành BLHS cho thấy, tình hình tội phạm nhìn chung có diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng. Một số loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng cũng diễn biến hết sức phức tạp. Do vậy, trong quá trình nghiên cứu cần hết sức cân nhắc đến yếu tố này. Theo dự kiến, xu hướng giảm hình phạt tử hình vẫn được đặt ra. Tuy nhiên, giảm tội nào thì cần có tính toán cụ thể theo xu hướng: Chỉ quy định hình phạt tử hình đối với các tội như: Giết người man rợ, giết người hiếp dâm, giết người cướp tài sản, hoặc các tội có tính chất hủy hoại nòi giống như tội phạm ma túy, các tội xâm phạm an ninh quốc gia và các tội chống loài người.

Nếu bỏ án tử hình thì phải tăng hình phạt khác để đảm bảo sự nghiêm khắc của pháp luật?

Trong một số tội phạm nhất định cũng có thể thay hình phạt tử hình bằng hình phạt khác có mức độ nghiêm khắc tương đương, ví dụ hình phạt chung thân hoặc tới đây nhiều chuyên gia đề xuất nghiên cứu hình phạt chung thân suốt đời. Đồng thời cũng phải tăng cường hiệu quả biện pháp tịch thu tài sản hay phạt tiền.

Tuy nhiên, việc bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội không có nghĩa là làm giảm tính răn đe của BLHS. Việc thay thế hình phạt này bằng các hình phạt có mức độ nghiêm khắc gần tương đương, đồng thời nâng cao hiệu quả các hình phạt hay các biện pháp kinh tế như chúng tội trình bày ở trên sẽ đạt được cả 2 mục tiêu: Vừa trừng trị được người phạm tội đồng thời cũng thu lại được tài sản đã mất. Đó cũng là điều cần được cân nhắc khi xây dựng dự thảo.

Qua tổng kết thi hành BLHS cho thấy, tòa án các cấp áp dụng hình phạt tù đối với người phạm tội luôn chiếm một tỷ lệ rất cao. Chính những tác động tiêu cực về các mặt kinh tế, chính trị, xã hội cũng như hiệu quả của công tác giáo dục trong các trại giam còn nhiều bất cập là những nguyên nhân trực tiếp làm cho chúng ta phải cân nhắc lại khả năng áp dụng loại hình phạt này.Trong định hướng sửa BLHS có nói khả năng giảm hình phạt tù, mở rộng phạm vi áp dụng các hình phạt không mang tính giam giữ, ông có thể nói rõ hơn?

Giảm hình phạt tù nghĩa là giảm khả năng áp dụng hình phạt tù đối với người phạm tội theo nghĩa: Loại bỏ hình phạt tù khỏi một số tội phạm hoặc quy định cụ thể hơn điều kiện áp dụng hình phạt tù đối với một số tội phạm.

Như vậy những loại hình phạt trên sẽ áp dụng như thế nào?

Hiện nay hình phạt tù áp dụng gần hết tất cả với các loại tội phạm. Nếu chúng ta định giảm áp dụng hình phạt tù thì điều đầu tiên cần phải tính đến là rà soát các tội phạm ít nghiêm trọng mà hiện nay đang quy định hình phạt tù theo hướng chỉ giữ lại trong trường hợp thật cần thiết.

Ngoài ra, cần nghiên cứu, tính đến việc loại bỏ hình phạt tù đối với loại tội nghiêm trọng do vô ý, vì với loại lỗi vô ý, không nhất thiết mọi trường hợp đều phải quy định hình phạt tù. Bên cạnh đó, đối với các tội phạm nghiêm trọng do cố ý có tính chất kinh tế, việc đưa vào các hình phạt có tính chất kinh tế với mức phạt cao để tòa án lựa chọn là cần thiết.

Đúng như vậy, thực tế hiện nay theo thống kê của cơ quan chức năng thì tỷ lệ người bị áp dụng hình phạt tù trong tổng số người bị đưa ra truy tố, xét xử hiện nay chiếm một tỷ lệ rất cao. Có thể lý giải ở nhiều góc độ khác nhau như: Hiệu quả của việc áp dụng các biện pháp không tước tự do còn nhiều hạn chế; tâm lý của thẩm phán cũng muốn thể hiện sự nghiêm khắc với người phạm tội.Việc bỏ áp dụng hình phạt tù đối với một số loại tội phạm sẽ góp phần làm giảm áp lực quá tải tại các nhà tù hiện nay?

Để thực hiện tinh thần nhân đạo, trước tiên chúng ta phải giảm loại hình phạt tù xuống. Để làm được trước hết phải giảm ngay từ những quy định của BLHS. Cũng có thể hiểu góc độ việc áp dụng hình phạt tù trong BLHS sắp tới sẽ kèm theo các điều kiện nhất định để làm sao áp dụng hình phạt tù với những người có hành vi phạm tội một cách tương xứng để tước tự do của họ, tránh việc áp dụng phạt tù có tỷ lệ cao như hiện nay.

Xin cảm ơn ông!

Theo số liệu thống kê của năm 2013, cả nước 684 phạm nhân đợi kết án tử hình. Trong đó 682 người thuộc trách nhiệm của cơ quan thi hành án của Bộ Công an và 2 trường hợp thuộc trách nhiệm cơ quan thi hành án của quân đội.

Các tội phạm có mức hình phạt tử hình trong BLHS hiện nay là các tội xâm hại đến an ninh quốc gia; tội phạm về chiến tranh, chống loài người, phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; tội giết người, hiếp dâm trẻ em; tội cướp tài sản, tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ...

Theo Dân Việt

Giết người vì nghĩ nạn nhân hách dịch Ngày 8.5, trong phiên xét xử sơ thẩm, TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã tuyên phạt Danh Chơn (25 tuổi, ngụ Kiên Giang) tù chung thân về tội giết người. Bị cáo Chơn tại tòa Theo cáo trạng, khoảng 22 giờ ngày 19.7.2013, anh Liên Quốc Vinh (37 tuổi, Việt kiều Pháp) đến thuê phòng của nhà nghỉ Thanh Hoa (TP.Vũng Tàu) do...