Thất bại trước SpaceX, công ty của tỷ phú Jeff Bezos khởi kiện NASA quyết giành hợp đồng đưa người lên Mặt trăng
Hãng Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos cho rằng NASA đã đánh giá sai giá trị gói thầu mà công ty cung cấp cho dự án đưa người lên Mặt Trăng.
Hãng hàng không vũ trụ Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos vừa nộp đơn khởi kiện Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA, một hành động phản đối leo thang về việc NASA trao hợp đồng đưa người lên Mặt Trăng cho đối thủ SpaceX của tỷ phú Elon Musk.
Vài tuần trước, khi mới trở về sau chuyến đi đến rìa Trái Đất, tỷ phú Jeff Bezos đã gửi một bức thư ngỏ tới ông Bill Nelson, một thành viên trong ban quản trị NASA, đề nghị miễn các khoản thanh toán lên tới 2 tỷ USD trong năm tài chính hiện tại và năm sau để đổi lấy hợp đồng đóng tàu đổ bộ Mặt Trăng của NASA. Bên cạnh đó, ông Bezos cho biết, Blue Origin sẵn sàng tài trợ cho một sứ mệnh của riêng mình tới vùng quỹ đạo thấp của Trái Đất.
Tất cả các hành động này đều nhằm ngăn cản đối thủ SpaceX của họ độc chiếm hợp đồng đóng tàu đưa người lên Mặt trăng của NASA. Đối với các dự án quan trọng, NASA thường trao hợp đồng cho nhiều nhà thầu để gia tăng khả năng cạnh tranh và đảm bảo sứ mệnh được thực hiện kịp thời gian, ngay cả khi một công ty không theo kịp tiến độ.
Video đang HOT
Nhưng trong chương trình đưa người lên Mặt Trăng lần này, NASA lại không làm như vậy. Vào tháng Tư vừa qua, NASA đã lựa chọn gói thầu trị giá 2,9 tỷ USD của SpaceX làm nhà thầu duy nhất, thay vì gói thầu 5,9 tỷ USD của Blue Origin và một nhà công ty khác. Theo lời giải thích của NASA, giới hạn về ngân sách mà Quốc hội cấp cho chương trình là lý do họ chỉ chọn một nhà thầu.
Khoảng 2 tuần sau khi quyết định này được công bố, Blue Origin đã nộp đơn phản đối lên Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO) nhưng cuối tháng Bảy vừa qua, đơn này đã bị bác bỏ và GAO ủng hộ quyết định của NASA. Giờ đây, lời phản đối của Blue Origin đã được đưa lên Tòa án Liên bang Mỹ với cáo buộc NASA đã đánh giá sai giá trị gói thầu của công ty cho chương trình đưa con người lên Mặt Trăng.
Đây không phải lần đầu một công ty có liên quan đến ông Jeff Bezos làm như vậy. Năm 2019, Amazon cũng từng khởi kiện quyết định của Bộ Quốc phòng Mỹ về việc trao hợp đồng hạ tầng đám mây JEDI trị giá 10 tỷ USD cho đối thủ Microsoft. Sau cuộc chiến pháp lý kéo dài gần 2 năm, cuối cùng Lầu Năm Góc đã hủy bỏ dự án này và thay thế nó bằng một dự án mới với sự tham gia của cả Amazon và Microsoft.
Elon Musk: 'NASA cứu đời tôi và SpaceX'
Musk nói ông luôn yêu mến NASA khi nhắc về thời điểm SpaceX bên bờ vực phá sản rồi bất ngờ nhận được hợp đồng 1,5 tỷ USD từ cơ quan này.
Ngày 4/8, tài khoản Twitter của Tesla chia sẻ lại video phỏng vấn của Elon Musk với chương trình "60 Minutes" của CBS vào năm 2012. Trong đoạn video ngắn, tỷ phú gốc Nam Phi kể lại câu chuyện ông nhận được cuộc gọi từ NASA, thông báo SpaceX đã thắng hợp đồng 1,5 tỷ USD. "Đáp lại cuộc gọi đấy, tôi chỉ biết thốt lên: Tôi yêu các bạn", Musk kể lại.
Gần một thập kỷ sau cuộc gọi định mệnh đó, giờ đây SpaceX đã là một trong những công ty hàng không vũ trụ thành công nhất thế giới. Chia sẻ trên tài khoản Twitter cá nhân, Musk nói: "Tôi luôn yêu mến NASA. Hợp đồng năm đó đã cứu cả tôi và SpaceX".
Bình luận của ông nhận được hơn 5 nghìn lượt thích và hàng nghìn bình luận. Trong những bình luận sau đó, Musk không quên gửi lời cảm ơn đến những người trong chính phủ. Ông gọi đây là "những người đã chiến đấu hết mình cho điều đúng đắn, bất chấp áp lực rất lớn phải làm khác đi".
Giám đốc NASA - Jim Bridenstine (giữa) tham gia chuyến bay mô phỏng của Crew Dragon tại trụ sở SpaceX với sự quan sát của Elon Musk.
Khi được hỏi ông có sốc không khi nhận cuộc gọi của NASA, Musk chia sẻ: "Lúc đó tôi nghĩ rằng mình đã thua chắc rồi vì SpaceX thời ấy chỉ là một công ty nhỏ. Chúng tôi cũng chỉ mới thành công một trong bốn vụ phóng tên lửa lên quỹ đạo. Hơn nữa, chúng tôi không còn tiền. Thật đáng ngạc nhiên, một ngày trước Giáng sinh, NASA đã gọi điện để nói rằng chúng tôi đã thắng".
Trong cuốn tiểu sử "Từ ước mơ đến hành trình quá giang vào Dải Ngân Hà", Musk kể khi nhận được cuộc gọi từ NASA, ông đang đi nghỉ với Kimbal ở Boulder. "Musk bật khóc nức nở khi các khoản giao dịch của SpaceX và Tesla được xử lý triệt để nhờ khoản hợp đồng 1,5 tỷ USD", cuốn sách viết.
Khi đó, khi Musk tiến hành tính toán liên quan đến SpaceX và Tesla, hóa ra chỉ một trong hai công ty có cơ hội tồn tại. "Tôi có thể chọn SpaceX hoặc Tesla hoặc chia số tiền đó cho cả hai. Đó là một quyết định khó khăn. Nếu tôi chia tiền, cả hai công ty sẽ đi đến hồi kết. Nếu tôi dồn tiền cho một bên, công ty kia sẽ cầm chắc cái chết. Tôi cứ trăn trở mãi về điều đó", CEO Tesla kể lại. Khi năm 2008 dần trôi qua, Musk đã tiêu sạch tiền. Món quà trị giá 1,5 tỷ USD của NASA đến trước đêm Giáng sinh đã cứu đời Musk và các công ty của ông theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Trái với những tình cảm nhiệt thành Musk dành cho NASA. Đối thủ của ông là công ty hàng không Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos lại liên tục chỉ trích NASA vì đã trao hợp đồng cho SpaceX. Hôm 5/8, trên trang web chính thức của mình, Blue Origin đã đăng một đồ họa nói rằng tàu Starship được SpaceX sử dụng để đưa các phi hành gia NASA lên bề mặt mặt trăng là một loại phương tiện "cực kỳ phức tạp và rủi ro".
Trước đó Blue Origin cũng gửi bộ tài liệu dài ba trang lên Văn phòng Chính phủ Mỹ, cho rằng NASA không nên trao hợp đồng trị giá 2,9 tỷ USD cho công ty của Musk. Tuy nhiên, cơ quan này đã bác bỏ phản đối của Blue Origin. Sau đó, công ty này tiếp tục cáo buộc NASA đã tiến hành một cuộc đấu thầu "thiếu sót, bỏ qua những rủi ro lớn" của mô hình một nhà cung cấp.
Những video được Tesla chia sẻ lại về lần thắng hợp đồng đầu tiên của SpaceX với NASA và những bình luận nhiệt tình của Musk về Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ vài ngày qua được xem là một trong những đáp trả của SpaceX trước các chỉ trích từ đối thủ.
Jeff Bezos có thực sự bay lên rìa vũ trụ? Cả tỷ phú Jeff Bezos lẫn Richard Branson đều tuyên bố du hành ở rìa vũ trụ thành công. Tuy nhiên, điểm nào là ranh giới giữa Trái Đất và vũ trụ vẫn chưa được quy ước rõ ràng. Chỉ trong 3 tuần, 2 tỷ phú là Richard Branson và Jeff Bezos đều thực hiện những chuyến du hành ở rìa vũ trụ....