Thảm cảnh của rừng Amazon giữa đại dịch Covid-19

Trang Phạm06:42 16/05/2020

Trong khi thế giới đang phải chống chọi với đại dịch Covid-19 thì nạn phá rừng nhiệt đới Amazon lặng lẽ tiếp tục tăng vọt.

Theo dữ liệu chính thức của Viện nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil (INPE), khu vực rừng bị phá hủy ở Amazon ở Brazil vào tháng 4/2020 cao hơn 64% so với tháng 4/2019.

Hệ thống giám sát tình trạng chặt phá rừng của INPE ghi nhận 1.202 km vuông rừng đã bị cắt giảm, đốt cháy và xắt nhỏ xuống ở khu vực Amazon của Brazil từ 1 – 30 tháng 4 năm 2020, gia tăng 55% với cùng kỳ năm ngoái.

Sự gia tăng của nạn phá rừng đã được dự báo trước. Tuy nhiên, một số người đã hy vọng tỷ lệ phá rừng có thể giảm do đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu. Nhưng thực tế, có vẻ như điều ngược lại đang xảy ra. Những tác nhân liên quan đến vấn đề tuần tra các khu vực khu rừng mưa nhiệt đới và khó khăn kinh tế hơn ở khu vực nông thôn, sự bùng phát của Covid-19 đang diễn ra chỉ làm bùng lên ngọn lửa chặt phá rừng bất hợp pháp.

“Các cơ quan chính phủ đang cách ly, dân số đang cách ly, những người tốt đang cách ly nhưng tội phạm thì không, vì vậy họ đang tận dụng động lực này để tăng cường hoạt động”, André Guimarães, người đứng đầu Viện nghiên cứu môi trường Amazon, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ việc bảo tồn rừng nhiệt đới, cho biết.

Sự gia tăng mạnh nhất của nạn phá rừng xảy ra ở Amazon, Brazil là giữa năm 1991 và 2003. Trong khi tốc độ phá hủy rừng nhiệt đới hiện không như mức kỷ lục vào đầu những năm 2000 nhưng gần đây đã có những dấu hiệu phức tạp trở lại.

Video đang HOT

Nhiều nhà bảo vệ môi trường đã đổ lỗi cho sự phá rừng gia tăng gần đây đối với chính quyền dân túy của Tổng thống Jair Bolsonaro đã liên tục làm suy yếu các biện pháp bảo vệ môi trường.

Mới đây, ông Bolsonaro yêu cầu các lực lượng vũ trang vào khu vực Amazon để dập tắt đám cháy và chuẩn bị cho mùa khô sẽ bắt đầu vào khoảng tháng 6. Bất chấp các biện pháp này, các nhà môi trường vẫn tỏ ra nghi ngờ.

“Thật không may, có vẻ như những gì chúng ta có thể mong đợi trong năm nay là những vụ cháy và phá rừng kỷ lục hơn”, Romulo Batista, nhà vận động của tổ chức phi lợi nhuận Hoà bình xanh tại Brazil, cho biết.

Giữ 'mái nhà' cho các hệ sinh thái

Lửa bùng cháy dữ dội bao trùm rừng cây, những đám khói bốc lên nghi ngút, khoảng đất trống màu đen và nhiều xác động vật nằm cạnh thảm thực vật bị thiêu rụi.

Đây là một vài hình ảnh đau thương về đợt cháy rừng lên đến đỉnh điểm năm 2019 tại "lá phổi" của hành tinh, rừng Amazon.

Trực thăng phun nước dập lửa cháy rừng Amazon ngày 19/9/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Cháy rừng xảy ra tự nhiên trong mùa khô, nhưng châm mồi cho ngọn lửa lan rộng lại chính là bàn tay con người dù vô tình hay cố ý. Thông điệp bảo vệ rừng để bảo tồn sự đa dạng sinh học một lần nữa được nhấn mạnh nhân Ngày quốc tề về Rừng 21/3 năm nay.

Tầm quan trọng của rừng đối với sự sống trên Trái Đất là điều không thể phủ nhận. Rừng là hệ sinh thái đa dạng nhất trên đất liền khi là nơi cư trú của gần 80% các loài động, thực vật trên cạn. Tất cả các dạng sống tồn tại trong rừng tạo nên sự đa dạng của tài nguyên sinh học ở rừng, thường tác động trực tiếp và gián tiếp đến hệ sinh thái của chúng ta.

Che phủ hơn 30% diện tích đất trên thế giới, rừng cung cấp cho hàng tỷ người nơi ở, thuốc men, nhiên liệu, thực phẩm và các nhu cầu thiết yếu khác. Đặc biệt, rừng là yếu tố then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu do hấp thu khoảng 2 tỷ tấn khí CO2 mỗi năm, giảm hiệu ứng nhà kính gây ra sự nóng lên toàn cầu. Rừng cũng đóng vai trò không nhỏ trong công cuộc xóa đói giảm nghèo và đạt các mục tiêu phát triển bền vững.

Dù đem lại lợi ích vô giá về sinh thái, kinh tế, xã hội và sức khỏe, nhưng hệ sinh thái rừng đang bị đe dọa nghiêm trọng. Thống kê cho thấy mỗi năm, thế giới mất khoảng 13 triệu hécta rừng, trong đó phần lớn là rừng nhiệt đới có hệ sinh thái phong phú.

Theo số liệu do Viện nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil công bố tháng 11/2019, hơn 10.000 km2 diện tích rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới Amazon bị chặt phá trong vòng 12 tháng (tính đến tháng 7/2019), tăng 43% so với 7.033 km2 rừng bị phá từ tháng 8/2017 - tháng 8/2018. Đây là mức cao nhất kể từ năm 2008 khi khoảng 12.287 km2 rừng Amazon bị chặt phá chỉ trong vòng 1 năm.

Tác nhân lớn nhất dẫn đến nạn phá rừng là do chăn nuôi, hoạt động nông nghiệp, khai thác gỗ bừa bãi và cháy rừng. Nhiều nhà hoạt động môi trường cảnh báo nếu Amazon đạt đến điểm không thể phục hồi, khu rừng nhiệt đới này sẽ trở thành một thảo nguyên khô và hiếm động vật. Nếu điều đó xảy ra, thay vì là nguồn cung cấp oxy, Amazon sẽ bắt đầu thải ra carbon - yếu tố chính làm trầm trọng hơn tình trạng biến đổi khí hậu.

Khói lửa bốc lên từ đám cháy rừng ở bang Victoria, Australia ngày 31/12/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong năm qua, hàng loạt vụ cháy rừng lớn cũng xảy ra từ Canada và Siberia đến California và Australia. Không chỉ đe dọa đến tính mạng, nhà ở và sinh kế của người dân, các vụ cháy rừng còn khiến động vật chết hàng loạt và phát tán lượng khí thải carbon khổng lồ trong bầu khí quyển. Đợt cháy rừng nghiêm trọng nhất trong lịch sử Australia năm ngoái thiêu rụi khoảng 8,5 triệu hécta rừng, tương đương với diện tích của nước Áo, cùng với khoảng 500 triệu động vật chết, gây thiệt hại kinh tế ước khoảng 5 tỷ AUD (2,8 tỷ USD).

Sự đa dạng sinh học giúp các thảm thực vật rừng đối phó với biến đổi khí hậu và nhiều mối đe dọa khác. Trong khi đó, tính đa dạng sinh học của rừng đang bị "bóp nghẹt" bởi nạn phá rừng, suy thoái rừng và biến đổi khí hậu. Với chủ đề rừng và tính đa dạng sinh học, Ngày quốc tế về Rừng năm nay nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sự đa dạng sinh học ở rừng và những thách thức xung quanh vấn đề này. Bảo vệ và phát triển rừng bền vững cũng chính là bảo tồn đa dạng sinh học.

Theo Liên hợp quốc, nhờ những nỗ lực của các chính phủ, các cá nhân và tổ chức liên quan, tốc độ phá rừng mỗi năm trên thế giới đã giảm 50% trong 25 năm qua. Tại Indonesia, nơi tỷ lệ phá rừng thuộc hàng cao nhất thế giới, Tổng thống nước này Joko Widodo tháng 8/2019 đã ban hành lệnh ngừng vĩnh viễn chương trình phát quang rừng để trồng cọ hoặc đốn gỗ.

Tại Thái Lan, Cục Lâm nghiệp áp dụng một mô hình trồng rừng mới chi phí thấp hơn nhiều so với hiện nay, đồng thời có thể tạo ra nhiều không gian xanh hơn. Theo đó, cơ quan này chuyển vai trò từ trồng rừng sang cung cấp cây giống. Người dân địa phương sẽ trồng cây trên đất được phân bổ và họ sẽ hưởng lợi ích kinh tế từ những cây trồng đó, trong khi quốc gia có thêm nhiều cây xanh để cải thiện môi trường. Cục Lâm nghiệp sẽ chỉ phải chi 1.000 baht (30 USD) cho mỗi rai đất (một rai bằng 0,16 hécta) và số tiền này sẽ được dành cho việc trồng cây con để giao cho các cộng đồng địa phương.

Tại Brazil, chính phủ công bố sắc lệnh cấm hoàn toàn việc đốt nương rẫy, cánh đồng trên cả nước vào mùa khô nhằm ngăn chặn nguy cơ cháy rừng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và hệ sinh thái rừng nhiệt đới Amazon của nước này. Lực lượng chức năng cũng xử lý nghiêm như bắt giữ và phạt tiền các đối tượng dính líu đến các vụ cháy rừng Amazon.

Trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 25 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP25) diễn ra tại Tây Ban Nha tháng 12/2019, các nước Na Uy, Đức và Anh cam kết hỗ trợ 366 triệu USD cho Colombia trong 5 năm tới để giúp nước này giảm tình trạng chặt phá rừng ở rừng rậm Amazon thuộc phạm vi lãnh thổ của mình. Trong nỗ lực ngăn chặn nạn phá rừng, tháng 9/2019, Na Uy ký một thỏa thuận mới với Gabon. Theo đó, Gabon sẽ nhận được khoảng 10 USD cho mỗi tấn carbon không phát thải ra môi trường và lên tới mức thanh toán tối đa 150 triệu USD trong 10 năm.

Năm ngoái, Cơ quan Liên chính phủ về tính đa dạng sinh học và hệ sinh thái (IPBES) cảnh báo "sức khỏe" của các hệ sinh thái trên "Hành tinh Xanh" đang giảm ở mức chưa từng thấy và tốc độ tuyệt chủng của các loài động, thực vật có chiều hướng tăng nhanh. Trong thông điệp đưa ra nhân ngày 21/3 năm nay, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres nhấn mạnh: "Chúng ta phải khẩn trương hành động để đảo ngược xu hướng này. Một trong những giải pháp đó là bảo vệ rừng".

Ông Guterres kêu gọi tất cả các chính phủ, doanh nghiệp và xã hội dân sự khẩn trương hành động nhằm ngăn chặn nạn phá rừng và phục hồi hệ sinh thái rừng đã bị suy thoái. Với mỗi hécta rừng mất đi, con người lại tiến gần hơn tới viễn cảnh khủng khiếp của biến đổi khí hậu. Tính đa dạng sinh học của rừng sẽ tiếp tục thay đổi và chúng ta không thể bảo vệ mọi thứ, do đó việc gìn giữ những gì còn lại là mục tiêu cấp thiết để bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

Nguyễn Hằng (TTXVN)

Không phải nửa tỷ mà hàng tỷ động vật chết trong cháy rừng Australia Các nhà khoa học cảnh báo hàng tỷ động vật có thể đã chết trong các vụ cháy rừng đang tàn phá Australia, con số lớn hơn rất nhiều cảnh báo trước đó là 480 triệu động vật bị xóa sổ. Ít nhất một loài bị đe dọa tuyệt chủng. Ước tính số động vật chết vẫn đang tăng và hàng trăm tỷ...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Ông Trump có kế hoạch mở rộng lãnh thổ nước Mỹ?07:51

Nga phóng gần 300 tên lửa và UAV, Ukraine điều F-16 ứng phó?08:24

Mỹ cảnh báo khả năng Nga công nhận chương trình hạt nhân Triều Tiên15:14

Chính phủ mới Syria muốn Nga 'xem xét lại' hiện diện quân sự08:31

Chồng tổ chức hiếp dâm tập thể đối với vợ, lãnh án 20 năm tù09:18

Liệu có một ngày tỉ phú Elon Musk thành Tổng thống Mỹ?08:01

Tin đồn 'ông Putin cho con trai đến Ukraine chiến đấu' có chính xác?06:34

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Diễn biến trước khi máy bay chở khách Azerbaijan rơi xuống Kazakhstan

18:12:55 27/12/2024

"Vào lúc 10 giờ 53 phút, kiểm soát viên bay Rostov thông báo cho người quản lý bay Aktau rằng một bình oxy trong khoang hành khách đã phát nổ, hành khách mất ý thức và cần can thiệp y tế sau khi hạ cánh", ông cho biết.

Nhật Mỹ thiết lập hướng dẫn đầu tiên về răn đe mở rộng

18:07:45 27/12/2024

Bản hướng dẫn chỉ rõ chiến lược để tối đa hóa răn đe và tăng cường các biện pháp răn đe mở rộng của Mỹ, phối hợp với năng lực phòng thủ của Nhật Bản, để thúc đẩy ổn định khu vực và ngăn chặn xung đột bùng phát.

Mỹ: Ca nhiễm trùng nghiêm trọng đầu tiên ở người do virus cúm gia cầm

18:01:40 27/12/2024

Các đột biến được thấy ở bệnh nhân này rất hiếm gặp, tuy nhiên đã được báo cáo ở các quốc gia khác và thường gặp nhất là trong các trường hợp nhiễm trùng nghiêm trọng.

Dự báo thế giới 2025: Chìa khóa để vượt qua 'cơn gió ngược'

17:31:40 27/12/2024

Theo các giả định này, nền kinh tế Mỹ có khả năng sẽ tiếp tục tăng trưởng, trong khi đà tăng trưởng kinh tế ở châu Âu vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, vẫn chưa thấy rõ sự phục hồi kinh tế bền vững ở Trung Quốc mặc dù các biện pháp kích thí...

Liên hợp quốc báo động về leo thang xung đột giữa Yemen và Israel

17:29:56 27/12/2024

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc dự kiến sẽ họp khẩn vào ngày 30/12 để thảo luận về tình hình xung đột, đồng thời xem xét các biện pháp nhằm bảo vệ dân thường và duy trì ổn định khu vực.

Lãnh đạo Serbia, Ukraine điện đàm về cải thiện quan hệ song phương

16:43:24 27/12/2024

Theo ông Vuci, việc Serbia gần đây mở lại Đại sứ quán tại thủ đô Kiev của Ukraine sẽ góp phần cải thiện hơn nữa quan hệ giữa Serbia và Ukraine.

Giám đốc tình báo mới của Syria từng có quan hệ mật thiết với al-Qaeda.

16:34:48 27/12/2024

Thông báo về việc bổ nhiệm ông Khattab xuất hiện vào ngày 26/12. Lựa chọn nhân sự cấp cao mới này nằm trong nỗ lực tái cấu trúc các thể chế nhà nước của Syria sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Thách thức với phi công Ukraine khi vận hành chiến đấu cơ Mirage của Pháp

15:12:35 27/12/2024

Thêm vào đó, sự thiếu hụt nhân sự có chuyên môn để duy trì khả năng sẵn sàng hoạt động của máy bay Mirage có thể gây khó khăn, bởi hiện chỉ có Pháp và Hy Lạp có đội ngũ được đào tạo bài bản về loại máy bay này.

Hai bộ trưởng Canada đàm phán với đại diện của Tổng thống đắc cử Mỹ về vấn đề thuế quan

15:02:04 27/12/2024

Trước đó, ông Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế 25% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu của Canada khi ông nhậm chức vào tháng 1/2025 cho đến khi Canada giải quyết được vấn đề dòng người di cư và việc buôn bán ma túy tổng hợp fentanyl vào Mỹ.

Vấn đề người di cư: Chìm tàu ngoài khơi Maroc khiến 70 người mất tích

15:00:39 27/12/2024

Việc Maroc giám sát chặt chẽ hơn các tuyến biên giới phía Bắc thúc đẩy ngày càng nhiều người di cư thử tuyến đường qua Đại Tây Dương nguy hiểm hơn và dài hơn đến Quần đảo Canary của Tây Ban Nha.

Lời cảnh tỉnh từ quá khứ

14:59:09 27/12/2024

Theo tinh thần trên, WHO đã thúc đẩy Sáng kiến Một sức khỏe (One Health) - phương án tiếp cận tích hợp, thống nhất để đảm bảo tối ưu y tế thông qua việc bảo vệ sức khỏe của cả con người, động vật và môi trường.

Người Hàn Quốc tiếp tục đầu tư vào vàng

14:58:35 27/12/2024

Kết quả là, các ETF liên quan đến vàng cũng chứng kiến mức giảm mạnh từ 4% đến 11%. Tuy nhiên, các nhà đầu tư bán lẻ đang tích cực mua các quỹ ETF đầu tư vàng vì tin rằng giá vàng cuối cùng sẽ tăng.