Thận trọng thoái vốn doanh nghiệp cấp nước và môi trường
Mục tiêu và kế hoạch thoái vốn đối với các doanh nghiệp ngành nước và dịch vụ đô thị, môi trường vẫn được cân nhắc thận trọng.
Cấp nước là ngành đặc thù, cung cấp sản phẩm thiết yếu, liên quan trực tiếp tới sức khỏe người dân.
Trong phương án thoái vốn nhà nước đến hết năm 2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt, đáng chú ý có danh mục doanh nghiệp dừng thực hiện thoái vốn trong năm nay, gồm 54 doanh nghiệp cấp nước và một số doanh nghiệp dịch vụ đô thị môi trường.
Các doanh nghiệp này được rà soát và xây dựng phương án sắp xếp, thoái vốn trong giai đoạn từ năm 2021 – 2025. Điều này cho thấy mục tiêu và kế hoạch thoái vốn đối với các doanh nghiệp ngành nước và dịch vụ đô thị, môi trường vẫn được cân nhắc thận trọng.
Trước đó, tại Quyết định số 1232/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt danh sách thực hiện thoái vốn nhà nước tại 58 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cấp, thoát nước thuộc các bộ, địa phương đã hoàn thành phương án cổ phần hoá giai đoạn trước thời điểm tháng 7/2017.
Kết quả rà soát cập nhật của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về tình hình thực hiện thoái vốn tại các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này cho thấy, tính đến 24/5/2020, trong số 58 doanh nghiệp này, 2 doanh nghiệp đã hoàn thành chuyển giao về SCIC theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg và Chỉ thị số 01/CT-TTg.
Đến nay, đã có 17 doanh nghiệp hoàn thành thoái vốn Nhà nước theo tỷ lệ và kế hoạch phê duyệt tại Quyết định số 1232/QĐ-TTg; 9 doanh nghiệp đã thoái một phần vốn theo kế hoạch. Tỷ lệ hoàn thành thoái vốn theo kế hoạch phê duyệt là 29%.
Trong số 17 doanh nghiệp đã thực hiện thoái vốn, Nhà nước tiếp tục duy trì mức vốn góp trên 51% tại 7 doanh nghiệp; trên 36% tại 6 doanh nghiệp.
Có 4 doanh nghiệp Nhà nước không còn duy trì vốn góp, bao gồm CTCP Cấp nước Bình Phước; CTCP Cấp nước và phát triển đô thị Đắk Nông; CTCP Cấp nước Cửa Lò; CTCP Cấp nước Ninh Bình.
Trong danh mục 54 doanh nghiệp cấp nước tạm dừng thoái vốn này, rà soát của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, có 40 doanh nghiệp có tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ trên 51%; 14 doanh nghiệp có tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ trên 36%.
54 doanh nghiệp đang thuộc quản lý của địa phương; một số địa phương chỉ bao gồm các công ty cấp nước quy mô nhỏ, phục vụ cấp nước trên địa bàn hẹp (huyện, xã) như Công ty cổ phần Cấp nước Sơn Tây thuộc UBND Thành phố Hà Nội (do UBND Thành phố Hà Nội chưa hoàn thành thực hiện cổ phần hoá các doanh nghiệp cấp nước quy mô lớn trên địa bàn).
Video đang HOT
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trên thực tế, kết quả rà soát tổng hợp tình hình thoái vốn tại các doanh nghiệp cấp nước có vốn nhà nước thời gian qua còn khá nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau giữa các cơ quan đại diện chủ sở hữu.
Nhiều ý kiến cho rằng, các doanh nghiệp trong lĩnh vực cấp nước hoạt động trong ngành đặc thù, cung cấp sản phẩm đặc biệt thiết yếu, liên quan trực tiếp đến sức khỏe của người dân, nên cần tiếp tục đánh giá, rà soát điều chỉnh để đảm bảo phù hợp với thực tiễn, tránh để xảy ra các sự cố tương tự tại một số doanh nghiệp cấp nước lớn tại các đô thị, ảnh hưởng đến an toàn xã hội và cộng đồng như thời gian qua.
Đây cũng là kiến nghị đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Thông báo số 184/TB-VPCP.
Theo đó, kiến nghị phê duyệt danh sách 54 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cấp, thoát nước Nhà nước không thoái vốn đến hết năm 2020 như tại danh mục đã ban hành.
Liên quan đến lĩnh vực môi trường, kết quả rà soát gần đây của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tỷ lệ thoái vốn không thành công tại doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này cao hơn so với việc thực hiện thoái vốn tại các doanh nghiệp khác tại Quyết định số 1232/QĐ-TTg. Lý do là vì các doanh nghiệp này có hoạt động sản xuất – kinh doanh không hiệu quả.
Hầu hết các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực môi trường có giá trị tài sản cố định lớn do phải đầu tư thiết bị công trình phục vụ nhiệm vụ công ích), tuy nhiên doanh thu và lợi nhuận thấp, một số doanh nghiệp bị thua lỗ, do vậy, không hấp dẫn được nhà đầu tư.
Một nguyên nhân khác là Nhà nước vẫn duy trì tỷ lệ cổ phần chi phối sau khi thoái vốn, khiến nhà đầu tư bên ngoài lo ngại không được tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của doanh nghiệp sau khi đầu tư vốn tại doanh nghiệp.
VAFI: Xóa bỏ tận gốc suất đầu tư cao khu vực DNNN
VAFI mong muốn lấy Công ty cổ phần cảng Qui Nhơn ( CQN ), là đơn vị đầu tiên phải cam kết suất đầu tư bằng với khu vực doanh nghiệp tư nhân.
Hiệp hội Các Nhà Đầu tư Tài chính VN (VAFI) vừa có văn bản gửi UB Quản lý Vốn Nhà Nước tại Doanh nghiệp cùng các cơ quan, bộ ngành kiến nghị xóa bỏ tận gốc tình trạng suất đầu tư cao tại các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và doanh nghiệp có cổ phần chi phối của nhà nước.
Cảng Quy Nhơn. Ảnh: Báo Giao thông
VAFI cho rằng, cần phải đưa suất đầu tư tại các doanh nghiệp này bằng suất đầu tư so với khối doanh nghiệp tư nhân có trình độ quản trị tốt nhằm phòng chống tham nhũng triệt để, gia tăng niềm tin cho các nhà đầu tư tài chính, từ đó đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước & niêm yết chứng khoán.
Từ kiến nghị trên, VAFI mong muốn lấy Công ty cổ phần cảng Qui Nhơn (CQN ), là đơn vị đầu tiên phải cam kết suất đầu tư bằng với khu vực doanh nghiệp tư nhân
Nêu lý do chọn CQN thực hiện đầu tiên, VAFI cho rằng vì doanh nghiệp này còn nhiều tồn tại, bất cập.
HĐQT CQN đã thổi phồng thành tích kinh doanh năm 2019, báo cáo không trung thực
Ví dụ, báo cáo tài chính 2019 của CQN cho thấy, lợi nhuận trước thuế đạt 128,5 tỷ tăng 7% so với 2018. Nhưng VAFI cho rằng con số này không chính xác mà giảm 3 tỷ so với năm 2018.
VAFI giải thích, năm 2019 khấu hao cơ bản 51.9 tỷ đồng, năm 2018 khấu hao cơ bản 62,6 tỷ đồng, như vậy khấu hao của 2019 đã giảm 10,7 tỷ và chưa hiểu lý do giảm khấu hao nhưng nếu mức khấu hao 2019 như 2018 thì lợi nhuận trước thuế 2019 chỉ là 117,8 tỷ .
Hơn nữa, trong 6 tháng đầu năm 2019, quyền quản trị doanh nghiệp thuộc về công ty Hợp thành và sau đó được chuyển giao cho Vinalines ngày 29/6/2019 (trước đó Vinalines đã có thời gian chuẩn bị tiếp quản DN khoảng 1 năm). 6 tháng đầu năm 2019 Hợp thành báo cáo lợi nhuận sau thuế đạt hơn 56 tỷ. Nếu tính khấu hao theo mức cũ 2018 thì điều hành của CT Hợp thành vẫn tăng trưởng lợi nhuận so với 2018. Còn 6 tháng cuối năm dưới sự điều hành của nhân sự Vinalines cử xuống thì lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 47 tỷ (kém 9 tỷ so với Hợp Thành) nhưng lợi nhuận do Vinalines điều hành vẫn thấp hơn cùng kỳ năm trước.
"Một vấn đề đặt ra là lượng hàng hóa năm 2019 tăng thêm gần 1 triệu tấn, doanh thu tăng gần 100 tỷ, tăng 10% so với 2018 nhưng lợi nhuận lại giảm so với 2018 ở thời kỳ Vinalines quản lý trong khi yếu tố giá cước và nhiều yếu tố cơ bản khác không thay đổi. Một điều đáng lưu ý là thông thường hàng hóa 6 tháng cuối năm bao giờ cũng nhiều hơn 6 tháng đầu năm nhưng lợi nhuận giảm mà lại giảm mạnh trong thời kỳ Vinalines điều hành CQN", VAFI đặt vấn đề.
Cũng theo VAFI, Công ty Hợp Thành còn mù mờ về khai thác cảng, lại chưa phải là nhà quản lý tài chính chuyên nghiệp nhưng có 1 vấn đề là họ quản lý được chi tiêu và khi chuyển giao sang Vinaline thì có vẻ như nhiều khoản chi tiêu không hợp lý tăng lên và hiện nay cổ đông lo là nếu không được cảnh báo, giám sát tốt thì CQN sẽ trở lại thời kỳ trước Hợp Thành: gửi giá, hoa hồng hoa khói, suất đầu tư cao, tiêu cực tham nhũng phổ biến ở nhiều cấp.....Quyền lợi của cổ đông nhà nước và tư nhân sẽ bị xâm phạm nghiêm trọng .
Những câu hỏi trên theo VAFI đã được các cổ đông đặt ra tại Đại hội cổ đông CQN ngày 26/6/2020, nhưng không nhận được câu trả lời.
Không niêm yết chứng khoán
Tiếp tục phân tích, VAFI cho biết, Nghị quyết ĐHCĐ ngày 29/6/2019 có nội dung đưa CQN lên sàn chứng khoán nhưng cho tới nay CQN không thực hiện bất kỳ công việc gì cho tiến trình niêm yết chứng khoán.
VAFI cho rằng, việc không thực hiện niêm yết của HĐQT làm mất lòng tin của nhà đầu tư vào tiến trình cổ phần hóa, niêm yết thoái vốn của Vinalines và các đơn vị thành viên, thiệt hại vật chất đáng kể cho chính Vinalines và các nhà đầu tư.
Do đó, VAFI đề nghị UB Quản lý vốn nhà nước vào cuộc và thi hành kỷ luật ở mức khiển trách các thành viên HĐQT đại diện vốn nhà nước của Vinalines theo Điểm 1 Điều 28 Nghị định 106/2015/NĐ-CP ngày 23/10/2017 về quản lý người đại diện phần vốn nhà nước giữ các chức danh quản lý tại doanh nghiệp mà nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.
Đề nghị UB Quản lý vốn nhà nước vào xử phạt hành chính HĐQT càng Qui Nhơn về hành vi trốn niêm yết, không xúc tiến việc niêm yết trong năm 2019.
Lo tài sản bị ăn chặn, thất thoát
Trong kiến nghị của mình, VAFI cũng chỉ ra rằng cổ đông tư nhân CQN đang lo lắng tài sản của họ có thể bị ăn chặn, bị thất thoát nhiều khi HĐQT mới chuẩn bị thực hiện "Dự án Đầu tư xây dựng nâng cấp Bến số 1 Cảng Qui Nhơn".
- Cải tạo nâng cấp Bến 1 (dài 350 m) nhằm đưa tàu trọng tải lớn 30.000 DWT vào khai thác theo hướng vươn cầu tầu thêm 35 m với chiều dài 480 m nhưng tổng đầu tư được dự toán lên tới con số khủng khiếp hơn 497 tỷ VND. Con số này được cho là có vấn đề do các hạng mục thực hiện chỉ là cải tạo, nâng cấp cầu bến và nạo vét vùng nước trước bến mà chưa có đầu tư máy móc, hạ tầng, như vậy là quá cao.
Trong khi, công ty cổ phần Container VN (Viconship) xây dựng cảng mới (Cảng VIP Greenport) tại Hải Phòng có qui mô 15 ha, chiều dài cầu tầu 400 m thì phần xây dựng hạ tầng gồm san lấp tiếp mặt bằng, làm cầu tầu 400 X 24, làm bãi, làm kho, đường điện, cấp nước, văn phòng... chỉ hết 392 tỷ ( cách đây 4 năm).
Ngoài ra, VAFI còn nhận định, báo cáo nghiên cứu khả thi đưa ra tổng mức đầu tư và các chi phí cho dự án để toàn thể đại hội cổ đông xem xét tại Đại hội bất thường tháng 2/2020 không đáng tin cậy, có thể chỉ là bình phong cho các nhóm lợi ích.
Từ những vấn đề nêu trên, VAFI đưa ra 4 kiến nghị
Với Bộ Kế hoạch đầu tư và Bộ Tài chính ở vai trò quản lý nhà nước về đấu thầu, về quản lý vốn và tài sản nhà nước tại khu vực DNNN, DN có vốn nhà nước tiếp nhận phản ánh, kiến nghị từ VAFI để kịp thời ra các qui định sủa đổi bổ sung về đấu thầu hiện nay với mục tiêu xóa bỏ tận gốc tình trạng suất đầu tư cao tại khu vực DNNN; Quan trọng là phải ban hành được những giải pháp hữu hiệu.
Với UB Quản lý vốn nhà nước phải nghiêm khắc chỉ đạo thi hành kỷ luật những người đại diện vốn nhà nước cố tình không minh bạch thông tin, cố tình bưng bít thông tin để mưu đồ lợi ích cá nhân, cố tình trốn tránh niêm yết để cản trở tiến trình minh bạch thông tin chi tiết và rộng rãi, phải giám sát chặt chẽ dự án (500 tỷ) chuẩn bị tiến hành, chỉ đạo Vinalines đưa ra các giải pháp công khai minh bạch để suất đầu tư tại CQN bằng với khu vực tư nhân.
Ủy ban chứng khoán Nhà nước phải nghiêm khắc phạt hành chính những doanh nghiệp cố tình trốn tránh việc niêm yết; Tiếp thu các giải pháp kiến nghị của VAFI, kịp thời bổ sung mục công bố thông tin bắt buộc chuyên về mua sắm đấu thầu tại các công ty đại chúng để nhà đầu tư, cổ đông giám sát và đánh giá được trình độ quản trị của từng doanh nghiệp được thuận tiện .
Với các cơ quan thanh tra như Kiểm Toán Nhà Nước, Thanh Tra Chính phủ, Thanh tra Bộ tài chính trong chương trình hàng năm của mình theo qui định cần bổ sung nội dung thanh tra việc thoái vốn nhà nước, việc cổ phần hóa, việc niêm yết chứng khoán và kiểm tra suất đầu tư tại khu vực DNNN khi có dấu hiệu nghi ngờ xuất đầu tư cao;
VAFI cho biết sẽ đề suất các giải pháp cụ thể để ngăn ngừa tham nhũng nhằm xóa bỏ tận gốc tình trạng suất đầu tư cao trong khu vực DNNN nhằm giảm thất thoát hàng tỷ đô la mỗi năm cho nhà nước và cho cổ đông.
120 doanh nghiệp phải thoái vốn trong năm 2020 Thông tin công bố mới đây cho thấy, SCIC có kế hoạch bán đấu giá 132.200 cổ phần tại Xuất khẩu Thủy sản Khánh Hòa với giá khởi điểm là 32.200 đồng/cp, giá này cao hơn 4% so với giá cổ phiếu KSE trên thị trường. Ngoài ra, có 4 doanh nghiệp do cơ quan đại diện chủ sở hữu thoái vốn trước...