Thái Lan có Bunmathan, Việt Nam sở hữu Văn Hậu
Với giới mộ điệu khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là CĐV Việt Nam và Thái Lan, hai nền bóng đá luôn có sự cạnh tranh với nhau, từ giải đấu V-League tới Thai League hay những tài năng hai nước đều luôn được đặt lên bàn cân để so sánh.
Bóng đá Thái Lan cất cánh nhờ V-League?
Nếu bóng đá Việt Nam phải chờ đợi đến triều đại HLV Park Hang Seo mới có chức vô địch AFF Cup thứ 2 trong lịch sử năm 2018, thì Thái Lan đã no nê danh hiệu ở các giải đấu khu vực như SEA Games và AFF Cup. Và đó cũng là một phần nguyên nhân giúp cầu thủ Thái Lan có thể xuất ngoại và nâng cấp nền bóng đá theo hướng chuyên nghiệp hơn.
Trường hợp của những Bunmathan, Chanathip, Dangda, Kawin giúp bóng đá Thái Lan phải quen với “nhịp sinh học” “FIFA Days”, tức Liên đoàn bóng đá Thái Lan (FAT) không thể tuỳ tiện gọi cầu thủ tập trung ĐTQG nếu không phải thời điểm mà FIFA lựa chọn. Nó cũng giúp các CLB từ chối chấp nhận cho quân lên ĐTQG một thời gian dài để tránh nguy cơ chấn thương.
Bóng đá Thái Lan đã từng chứng kiến làn sóng cầu thủ xuất ngoại ồ ạt sang V-League trong khoảng chục năm (từ 2000 đến 2010) với gần như tất thảy những cái tên danh tiếng nhất như Kiatisuk, Dusit, Tawan, Chaiman, Sakda, Thonglao, Nirut…
V-League khi đó thực sự là miền đất hứa với nhiều tuyển thủ xứ Chùa Vàng khi họ kiếm được khoản tiền vài tỷ/mùa khi chơi bóng ở đây.
Nhưng có vẻ không muốn thua kém về đẳng cấp so với bóng đá Việt Nam, Thai League đã ra đời và hoạt động theo hình mẫu ngoại hạng Anh. Từ động lực của V-League, Thai League đã cải tổ toàn diện và phát triển mạnh mẽ trông thấy.
Cầu thủ Thái Lan không còn xuất ngoại sang Việt Nam chơi bóng khi ở quê nhà, mỗi tuyển thủ chơi ở Thai League 1 có thể bỏ túi hơn 10.000 USD/tháng. Ngoại binh Brazil, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hàn Quốc… cũng giúp giải VĐQG Thái Lan nâng tầm.
Hơn một nửa trong số những ngoại binh đắt giá nhất ASEAN hiện tại đều chơi ở Thai League với mức lương từ hơn 1 tỷ đồng/tháng. Trường hợp của tiền đạo Diogo là điển hình khi cầu thủ này có giá trị khoảng 20 tỷ đồng chuyển nhượng và Buriram United đã phải trả cho cầu thủ Brazil 3,1-3,9 tỷ đồng/tháng trước khi Diogo quyết định chuyển sang Johor Darul Tazim (Malaysia) với khoản tiền được nhận gấp đôi ở Thái Lan.
Dông dài về Thai League để thấy khi nâng tầm giải VĐQG, chỉ sau hơn 5 năm tính từ lúc đội trưởng Thonglao từ HAGL về Thai League chơi cho “đại gia” Muangthong United (CLB này đã trả cho HAGL 200.000 USD để mua lại hợp đồng của Thonglao), nền bóng đá nước này đã xuất hiện những tài năng kiệt xuất.
Bước tiến bộ của bóng đá Thái Lan cũng là lúc những ngôi sao lớn nhất xứ Chùa Vàng được tiến những nấc thang cao hơn trong sự nghiệp khi sang Nhật Bản hay Bỉ đầu quân. Trường hợp của Kiatisuk từng đến giải hạng Hai của Anh thi đấu chỉ là cá biệt trước đó. 5 năm gần nhất, Thái Lan đã xuất khẩu 4 ngôi sao lớn nhất của bóng đá nước này là Bunmathan, Chanathip, Kawin và Dangda sang giải VĐQG hàng đầu châu Á – Nhật Bản.
Tài năng của họ được ghi nhận như truyền thông Thái Lan tiết lộ mức lương của cầu thủ “bèo” nhất của thủ thành Kawin cũng vào khoảng nửa tỷ đồng/tháng. Với Chanathip và Dangda được đồn đoán hơn 600 triệu đồng/tháng và Bunmathan vào khoảng gần 1 tỷ đồng/tháng.
Bunmathan thậm chí được mua đứt với giá hơn 1,1 triệu USD. Còn Chanathip sau khi lọt vào đội hình tiêu biểu J-League 1 năm ngoái được định giá 2,4 triệu Euro (bằng 12 lần Công Phượng).
Văn Hậu (phải) và Bunmathan là những hậu vệ trái hàng đầu Đông Nam Á hiện tại. Ảnh: Hoàng Linh
Thái Lan có Bunmathan, Việt Nam có Văn Hậu
Hai nền bóng đá lớn của khu vực ASEAN luôn so kè với nhau trong “nhất cử nhất động”. Và khi CĐV Thái Lan trưng lên tấm băng-rôn tự hào ở khắp các khán đài “Nhà Vua của ASEAN”, CĐV Việt Nam có lý do để đổ ra đường ăn mừng khi thầy trò HLV Park Hang Seo vô địch AFF Cup 2018.
Chiếc Cúp vô địch thứ 2 trong lịch sử bóng đá Việt Nam và sau đó là tấm HCV SEA Games 30 (loại U22 Thái Lan từ vòng bảng) đã thực sự khiến CĐV Việt Nam vui mừng sau những năm tháng dài chứng kiến sự thống trị của người Thái trên sân cỏ lẫn khán đài.
Bóng đá Thái Lan có sự phát triển đáng kể ngoài núi tiền của các ông chủ đổ về Thai League, còn là sự mạnh dạn của các CLB Thái Lan khi tấn công ra các đấu trường châu lục. Điều trùng hợp giữa 4 cái tên đang chơi ở giải VĐQG Nhật Bản hiện tại như đã kể trên chính là việc họ đều trưởng thành từ Muangthong United và Buriram United – 2 gã khổng lồ của bóng đá Thái Lan đã quá quen với sân chơi hàng đầu châu Á như AFC Champions League.
Theerathon Bunmathan và Chanathip Songkrasin thậm chí còn gây tiếng vang với hơn 1 tỷ CĐV châu Á bằng những bàn thắng đẹp bậc nhất giải đấu vừa được AFC công bố. Đây là bước đệm giúp họ được các CLB hàng đầu châu lục mời chào đến thi đấu với mức lương đáng kể.
Cầu thủ xuất sắc nhất Thái Lan 2019 Theerathon Bunmathan là niềm tự hào của người Thái khi là cầu thủ đầu tiên xứ Chùa Vàng VĐQG Nhật Bản. Nhưng CĐV Việt Nam hiện tại cũng có cơ sở để buộc người Thái dè chừng ngoài những bước tiến của thầy trò HLV Park Hang Seo, còn có Văn Hậu được sang Hà Lan đầu quân.
So với J-League, Eredivisie ở đẳng cấp cao hơn hẳn và mức lương của những Dangda, Kawin, Chanathip cũng chỉ bằng 2/3 so với lương của Văn Hậu.
Điều khá trùng hợp là cả Văn Hậu lẫn Bunmathan đều là những “kèo trái” dị biệt nhất mà nền bóng đá sản sinh ở vị trí hậu vệ trái. Văn Hậu cũng có những bàn thắng quan trọng cho bóng đá Việt Nam không kém Bunmathan ở Thái Lan.
Năm 2015, chính Bunmathan là người xát muối vào nỗi đau của CĐV Việt Nam bằng trận thắng 3-0 của Thái Lan ở Mỹ Đình, thì Văn Hậu là người lập cú đúp ở chung kết SEA Games giúp bóng đá Việt Nam có HCV lịch sử sau 6 thập kỷ chờ đợi.
Bunmathan ở tuổi 30 đang trong đỉnh cao sự nghiệp nhưng sẽ chững lại những năm tới thì Văn Hậu còn hơn chục năm để phấn đấu. Rất nhiều chỉ dấu cho thấy Văn Hậu có khả năng làm được những điều lịch sử khác cho bóng đá Việt Nam, và sẽ còn khiến người Thái Lan buộc phải theo dõi sát hành trình của hậu vệ gốc Thái Bình.
Từ trường hợp của Văn Hậu so sánh với Bunmathan, bóng đá Việt Nam cho thấy có rất nhiều cơ sở để không bị người Thái bỏ xa trong nhiều mặt trận, điển hình như xuất khẩu cầu thủ.
Vấn đề là hiện tại, lãnh đạo các CLB và bản thân cầu thủ Việt Nam cần ý thức thoát khỏi vỏ bọc an toàn của sân chơi quốc nội để mạnh dạn tiến xa hơn. Cựu HLV Calisto từng gửi Công Vinh, Việt Thắng sang Bồ Đào Nha để thử việc vì như thế sẽ giúp ích cho bóng đá Việt Nam.
Cựu HLV U19 Việt Nam Hoàng Anh Tuấn cũng khẳng định cần có hàng tá cầu thủ như Văn Hậu, Văn Lâm sang những nền bóng đá mạnh chơi bóng, giấc mơ World Cup của bóng đá Việt Nam mới không là phi thực tế.
Cuối cùng, Văn Hậu hay Bunmathan, chỉ là những cá nhân đại diện cho 2 nền bóng đá hàng đầu ASEAN hiện tại. Về lâu dài, bóng đá Việt Nam cần nhiều hơn những Văn Hậu, trước tiên để các đối thủ Đông Nam Á phải nể trọng và sau đó là cú hích mạnh mẽ nhằm tiến xa hơn, bền vững hơn.
Sau những kỳ tích có được ở sân chơi châu lục trong 2 năm qua, người hâm mộ đang tin tưởng rằng bóng đá Việt Nam đã ở vị thế khác, đã vượt tầm khu vực. Tuy nhiên, trao đổi với báo chí HLV Mai Đức Chung có những quan điểm thẳng thắn về vấn đề này: “”Việt Nam chưa vượt được cái tầm Đông Nam Á đâu. Chúng ta đang giống Thái Lan cách đây chục năm về trước. Họ cũng đã từng suy nghĩ như chúng ta hiện tại khi muốn bỏ thành tích ở Đông Nam Á để tập trung hướng đến sân chơi châu lục nhưng không làm nổi. Chúng ta cần tránh quan điểm sai lầm tương tự”.
Cũng theo ông Mai Đức Chung: “Thái Lan đã có những cầu thủ xuất ngoại và thành công. Còn đến giờ, cầu thủ Việt Nam vẫn đang loay hoay chuyện ra nước ngoài. Muốn vươn tầm, Việt Nam phải có một chân đế tốt, thật mạnh mẽ thì mới tự tin để đi lên. Chứ chỉ 1-2 giải đấu khu vực đạt thành công mà nghĩ đã vươn tầm, tôi nghĩ là chưa được”.
Hoài niệm "Triều đại người Thái" ở đội bóng phố Núi
Họ rời Thái Lan đến Việt Nam chơi bóng không đơn giản là để dưỡng già kiếm tiền. Hơn 10 năm gắn bó với V.League, những cầu thủ như Kiatisuk, Dusit, Nirut, Sakda... đã biến Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) từ một cái tên vô danh trở thành CLB có người hâm mộ ở cả ba miền. Vậy họ đã đến Việt Nam như thế nào, và tại sao những người đàn em của họ không còn đến V.League nữa?
Ký ức huy hoàng
Bóng đá Gia Lai chỉ loanh quanh thi đấu tại những giải hạng thấp cho đến ngày được doanh nhân Đoàn Nguyên Đức tiếp quản. Có tiền và chịu chi tiền, một trong những việc đầu tiên bầu Đức làm trên cương vị ông chủ CLB là chiêu mộ ngoại binh về một CLB vốn luôn trầy trật ở nửa dưới bảng xếp hạng (BXH) giải hạng Nhất quốc gia. Tư duy chọn cầu thủ ngoại của bầu Đức cũng rất khác người, xuất phát từ mục đích sâu xa ông nhắm đến.
Ở cái thời hầu hết các đội bóng đều sống nhờ vào nguồn ngân sách của địa phương, bầu Đức đổ tiền vào bóng đá nhằm quảng bá thương hiệu HAGL. Cách tốt nhất để cái tên này được cả nước nhắc tới là chiêu mộ những cầu thủ nổi danh, nhưng nội binh không đủ sức gây chú ý trên mặt báo. Những ngoại binh da màu đáp ứng tốt về mặt chuyên môn những cũng không thể làm hình ảnh cho CLB. Thế là bầu Đức nhắm đến những cầu thủ Thái Lan vốn là khắc tinh của đội tuyển (ĐT) Việt Nam.
Kiatisuk mở đầu cho cuộc đổ bộ của người Thái đến HAGL.
Với phương châm "tuyển Thái Lan có cầu thủ nào hay, tôi mua cầu thủ đó", bầu Đức chọn Kiatisuk Senamuang làm bản hợp đồng mở đầu cho triều đại người Thái ở HAGL. Cách bầu Đức vung tiền đưa Zico Thái Lan đến Việt Nam cũng là một câu chuyện nhuốm màu huyền thoại. Trong khi những CLB Singapore, Malaysia... cò kè bớt một thêm hai trên bàn đàm phán, HAGL trả trước hẳn 2 năm tiền lương. Đó chính là tiền đề cho khái niệm tiền lót tay sau này ở V.League.
Đi cùng Kiatisuk trong chuyến du ngoạn đến Việt Nam đầu năm 2002 là hậu vệ Chukiat Noosarung, cũng là một tuyển thủ Thái Lan. Bộ đôi này trở thành hạt nhân giúp HAGL đứng thứ ba giải hạng Nhất mùa 2001-2002, qua đó giành suất lên chơi ở V.League năm tiếp theo. Thành công với chiến lược sử dụng ngoại binh Thái Lan, bầu Đức tiếp tục rót tiền chiêu mộ thêm Dusit, Sakda, Tawan về CLB trong 2 năm tiếp theo. Hai chức vô địch V.League liên tiếp càng khẳng định sự thống trị của người Thái ở môi trường bóng đá Việt Nam.
Không chỉ khẳng định đẳng cấp về mặt chuyên môn, những cầu thủ Thái Lan chưa bao giờ khiến bầu Đức phật lòng ở khâu marketing. Trong khi những CLB khác đau đầu vì nếp sinh hoạt vô kỷ luật của ngoại binh, Kiatisuk và các đồng đội luôn là tấm gương mẫu mực cho cả các nội binh học theo. Họ sinh hoạt điều độ nên vẫn duy trì phong độ đỉnh cao ngay cả khi đã ngoài 30 tuổi. Để xây dựng hình ảnh thân thiện hơn với người hâm mộ Việt Nam, họ còn học cả tiếng Việt.
CĐV Việt Nam thường không thích bị người Thái chê bai ở khoản bóng đá, nhưng họ lại nuốt từng lời Kiatisuk nói. Lý do bởi Zico Thái rất biết chiều lòng người dân ở đất nước anh từng gắn bó gần một thập kỷ. Kiatisuk, Sakda, Tawan,... có thể giao tiếp rành rọt bằng tiếng Việt, thậm chí đánh đàn hát như một người Việt thực thụ. Nirut còn là chuyên gia tiếng Việt thực thụ khi anh nói chuẩn giọng cả ba miền Bắc - Trung - Nam.
Thoái trào
Công cuộc "Thái hóa" của HAGL còn được thực hiện trên cả băng ghế huấn luyện với sự xuất hiện của HLV Arjhan Somgamsak rồi sau đó là những người đồng hương Chatchai Paholpat, Anant Amornkiat. Ngay cả Kiatisuk và Dusit cũng có thời gian dẫn dắt đội bóng phố Núi khi bầu Đức nhờ cậy nhưng họ lại không thể giúp HAGL trở về thời kỳ huy hoàng 2003-2004. Ngay cả khi Nirut, và đặc biệt là Thonglao xuất hiện, thành tích của đội bóng vẫn không thể cải thiện.
Nhìn rộng ra, HAGL không phải CLB duy nhất trọng dụng ngoại binh Thái Lan trong những năm đầu kỷ nguyên V.League. Bình Định, Ngân hàng Đông Á, Tiền Giang cũng là những đội bóng từng trải thảm đỏ mời những người đồng hương của Kiatisuk đến thi đấu. Khi được hỏi về lý do rời quê hương để sang chơi bóng ở V.League, họ đều có một câu trả lời chung: Môi trường bóng đá Việt Nam đãi ngộ tốt hơn Thái Lan.
HAGL và các CLB khác trả lương cao hơn dăm ba lần họ nhận ở Thai League nên ai cũng muốn sang Việt Nam thi đấu. Nirut, Sakda còn sẵn sàng nhập tịch theo đề xuất của bầu Đức để chơi như một nội binh và nhận lương cao hơn. Nhưng khi ông bầu ở những địa phương khác cũng rục rịch đổ tiền làm bóng đá sau khi ĐT Việt Nam vô địch AFF Cup 2008, bầu Đức cũng có lúc không cạnh tranh nổi với họ.
Đoàn Văn Nirut chỉ chơi cho HAGL 2 năm rồi đầu quân cho Navibank Sài Gòn. Đầu những năm 2010, đến lượt người Thái đầu tư rầm rộ. Nirut thẳng thắn nói không thể từ chối lời mời từ quê nhà khi anh được trả lương cao hơn hẳn ở Việt Nam, khoảng 6.000 USD/tháng so với 80 triệu đồng/tháng tại V.League. Giữa năm 2012 anh trở về Thái Lan đầu quân cho Bangkok Glass dù từng đưa cả gia đình sang Việt Nam sinh sống.
Với những ngôi sao như Thonglao thì các ông lớn sẵn sàng chiêu mộ anh với lương thưởng cao hơn Nirut vài ba lần. Muangthong United trả cho tuyển thủ Thái Lan 200 ngàn USD tiền lương mỗi năm để kéo anh về nước thi đấu. Vừa trở thành cầu thủ hưởng lương cao nhất giải lại thi đấu gần nhà, Thonglao nhanh chóng nhận lời và kiên trì chơi bóng cho đến tận bây giờ. Chỉ có Sakda tiếp tục bám trụ ở đội bóng phố Núi đến hết năm 2014, thời điểm bầu Đức đôn lứa U19 lên đội một.
Cầu thủ Thái Lan nói gì về bóng đá Việt Nam?
Thông minh và khôn khéo, những ngoại binh Thái hiếm khi nào nói thật lòng suy nghĩ của họ về những mặt tiêu cực của V.League. Sakda thường bảo anh không sợ bị đối phương chơi xấu, cứ ra sân là chiến đấu, không sợ ai cả. Kiatisuk còn tinh tế tới mức thuộc nằm lòng quy luật "3 đi 3 về" ở Việt Nam.
Ở vòng cuối mùa giải V.League 2004, Zico Thái Lan đá hỏng một quả phạt đền khó hiểu trong trận gặp Hải Phòng ở sân Lạch Tray. Năm đó HAGL vẫn vô địch còn Hải Phòng trụ hạng đầy kịch tính.
Người duy nhất từng thẳng thừng nói ra cái xấu của bóng đá Việt Nam là Nirut. Không lâu trước khi hồi hương thi đấu, Nirut chia sẻ: "Cầu thủ Việt Nam nhiều người kỹ thuật cơ bản kém, khi thua họ rất hay đá bậy. Không chỉ có cầu thủ, HLV và trợ lý cũng làm việc thiếu chuyên nghiệp.
Lý do phần lớn HLV ngoại không thành công ở Việt Nam vì họ hay bị trợ lý 'chơi' lại. Tôi từng thấy có HLV truyền đạt một đằng, trợ lý phiên dịch một nẻo. Họ làm vậy để đá ghế HLV, để họ lên thay".
Cẩm Chi
BLV Quang Huy: Thai League mới là số 1 ĐNA không phải V.League Theo BLV Quang Huy, khác với quá khứ, hiện tại Thai League mới là số 1 ĐNA chứ không phải giải V.League của Việt Nam. Hơn 15 năm về trước, những ngôi sao hàng đầu của bóng đá Thái Lan và Đông Nam Á lúc bấy giờ như Kiatisak, Dusit, Chukiat, Sakda, Thonglao từng đầu quân cho HAGL thi đấu ở V.League và...