Thẩm phán xử án hành chính ‘mong được yên thân”?

Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương đã tâm tư như vậy khi nói về án hành chính.

Sáng 22-8, Ủy ban Tư pháp họp phiên toàn thể cho ý kiến về dự thảo báo cáo giám sát việc chấp hành pháp luật về tố tụng hành chính.

Điều hành phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị các ĐB trao đổi một vấn đề khá nhạy cảm. Đó là vì sao nhiều năm nay, từ khi có án hành chính, chúng ta có một đánh giá “thường trực” là thẩm phán, kiểm sát viên, chấp hành viên ngại va chạm, nể nang trong xét xử, kiểm sát và thi hành loại án này.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sĩ Cương

“Nguyên nhân là ở đâu? Tại sao ngại va chạm, tại sao nể nang? Ở đây tính lệ thuộc của hệ thống tư pháp vào hành pháp ở chỗ nào?… Có người nói lâu lâu, VKS, Tòa án phải xin tiền Ủy ban để có một số hoạt động thì không biết có đúng không? Hay lệ thuộc ở quyết định, nhận xét của cấp ủy trong quá trình bổ nhiệm lại? Thi hành án có lệ thuộc như thế không? Ở đây bản chất là gì? Tưởng là ở huyện nể nang nên khó làm, nhưng lên tỉnh cũng nể nang. Vậy bản chất của nể nang, lý do vì sao?…”- bà Nga đặt vấn đề.

Tiếp nối vấn đề này, Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương cho rằng hầu hết Viện trưởng VKS và Chánh án TAND cấp tỉnh là Ủy viên (Thành ủy, Tỉnh ủy), đến khi bổ nhiệm xem xét phải xin ý kiến của Thường vụ. “Tôi nghĩ cũng khó cho các đồng chí thật, nếu với cơ chế như hiện nay. Các đồng chí ngại là đúng thôi, thậm chí còn sợ. Tôi còn dùng thêm từ là “mong được yên thân”- vẫn lời ông Cương.

Còn Thường trực Ủy ban Quốc phòng an ninh Nguyễn Mai Bộ, người có thời gian dài công tác trong ngành tòa án, tâm tư. Ông nói: “Nếu các đồng chí có điều kiện tâm sự với các thẩm phán xử án hành chính thì thẩm phán của chúng tôi bị sửa án hành chính có nhiều người không buồn, thậm chí họ còn vui… Họ vui vì tòa án cấp trên sửa án của họ”.

Cũng theo ông Bộ, dù Đảng và nhà nước không có chủ trương can thiệp nhưng việc cá nhân cán bộ đảng viên lợi dụng chức vụ, làm khó anh em tòa án xét xử án hành chính là có. “Nếu không chấn chỉnh thì án hành chính vẫn cứ trì trệ mãi thế này”- ông Độ khẳng định.

Trả lời câu hỏi, có câu chuyện phụ thuộc vào tiền không? Ông Bộ thừa nhận: “Nói thật là có”.

Ông Bộ kể, ông nhiều lần tham gia bộ phận tổ chức hội nghị tổng kết của TANDTC. Ở những hội nghị đó, ngành tòa án có mời một số Chủ tịch tỉnh, nơi đầu tư nhiều cho tòa án Tỉnh đó. “Chúng tôi đối chiếu lại thì y như rằng, tỉnh ấy án hành chính ít. Điều đó là có thật. Về phương diện tiền, kinh phí, tha thiết đề nghị QH phân bổ ngân sách thế nào để ngành kiểm sát, tòa án không phải đi xin nữa thì mới độc lập được”- ông Bộ kiến nghị.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh Nguyễn Mai Bộ

Phát biểu sau đó, Phó trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học cho rằng đã là cơ quan kiểm sát, xét xử phải thượng tôn pháp luật, không chịu bất cứ một sức ép nào. Tuy nhiên, Phó trưởng ban Nội chính cũng thừa nhận đây là việc làm khó, vì có những sức ép vô hình.

“Phải có chỉ đạo để chấm dứt sự can thiệp trái pháp luật của các cấp ủy Đảng đối với hoạt động xét xử. Hôm trước tôi về cũng đã báo cáo, Ban Nội chính sẽ có trách nhiệm tham mưu”- ông Học cho hay và thừa nhận, thực tế là ở các địa phương có câu chuyện các cấp ủy đảng can thiệp sâu, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động xét xử của các cơ quan tư pháp.

Phó trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học

“Vấn đề này chúng ta phải nói rõ ràng, Đảng không buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan tư pháp nhưng không được can thiệp trái pháp luật vào hoạt động chuyên môn của các cơ quan tư pháp”- ông Học khẳng định.

ĐỨC MINH

Theo PLO