Tết trong tù của một cựu giám đốc
Nhìn qua khung cửa buồng giam, có lúc người tù thấy pháo hoa sáng rực phía trời xa. Khi đó, ông biết năm mới đến.
Gặp chúng tôi trong Trại giạm số 1 (Hà Nội) ngày cuối năm, đôi mắt phạm nhân Trương Công Thành (cựu giám đốc của một doanh nghiệp) luôn mang một nỗi thâm trầm cùng sự trải nghiệm cuộc sống. Ông sắp sang t.uổi 60. Dù là phạm tù nhân nhưng ông vẫn luôn giữ thái độ đứng đắn, điềm tĩnh, cách cư xử của một người có học.
Tết đến, phạm nhân cũng háo hức chờ đợi. Họ chúc cho nhau những lời tốt đẹp. Ba cái Tết ở lại trại giam này, ông Thành biết, lời chúc nhiều nhất ông cũng như các phạm nhân nhận được là “mau về”. Phạm nhân vào đây đều biết trước ngày mình được ra trại nên họ chúc nhau cho mau đến ngày đó.
Tết đến, phạm nhân cũng chúc nhau
Ba ngày Tết, theo quy định của Nhà nước, phạm nhân ở tất cả trại giam được tăng khẩu phần ăn lên gấp 5 lần so với ngày thường. Những buổi lao động cuối năm, cán bộ trại giam và phạm nhân ở Trại giam số 1 cũng sửa soạn vật phẩm, thức ăn cho ngày Tết. Ngày Tết, mỗi phạm nhân đều được phát bánh chưng, hoa quả…
Trại giam cuối năm cũng không thể thiếu buổi liên hoan, cùng nhau sinh hoạt văn hóa, văn nghệ. Các phạm nhân hát cho nhau nghe, rồi hết giờ, ai về lại buồng người đấy.
Ở đây, không có tiếng cười hò ồn ào như ngoài kia trong thời khắc giao thừa. Gần như khắp nơi đều lặng lẽ. Trong trại giam không có chén rượu đầu xuân, không được tự do đi lại chúc Tết nhau. Nhưng mang chung tâm trạng của cả dân tộc trong thời khắc giao mùa, những phạm nhân ở Trại giam số 1 (Hà Nội) cũng háo hức, mong chờ.
Video đang HOT
Gói bánh chưng đón Tết trong trại giam (Ảnh: Công Lý)
Trước Tết, người nhà phạm nhân thường đến thăm đông lắm. Họ mang thức ăn, bánh kẹo cho phạm nhân. Đón giao thừa, các thành viên trong buồng giam lấy đồ ăn do người nhà gửi vào từ trước bày ra giữa phòng, ngồi quây quần bên nhau. Nhưng tất cả đều nhẹ nhàng, lặng lẽ để không gây tiếng ồn.
Thời khắc sang năm mới, mỗi tù nhân mang một tâm trạng khác nhau. Có người khóc vì nhớ nhà, vì t.uổi trẻ lầm lỡ, người cười tự động viên mình sau này làm lại cuộc đời. Có người cũng dấy lên niềm hy vọng. Hy vọng vì chỉ còn một thời gian ngắn nữa thôi mình sẽ được tự do, được về gặp lại gia đình.
Họ chúc nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Họ ngồi tâm sự, ôn lại những câu chuyện ngày xưa đang là người tự do. Họ kể về gia đình, con cái, về những điều đã mất đi trong cuộc sống. Họ cũng không quên ước vọng một ngày mai tươi sáng hơn.
Còn ông Trương Công Thành, những lúc đó, ông ít nói hơn. Ông chỉ ngồi nhìn ra ngoài khung cửa buồng giam. Ông kể, có lần nhìn thấy cả pháo hoa sáng rợp phía trời xa, ông biết năm mới đến.
Một đêm giao thừa, người đàn ông trung niên này đã khóc một mình. Nhưng những giọt nước mắt đó chỉ thoáng gợn lên khóe mắt rồi ông nuốt hết vào lòng với nỗi buồn lặng lẽ. Ông tiếc cho quãng đời học tập, phấn đấu vì cuộc sống cơm áo, gạo t.iền; chỉ vì một thiếu sót mà bỗng chốc ông mất đi tất cả.
Tết xa nhà đã là thường lệ
Phạm nhân Trương Công Thành có lẽ là phạm nhân lớn t.uổi nhất ở trại giam này. Ông vốn quê ở Thái Bình nhưng là giám đốc của một doanh nghiệp đóng tại Thanh Hóa.
Hồi đó ông Thành kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng khá lớn mạnh. Vậy nhưng, vì những sai phạm của doanh nghiệp khiến 5 người trong đó có ông bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ông bị tòa Hà Nội xử tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Từ ngày ông bị kết án, vợ ông vẫn ở quê thỉnh thoảng lên thăm. Con ông đều sống tại Hà Nội, đứa đã xây dựng gia đình, đứa đang học đại học.
Ông Thành nhẩm tính, năm nay ông đã bước sang t.uổi 57. Đây đã là năm thứ 3 và cũng là năm cuối ông đón Tết ở trại giam này. Chỉ còn 6 tháng nữa thôi, ông sẽ được về nhà.
Phạm nhân Trương Công Thành
Ông nhớ, mình thoát ly gia đình từ năm 16 t.uổi, rồi có hơn chục năm tham gia quân ngũ. Trong hơn chục năm đó, ông Thành chỉ một lần được đón Tết ở nhà. Xuất ngũ trở về, ông lao vào làm ăn k.iếm t.iền. Những năm tháng đó, công ty ở xa nên cũng chẳng mấy khi ông ăn Tết cùng gia đình, vợ con. Thậm chí có năm, ông đón mùa xuân về tại công trình Thủy điện Yaly. Cho nên sự vắng mặt của người chồng, người cha về đoàn tụ ngày Tết đối với vợ con ông dường như không có điều gì quá bất ngờ.
“Nhưng đó là những lần xa nhà vì nhiệm vụ. Còn ba cái Tết ở đây, đương nhiên có những nỗi buồn riêng mà có lẽ chỉ những phạm nhân như tôi mới cảm nhận được” – ông Thành cúi mặt.
Đêm giao thừa, ngồi trong buồng giam, ông Thành chợt nghĩ, lẽ ra giờ này, ở độ t.uổi sắp lục tuần, mình đang sống trong sự ấm áp, trong mái nhà đầy tình yêu thương với vợ, với con. Ông nhớ đến những ngày đầu năm, sang chơi nhà hàng xóm, gặp bạn bè chúc tụng nhau mọi điều may mắn trong năm mới. Vậy nhưng, giờ đây, ông thấy mình đang phải sống trong nỗi cô quạnh.
Những thanh niên trẻ t.uổi vào đây bởi sự bồng bột, nông nổi. Họ thiếu trách nhiệm với bản thân mình, tự họ gánh chịu. Nhưng với ông Thành lại khác. Ông là trụ cột của gia đình. Ông không thể làm đúng trách nhiệm của một người chồng, người cha trong gia đình mình. Càng gần ngày Tết, nỗi nhớ nhà của những phạm nhân như ông càng trỗi dậy.
Xuân này là mùa xuân cuối cùng ông Thành ở trại giam. Ông thấy lòng mình như nhẹ nhõm hơn. Ông chẳng còn ham muốn gì lớn lao khi nghĩ về ngày tự do. Ông không có ước muốn được ra ngoài bay nhảy, phấn đấu làm lại cuộc đời. Nếu ở ngoài xã hội, vị cựu giám đốc này cũng đã thừa năm công tác và đến t.uổi nghỉ hưu rồi. Ông chỉ mong đến một sự nghỉ ngơi thanh thản, một mái nhà, nơi đó vợ ông vẫn chờ.
Theo 24h
Mong một bữa cơm tất niên bên người thân
Ở t.uổi 72, ông Hiến vẫn mong có ngày về để được sum vầy bên gia đình.
Xuân đến, ông và những phạm nhân khác được tặng bánh chưng, bữa cơm cũng được cải thiện, có cả văn nghệ nữa. Nhưng ông lão vẫn khắc khoải một ngày về, để được chung bữa cơm tất niên với người thân.
Chẳng phải tại khóm tre!
Ngót 72 t.uổi, nom phạm nhân La Văn Hiến, quê Bắc Giang, gầy sọm. Là người cao t.uổi nhất đang thụ án ở Trại giam Vĩnh Quang, tỉnh Vĩnh Phúc, ông lão thêm xấu hổ. Xót xa hơn, cái án mà người đàn ông này phải trả lại vô thời hạn. Không nhìn thấy ngày về nhưng ông Hiến vẫn tích cực cải tạo. Nhắc lại quá khứ, nét mặt phạm nhân này trùng xuống, đôi tay xiết chặt. Ông ngập ngừng trong giây lát, đôi khóe mắt ựng nước. Gây ra cái c.hết cho người hàng xóm, cũng là anh em trong họ tộc, ông Hiến nức nở: "Tại sao lúc đó tôi không buông cuốc chạy, lại cứ thế xông vào...". Ông nói, mình già mà dại nhưng day dứt thì đã quá muộn.
Ông Hiến kể, nhà ông và hộ ông La Minh Xuyên sống "tắt lửa tối đèn" ở xóm Làng, xã An Lập, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang. Là xóm giềng lại có chút m.áu mủ nên họ thân thiết. Trước ngày xảy chuyện, hai người còn hẹn nhau cùng đi ăn cỗ cưới, thế mà...
Vườn nhà ông Xuyên, ông Hiến được ngăn cách bởi hàng rào tre. "Vách ngăn" này do gia đình ông Xuyên dựng lên. Trên bờ rào giáp ranh nảy nòi khóm tre (ông Hiến trồng từ lâu trên phần đất của mình). Lâu ngày, hàng rào tre bị mục nát trong khi đó, tre nhà ông Hiến lại "đổ bộ" sang đất vườn nhà ông Xuyên. Sợ mất đất, sáng 4-5-2006, ông Xuyên chôn 1 chiếc cọc gỗ ở bờ rào gần bụi tre để làm mốc ranh giới. Chiều cùng ngày, nhìn thấy chiếc cọc "tự mọc", ông Hiến nghĩ, ông Xuyên cố ý lấn đất nên lặng lẽ nhổ cọc vứt sang đất nhà ông Xuyên.
Sáng hôm sau, ông Xuyên cầm chiếc cuốc chim cùng vợ, bà Nguyễn Thị T, đem bó nan tre ra vườn làm lại hàng rào. Thấy ông Xuyên dùng cuốc phạt gốc tre, chị La Thị C, con gái của ông Hiến, cất tiếng: "Sao chú chặt tre nhà cháu?". Ông Xuyên hỏi về cái cọc đã chôn, chị C nói không biết. "Thằng bố mày nhổ chứ thằng nào" - ông Xuyên quả quyết và bảo chị C là trẻ con, đừng bàn việc đất cát. Cùng lúc, ông Hiến đi ra, không cho người hàng xóm chặt tre của mình.
Chẳng ai chịu nhịn, họ đã lời qua, tiếng lại. Ông Hiến buông lời thách thức rồi trở vào nhà. Bà Nông Thị L, vợ ông Hiến, nghe ồn ĩ cũng ra xem. Khi ông Hiến vừa quay đi thì có tiếng cuốc loạt soạt. Chủ nhà vớ lấy cái cuốc chạy lại. Ông Hiến bảo ông Xuyên không được động thổ. Ông Xuyên bỏ ngoài tai còn sai vợ đi gọi ông phó thôn đến chứng kiến. "Xem thằng nào giỏi thì đ.ánh tao đi" - ông Xuyên đổ thêm dầu vào lửa khiến ông Hiến nổi đóa. Ông Hiến giơ cuốc về phía ông Xuyên. Bà L can chồng bị ông Hiến xô ngã. Ông Hiến đã bổ cuốc vào đầu khiến ông Xuyên quỵ ngã. Cú đ.ánh đó chưa làm ông Hiến hả giận nên giáng thêm 2 nhát nữa vào mặt người anh em. Gây án xong, ông Hiến chạy sang nhà anh La Văn Hào gần đó bảo anh này đưa đến CA huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang, đầu thú. Ông Xuyên bị thương được đưa đi cấp cứu nhưng đã t.ử v.ong.
Đ.ánh đổi phần đời còn lại!
Đến giờ, gần 7 năm trôi qua nhưng ông Hiến vẫn nhớ như in ngày mở phiên tòa ấy. Đứng trước vành móng ngựa, ông lão run rẩy với mặc cảm tội lỗi. Chạm mặt vợ và các con, ông chỉ biết lấy nước mắt giãi bày. Bà L cho hay, từ ngày mất chồng, vợ ông Xuyên ngày nào cũng trút giận bằng những cơn c.hửi. Hơn 4 tháng trời, cả nhà phải nghe những lời nhiếc móc của nhà bên. Sống trong búa rìu dư luận, gia đình ông từng tính "bán xới" đi nơi khác. Phiên tòa hôm ấy, gia đình bị hại không mở lời xin giảm án cho ông Hiến. TAND tỉnh Bắc Giang đã tuyên phạt bị cáo mức án tù chung thân về tội "Giết người".
Lời vị chủ tọa như sét đ.ánh ngang tai khiến ông Hiến c.hết đứng. Thừa nhận gây ra cái c.hết cho ông Xuyên nhưng ông Hiến cho rằng, lỗi cũng ở bị hại. "Nếu chú ấy không tự ý chặt tre, chôn cọc thì tôi đã không bực" - ông Hiến giãi bày. Phạm nhân này còn quả quyết, chính ông Xuyên là người vung cuốc vào ông trước. Nhưng trình bày của bị cáo không được xem xét. Theo kháng cáo của ông Hiến, phiên phúc thẩm được mở. TAND TC nhận định, chỉ vì mâu thuẫn nhỏ nhặt trong việc xác định ranh giới đất vườn mà ông Hiến đã bổ cuốc vào đầu, mặt của nạn nhân nhiều nhát là hành vi côn đồ. Đáng nói, hồ sơ vụ án không thể hiện việc ông Xuyên có đ.ánh bị cáo. Dù HĐXX cấp phúc thẩm ghi nhận ông Hiến đã tự đến CQCA trình báo, đã khắc phục một phần hậu quả (bồi thường 3 triệu đồng) nhưng TAND TC kết luận, bị cáo thực hiện tội phạm đến cùng (tình tiết tăng nặng). Do đó, HĐXX cấp phúc thẩm không giảm án cho ông Hiến tuyên y án sơ thẩm.
Vẫn mong ngày về!
Ông Hiến vốn là thợ mộc. Thời còn sung sức, ông được tiếng là khéo tay nên làm không hết việc. Lúc bận rộn, ông đều nhờ ông Xuyên giúp một tay. Vậy mà, chỉ 1 phút nóng giận, mất kiểm soát, ông lại tước đi mạng sống của người "đồng cam cộng khổ". Trách mình, ông thương vợ và 7 đứa con nhưng càng cảm thông hơn cảnh nhà ông Xuyên không có nóc.
Ngày đầu nhập trại, ông lão từng nảy ý định q.uyên s.inh. Nhưng được cán bộ trại động viên, vợ con luôn sát cánh nên phạm nhân này vượt qua được chuỗi ngày nặng nề. Mỗi ngày, tóc ông Hiến thêm bạc vì những đêm thức trắng. Cũng vì tai ương mà cậu con trai lớn của ông mất t.iền đồ. "Thời điểm ấy, con trai tôi ở trong danh sách ứng cử chức Bí thư xã. Vậy mà, nó phải xin rút vì có một người bố như tôi" - ông Hiến cất giọng chua chát.
Thụ án, ông Hiến đếm ngược từng ngày để mong đến ngày thăm gặp người thân vào cuối tháng. Ông lão lại tự mâu thuẫn khi bảo rằng, điều ông lo sợ và muốn né tránh nhất là những lần gặp gỡ ấy. Ông Hiến nhớ người thân nhưng lại mặc cảm và không muốn vợ con đi lại vất vả, tốn kém. Phạm nhân này tìm thấy sự an ủi khi vợ, con không bỏ rơi mình. Gần 7 năm qua, vợ ông đều đặn thăm chồng, bà ngày càng hao gầy. Lần nào giáp mặt, nước mắt bà L cũng nhiều hơn lời nói. Ông Hiến cố tỏ ra cứng rắn chứ phải mất vài ngày sau, ông mới tìm lại được nhịp sống.
Ông Hiến có 7 người con đã trưởng thành người theo nghề giáo, người lái taxi và có cuộc sống ổn định. "Tôi chỉ còn canh cánh về cậu con trai đang lang bạt ở xứ người. Buồn chuyện nhà, nó đi lao động ở nước ngoài và nhiều t.uổi rồi mà chưa lập gia đình" - ông Hiến buồn rầu. Từ khi ở trong này, 3 lần ông Hiến nghe tin báo hỷ của các con. Ngày chúng thành hôn, lòng ông bồn chồn. Là trụ cột trong gia đình mà không được lo và chúc phúc cho các con của mình, ông Hiến ngậm cay đắng.
Nghe vợ con kể, xem ti vi, ông biết, đời sống xã hội so với 7 năm trước đã khác xa. Bức tường rào nhà ông và ông Xuyên đã thay bằng bức tường gạch vững chãi. Nhưng ông Hiến không sốt ruột vì nhịp sống gấp gáp ngoài kia. Ở cái t.uổi "xưa nay hiếm", ông Hiến không biết có chờ đến ngày được xét giảm xuống án có thời hạn. Dù vậy, ông vẫn không nản, vẫn tích cực cải tạo (năm nào cũng đạt loại khá).
Ông lão được cán bộ trại sắp xếp ở Đội 26, chuyên dọn dẹp vệ sinh. Với ông, đây là sự ưu ái vì việc nhẹ nhàng, vừa sức. Chuẩn bị đón cái Tết thứ 7 trong trại giam, ông Hiến lại bùi ngùi nhớ quê hương. Xuân đến, ông và những phạm nhân khác được tặng bánh chưng, bữa cơm cũng được cải thiện, có cả văn nghệ nữa. Nhưng ông lão vẫn khắc khoải một ngày về, để được chung bữa cơm tất niên với người thân.
Theo 24h
Ra tù, Tết nào cũng về trại cảm ơn Không chỉ những ngày lễ Tết mà ngay trong ngày thường, tình cảm giữa quản giáo với phạm nhân cũng rất gần gũi. Ở cái nơi tưởng như khô cứng giữa người coi tù và kẻ lầm lỗi, vẫn có những giọt nước mắt cảm động để rồi thi thoảng lại có người tìm về chốn cũ với lòng biết ơn sâu sắc....