Tehran yêu cầu Mỹ tránh xa cuộc xung đột Iran – Israel
Phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn tin trên báo Arab News của Saudi Arabia cho biết phái đoàn ngoại giao Iran tại Liên hợp quốc (LHQ) ngày 14/4 yêu cầu Mỹ tránh xa cuộc xung đột giữa Iran và Israel, đồng thời khẳng định phản ứng của Tehran sẽ nghiêm khắc hơn nhiều nếu Israel trả đũa.
Lực lượng cứu hộ khẩn cấp làm nhiệm vụ tại hiện trường vụ oanh tạc khu vực gần Đại sứ quán Iran ở Damascus, Syria ngày 1/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong tuyên bố đăng tải trên mạng xã hội X cùng ngày, phái đoàn ngoại giao Iran tại LHQ nêu rõ: “Hành động quân sự của Iran là nhằm đáp trả cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở ngoại giao của chúng tôi ở Damascus. Tuy nhiên, nếu chính quyền Israel phạm một sai lầm khác, phản ứng của Iran sẽ nghiêm khắc hơn nhiều. Đây là cuộc xung đột giữa Iran và Israel mà Mỹ cần phải tránh xa”.
Bộ Quốc phòng Iran cùng ngày yêu cầu các nước không mở không phận để cho phép Israel tấn công vào lãnh thổ nước này, nếu không “sẽ nhận được đáp trả mạnh mẽ”.
Hiện tại Liban, Iraq đã thông báo tạm thời đóng cửa không phận.
Ngay sau khi Iran mở cuộc tấn công vào Israel, Mỹ và các nước phương Tây đã phản ứng mạnh mẽ. Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne cho rằng đây là “cấp độ mới” về căng thẳng an ninh.
Trên mạng xã hội X, ông Sejourne nhấn mạnh Pháp phản đối một cách mạnh mẽ nhất cuộc tấn công do Iran phát động nhằm vào Israel. Ngoại trưởng Pháp cho rằng “Iran đang liều lĩnh trong hành động leo thang quân sự”. Ngoại trưởng Sejourne đồng thời nhắc lại cam kết của Pháp đối với an ninh của Israel.
Cùng ngày, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell cho rằng các cuộc tấn công của Iran vào Israel là “sự leo thang chưa từng có” và “đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh khu vực”.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak cũng phản đối cuộc tấn công của Iran vào Israel. Trong một tuyên bố, Thủ tướng Sunak nói rằng: “Những cuộc tấn công này có nguy cơ gây căng thẳng và gây bất ổn cho khu vực”. Bên cạnh đó, ông Sunak cũng tái khẳng định rằng Anh sẽ tiếp tục bảo vệ an ninh của Israel và của tất cả các đối tác khu vực, bao gồm Jordan và Iraq.
Trong thông báo ngày 13/4 (theo giờ Mỹ), lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Mỹ Steve Scalise thông báo Hạ viện Mỹ sẽ thay đổi lịch trình để xem xét dự luật hỗ trợ Israel và buộc Iran phải chịu trách nhiệm sau khi Tehran phát động tấn công Israel.
The media playback was aborted due to a corruption problem or because the media used features your browser did not support.
This is a modal window. This modal can be closed by pressing the Escape key or activating the close button.
Không rõ liệu ông Scalise đang đề cập đến một dự luật riêng để hỗ trợ Israel hay dự luật chi tiêu bổ sung trị giá 95 tỷ USD bao gồm 14 tỷ USD phân bổ cho Israel, cùng với 60 tỷ USD cho Ukraine và đồng minh châu Á của Mỹ.
Gói viện trợ nêu trên đã được Thượng viện Mỹ thông qua với 70% vào tháng 2 vừa qua nhưng đã bị phe Cộng hòa cản trở tại Hạ viện Mỹ, phần lớn là do họ phản đối việc tài trợ thêm cho Ukraine.
Rạng sáng 14/4 (theo giờ Việt Nam), Iran đã tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) và tên lửa chưa từng có nhằm vào Israel.
Cơ quan dịch vụ cứu thương quốc gia Israel (MDA) thông báo các cuộc tấn công của Iran đã khiến ít nhất 1 người dân ở miền Nam nước này bị thương nặng. Người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Daniel Hagari ngày 14/4 thông báo “một cơ số” máy bay của Không quân nước này đã sẵn sàng trên bầu trời để phản công lại Iran. Đại diện của IDF cũng yêu cầu người dẫn chui vào nơi trú ẩn ngay lập tức nếu nghe tiếng còi báo động và ở trong đó ít nhất 10 phút.
Trước đó, Iran đã nhiều lần cảnh báo sẽ tấn công Israel để trả đũa vụ không kích chết người ngày 1/4 nhằm vào tòa nhà lãnh sự quán trong Đại sứ quán Iran ở Damascus (Syria), và Washington đã nhiều lần cảnh báo trong những ngày gần đây rằng các cuộc trả đũa của Iran sắp xảy ra.
Iran đã nhắn Mỹ về cách thức tấn công trả đũa Israel?
Iran được cho là đã gửi thông điệp đến Washington rằng họ sẽ tấn công trả đũa Israel theo cách tránh làm xung đột leo thang nghiêm trọng và cũng sẽ không hành động vội vàng, theo các nguồn tin Iran.
Reuters ngày 11.4 dẫn các nguồn tin Iran cho biết thông điệp của Iran cho Mỹ đã được Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian gửi đi trong chuyến thăm Oman hôm 7.4. Quốc gia vùng Vịnh này thường đóng vai trò trung gian giữa Tehran và Washington.
Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian gặp một quan chức Houthi tại Muscat, Oman, hôm 7.4. Ảnh AFP
Người phát ngôn Nhà Trắng từ chối bình luận về thông tin trên nhưng cho biết Mỹ đã liên lạc với Iran để khẳng định họ không liên quan đến cuộc tấn công nhằm vào tòa nhà ngoại giao của Tehran ở Syria hôm 1.4. Iran và Oman không lập tức đưa ra bình luận.
Một nguồn tin thân cận với tình báo Mỹ không biết về thông điệp được truyền qua đường Oman, nhưng cho hay Iran đã "rất rõ ràng" rằng phản ứng của họ sẽ "có kiểm soát", "không leo thang" và có kế hoạch "sử dụng lực lượng ủy nhiệm tại khu vực để tiến hành một số cuộc tấn công nhằm vào Israel".
Israel chuẩn bị cho kịch bản bên ngoài Gaza
Thông điệp ngoại giao cho thấy cách tiếp cận thận trọng của Iran trong lúc nước này cân nhắc hình thức đáp trả vụ tấn công mà họ cáo buộc do Israel thực hiện, làm thiệt mạng các sĩ quan cao cấp của Tehran. Iran muốn ngăn chặn Israel tiếp tục các hành động như vậy, nhưng cũng muốn tránh tình huống leo thang quân sự có thể khiến Mỹ bất mãn.
Cuối ngày 11.4, một quan chức Mỹ tiết lộ với Reuters rằng Washington dự đoán Iran sẽ tấn công Israel nhưng vụ tấn công này sẽ không đủ lớn để lôi kéo Washington vào cuộc chiến.
Cùng lúc, Washington đã tăng cường đề phòng trước cuộc tấn công dự kiến. Đại sứ quán Mỹ tại Israel hôm 11.4 cho biết họ đã yêu cầu các nhân viên chính phủ Mỹ và người thân của họ hạn chế đi lại vì mục đích cá nhân bên ngoài một số khu vực ở Israel, bao gồm vùng đô thị Tel Aviv, Jerusalem và Be'er Sheva. Cảnh báo an ninh này được áp dụng cho đến khi có thông báo mới.
Cũng trong ngày 11.4, tướng Michael Kurilla, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung khu của quân đội Mỹ (CENTCOM, phụ trách khu vực Trung Đông, Trung Á và một phần Nam Á), đã có mặt tại Israel, theo AFP. Lầu Năm Góc cho hay ông Kurilla đã gặp giới lãnh đạo quân đội Israel để "thảo luận về những mối đe dọa an ninh tại khu vực hiện nay". Chuyến đi cũng đã được dời lên sớm kế hoạch trước đó.
Tình hình Trung Đông căng như dây đàn Hãng hàng không Lufthansa của Đức ngày 11.4 cho hay họ tiếp tục đình chỉ các chuyến bay hằng ngày giữa Frankfurt (Đức) và Tehran (Iran) tới ngày 13.4, theo Reuters. Trước đó, Lufthansa đã ngừng bay đến Tehran từ ngày 6.4. Lufthansa và công ty con Austrian Airlines là hai hãng hàng không phương Tây duy nhất khai thác các chuyến bay...