Thảm cảnh của rừng Amazon giữa đại dịch Covid-19

Trang Phạm06:42 16/05/2020

Trong khi thế giới đang phải chống chọi với đại dịch Covid-19 thì nạn phá rừng nhiệt đới Amazon lặng lẽ tiếp tục tăng vọt.

Theo dữ liệu chính thức của Viện nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil (INPE), khu vực rừng bị phá hủy ở Amazon ở Brazil vào tháng 4/2020 cao hơn 64% so với tháng 4/2019.

Hệ thống giám sát tình trạng chặt phá rừng của INPE ghi nhận 1.202 km vuông rừng đã bị cắt giảm, đốt cháy và xắt nhỏ xuống ở khu vực Amazon của Brazil từ 1 – 30 tháng 4 năm 2020, gia tăng 55% với cùng kỳ năm ngoái.

Sự gia tăng của nạn phá rừng đã được dự báo trước. Tuy nhiên, một số người đã hy vọng tỷ lệ phá rừng có thể giảm do đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu. Nhưng thực tế, có vẻ như điều ngược lại đang xảy ra. Những tác nhân liên quan đến vấn đề tuần tra các khu vực khu rừng mưa nhiệt đới và khó khăn kinh tế hơn ở khu vực nông thôn, sự bùng phát của Covid-19 đang diễn ra chỉ làm bùng lên ngọn lửa chặt phá rừng bất hợp pháp.

“Các cơ quan chính phủ đang cách ly, dân số đang cách ly, những người tốt đang cách ly nhưng tội phạm thì không, vì vậy họ đang tận dụng động lực này để tăng cường hoạt động”, André Guimarães, người đứng đầu Viện nghiên cứu môi trường Amazon, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ việc bảo tồn rừng nhiệt đới, cho biết.

Sự gia tăng mạnh nhất của nạn phá rừng xảy ra ở Amazon, Brazil là giữa năm 1991 và 2003. Trong khi tốc độ phá hủy rừng nhiệt đới hiện không như mức kỷ lục vào đầu những năm 2000 nhưng gần đây đã có những dấu hiệu phức tạp trở lại.

Video đang HOT

Nhiều nhà bảo vệ môi trường đã đổ lỗi cho sự phá rừng gia tăng gần đây đối với chính quyền dân túy của Tổng thống Jair Bolsonaro đã liên tục làm suy yếu các biện pháp bảo vệ môi trường.

Mới đây, ông Bolsonaro yêu cầu các lực lượng vũ trang vào khu vực Amazon để dập tắt đám cháy và chuẩn bị cho mùa khô sẽ bắt đầu vào khoảng tháng 6. Bất chấp các biện pháp này, các nhà môi trường vẫn tỏ ra nghi ngờ.

“Thật không may, có vẻ như những gì chúng ta có thể mong đợi trong năm nay là những vụ cháy và phá rừng kỷ lục hơn”, Romulo Batista, nhà vận động của tổ chức phi lợi nhuận Hoà bình xanh tại Brazil, cho biết.

Giữ 'mái nhà' cho các hệ sinh thái

Lửa bùng cháy dữ dội bao trùm rừng cây, những đám khói bốc lên nghi ngút, khoảng đất trống màu đen và nhiều xác động vật nằm cạnh thảm thực vật bị thiêu rụi.

Đây là một vài hình ảnh đau thương về đợt cháy rừng lên đến đỉnh điểm năm 2019 tại "lá phổi" của hành tinh, rừng Amazon.

Trực thăng phun nước dập lửa cháy rừng Amazon ngày 19/9/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Cháy rừng xảy ra tự nhiên trong mùa khô, nhưng châm mồi cho ngọn lửa lan rộng lại chính là bàn tay con người dù vô tình hay cố ý. Thông điệp bảo vệ rừng để bảo tồn sự đa dạng sinh học một lần nữa được nhấn mạnh nhân Ngày quốc tề về Rừng 21/3 năm nay.

Tầm quan trọng của rừng đối với sự sống trên Trái Đất là điều không thể phủ nhận. Rừng là hệ sinh thái đa dạng nhất trên đất liền khi là nơi cư trú của gần 80% các loài động, thực vật trên cạn. Tất cả các dạng sống tồn tại trong rừng tạo nên sự đa dạng của tài nguyên sinh học ở rừng, thường tác động trực tiếp và gián tiếp đến hệ sinh thái của chúng ta.

Che phủ hơn 30% diện tích đất trên thế giới, rừng cung cấp cho hàng tỷ người nơi ở, thuốc men, nhiên liệu, thực phẩm và các nhu cầu thiết yếu khác. Đặc biệt, rừng là yếu tố then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu do hấp thu khoảng 2 tỷ tấn khí CO2 mỗi năm, giảm hiệu ứng nhà kính gây ra sự nóng lên toàn cầu. Rừng cũng đóng vai trò không nhỏ trong công cuộc xóa đói giảm nghèo và đạt các mục tiêu phát triển bền vững.

Dù đem lại lợi ích vô giá về sinh thái, kinh tế, xã hội và sức khỏe, nhưng hệ sinh thái rừng đang bị đe dọa nghiêm trọng. Thống kê cho thấy mỗi năm, thế giới mất khoảng 13 triệu hécta rừng, trong đó phần lớn là rừng nhiệt đới có hệ sinh thái phong phú.

Theo số liệu do Viện nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil công bố tháng 11/2019, hơn 10.000 km2 diện tích rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới Amazon bị chặt phá trong vòng 12 tháng (tính đến tháng 7/2019), tăng 43% so với 7.033 km2 rừng bị phá từ tháng 8/2017 - tháng 8/2018. Đây là mức cao nhất kể từ năm 2008 khi khoảng 12.287 km2 rừng Amazon bị chặt phá chỉ trong vòng 1 năm.

Tác nhân lớn nhất dẫn đến nạn phá rừng là do chăn nuôi, hoạt động nông nghiệp, khai thác gỗ bừa bãi và cháy rừng. Nhiều nhà hoạt động môi trường cảnh báo nếu Amazon đạt đến điểm không thể phục hồi, khu rừng nhiệt đới này sẽ trở thành một thảo nguyên khô và hiếm động vật. Nếu điều đó xảy ra, thay vì là nguồn cung cấp oxy, Amazon sẽ bắt đầu thải ra carbon - yếu tố chính làm trầm trọng hơn tình trạng biến đổi khí hậu.

Khói lửa bốc lên từ đám cháy rừng ở bang Victoria, Australia ngày 31/12/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong năm qua, hàng loạt vụ cháy rừng lớn cũng xảy ra từ Canada và Siberia đến California và Australia. Không chỉ đe dọa đến tính mạng, nhà ở và sinh kế của người dân, các vụ cháy rừng còn khiến động vật chết hàng loạt và phát tán lượng khí thải carbon khổng lồ trong bầu khí quyển. Đợt cháy rừng nghiêm trọng nhất trong lịch sử Australia năm ngoái thiêu rụi khoảng 8,5 triệu hécta rừng, tương đương với diện tích của nước Áo, cùng với khoảng 500 triệu động vật chết, gây thiệt hại kinh tế ước khoảng 5 tỷ AUD (2,8 tỷ USD).

Sự đa dạng sinh học giúp các thảm thực vật rừng đối phó với biến đổi khí hậu và nhiều mối đe dọa khác. Trong khi đó, tính đa dạng sinh học của rừng đang bị "bóp nghẹt" bởi nạn phá rừng, suy thoái rừng và biến đổi khí hậu. Với chủ đề rừng và tính đa dạng sinh học, Ngày quốc tế về Rừng năm nay nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sự đa dạng sinh học ở rừng và những thách thức xung quanh vấn đề này. Bảo vệ và phát triển rừng bền vững cũng chính là bảo tồn đa dạng sinh học.

Theo Liên hợp quốc, nhờ những nỗ lực của các chính phủ, các cá nhân và tổ chức liên quan, tốc độ phá rừng mỗi năm trên thế giới đã giảm 50% trong 25 năm qua. Tại Indonesia, nơi tỷ lệ phá rừng thuộc hàng cao nhất thế giới, Tổng thống nước này Joko Widodo tháng 8/2019 đã ban hành lệnh ngừng vĩnh viễn chương trình phát quang rừng để trồng cọ hoặc đốn gỗ.

Tại Thái Lan, Cục Lâm nghiệp áp dụng một mô hình trồng rừng mới chi phí thấp hơn nhiều so với hiện nay, đồng thời có thể tạo ra nhiều không gian xanh hơn. Theo đó, cơ quan này chuyển vai trò từ trồng rừng sang cung cấp cây giống. Người dân địa phương sẽ trồng cây trên đất được phân bổ và họ sẽ hưởng lợi ích kinh tế từ những cây trồng đó, trong khi quốc gia có thêm nhiều cây xanh để cải thiện môi trường. Cục Lâm nghiệp sẽ chỉ phải chi 1.000 baht (30 USD) cho mỗi rai đất (một rai bằng 0,16 hécta) và số tiền này sẽ được dành cho việc trồng cây con để giao cho các cộng đồng địa phương.

Tại Brazil, chính phủ công bố sắc lệnh cấm hoàn toàn việc đốt nương rẫy, cánh đồng trên cả nước vào mùa khô nhằm ngăn chặn nguy cơ cháy rừng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và hệ sinh thái rừng nhiệt đới Amazon của nước này. Lực lượng chức năng cũng xử lý nghiêm như bắt giữ và phạt tiền các đối tượng dính líu đến các vụ cháy rừng Amazon.

Trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 25 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP25) diễn ra tại Tây Ban Nha tháng 12/2019, các nước Na Uy, Đức và Anh cam kết hỗ trợ 366 triệu USD cho Colombia trong 5 năm tới để giúp nước này giảm tình trạng chặt phá rừng ở rừng rậm Amazon thuộc phạm vi lãnh thổ của mình. Trong nỗ lực ngăn chặn nạn phá rừng, tháng 9/2019, Na Uy ký một thỏa thuận mới với Gabon. Theo đó, Gabon sẽ nhận được khoảng 10 USD cho mỗi tấn carbon không phát thải ra môi trường và lên tới mức thanh toán tối đa 150 triệu USD trong 10 năm.

Năm ngoái, Cơ quan Liên chính phủ về tính đa dạng sinh học và hệ sinh thái (IPBES) cảnh báo "sức khỏe" của các hệ sinh thái trên "Hành tinh Xanh" đang giảm ở mức chưa từng thấy và tốc độ tuyệt chủng của các loài động, thực vật có chiều hướng tăng nhanh. Trong thông điệp đưa ra nhân ngày 21/3 năm nay, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres nhấn mạnh: "Chúng ta phải khẩn trương hành động để đảo ngược xu hướng này. Một trong những giải pháp đó là bảo vệ rừng".

Ông Guterres kêu gọi tất cả các chính phủ, doanh nghiệp và xã hội dân sự khẩn trương hành động nhằm ngăn chặn nạn phá rừng và phục hồi hệ sinh thái rừng đã bị suy thoái. Với mỗi hécta rừng mất đi, con người lại tiến gần hơn tới viễn cảnh khủng khiếp của biến đổi khí hậu. Tính đa dạng sinh học của rừng sẽ tiếp tục thay đổi và chúng ta không thể bảo vệ mọi thứ, do đó việc gìn giữ những gì còn lại là mục tiêu cấp thiết để bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

Nguyễn Hằng (TTXVN)

Không phải nửa tỷ mà hàng tỷ động vật chết trong cháy rừng Australia Các nhà khoa học cảnh báo hàng tỷ động vật có thể đã chết trong các vụ cháy rừng đang tàn phá Australia, con số lớn hơn rất nhiều cảnh báo trước đó là 480 triệu động vật bị xóa sổ. Ít nhất một loài bị đe dọa tuyệt chủng. Ước tính số động vật chết vẫn đang tăng và hàng trăm tỷ...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cơn sốt vàng ở Mỹ 'hút' vàng thỏi từ nhiều quốc gia khác

14:11:26 01/03/2025

Rủi ro từ thay đổi thuế quan đối với vàng đã thúc đẩy các ngân hàng, nhà đầu tư và thương nhân Mỹ chuyển kim loại quý này vào Trung tâm giao dịch hàng hóa và các kho vàng khác ở New York, trong khi thông thường nó sẽ được lưu trữ ở Lond...

Mỹ áp thuế nặng lên cáp nhôm sản xuất tại Hàn Quốc sử dụng vật liệu Trung Quốc

14:08:29 01/03/2025

Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc cho biết, nguyên liệu sản xuất dây cáp nhôm được nhập khẩu từ Trung Quốc, sau đó gia công một phần tại Hàn Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ.

Thủ lĩnh PKK bất ngờ kêu gọi buông vũ khí, ngừng xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ

14:02:51 01/03/2025

Đài Al-Jazeera đưa tin thủ lĩnh Abdullah Ocalan của tổ chức đảng Công nhân người Kurd (PKK) đã kêu gọi buông vũ khí, giải thể và chấm dứt xung đột với nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Ukraine có phát biểu công khai đầu tiên sau khi gặp Tổng thống Trump

14:00:54 01/03/2025

Khi được người dẫn chương trình Bret Baier hỏi liệu ông có cân nhắc từ chức sau cuộc gặp "gây tranh cãi" với Tổng thống Trump, Tổng thống Ukraine Zelensky đã dứt khoát trở lời là "không".

Đồng minh hóa đối tác

13:54:28 01/03/2025

Mức độ coi trọng của EU với Ấn Độ có thể thấy ở chỗ tất cả các thành viên của Ủy ban châu Âu đều tới Ấn Độ vào dịp này.

Trung Quốc: Ít nhất 11 người thiệt mạng trong vụ tai nạn tàu thủy

13:52:39 01/03/2025

Công tác cứu hộ đang gặp nhiều khó khăn do đặc điểm địa hình phức tạp của đoạn sông này. Đoạn sông nơi xảy ra tai nạn có độ sâu trung bình hơn 60m, chiều rộng lên đến 500m và dòng chảy xiết với nhiều xoáy ngầm.

Ba phương án của EU với 198 tỷ USD tài sản của Liên bang Nga bị đóng băng

13:48:46 01/03/2025

Liên minh châu Âu (EU) đang nắm giữ 198 tỷ USD của Liên bang Nga, nhưng việc chuyển toàn bộ số tiền này cho Ukraine không hề đơn giản.

Anh mời các nhà lãnh đạo châu Âu và EU dự hội nghị thượng đỉnh về Ukraine

13:47:13 01/03/2025

Tại hội nghị, ông Starmer dự kiến sẽ thúc đẩy hành động chung của châu Âu đối với Ukraine, thể hiện sự ủng hộ đối với một nền hòa bình bền vững và một thỏa thuận lâu dài nhằm đảm bảo an ninh cho Kiev.

Bão Garance đổ bộ vùng lãnh thổ Reunion của Pháp, gây thiệt hại nghiêm trọng

13:42:35 01/03/2025

Khoảng 100 binh sĩ và lính cứu hỏa sẽ được điều động từ Mayotte - vùng lãnh thổ của Pháp cách Reunion gần 1.500 km, ngay khi điều kiện thời tiết cho phép.

Microsoft 'khai tử' ứng dụng Skype

13:41:14 01/03/2025

Gã khổng lồ công nghệ Mỹ Microsoft dự kiến sẽ khai tử ứng dụng gọi điện Skype vào tháng 5 tới, đồng thời khuyến khích người dùng chuyển sang sử dụng dịch vụ Teams như một sự thay thế.

Israel tuyên bố không rút khỏi vùng đệm Li Băng và hành lang ở Gaza

13:40:35 01/03/2025

Điện Kremlin hôm 27.2 bác bỏ khả năng trả lại các vùng lãnh thổ đã sáp nhập từ Ukraine là một phần của thỏa thuận hòa bình trong tương lai, vạch ra lằn ranh đỏ của hòa đàm vào thời điểm Mỹ-Nga đối thoại ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).

UNICEF cắt giảm hoạt động cứu trợ tại Liban

13:36:08 01/03/2025

Thông báo cho biết IDF đã thực hiện cuộc tấn công ở thành phố Hermel của Liban theo thông tin tình báo. Theo cơ quan y tế Liban, cuộc tấn công thực hiện bởi 2 thiết bị bay không người lái nhằm vào một chiếc ô tô làm 1 người thiệt mạng v...