Tây Nguyên ứng phó với mùa khô hạn sau Tết Nguyên đán
Ông Trương Phước Anh, Giám đốc Sơ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai cho biết, thời điểm sau Tết Nguyên đán, Tây Nguyên bước vào mùa khô hạn năm 2019.
Cánh đồng lúa xã làng Klũh Lãh, xã Ia Boòng, huyện Chư Prông thực hiện mô hình xuống giống sớm cho hiệu tránh hạn tốt.
Để ứng phó với tình trạng thiếu nước tưới cho cây trồng, tỉnh Gia Lai đã chủ động xây dựng các phương án chống hạn cụ thể cho từng công trình, từng khu tưới; trong đó, có biện pháp cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của người dân trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt.
Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia nhận định, hiện tượng El Nino ảnh hưởng đến khí hậu tỉnh Gia Lai với xác suất khoảng 70%. Do vậy, để đảm bảo nước phục vụ sản xuất trên địa bàn, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Gia Lai đã tăng cường kiểm tra giám sát các công trình thủy lợi; đánh giá lượng nước hiện có trên các sông suối và tích nước tại các hồ chứa An Khê-Ka Nak, Sông Ba, Ayun Hạ,Ia Mlá… Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các công trình, hạng mục công trình xây dựng trong năm để phục vụ sản xuất;. Cùng đó, chủ động tổ chức nạo vét kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, ao, giếng, khơi thông dòng chảy.
Ông Nguyễn Văn Lương, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Gia Lai cho biết thêm, tỉnh ưu tiên các biện pháp nhằm tận dụng mọi nguồn nước cho sản xuất Đông Xuân. Cùng đó, củng cố hoạt động của các tổ chức hợp tác dùng nước, các đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi, vận động người dân tham gia quản lý, điều tiết nguồn nước tưới nhất là các kênh tưới mặt ruộng. Riêng đối với các công trình có khả năng thiếu nước, Gia Lai đã lập kế hoạch tưới luân phiên cho cây trồng một cách hợp lý, ưu tiên nước cho sản xuất chăn nuôi, công nghiệp, tưới cho cây trồng thời kỳ trổ bông, làm đòng.
Năm nay, huyện Chư Prông chọn cánh đồng làng Klũh Lãh, xã Ia Boòng để trồng thử nghiệm lúa nước trước thời gian gieo sạ như những năm trước đây để tránh tình trạng khô hạn. Theo ông Nguyễn Văn Luyến, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Prông cho biết, năm nay, huyện triển khai trồng thử nghiệm 2,5 ha giống lúa TR1 trên cánh đồng làng Klũh Lãh, xã Ia Boòng trước mùa vụ khoảng nửa tháng để tránh tình trạng lúa thiếu nước trong giai đoạn trổ đòng như những năm trước. Hiện tại, diện tích lúa này phát triển tốt, khỏe và đang đẻ nhánh trổ đòng. Sau khi mô hình thành công sẽ được nhân rộng ra nhiều diện tích lúa trên địa bàn huyện vào năm sau.
Ngoài ra, tỉnh Gia Lai còn đề nghị các địa phương quản lý chặt chẽ nguồn nước, hạn chế rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường vận động sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và các cây trồng có giá trị kinh tế cao. Đặc biệt, theo dõi và điều hòa lượng nước bơm, nước tưới giữa cây cà phê và cây lúa nước, không để xảy ra việc tranh chấp điện, nước phục vụ sản xuất trong nhân dân.
Video đang HOT
Ông Rơ Mah Ban, làng Klũh Lãh, xã Ia Boòng cho biết, 13 hộ dân tộc thiểu số của làng đã được chính quyền huyện Chư Prông cấp giống lúa Hương thơm TR1, phân bón để trồng thử nghiệm mô hình chống hạn. Bình thường thì đầu tháng 12 người dân mới tiến hành sạ lúa nhưng với mô hình chống hạn này thì ngày 15/11 đã xuống giống. Ngoài giống và phân bón, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Prông còn tập huấn kỹ thuật trồng lúa nước, xuống tận ruộng hướng dẫn cách xuống giống, chăm sóc, rải vôi, khử phèn, khơi thông nguồn nước. Nhờ vậy, diện tích lúa năm nay phát triển tốt hơn năm ngoái vì đủ nước để lúa trổ đòng. Thấy mô hình hiệu quả, rất nhiều hộ dân trong làng đăng ký mô hình này trong năm sau.
Tình trạng thiếu nước tưới cây công nghiệp vào mùa khô cũng là mối lo của nông dân Gia Lai nên ngay từ những ngày đầu Tết Nguyên đán, nhiều hộ dân đã thức trắng đêm để tưới cây cà phê.
Chị Phạm Thùy Dung, xã Ia Tô, huyện Ia Grai cho biết, do năm ngoái cà phê mất mùa, ít trái nên năm nay người dân khu vực này đều cố công chăm sóc lại vườn cây. Hằng năm, mùa khô hạn, thiếu nước bắt đầu ngay sau Tết Nguyên đán nên người dân ăn Tết xong đều tập trung tưới để cây trổ bông. Chính vì thế, gia đình đã tranh thủ tưới diện tích cà phê của gia đình để hạn chế tình trạng tranh chấp nguồn nước tưới.
Tin, ảnh: Hồng Điệp (TTXVN)
Theo Tintuc
Bí ẩn loài cỏ dại thơm lừng làm gia vị nức tiếng của người Jrai
Groach (còn gọi là cỏ thơm) được người Jrai xem là một đặc sản trời ban vì vị ngon, hương thơm độc đáo. Dù khi còn khó khăn hay lúc no đủ, bữa ăn có chén muối groach vẫn được người Jrai yêu thích.
Đặc sản từ rừng
Tại gian hàng đặc sản địa phương trưng bày ở lễ hội hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đăng Ya năm 2018 có một loại gia vị với mùi thơm rất đặc biệt níu kéo du khách thưởng thức, đó là muối groach. Người làm ra loại gia vị có sức quyến rũ kỳ lạ ấy là chị Rơ Châm July (làng Mrông Yố 2, xã Ia Ka, huyện Chư Pah, tỉnh Gia Lai).
Cùng chúng tôi theo chân chị July về nhà để được tận mục sở thị cách chế biến loại thức chấm truyền thống của người Jrai này còn có anh Rmah Che-người chuyên cung cấp nguồn cỏ thơm ở tận huyện Chư Pưh.
Cỏ thơm là nguyên liệu chính của muối cỏ. Ảnh: Thủy Bình
Là người từng trực tiếp đi lấy cỏ thơm, anh Rmah Che cho biết: "Mình biết về loại cỏ này từ lúc còn nhỏ. Lúc đấy, cỏ thơm nhiều lắm, mọc đầy ở ven ruộng. Người Jrai thời đấy còn khổ lắm, có cỏ thơm làm muối chấm cơm độn, củ khoai, lá mì giúp dễ dàng vượt qua cơn đói. Ngoài làm muối tươi, người Jrai thường làm muối khô để dành ăn quanh năm".
Nói rồi, chị lấy một nắm muối hạt rang kỹ, lá hlah yăo (một loại lá được người Jrai dùng thay thế cho bột ngọt), ớt trái địa phương (có vị cay nồng đặc trưng) và cỏ thơm cho vào một chiếc cối, trộn đều và giã nhỏ. Chỉ trong phút chốc, mùi hương của cỏ thơm như được đánh thức, quyện cùng các loại gia vị khác làm thành hương thơm khó tả, kích thích vị giác mạnh mẽ.Theo chị July, sau khi lấy cỏ về, chị thường phơi khô, treo chúc phần ngọn cỏ xuống dưới để không bị ẩm mốc. Tất cả các thành phần của cỏ thơm đều có thể làm muối. "Mình không có bí quyết gì, quy trình làm muối đơn giản lắm, chỉ sợ không còn cỏ mà làm thôi"-chị July chia sẻ.
Muối thành phẩm có vị cay nồng của ớt, vị ngọt của lá hlah yăo, vị mặn của muối biển và hương thơm khó trộn lẫn của cỏ. Muối groach có thể dùng với tất cả các loại đồ ăn và trái cây nhưng ngon nhất vẫn là thịt nướng và thịt gác bếp.
Gia đình của chị July, anh Che xem muối groach như một gia vị không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Mặc dù mâm cơm có cá thịt cũng không thể thiếu chén muối dân dã, đậm đà hương vị này. Và để minh chứng, chị July đã đãi chúng tôi món thịt heo gác bếp chấm muối cỏ thơm.
Miếng thịt heo gác bếp nướng qua than, xé nhỏ thành các sợi thịt mềm, ngọt; dĩa muối cỏ thơm được vắt thêm một ít chanh. Đưa miếng thịt chấm muối cỏ vào miệng, chậm rãi thưởng thức, ta cảm nhận được bao nhiêu là hương vị đậm đà khó quên.
Cỏ thơm hiếm dần
Chị Rơ Châm July giới thiệu các bước làm muối cỏ thơm. Ảnh: Thủy Bình
Muối cỏ thơm hiện rất được mọi người ưa chuộng. Minh chứng là tại lễ hội hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đăng Ya năm 2018, chị July đã bán được hàng chục lọ muối cho du khách. Mỗi lọ muối 100 gram, chị bán với giá 35.000-40.000 đồng. Không chỉ bán trong dịp lễ hội mà hàng tuần, chị July đều làm muối groach để giao cho khách, nhiều lúc không có hàng để giao, phải đợi nguồn cỏ từ anh Rmah Che gửi lên.
Là khách hàng quen thuộc, thường xuyên mua muối cỏ thơm để dùng, chị Siu HIn-giáo viên Trường Mẫu giáo Hoa Hồng (thị trấn Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh) nhận xét: "Muối cỏ thơm mình đã ăn từ thuở bé, đến giờ vẫn ghiền. Đây còn là một món quà quý mà mình thường mua tặng bạn bè".
Để có đủ lượng nguyên liệu cung ứng, ngoài thời gian đi lấy cỏ, anh Rmah Che cũng thu mua cỏ thơm của người dân với giá khá cao. Nhờ thế, người dân trong làng có thêm thu nhập cải thiện đời sống. "Cỏ thơm hiện chỉ mọc những nơi cách xa nơi ở của con người. Những chỗ cỏ hay mọc trước đây bị nhiễm thuốc trừ sâu thì tuyệt nhiên không mọc lại. Hiện nay, chúng chỉ còn xuất hiện rải rác ở các vùng xa xôi của huyện Chư Prông, Chư Pưh, Ia Pa"-anh Rmah Che cho biết.
Quen thuộc, gắn bó với cỏ thơm, chị July, anh Rmah Che đều rất tâm huyết với việc gìn giữ và lưu truyền cách làm loại muối đặc trưng này của người Jrai. Chị July cho biết: "Các nhà hàng ở TP. Pleiku có đặt đơn hàng muối groach nhưng mình không nhận vì loại muối này không có thường xuyên, do cỏ thơm ngày càng ít đi. Mình cũng đã thử lấy hạt cỏ thơm để trồng ở những vùng trũng, có nước hoặc sát bờ ruộng nhưng không thể nhân giống. Mình lo rằng, món muối cỏ này có thể sẽ biến mất. Đây là điều mình trăn trở suốt thời gian qua".
Theo Thủy Bình (Báo Gia Lai)
Bắt giữ lô thuốc lá lậu lớn trên QL19 Qua kiểm tra, lực lượng CSGT phát hiện trong chiếc xe ô tô con nhãn hiệu camry chở theo 1.250 cây thuốc lá lậu do 2 đối tượng mang từ hướng Gia Lai về Bình Định để tiêu thụ. Cơ quan CSĐT Công an huyện Tây Sơn đang tạm giữ lô thuốc lá lậu để tiếp tục điều tra, làm rõ Chiều ngày...