Tăng trưởng GDP giai đoạn 2011-2015 thấp nhất kể từ năm 2000

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng do những tác động không thuận của tình hình địa chính trị, kinh tế thế giới và những khó khăn ở trong nước, tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước ta trong 5 năm qua giảm sút đáng kể.

Cụ thể, trong báo cáo đánh giá về chất lượng tăng trưởng kinh tế gửi Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Giai đoạn 2011-2015, tăng trưởng GDP bình quân năm ước đạt 5,88% và là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2000 tới nay (giai đoạn 2006-2010, tăng trưởng bình quân đạt 7% , giai đoạn 2001-2005 là 7,51%).

Từ cuối năm 2013 trở lại đây, nền kinh tế Việt Nam đang dần được cải thiện và lấy lại đà tăng trưởng. Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thừa nhận: “Chất lượng tăng trưởng chưa cao”.

Một trong những thước đo về chất lượng tăng trưởng kinh tế là năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP).

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn 2011-2015, tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa trên tăng vốn, đóng góp từ lao động vào TFP còn hạn chế trong khi Việt Nam có lợi thế về lao động hơn là lợi thế về vốn. Yếu tố trình độ công nghệ, chất lượng lao động, trình độ quản lý cải thiện chưa đáng kể.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước ta trong 5 năm qua giảm sút đáng kể. Ảnh: Lương Bằng

Giai đoạn 2011-2015, hiệu quả tăng trưởng kinh tế thấp, khi TFP đóng góp vào tăng trưởng GDP chỉ là 28,94%, vốn đóng góp 51,28% và lao động đóng góp 19,78%.

So sánh với các nước về đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của TFP trong giai đoạn 2001-2010 cho thấy Việt Nam thua xa Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ.

Ngoài ra, một số chỉ tiêu khác liên quan đến hiệu quả tăng trưởng kinh tế như tỷ lệ vốn tăng thêm trên sản lượng đầu ra (ICOR), tỷ lệ vốn đầu tư toàn xã hội so với GDP cũng cho thấy xu hướng nói trên.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng: Trong nhiều năm qua, nền kinh tế nước ta vận hành theo mô hình tăng trưởng chủ yếu dựa vào yếu tố vốn. Giai đoạn 2001-2010, tỷ lệ vốn đầu tư phát triển chiếm 41,6% GDP, đến giai đoạn 2011-2014, mặc dù tỷ lệ vốn đầu tư phát triển so với GDP giảm xuống còn khoảng 31,5% nhưng vẫn là mức cao so với nhiều nước trong khu vực.

Việc huy động được nguồn vốn lớn đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế – xã hội nhưng về hiệu quả đầu tư thấp, thể hiện qua hệ số ICOR của Việt Nam ở mức cao và tăng dần qua các thời kỳ.

Kết quả hệ số ICOR cho thấy, trong giai đoạn 2001-2005, để tạo ra 1 đồng GDP Việt Nam phải đầu tư 4,88 đồng giá trị tích lũy tài sản; giai đoạn 2006-2010 cần 6,96 đồng. Sang giai đoạn 2011-2014, hệ số ICOR tiếp tục tăng với 6,92 đồng giá trị tích lũy tài sản tạo ra 1 đồng GDP.

Trong khi đó, chi phí sản xuất cao và có xu hướng tăng nhanh. Chi phí đầu vào cho sản xuất của Việt Nam có xu hướng tăng dần qua các năm và ở mức cao so với các nước. Nếu như năm 1989, tỷ lệ chi phí trung gian so với giá trị sản xuất của toàn bộ nền kinh tế là 43,8%, đến năm 1996 tỷ lệ này tăng lên 52,3%; năm 2000 là 56,54%; năm 2007 là 64,16% và ước tính năm 2012 là khoảng 65%.

Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển kinh tế, năng suất lao động xã hội của nước ta cũng được nâng lên nhưng vẫn ở mức thấp so với các nước trong khu vực. Nếu tại thời điểm năm 1989, năng suất lao động xã hội của Việt Nam chỉ đạt gần 1 triệu đồng/lao động (khoảng 200 USD theo tỷ giá thực tế năm 1989), đến năm 2013 đã đạt mức trên 68 triệu đồng/lao động (khoảng hơn 3.000 USD).

“Tính bình quân 17 năm trở lại đây, năng suất lao động xã hội của nước ta đạt trên 24 triệu đồng/lao động/năm (tương đương khoảng 1.600 USD/lao động/năm), thấp hơn nhiều so với Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines, và Hàn Quốc” Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính toán.

Theo Báo Hải Quan