Thách thức bủa vây, thị trường xe máy Việt Nam chật vật lấy lại đà hồi phục

Giữa khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 thị trường xe máy bất ngờ tìm lại đà hồi phục sau gần 2 năm liên tiếp sụt giảm, trong đó các “ông lớn” xe máy Nhật Bản vẫn đang chiếm phần lớn thị phần nhưng có nguy cơ sẽ “đi trước về sau”.

Thị trường xe máy bất ngờ tìm lại đà hồi phục sau gần 2 năm liên tiếp sụt giảm

Thị trường xe máy Việt Nam vừa khép lại “cung nhạc buồn” sau 2 năm lên tiếp sụt giảm doanh số bán hàng. Chút “ánh sáng” le lói khi thị trường bất ngờ tìm lại được đà tăng trưởng trong bối cảnh “không ai ngờ đến”.

Doanh số tăng trưởng trở lại sau hơn 2 năm sụt giảm

Làn sóng dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 bùng phát và diễn biến phức tạp tại nhiều tỉnh thành trên cả nước khiến hoạt động kinh doanh nhiều lĩnh vực, mặt hàng bị ảnh hưởng. Hình thức bán hàng trực tiếp phải tạm dừng và chuyển sang trực tuyến (online) để hạn chế nguy cơ lây lan, làm hiệu quả kinh doanh các sản phẩm như ô tô, điện thoại… liên tục sụt giảm doanh số. Tuy nhiên, riêng mô tô xe máy – phương tiện đi lại chủ yếu của người Việt, lại bất ngờ “ngược xu hướng” tìm lại được đà tăng trưởng – điều vốn được xem như chuyện “hiếm” trong suốt 2 năm qua.

Xe máy vẫn là phương tiện đi lại chủ yếu của người Việt ẢNH: TRẦN HOÀNG

Số liệu bán hàng mới nhất trong quý II.2021 vừa được Hiệp Hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho thấy, 5 thành viên thuộc VAMM gồm: Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM đã bán ra thị trường 667.360 xe máy các loại, tăng 28,61% tương đương 148.400 xe so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, đây là lần đầu tiên tính từ thời điểm bắt đầu sụt giảm từ quý I.2019, thị trường xe máy Việt Nam mới tìm lại được đà tăng trưởng.

Kết quả này một phần đến từ nỗ lực của các nhà sản xuất, kinh doanh xe máy khi đồng loạt tung ra nhiều ưu đãi, giảm giá bán xe máy trong suốt những tháng của quý II.2021. Thậm chí, một số đại lý kinh doanh xe máy còn chấp nhận bán dưới giá niêm yết một số dòng xe như Honda Winner, Air Blade… để cải thiện doanh số.

Tuy nhiên, bước tăng trưởng bất ngờ này được ví như “cơn mưa rào”, bởi so với cùng kỳ năm ngoái – thời điểm thị trường gần như rơi xuống đáy vì dịch bệnh bùng phát, sức mua giảm… bước tăng trưởng trong quý II.2021 vừa qua là điều hoàn toàn dễ hiểu khi đem ra so sánh.

6 tháng đầu năm 2021, tổng lượng xe máy các thành viên VAMM bán ra thị trường đạt 1,37 triệu xe, tăng 8,7% so với cùng kỳ năm ngoái ẢNH: TRẦN HOÀNG

Cộng dồn 6 tháng đầu năm 2021 , tổng lượng xe máy các thành viên VAMM bán ra thị trường đạt 1,37 triệu xe , tăng 8,7% tương đương 118.817 xe so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này chưa bao gồm lượng xe của các thương hiệu xe máy nhập khẩu cũng như xe máy điện đã bán ra thị trường trong nửa đầu năm 2021. Điều này cho thấy, xe máy chạy bằng động cơ đốt trong (ICE) vẫn là phương tiện đi lại chủ yếu của người Việt, đặc biệt ở các thành phố lớn và khó có thể cấm hay thay thế chỉ trong “một sớm, một chiều” như một số ý kiến đề xuất đã trước đây.

Kết quả tăng trưởng trong quý II.2021 vừa qua dù chưa thật sự ấn tượng nhưng cũng mở ra triển vọng hồi phục cho thị trường xe máy Việt Nam sau hơn 2 năm trong trạng thái “giảm dần đều”. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến rất phức tạp, để tiếp tục duy trì đà hồi phục này đến cuối năm 2021 là một thách thức không nhỏ cho các thành viên của VAMM cũng như các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy tại Việt Nam.

Lo mất thị phần, các “ông lớn” chậm chuyển đổi?

Trong số hơn 1,37 triệu xe máy đã tiêu thị trên thị trường Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2021, các “ông lớn” như Honda, Yamaha… vẫn chiếm lĩnh phần lớn thị phần. Số liệu Thanh Niên tổng hợp cho thấy, riêng Honda đã bán ra thị trường khoảng 1,05 triệu xe máy , chiếm 77% tổng lượng xe máy đã tiêu thụ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2021.

Honda chiếm 77% tổng lượng xe máy đã tiêu thụ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2021 ẢNH: TRẦN HOÀNG

Honda áp đảo toàn diện các đối thủ trong mỗi phân khúc mà thương hiệu này “tham chiến”. Trong đó, dòng Honda Wave Alpha gần như chiếm trọn thị phần phân khúc xe máy số phổ thông khi bán tới 186.406 xe, chiếm 13,6% lượng xe máy đã tiêu thụ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2021. Ở phân khúc xe tay ga, Honda Vision cũng hoàn toàn lấn lướt các đối thủ khi đạt doanh số lên tới 259.658 xe bán ra trong 6 tháng đầu năm 2021.

Honda nắm giữ gần như những cái “nhất” trên thị trường xe máy Việt Nam: hãng xe chiếm thị phần lớn nhất, nhiều xe bán chạy nhất, mạng lưới hệ thống đại lý rộng lớn nhất… và cũng là hãng xe duy nhất “lãnh án” triệu hồi sau 6 tháng đầu năm 2021. Khoảng 23% thị phần còn lại của thị trường xe máy Việt Nam thuộc về Yamaha cùng các thương hiệu như Suzuki, Piaggio và SYM…

Các ông lớn như Honda, Yamaha… khá “thờ ơ” trước xu hướng điện hóa đang manh nha và diễn ra rầm rộ tại Việt Nam

Thế nhưng các ông lớn như Honda, Yamaha… lại khá “thờ ơ” trước xu hướng điện hóa đang manh nha và diễn ra rầm rộ tại Việt Nam. Bất chấp sự nở rộ của xe máy điện và xu hướng chuyển đổi từ xe xăng sang dùng xe máy điện của một bộ phận khách hàng Việt, hai hãng xe Nhật Bản vẫn loay hoay nâng cấp, làm mới, đổi màu các dòng xe máy số, xe côn tay hay xe tay ga chạy xăng… để hy vọng giữ vững vị thế.

Ngoại trừ dòng xe Honda PCX có bản hybrid, danh mục sản phẩm của hai ông lớn Nhật Bản tại Việt Nam đều thiếu vắng những dòng xe điện, xe xanh thân thiện với môi trường. Phải chăng, việc cố gắng níu giữ miếng bánh thị phần xe máy truyền thống (dùng đột cơ đốt trong ICE) đang khiến các ông lớn như Honda, Yamaha… thờ ơ với việc chuyển đổi sang xe điện (?!)

Nguy cơ “đi trước về sau”

Trái ngược với Honda, Yamaha… những “tân binh” trên thị trường xe máy Việt Nam như Yadea, Pega và ngay cả thương hiệu xe Việt – VinFast… vẫn đang tập trung nguồn lực để phát triển các mẫu xe xe máy điện, nhằm đón đầu xu hướng chuyển đổi của người tiêu dùng Việt Nam.

VinFast… vẫn đang tập trung nguồn lực để phát triển các mẫu xe xe máy điện, nhằm đón đầu xu hướng chuyển đổi mua sắm của người Việt ẢNH: TRẦN HOÀNG

Sau những mẫu xe như Feliz, Theon ra mắt vào cuối năm ngoái, VinFast đang tiếp tục nghiên cứu, phát triển các mẫu mã mới nhằm đa dạng danh mục sản phẩm xe máy điện để tiếp cận các nhóm khác hàng khác nhau tại Việt Nam. Bên cạnh đó, hãng xe Việt cũng đang từng bước mở rộng hệ thống đại lý bán hàng chuyên về xe máy điện tại nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Hãng xe điện Yadea cũng đang nghiên cứu, sản xuất để tiếp tục tung ra thị trường những mẫu mã mới hướng tới nhóm khách hàng trẻ… Bên cạnh đó, mới đây Yadea cũng đã đăng ký bản quyền thiết kế nhiều mẫu xe điện mới tại Việt Nam.

Những bước đi này được xem là “hợp xu hướng” trong bối cảnh tình trạng ô tô nhiễm không khí tại nhiều tỉnh, thành phố tại Việt Nam đang ngày càng trầm trọng… Theo đánh giá của IQAir vào năm 2019, Việt Nam nằm trong số 15 quốc gia có chất lượng không khí ô nhiễm nhất trên thế giới.

Sự phổ biến của xe máy điện tại Việt Nam có thể khiến các hãng xe chậm thay đổi như Honda, Yamaha… “đi trước, về sau” ẢNH: TRẦN HOÀNG

Chính phủ cùng các cơ quan ban ngành đang có những động thái để thắt chặt, hạn chế các loại xe máy không đáp ứng tiêu chuẩn khi thải đang lưu thông. Song song với việc khuyến khích các nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng chuyển đổi sang xe điện thân thiện với môi trường. Đây được xe là động lực để nhiều khách hàng sẵn sàng chuyển đổi từ xe máy xăng sang sử dụng xe điện.

Những động thái này đang mở ra tương lai xán lạn cho thị trường xe máy điện. Các chuyên gia nhận định, xu hướng chuyển đổi sang xe máy điện sẽ rầm rộ hơn trong tương lai. Khi đó, những “ông lớn” như Yamaha, Honda… vốn đang bảo thủ để níu giữ miếng bánh thị phần và thờ ơ với xu hướng xe xanh, thân thiện với môi trường sẽ có nguy cơ “đi trước về sau” tại Việt Nam – thị trường xe máy lớn thứ 4 thế giới.