Tạo bước phát triển đột phá cho Hà Nội

UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 1045/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5000 (đoạn từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở).

Trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới, Tiến sĩ, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng không chỉ có ý nghĩa và tầm quan trọng với các địa phương mà còn tạo ra bước phát triển đột phá cho thành phố Hà Nội trong tương lai.

Tiến sĩ, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam. Ảnh: Tùng Giang

Hà Nội “quay mặt ra sông” để phát triển

- Sau thời gian hoàn thiện các trình tự, thủ tục để hội tụ đầy đủ cơ sở pháp lý, UBND thành phố Hà Nội đã chính thức phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng với quy mô gần 11.000ha, thuộc địa giới hành chính của 55 phường, xã thuộc 13 quận, huyện. Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa, tầm quan trọng của đồ án quy hoạch này với sự phát triển của Hà Nội trong thời gian tới?

- Trước hết phải khẳng định việc xác lập và phê duyệt đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng đã thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của thành phố trong khai thác, phát huy tiềm năng của dòng sông. Cùng với Quy hoạch phân khu đô thị sông Đuống cũng đã được ban hành, Hà Nội đã hoàn thành phủ kín 100% quy hoạch phân khu đô thị trên địa bàn, tạo động lực mới cho Thủ đô phát triển đột phá trong tương lai.

Quá trình lập, thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch cũng đã cho thấy sự cẩn trọng nhưng hết sức quyết liệt của thành phố trong tháo gỡ những điểm nghẽn quy hoạch từ nhiều năm nay, quyết tâm hoàn tất mục tiêu cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2011; đồng thời là bệ đỡ, tạo nền tảng tiếp tục nghiên cứu Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

- Trước đây đã có nhiều công trình nghiên cứu về hai bên sông Hồng. Đồ án quy hoạch này được người dân kỳ vọng cao, nhiều chuyên gia đánh giá mang tính đột phá cho sự phát triển của Thủ đô. Các yếu tố đột phá đó được thể hiện ra sao, thưa ông?

- Theo quy hoạch, phân khu đô thị sông Hồng có chiều dài 40km, trải dài từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở và chạy qua địa phận của 13 quận, huyện gồm: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Tây Hồ, Bắc Từ Liêm, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Long Biên, Đan Phượng, Mê Linh, Đông Anh, Gia Lâm, Thường Tín và Thanh Trì. Phân khu quy hoạch có diện tích khoảng 11.000ha, trong đó, sông Hồng chiếm 3.600ha (33%), đất bãi sông trên 5.400ha (50%), phần diện tích còn lại là khu vực đã xây dựng gồm các khu làng xóm có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, như các xã: Bát Tràng, Văn Khê, Tráng Việt; các khu phố ngoài đê như: Quảng An, Tứ Liên, Yên Phụ, Phúc Xá…

Với thực trạng như vậy, quy hoạch đã tạo lập được định hướng để sông Hồng trở thành trục cảnh quan trung tâm của thành phố Hà Nội, cùng với đó tạo ra tiềm năng về đất đai, phát triển kinh tế – xã hội. Đặc biệt là tiềm năng khai thác quỹ đất rất lớn hai bên sông và khu vực bãi giữa, bãi bồi. Cách tiếp cận với sông Hồng của quy hoạch cũng là bước đột phá khi thể hiện Hà Nội sẽ “quay mặt ra sông” để phát triển, chứ không “quay lưng” như trước đây.

So với các đồ án quy hoạch phân khu đô thị khác, khu vực nghiên cứu đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng là không gian dành cho thoát lũ, đồng thời được xác định là trục không gian đặc trưng cây xanh, mặt nước, văn hóa, lịch sử, cảnh quan chủ đạo của đô thị trung tâm. Điều này sẽ bổ trợ cho quỹ cây xanh, cảnh quan thiên nhiên của cả thành phố, cũng như từng quận, huyện.

Ngoài ra, với Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, Hà Nội sẽ tạo lập tiềm năng phát triển về giao thông đường thủy hỗ trợ cho hệ thống giao thông của thành phố cũng như giúp Hà Nội kết nối với các tỉnh lân cận nói chung và các khu vực trên địa bàn thành phố nói riêng.

Tái khởi động một chủ trương đúng đắn

- Nhằm quản lý, sử dụng và phát triển khu vực bãi giữa sông Hồng, UBND quận Hoàn Kiếm mới đây đã thông tin về đề án nghiên cứu và phát triển khu vực bãi giữa, bãi bồi ven sông Hồng thành công viên văn hóa, du lịch của Thủ đô. Ông nhận định ra sao về chủ trương này?

- Định hướng nghiên cứu, khai thác và phát huy hiệu quả bãi giữa, bãi bồi ven sông Hồng là chủ trương đúng, mạnh dạn và năng động của UBND quận Hoàn Kiếm. Chủ trương này đã tái khởi động vấn đề khai thác khu vực bãi bồi, bãi giữa sông Hồng. Bởi từ năm 1994 đã có rất nhiều đồ án quy hoạch, không chỉ của thành phố, các đơn vị, cơ quan trong nước mà còn cả các tổ chức, cá nhân nước ngoài, hướng đến khai thác khu vực tiềm năng này. Tuy nhiên, những dự án đó không được phê duyệt, bởi chưa đáp ứng được những đòi hỏi lớn đặt ra, như bảo đảm an toàn thoát lũ và ổn định dòng chảy; xác lập mối quan hệ vùng giữa tiềm năng quỹ đất của khu vực ven sông Hà Nội với các tỉnh lân cận…

Như trên đã phân tích, tiềm năng lớn nhất của khai thác sông Hồng nếu có định hướng quy hoạch tốt là quỹ đất, trong đó với riêng khu vực bãi giữa, bãi bồi trên địa bàn quận Hoàn Kiếm là hơn 300ha. Tại khu vực nội đô lịch sử, mỗi người dân hiện được hưởng thụ bình quân 5-5,5m2 không gian xanh. Nếu khai thác được quỹ đất bãi làm không gian xanh, tỷ lệ trên sẽ được nâng lên tới gần 8m2.

Định hướng khai thác trên cũng sẽ tạo hạ tầng đô thị văn minh, hiện đại, làm điểm vui chơi, tham quan, du lịch… đáp ứng nhu cầu giải trí, thể dục, thể thao cho nhân dân Thủ đô; cải tạo cảnh quan, nâng chất lượng sống cho người dân ở khu vực các phường Chương Dương, Phúc Xá (quận Hoàn Kiếm) với diện tích rộng 173ha, dân số 28.000 người…

Ngoài ra, việc cải tạo nếu được thực hiện đồng bộ trên địa bàn các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình và Long Biên, sẽ tạo vùng không gian xanh mở cho Thủ đô với định hướng biến sông Hồng trở thành trục cảnh quan trung tâm của thành phố Hà Nội, nâng cao giá trị lịch sử văn hóa sông Hồng.

- Sau khi Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng được phê duyệt, định hướng trên của quận Hoàn Kiếm cần được “hòa nhịp” ra sao? Ở vai trò điều hành tổng thể, thành phố Hà Nội cần lưu ý những gì trong thực hiện các nhiệm vụ sau phê duyệt quy hoạch?

- Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng sẽ là một trong những cơ sở pháp lý để quận Hoàn Kiếm hay các địa phương khác thực hiện các định hướng quy hoạch liên quan. Trong thời gian tới, quận Hoàn Kiếm cùng các đơn vị tư vấn cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, kế thừa kinh nghiệm của các nghiên cứu, dự án trước đây, xác định rõ mục tiêu khai thác khu vực bãi giữa, bãi bồi sông Hồng; nghiên cứu kết nối hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội khu vực để sông Hồng trở thành trục trung tâm của thành phố, bảo đảm phù hợp với quy hoạch phân khu mà thành phố vừa phê duyệt. Chủ trương phát triển khu vực bãi giữa, bãi bồi sông Hồng, bên cạnh mục đích đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí, tạo lập không gian xanh cho thành phố cũng phải chú trọng thêm đến những định hướng mới là phát triển kinh tế đô thị…

Sau khi UBND thành phố Hà Nội phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, các địa phương có liên quan cần nhanh chóng công bố rộng rãi để người dân biết. Với tiềm năng hấp dẫn đặc biệt, sông Hồng từ lâu đã thu hút sự quan tâm của nhiều đơn vị, doanh nghiệp nước ngoài. Thực tiễn đã có hàng chục dự án của các đơn vị nước ngoài được xây dựng nhưng chưa hội tụ đủ điều kiện để thực hiện. Do đó, tới đây, thành phố nên hoàn thiện các cơ chế chính sách thuận lợi trong kêu gọi, thu hút đầu tư, không chỉ trong nước mà với cả các đối tác nước ngoài, tạo nguồn lực hiện thực hóa quy hoạch.

- Trân trọng cảm ơn ông!