Thái Lan sẽ có thủ tướng mới trong hôm nay?

Dự kiến Hạ viện Thái Lan có thể bỏ phiếu bầu tân thủ tướng trong hôm nay (5.9), nổi bật với sự cạnh tranh quyết liệt giữa đảng Bhumjaithai và Pheu Thai .

Tờ Bangkok Post dẫn lời Chủ tịch Hạ viện Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha cho hay Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu thủ tướng mới trong hôm nay (5.9), sau khi cựu Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra bị Tòa án Hiến pháp phế truất hôm 29.8 liên quan cuộc điện đàm bị rò rỉ với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen .

Lợi thế của Bhumjaithai

Đảng Nhân dân Thái Lan, đảng đối lập lớn với 143 trong số 492 ghế tại Hạ viện, đã đồng ý ủng hộ ứng viên Anutin Charnvirakul (59 tuổi), lãnh đạo đảng Bhumjaithai. Bhumjaithai hiện giữ 69 ghế, trong khi ứng viên cần ít nhất 247 phiếu ủng hộ để trở thành thủ tướng. Ông Anutin từng giữ chức Phó thủ tướng từ 10.7.2019 – 19.6.2025. Trước đó, ông từng giữ nhiều chức vụ khác như Bộ trưởng Nội vụ và Bộ trưởng Y tế công cộng.

Được giao phụ trách ứng phó Covid-19, ông Anutin từng cáo buộc khách phương Tây là nguồn lây lan dịch bệnh và sau đó buộc phải xin lỗi sau làn sóng phản đối. Ông còn được biết đến với việc hợp pháp hóa cần sa y tế vào năm 2019, dẫn đến sự gia tăng việc sử dụng cần sa để giải trí và sự xuất hiện của các cửa hàng cần sa trên toàn quốc, gây tranh cãi trong giới bảo thủ.

Ông Anutin cầm bản thỏa thuận đã ký với đảng Nhân dân Thái Lan hôm 3.9 . Ảnh: Reuters

Ông Anutin từng là đồng minh thân cận của gia tộc Shinawatra. Một thỏa thuận đã đưa đảng Bhumjaithai của ông liên minh với Pheu Thai sau cuộc bầu cử năm 2023, nhưng sau đó lại rút lui. Để giành được sự ủng hộ của đảng Nhân dân Thái Lan, ông đã đồng ý nhiều điều kiện, trong đó có việc sẽ giải tán Hạ viện trong vòng 4 tháng.

Nỗ lực của Pheu Thai

Trong bối cảnh Bhumjaithai có lợi thế, đảng Pheu Thai tìm cách giải tán Hạ viện để tiến hành bầu cử sớm, tránh việc Hạ viện bỏ phiếu. Tuy nhiên, nỗ lực giải tán Hạ viện của quyền Thủ tướng Phumtham Wechayachai gặp bất lợi.

Tờ The Nation ngày 4.9 dẫn lời ông Phumtham cho hay ông đã nộp dự thảo sắc lệnh hoàng gia về việc giải tán Hạ viện lên Văn phòng Hội đồng cơ mật vào tối 2.9. Tuy nhiên, văn phòng này nêu lo ngại về những vấn đề pháp lý chưa được giải quyết, cụ thể là thẩm quyền của quyền thủ tướng trong việc nộp đề xuất đó. Ông Phumtham cho biết vẫn đang xem xét thêm về các vấn đề xoay quanh đề xuất giải tán Hạ viện.

Ông Chaikasem đến trụ sở đảng Pheu Thai ở Bangkok hôm 2.9 . Ảnh: Reuters

Trong khi đó, Pheu Thai vẫn nỗ lực lôi kéo đảng Nhân dân Thái Lan, khi cam kết sẽ lập tức giải tán Hạ viện sau khi công bố chính sách, nếu ứng viên của đảng này đắc cử. Ứng viên của Pheu Thai là ông Chaikasem Nitisiri (77 tuổi), người từng là Bộ trưởng Tư pháp từ 30.6.2013 – 22.5.2014 dưới thời cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra. Ông Chaikasem từng bị đột quỵ trong lúc tranh cử hồi năm 2023. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng điều đó không còn là vấn đề. “Tôi chưa bao giờ cảm thấy mình chưa sẵn sàng. Điều đó phụ thuộc vào những người có thẩm quyền quyết định xem ai là người phù hợp. Còn về sức khỏe , tôi hoàn toàn không có vấn đề gì. Dù là hôm nay hay ngày mai, tôi đều sẵn sàng đảm nhận vai trò này”, ông nhấn mạnh.

Trong số những người khác đủ điều kiện cho lần bỏ phiếu này tại Hạ viện, gồm những ứng viên được đảng mình đề cử trước tổng tuyển cử năm 2023, có cựu Thủ tướng Prayut Chan-o-cha (71 tuổi) thuộc đảng Thống nhất quốc gia Thái Lan (UTN). Sau khi rút lui khỏi chính trường sau cuộc bầu cử năm 2023, ông được Quốc vương Maha Vajiralongkorn bổ nhiệm vào Hội đồng Cơ mật, một vị trí mà ông sẽ phải từ bỏ nếu muốn tái tranh cử chức thủ tướng.

Một gương mặt khác là Phó thủ tướng Pirapan Salirathavibhaga (66 tuổi) cũng thuộc UTN, người đã hỗ trợ đảng Pheu Thai sau khi Bhumjaithai rút lui khỏi liên minh hồi năm 2023. Nhân vật còn lại là cựu lãnh đạo đảng Dân chủ Jurin Laksanawisit (69 tuổi). Đảng này hiện chỉ giữ 25 ghế tại Hạ viện.