Tháo điểm nghẽn để hút vốn đầu tư BOT giao thông

Lý Thu16:39 03/10/2018

Theo TS Nguyễn Đức Kiên, sự tham gia của chính quyền sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư bởi hợp đồng hợp tác công – tư PPP thường dài hạn, lên đến cả chục năm.

Từ những hạn chế cần khắc phục…

2 năm “sóng gió” với nỗ lực thu hút vốn đầu tư vào hạ tầng giao thông trôi qua với những điểm nóng phát sinh ở một số dự án BOT trên cả nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng nhanh, nhu cầu về hạ tầng cao, ngân sách nhà nước không đủ đáp ứng…vốn tư nhân vẫn là nguồn lực quan trọng để thực hiện những dự án lớn.

Bởi vậy, dù yêu cầu rà soát toàn bộ các dự án hạ tầng đầu tư theo hình thức BOT thời gian qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vẫn khẳng định, chủ trương xây dựng hạ tầng giao thông theo hình thức BOT là đúng đắn, cần được tiếp tục triển khai.

Tất nhiên, cần hạn chế những tồn tại trong triển khai BOT trước đây để làm tốt hơn, đúng và trúng hơn. Khi nghiên cứu quản lý dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông theo hình thức hợp tác công – tư, PGS.TS Nguyễn Hồng Thái – Phó trưởng khoa Vận tải Kinh tế, Đại học Giao thông vận tải và TS Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện các dự án này như thể chế, quy trình – thủ tục, công tác lựa chọn nhà đầu tư, quản lý chất lượng công trình…

Một trong những vấn đề cốt lõi là quy định pháp lý về hình thức đối tác công – tư mới dừng ở mức Nghị định nên tính ổn định của chính sách không cao và đây là mối quan ngại lớn cho nhà đầu tư nước ngoài. Các văn bản được xây dựng chủ yếu tiếp cận trên quan điểm điều chỉnh các hoạt động đầu tư công hoặc đầu tư tư nhân mà chưa chú ý đến hình thức đối tác công-tư nên các quy định còn bất cập.

Cũng do việc làm BOT khi chưa có một khung pháp lý rõ ràng, trong khi yêu cầu đặt ra là phải làm nhanh nên đã tạo ra kẽ hở “chỉ định thầu”, hình thành cơ chế xin-cho; dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc. Thực tế, công tác lựa chọn nhà đầu tư ở tất cả dự án giai đoạn 2011-2015 đều áp dụng chỉ định thầu.

Ngoài ra, việc xác định vị trí trạm thu phí, mức phí còn nhiều bất cập, thiếu minh bạch. Trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước về tính hiệu quả của dự án như mức lợi nhuận của nhà đầu tư, thời hạn nhà đầu tư được nhà nước nhượng quyền thu phí của người sử dụng dịch vụ, giá sử dụng công trình/dịch vụ công, mức độ tham gia của nhà nước… chưa rõ ràng.

….Đến những dự án nghìn tỷ “thần tốc” của Quảng Ninh

Trong khi không ít địa phương vẫn loay hoay chưa tìm ra cách tháo gỡ khó khăn để hút vốn tư nhân hiệu quả, thì Quảng Ninh vươn lên nhanh chóng như một điểm sáng, trở thành điển hình thành công trong việc huy động nguồn lực tư nhân vào hạ tầng. 5 năm qua, tỉnh này đã hút về nguồn vốn khổng lồ với chuỗi dự án đầu tư theo hình thức BOT thuộc thẩm quyền quyết định của tỉnh, đạt tổng mức vốn đầu tư trên 47.000 tỷ đồng. Trong tổng số vốn đáng nể đó, ngân sách nhà nước chỉ chiếm 4.700 tỷ đồng, vốn ngoài ngân sách là 42.500 tỷ đồng. Như vậy, cứ mỗi đồng ngân sách bỏ ra làm “vốn mồi”, Quảng Ninh đã hút thêm được 8 – 9 đồng vốn tư nhân.

Video đang HOT

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn vừa đón chuyển bay đầu tiên.

Phó Giám đốc Sở GTVT Quảng Ninh Bùi Hồng Minh tính toán, nếu sử dụng vốn ngân sách của địa phương và Trung ương thì phải mất ít nhất 10 năm mới có thể đầu tư, hoàn thành đồng bộ các dự án lớn như Cầu Bạch Đằng, Cao tốc Hải Phòng – Hạ Long, Cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn… Khi các dự án nghìn tỷ này hoàn thành, kết cấu hạ tầng của Quảng Ninh sẽ cơ bản đồng bộ, giải quyết được điểm nghẽn lớn nhất trong phát triển KT-XH.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Đức Long cũng cho biết, ngay từ năm 2011, Quảng Ninh đã chủ động chuẩn bị kỹ cho việc này. Khi Chính phủ chưa ban hành nghị định về PPP, tỉnh đã xây dựng một hành lang pháp lý vững chắc để triển khai các dự án theo hình thức đối tác công – tư, lên danh mục 64 công trình, dự án sẽ thực hiện, giao nhiệm vụ tới từng huyện, sở, ngành.

Trong quá trình xây dựng kế hoạch, Quảng Ninh chủ động ưu tiên bố trí vốn ngân sách cho việc chuẩn bị đầu tư và triển khai dự án đúng cam kết, đúng tiến độ, đặc biệt là phần tham gia của nhà nước, chi phí đền bù giải phóng mặt bằng. Đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua các biện pháp hỗ trợ về tài chính, nhằm bù đắp sự thiếu hụt về nguồn vốn, đảm bảo và tăng cường tính khả thi đối với các dự án. Đặc biệt, linh hoạt trong vận dụng cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tạo thông thoáng về thủ tục hành chính.

Và cách giải quyết từ gốc rễ

Theo các chuyên gia, để mô hình hợp tác công – tư thực sự hiệu quả, luôn cần có sự tham gia của nhà nước/chính quyền (bao gồm cả sự tham gia về mặt chính trị, chính sách, đóng góp về tài chính, hỗ trợ về thủ tục, giải phóng mặt bằng…). Ông Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh, khi nhà nước góp vào dự án một tỷ lệ vốn nhất định có ý nghĩa như “vốn mồi” thì dự án mới đảm bảo khả thi.

“Mặt khác, sự tham gia của chính quyền sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư bởi hợp đồng hợp tác công – tư thường dài hạn, lên đến hàng chục năm” – ông Kiên nói. Điều đó lý giải cho việc có địa phương rất thành công nhưng cũng không ít nơi thất bại.

Trong quá trình hợp tác công tư, sự minh bạch được đặt ra hàng đầu, nhằm tránh những rủi ro cho dự án. Như TS.Huỳnh Thế Du – giảng viên chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright phân tích, năng lực và sự minh bạch của cơ quan quản lý là 2 điều kiện cơ bản để dự án đối tác công – tư thành công, hiệu quả. Minh bạch ở đây là cả trong quá trình đấu thầu lẫn khi thực hiện.

Kinh nghiệm cho thấy, quan trọng nhất vẫn là phải hoàn thiện hệ thống pháp luật cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông nhìn nhận, một trong những vấn đề cốt lõi là quy định về hình thức đối tác công tư mới dừng lại mức nghị định nên tính ổn định của chính sách không cao. Một số quy định pháp luật về thu phí, lựa chọn nhà đầu tư vẫn còn bất cập, chưa sát thực tế.

Tổng kết vấn đề này, UB Thường vụ Quốc hội sau giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách pháp luật đầu tư BOT gần 1 năm trước đã ban hành Nghị quyết 437 yêu cầu Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT đặt trong tổng thể hoàn thiện pháp luật về đầu tư theo hình thức PPP với định hướng nghiên cứu xây dựng, trình Quốc hội ban hành luật tạo cơ sở pháp lý cao, thống nhất, đồng bộ cho hình thức đầu tư này.

Minh Tuấn

Theo InfoNet

Tín dụng bất động sản "núp bóng" vay tiêu dùng: Sẽ khó quản lý!

Tín dụng tiêu dùng tăng nhanh chủ yếu đến từ hoạt động cho vay mua, sửa nhà khiến nhiều người lo ngại về nguy cơ cho vay bất động sản đang "núp bóng" vay tiêu dùng ngày một lớn.

"Núp bóng" tín dụng tiêu dùng

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 6 năm nay, tín dụng toàn ngành Ngân hàng đã tăng 6,16% so với đầu năm. Trong đó, cho vay bất động sản chỉ tăng 2,19%, tỷ trọng cho vay bất động sản chiếm 7,5% tổng dư nợ nền kinh tế. Con số này thấp hơn rất nhiều so với mức 15,8% năm 2017 hay 17,1% vào năm 2016.

Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, các khoản vay ngân hàng với mục đích đầu tư bất động sản sẽ được xếp vào nhóm tín dụng bất động sản. Trong khi đó, một mảng cho vay cũng liên quan đến nhà đất là mua nhà, sửa nhà để ở thì lại đang được xếp vào mảng tín dụng tiêu dùng của người dân.

Đây là một trong những lý do những năm gần đây tín dụng tiêu dùng tăng trưởng mạnh, lên tới 65% trong năm 2017. Tính đến cuối năm 2017, dự nợ tín dụng tiêu dùng khoảng 1,17 triệu tỷ đồng thì có tới 53% là cho vay mua, sửa chữa nhà ở .

Ước tính, nếu tính cả khoản tiền cho dân vay mua, sửa nhà để ở thì khoản vay liên quan đến bất động sản chiếm tới khoảng 20% tổng dư nợ. Nhiều chuyên gia đã bày tỏ lo ngại tín dụng bất động sản đang "núp bóng" tín dụng tiêu dùng, dẫn đến khó quản lý, tiềm ẩn rủi ro.

Các chuyên gia khuyến nghị nên xếp các khoản vay mua nhà vào tín dụng tiêu dùng nhằm có số liệu thống kê chính xác.

Các chuyên gia cho rằng nên xếp các khoản vay mua nhà vào tín dụng bất động sản để quản lý tốt hơn

Theo chuyên gia tài chính ngân hàng, TS. Cấn Văn Lực, các nước hầu hết không xếp tín dụng cho vay mua nhà để ở và sửa chữa nhà ở vào tín dụng tiêu dùng. Còn ở nước ta, số liệu cho thấy hoạt động cho vay tiêu dùng vào khoảng 1,1 triệu tỷ đồng (năm 2017), chiếm 18% trong tổng dư nợ cho vay của nền kinh tế. Trong số này có tới 53% các khoản vay là mua nhà và sửa chữa nhà ở.

Cần sắp xếp lại để quản lý tốt hơn

TS. Cấn Văn Lực cho rằng, bản chất của tín dụng tiêu dùng là các khoản vay cá nhân và hộ gia đình phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng không phải xuất phát từ mục đích kinh doanh và quy mô các khoản vay thường nhỏ. Vì vậy, cơ quan quản lý nên tách các khoản cho vay mua nhà, sửa nhà sang cho vay bất động sản.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia, cũng phải bóc tách các khoản vay mua nhà, sửa nhà và các vay bất động sản, vì tín dụng cho vay mua, sửa chữa nhà rất ít rủi ro.

Cụ thể, có thể chia 4 nhóm tương ứng với các mức độ rủi ro, trong đó nhóm cho vay mua nhà, sửa nhà có hệ số rủi ro thấp nhất, tương đương các khoản vay thương mại thông thường khác là 100%. Nhóm có hệ số rủi ro lớn nhất thuộc về các khoản vay bất động sản nghỉ dưỡng, khách sạn (200%).

Theo các chuyên gia, việc chuyển cho vay mua, sửa nhà vào tín dụng bất động sản sẽ làm tăng tỷ lệ tín dụng bất động sản. Dù vậy, điều này cũng sẽ không làm tăng lo ngại rủi ro mà giúp có những thống kê, báo cáo chính xác hơn, giúp quản lý tốt hơn.

Ngân hàng Nhà nước mới đây cũng đã có cầu các ngân hàng siết tín dụng một số lĩnh vực nhạy cảm như bất động sản, chứng khoán, BOT, BOT giao thông, tín dụng tiêu dùng. Trong đó, riêng về tín dụng tiêu dùng, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu kiểm soát chặt chẽ tín dụng tiêu dùng, nhất là tín dụng tiêu dùng liên quan đến bất động sản.

Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước định hướng giảm dần dư nợ cho vay với tín dụng tiêu dùng, năm 2018 đặt mục tiêu tín dụng tiêu dùng chỉ tăng khoảng 20%, giảm mạnh so với năm 2017.

Linh Nhật

Theo anninhthudo.vn

Bộ trưởng GTVT: Các tổ chức gây rối thường tập trung vào BOT "Các dự án BOT được triển khai trong nhiều giai đoạn khác nhau. một trong những trọng điểm mà các tổ chức gây rối tập trung cũng hướng vào các dự án BOT. Mấy chục dự án đã triển khai đề nghị cố gắng giảm chi phí một cách tốt nhất tại các trạm..." - Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể phát biểu...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ người đàn ông bị đánh ở Bình Dương: Nạn nhân chết não, bệnh viện trả về02:23

Cháy lớn tiệm spa ở TPHCM, 2 mẹ con leo mái tôn qua nhà hàng xóm thoát thân11:39

Bắt khẩn cấp kẻ đánh người đàn ông nguy kịch sau va chạm ở Bình Dương01:11

Nổ tàu chở dầu trên sông Bôi, 3 người bị thương00:52

Vụ người đàn ông đánh tới tấp một bé trai ở Bình Định: Vì bênh con?08:28

Khách Tây sốc khi lần đầu "đi bão" mừng đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup01:33

Kẻ gian bẻ khóa xe máy chưa tới 10 giây trước cửa tiệm bánh ở Hà Nội01:52

Tổng thống Putin ra lệnh chính phủ Nga hợp tác với Trung Quốc về AI08:11

Israel cảnh báo sau khi Hamas phóng rốc két từ Gaza09:37

Israel hé lộ chi tiết cuộc đột kích 'nhà máy tên lửa liên quan Iran' ở Syria10:06

Người đàn ông chặn đầu ô tô, cầm đá đập nát kính chắn gió ở TPHCM08:15

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bắt khẩn cấp Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D

17:03:21 25/02/2023

Ngày 25/2, Công an TP Hà Nội cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đông Anh đã tiến hành bắt khẩn cấp 5 đối tượng và ra lệnh khám xét khẩn cấp Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D, có địa chỉ tại xã Mai Lâm, Đông Anh, Hà Nội...

Sau khi thay Chủ tịch HĐQT, NCB tiếp tục bổ nhiệm mới một loạt nhân sự cấp cao

18:51:58 04/08/2021

NCB có Quyền Tổng giám đốc mới và 2 Phó Tổng giám đốc, cả 3 đều là nữ.

Tăng trưởng tín dụng tới 21/12 đạt 10,14%

10:40:01 24/12/2020

Sáng 24/12, thông tin tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2021, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết tính đến ngày 21/12/2020, tín dụng tăng 10,14% so với cuối năm 2019 và tăng 11,62% so với cùng kỳ năm trước.