Tàu ngầm “sát thủ” của Thụy Điển sẽ mang lại cho NATO lợi thế trước Nga?
Các tàu ngầm nhỏ lớp Gotland của Thụy Điển đã được chứng minh là có khả năng hoạt động rất tốt, mặc dù giá thành chỉ bằng 1/3 tàu ngầm lớp Kilo của Nga.
Quyết định gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển sẽ làm thay đổi đáng kể môi trường an ninh châu Âu. Với một lực lượng quân đội mạnh mẽ được trang bị nhiều khí tài tối tân, việc kết nạp Thụy Điển sẽ mang lại nhiều lợi thế quân sự cho NATO trên không, trên bộ, và đặc biệt là trên biển.
Tàu ngầm lớp Gotland của Thụy Điển được ví như máy bay tàng hình dưới nước. (Ảnh: Hải quân Mỹ)
Thụy Điển đang tiến hành nâng cấp toàn diện chiếc tàu ngầm thứ 3 và là tàu ngầm cuối cùng thuộc lớp Gotland. Cơ quan quản lý vật liệu quốc phòng Thụy Điển (FMV) trước đó đã ký hợp đồng nâng cấp giữa vòng đời (MLU) dành cho tàu ngầm HSwMS Halland với tập đoàn vũ khí Saab. Con tàu này được đưa vào hoạt động lần đầu tiên vào tháng 7/1997. Tổng giá trị của hợp đồng vào khoảng 116,75 triệu USD. Trong khuôn khổ dự án nâng cấp, tập đoàn Saab sẽ tiến hành hiện đại hóa và sửa đổi con tàu tại nhà máy đóng tàu của họ ở Thụy Điển.
Các tàu ngầm nhỏ lớp Gotland đã được chứng minh là có khả năng hoạt động rất tốt, mặc dù giá thành chỉ bằng 1/3 tàu ngầm lớp Kilo của Nga. Ban đầu chúng có chiều dài 60,7m nhưng sau đó đã được nâng cấp lên 62,7m. Chúng được trang bị 4 ống phóng ngư lôi 533mm, 2 ống phóng ngư lôi 400mm và 48 giá treo vũ khí. Tàu ngầm có lượng giãn nước 1.380 tấn, thủy thủ đoàn gồm 32 người.
Mặc dù các tàu ngầm này được đóng từ năm 1990 đến 1997, nhưng mỗi chiếc đều trải qua quá trình nâng cấp nhỏ trong suốt thời gian phục vụ. Với kế hoạch nâng cấp mới, HSwMS Gotland sẽ trải qua quá trình tu sửa gần như toàn diện. Nó sẽ được tích hợp hơn 59 hệ thống mới và 20 hệ thống trong số này sẽ được sử dụng cho tàu ngầm lớp Blekinge thế hệ tiếp theo. Sự cải tiến này cũng sẽ cho phép con tàu sử dụng kính tiềm vọng tìm kiếm và tấ.n côn.g (Mast Optronic) thay vì loại kính tiềm vọng truyền thống, để phân tích môi trường xung quanh.
“Sát thủ thầm lặng” đối với tàu sân bay
Các tàu ngầm lớp Gotland khác xa những tàu ngầm chạy bằng động cơ diesel-điện đơn thuần. Chúng là những tàu ngầm đầu tiên trên thế giới được trang bị hệ thống động cơ đẩy không khí độc lập (có tên gọi Stirling AIP) giúp hạn chế sự phụ thuộc vào nguồn không khí từ bên ngoài. Động cơ Stirling, sử dụng oxy lỏng và nhiên liệu diesel làm quay máy phát điện công suất 75kW để sạc pin cho tàu.
Video đang HOT
Nếu như các tàu ngầm sử dụng động cơ diesel – điện thông thường phải nổi lên mặt nước vài ngày một lần để lấy oxy nhằm khởi động lại động cơ hoặc sạc ắc quy thì tàu ngầm lớp Gotland, với công nghệ AIP, có thể hoạt động mà không cần sử dụng oxy lấy từ không khí bên ngoài.
Công nghệ AIP, về cơ bản liên quan đến việc dự trữ nguồn cung cấp oxy trong tàu ngầm để giúp động cơ của nó hoạt động khi lặn dưới nước. Theo đó, oxy lỏng (LOX) dự trữ trong các bồn chứa trên tàu ngầm, sẽ được trộn với một loại khí trơ như argon và được đốt cháy để chạy động cơ. Khí thải sẽ được làm mát và lọc sạch để tách oxy và argon còn sót lại. Lượng oxy và argon này sẽ tiếp tục được sử dụng trong khi các chất khí khác được đưa ra biển.
Tàu ngầm Gotland có nhiều tính năng khác giúp nó khó bị phát hiện. Tàu được trang bị 27 nam châm điện, có khả năng che giấu tín hiệu từ tính để tránh thiết bị dò tìm từ tính dị thường. Thân tàu được phủ vật liệu chống tín hiệu định vị thủy âm, còn tháp chỉ huy được làm bằng vật liệu hấp thụ sóng radar. Con tàu này có khả năng di chuyển với tốc độ 11 hải lý/giờ trên mặt nước và 20 hải lý/giờ khi lặn.
Việc sử dụng hệ thống AIP có thể làm gia tăng đáng kể khả năng hoạt động ở dưới nước của tàu ngầm, cho phép nó lặn hàng tuần mà không cần nổi lên. Một ưu điểm khác của tàu ngầm trang bị AIP là có chi phí thấp hơn nhiều so với tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, nhưng lại chạy êm hơn và hầu như không tạo ra tiếng ồn khi di chuyển dưới nước với tốc độ thấp. Điều này khiến nó trở thành “sát thủ thực sự” của tàu sân bay.
Tàu ngầm sử dụng công nghệ AIP của Thụy Điển đã chứng minh hiệu quả trong nhiều cuộc tập trận chống tàu ngầm. Vào năm 2004, hải quân Mỹ đã thuê HSwMS Gotland (A-19) để sử dụng cho cuộc tập trận chống tàu ngầm. Tàu HSwMS Gotland hoạt động yên tĩnh đến mức nó có thể đán.h chìm tàu sân bay USS Ronald Reagan (CVN-76) lớp Nimitz của Hải quân Mỹ trong một cuộc tấ.n côn.g mô phỏng.
Hải quân Mỹ đã tổ chức nhiều cuộc tập trận với tàu ngầm Gotland trong suốt một năm. Trong mỗi cuộc tập trận con tàu này đều di chuyển âm thầm xung quanh các tàu khu trục, thậm chí tàu ngầm tấ.n côn.g hạt nhân và bất ngờ ra đòn tấ.n côn.g. Các quan chức quân sự Mỹ đã bị thu hút bởi sự thành công của Gotland và quyết định thuê con tàu này thêm một năm nữa để tìm hiểu nguyên nhân vì sao nó khó bị phát hiện khi hoạt độn dưới nước.
Tàu ngầm Gotland, sau khi trải qua quá trình nâng cấp mới nhất, sẽ sở hữu nhiều tính năng ưu việt hơn. Giới phân tích cho rằng, với quyết định gia nhập NATO của Thụy Điển, một ngày nào đó, con tàu có thể được triển khai để chạy vòng quanh các tàu Nga ở Biển Baltic.
NATO bước vào kỷ nguyên nguy hiểm hơn cả thời Chiến tranh Lạnh
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thừa nhận rằng những nguy cơ ngày nay vượt qua cả thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Các nhà lãnh đạo NATO đối mặt với các mối đ.e dọ.a và thách thức mới. Ảnh: AFP/Getty Images
Các nhà lãnh đạo NATO hôm 30/6 đã kết thúc Hội nghị thượng đỉnh tại Madrid, sự kiện định vị liên minh này trên bờ vực một cuộc đối đầu với Nga. Các đồng minh Bắc Đại Tây Dương khẳng định sẽ hỗ trợ Ukraine "chừng nào có thể" để đẩy lùi quân đội của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng thời cũng cố gắng giữ cho liên minh tránh khỏi một cuộc chiến trực tiếp với Nga, cảnh báo rằng xung đột có thể vượt khỏi tầm kiểm soát bất cứ lúc nào.
Các đồng minh tuyên bố sẽ tăng cường khả năng huy động thêm quân, nhanh chóng hơn dọc theo biên giới của Nga so với bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Liên Xô sụp đổ.
Nhưng không giống như ở đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô ở thế kỷ trước, bế tắc hiện tại không nằm ở sự cân bằng của hai đối thủ lớn, hai siêu cường. Kiến trúc không phổ biến hạt nhân của những năm 1980 và 1990 hầu hết đã tan rã. Các quốc gia không liên kết trong lịch sử là Phần Lan và Thụy Điển đã ngả về một phe.
Chiến tranh mạng, thông tin sai lệch, vũ khí công nghệ cao như tên lửa siêu vượt âm và máy bay không người lái vũ trang, và các không gian xung đột mới như Bắc Cực và không gian vũ trụ đều tiềm ẩn những rủi ro chưa từng thấy trước đây.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, tại cuộc họp báo bế mạc hội nghị ở Madrid, đã thẳng thắn thừa nhận rằng hiểm họa hiện đã vượt quá thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Ông cảnh báo Nga rằng bất kỳ sự xâm phạm nào vào lãnh thổ của đồng minh NATO sẽ ngay lập tức gây ra toàn bộ sự phẫn nộ của sức mạnh quân sự phương Tây chống lại Moskva.
"Chúng ta đang sống trong một thế giới nguy hiểm hơn và chúng ta đang sống trong một thế giới khó đoán hơn", ông Stoltenberg nói. "Chúng ta sống trong thế giới thực sự có một cuộc chiến tranh nóng đang diễn ra ở Châu Âu, với các hoạt động quân sự quy mô lớn mà chúng ta chưa từng thấy ở Châu Âu kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai".
Lãnh đạo NATO nói tiếp: "Tất nhiên, điều này đang gây ra đau khổ cho người dân Ukraine - chúng tôi thấy điều đó hàng ngày và chúng tôi tôn vinh lòng dũng cảm, sự dũng cảm của họ. Đồng thời, chúng tôi cũng biết rằng tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn - bởi vì nếu đây trở thành một cuộc chiến toàn diện giữa Nga và NATO, thì chúng ta sẽ chứng kiến sự đau khổ, thiệt hại, chế.t chóc, tàn phá ở quy mô còn tồi tệ hơn rất nhiều những gì chúng ta thấy ở Ukraine hôm nay".
Ông Stoltenberg cho biết: "Chúng tôi đã tăng cường đáng kể sự hiện diện của mình ở phần phía đông của liên minh - với hơn 40.000 quân dưới sự chỉ huy trực tiếp của NATO - nhằm loại bỏ mọi chỗ cho những tính toán sai lầm, gây hiểu lầm ở Moskva về sự sẵn sàng của chúng ta trong bảo vệ từng tấc lãnh thổ của NATO".
"Trách nhiệm cốt lõi của NATO là: đảm bảo rằng không có sự hiểu lầm trong tâm trí của bất kỳ đối thủ nào, rằng nếu họ làm bất cứ điều gì giống như những gì Nga đã làm với Gruzia năm 2008 hoặc Ukraine hiện nay, điều đó sẽ kích hoạt phản ứng của toàn bộ liên minh."
Hàng ngàn người ở Đông Đức trèo lên Bức tường Berlin, một biểu tượng của Chiến tranh Lạnh. Ảnh: Getty Images
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez cho biết chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine tương đương với một "sự thay đổi mang tính kiến tạo trong trật tự quốc tế" và các đồng minh buộc phải hành động vì họ không thể coi an ninh của riêng mình, hoặc hòa bình ở châu Âu, là điều hiển nhiên nữa.
Các nhà lãnh đạo Stoltenberg, Sánchez, Tổng thống Mỹ Joe Biden... cho rằng quyết định lịch sử của Phần Lan và Thụy Điển từ bỏ nhiều năm không liên kết để gia nhập NATO, đã giúp tăng đáng kể khả năng của liên minh, đặc biệt là trong chiến tranh vùng khí hậu lạnh Baltic và Bắc Cực. Và tất cả đều tạo ra những thách thức mới đáng kể cho Nga
Ông Biden nói rằng việc mở rộng NATO cho thấy cuộc chiến về cơ bản đã phản tác dụng như thế nào đối với Nga: "Tôi đã nói với ông Putin rằng nếu ông ấy tấ.n côn.g Ukraine, NATO sẽ không chỉ mạnh lên mà chúng ta sẽ còn đoàn kết hơn".
Tuy nhiên các đồng minh khác trong khối thừa nhận rằng bất chấp sự thống nhất của NATO, nguy cơ xảy ra xung đột lớn sẽ tăng lên.
"Chúng tôi chắc chắn đang ở trong tình trạng an ninh nguy hiểm nhất trong 30 năm", Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nói trong một cuộc phỏng vấn ngắn với POLITICO sau hội nghị thượng đỉnh. Chúng ta không chỉ nói về chiến tranh thông thường, mà đang nói về chiến tranh mạng, chúng ta nói về chiến tranh thông tin, và chúng ta cũng đang nói về các cuộc tấ.n côn.g hỗn hợp ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Vì vậy, chúng ta đang ở trong một thời đại rất nguy hiểm".
Để đối phó với tất cả những điều này, các nhà lãnh đạo NATO đã thông qua một bản kế hoạch chiến lược kéo dài một thập kỷ, được gọi là "Khái niệm chiến lược", khẳng định rõ ràng Nga là "mối đ.e dọ.a trực tiếp và đáng kể nhất đối với an ninh của các nước Đồng minh cũng như đối với hòa bình và ổn định trong Khu vực châu Âu-Đại Tây Dương".
Đó là một sự thay đổi lớn so với Khái niệm Chiến lược trước đó của năm 2010, khi đó đề cập đến mong muốn có một "quan hệ đối tác chiến lược" với Nga.
Thụy Điển bắt đầu chế tạo tàu ngầm tối tân HMS Blekinge Thụy Điển đã bắt đầu khởi đóng tàu ngầm HMS Blekinge - chiếc đầu tiên trong 2 tàu ngầm cùng lớp Blekinge. Tàu Blekinge dự kiến sẽ thay thế tàu ngầm lớp Gotland vào cuối thập kỷ này. Buổi lễ đặt ky tàu (sống tàu) cho tàu ngầm dự án A26 Blekinge được tổ chức ngày 30/6 vừa qua, trong bối cảnh Thụy...