Tâm sự của tác giả bài toán “đầu cừu, đuôi thuyền trưởng”
“Giáo dục của chúng ta chỉ mới đề cập một chiều, mặc định lời thầy cô, bố mẹ, sách nói là đúng tạo ra một lớp trẻ không được chích ngừa, không có sức đề kháng. Một chút vi trùng là học trò chới với”.
Nhà giáo ưu tú (NGƯT) Phạm Đình Thực, nguyên Trưởng Bộ môn phương pháp dạy Toán Tiểu học, Trường ĐH Sài Gòn tác giả bài toán “Trên tàu có 45 con cừu, 5 con bị rơi xuống nước. Hỏi ông thuyền trưởng bao nhiêu tuổi?” chia sẻ với PV Dân trí về bài toán “lạ” của mình.
Tôi có chủ ý viết “tầm bậy”
Phóng viên: Thưa ông, trong những ngày qua, có rất ý kiến tranh cãi xunh quanh bài toán “đầu cừu đuôi thuyền trưởng” – được biết do ông là tác giả. Ông có theo dõi những phản hồi này không?
NGƯT Phạm Đình Thực: Không chỉ trên báo chí, nhiều người gọi điện trực tiếp cho tôi và phần lớn họ đồng tình về bài toán này – được in trong sách Bài tập toán tham khảo Toán lớp 2 năm 2013 của Nhà xuất bản ĐH Sư phạm Hà Nội.
Nhà giáo Phạm Đình Thực chia sẻ về một bài toán khác của mình: Cho hình tam giác không cho dữ liệu rồi yêu cầu học sinh tính diện tích.
Nhà giáo Phạm Đình Thực tốt nghiệp ĐH Sư phạm Hà Nội năm 1970. Ông được phong Nhà giáo Ưu tú năm 1988. Ông là tác giả của trên 500 cuốn sách về Toán tiểu học dành cho giáo viên và học sinh.
Thật ra, từ lâu đã có một số phụ huynh gọi điện phản ánh tôi ra “bài toán tầm bậy”. Nhiều người tưởng rằng tác giả viết bậy bạ nhưng đây là chủ định của mình, tôi cố ý đưa vào chứ không phải bậy bạ. Trên chục cuốn sách của tôi có đưa vào những bài Toán dạng “ngược” thế này chứ không mỗi bài toán “con cừu, ông thuyền trường”.
Phóng viên: Ông có thể nói rõ hơn về chủ ý của mình khi đưa một bài toán đầu một đằng, đuôi một nẻo vào sách? Hơn nữa, có nghịch lý không khi bài toán theo dạng mở nhưng lại ra đáp án là “không giải được?
NGƯT Phạm Đình Thực: Tôi xin nhấn mạnh đây không phải là một bài toán mở. Không phải cứ cái gì mới mới, lạ lạ là mở. Đề mở là đặt ra nhiều khả năng, đáp án khác nhau hoặc chưa có trong đáp án. Còn đây là bài toán sai, một bài toán tầm bậy.
Trước mỗi bài toán, vấn đề trẻ phải đọc, phải suy nghĩ và đi đến kết luận. Với đề toán này, rất nhiều em vừa đọc đề, vừa thấy có từ “rơi” là làm tính trừ ngay mà không đọc kỹ đề, không suy nghĩ và không có thói quen tư duy.
Theo tôi biết, khoảng 5 – 10% các em giải được rằng đề Toán này “viết bậy”. Em nào nói được đây là bài toán tầm bậy nghĩa là các em đọc kỹ đề, tư duy và có nhận định về vấn đề. Tất nhiên là khi chưa đăng tải trên báo chí rầm rộ thế này.
Video đang HOT
Đề toán “đầu cừu, đuôi thuyền trưởng” gây tranh cãi.
Trẻ cần biết phản biện, không phải điều gì từ thầy cô, bố hay hay từ sách đều mặc nhiên là đúng.
Tôi còn nhiều bài toán “tầm bậy” lắm! – Nói đến đây, nhà giáo Phạm Đình Thực đứng dậy cầm bút vẽ một hình tam giác.
Đây cũng là bài toán khác của tôi. Cho một hình tam giác thế này rồi yêu cầu HS tính diện tích. Nhiều người sẽ nói ngay không giải được vì không có dữ liệu. Nhưng HS chúng ta có thước kẻ, có ê ke có thể tự đo chiều cao, độ dài đáy tìm dữ liệu để giải. Các em toàn toàn có thể tự mình xây dựng dữ liệu bài toán.
Học trò được “mớm” nhiều quá
Phóng viên: Đưa ra những bài toán “ngược đời” như vậy, ông có băn khoăn phải chăng mình đang đánh đố và làm học trò thêm nặng nề trong việc học?
NGƯT Phạm Đình Thực: Bất cứ sự động não nào cũng đòi hỏi sự vất vả, khổ luyện, căng thẳng. Và sự vất vả rất đáng giá. Đừng bao giờ nghĩ anh đạt được trí tuệ mà không vất vả. Còn cha mẹ muốn trẻ học ít, học không vất vả, không khổ luyện thì không giỏi được đâu.
Tuy nhiên, tôi phải nói rằng sự vất vả hiện nay không cần thiết. Trẻ đi học thêm, nhồi nhét chứ chưa thật sự phát huy được khả năng tự học. Trẻ muốn hiểu được bài, muốn có kỹ năng phải tự suy nghĩ, tự động não mới hiểu vấn đề.
“ Học trò chúng ta bây giờ được “mớm” nhiều quá nên ít động não, lười tư duy”.
Giờ gặp một bài toán khó, HS đi học thêm là được thầy chỉ cho dạng này, dạng kia rồi chỉ cách giải thế này, thế kia ngay. Cái gì các em cũng được “mớm” sẵn, thầy cô làm hộ thì còn gì là động não.
Phải tự học, tự mày mò kiến thức, phải toát mồ hôi tìm hiểu thì đó mới là kiến thức của mình. Cứ khó rồi chờ thầy chỉ thì kiến thức giải bài Toán đó vẫn là của ông thầy, đâu phải của HS.
Các em bây giờ rất lười tư duy vì cái gì cũng có sẵn. Chúng ta không tạo điều kiện cho HS tự học để kiến thức thành tri thức, thành kỹ năng mà hình thành cho các em thói quen: lười tư duy.
Chúng ta cần tập cho trẻ nhận định bằng chính tư duy của mình, phải biết phản biện, phải linh hoạt trước mọi vấn đề. Trí tuệ của trẻ dồi dào lắm.
Phóng viên: Theo ông, chương trình học tác động đến tư duy của học trò như thế nào? Cụ thể là chương trình môn Toán trong trường tiểu học?
NGƯT Phạm Đình Thực: Môn Toán của chúng ta ở bậc tiểu học không nặng đâu nhưng quá hàn lâm, nhất là về mặt ngôn ngữ y như rằng sau này cho ra toàn các nhà toán học. Người bình thường không có cần như vậy. Chương trình toán của chúng ta không gắn liền với cuộc sống nên HS không thích học và không vận dụng được.
Mà không riêng gì môn Toán. Tôi không vừa lòng với giáo dục của chúng ta là chỉ dạy những điều đúng mà bỏ quan những điều sai/cái xấu/ cái phản diện. Lịch sử thường chỉ đề cập địch chết bao nhiêu mà né tránh mất mát của mình. Giáo dục chỉ nói con người Việt Nam toàn tính tốt mà tính xấu của người Việt nhiều lắm lại không đề cập. Đạo đạo đức chỉ nói hiếu thảo mà không nói lên sự bất hiếu.
Giáo dục của chúng ta chỉ nói điều đúng, người học như được mặc định những điều thầy cô, bố mẹ, sách nói là đúng tạo ra một lớp trẻ không được chính ngừa, không có sức đề kháng. Nền giáo dục không có sức đề kháng. Vi trùng vào là các em chới với. Chỉ một bài toán sai đã rối như vậy rồi.
Trẻ của chúng ta thiếu tư duy linh hoạt để có thể ứng phó với mọi tình huống. Các em cần biết phản biện lại điều không đúng, kể cả điều đó do thầy cô, bố hay hay sách đề cập.
Đúng – sai, chính diện- phản diện, tốt – xấu là hai mặt của vấn đề, luôn đi cùng với nhau, không thể tách rời. Có xấu mới có tốt, có sai mới có đúng, có đau khổ mới có hạnh phúc… Nhưng chúng ta chỉ mới dạy trẻ một nửa của chân lý.
Theo Dantri
Thôn Thanh Sơn vui đón "mặt trời trong đêm"
Nếu trước đây, ánh sáng đèn điện là điều xa xỉ ở thôn nghèo Thanh Sơn, tỉnh Hà Nam, thì kể từ giữa tháng 6/2014, niềm ao ước được hưởng ánh sáng vào ban đêm của người dân nơi đây đã trở thành sự thật.
Đây là kết quả từ dự án cộng đồng giàu ý nghĩa nhân văn của Philips Việt Nam mang tên "Mang ánh sáng đến thôn Thanh Sơn".
Thôn Thanh Sơn và cuộc đua với mặt trời
Ý tưởng của đề án bắt đầu từ vài thông tin trên báo đài về một vùng kinh tế mới thuộc tỉnh Hà Nam. Nằm giáp ranh với Hòa Bình và Ninh Bình, Thanh Sơn là nơi có nhiều núi đồi nhất tỉnh và cũng là nơi còn nhiều cảnh khó khăn nhất. Kể từ khi lên lập nghiệp ở vùng đất này vào khoảng những năm 1985, 288 hộ dân nơi đây vẫn sống không ánh sáng điện.
Điển hình như gia đình chị Kiệm, 4 nhân khẩu đang sống trong ngôi nhà lụp xụp đầu thôn. Khi mặt trời càng xuống thấp, mọi hoạt động từ trong nhà đến ngoài ngõ càng trở nên gấp rút. Anh chị vội vàng thu dọn những nông cụ, nhanh chóng nấu xong bữa cơm tối trong khi hai đứa con của anh chị đang cặm cụi ôn bài. Khi bóng tối bao trùm, căn nhà nhỏ được thắp sáng bằng vài chiếc đèn dầu được bọc bằng vỏ lon bia. Cuộc đua đã chấm dứt khi mặt trời khuất bóng.
Trẻ em thôn Thanh Sơn ngồi học dưới ánh đèn dầu
Khi chứng kiến tận mắt những cảnh đời còn khó khăn ấy, đội ngũ Philips Việt Nam ngành Chiếu sáng đã quyết định đề xuất dự án cộng đồng mang tên "Mang ánh sáng đến thôn Thanh Sơn" lên Ban lãnh đạo công ty trong cuộc thi "Quà tặng chiếu sáng".
Mang mặt trời vào nhà
Bài toán khó là phải giải quyết vấn đề về nguồn điện khi thôn nằm sâu trong vùng núi, dân cư còn thưa thớt, việc phủ lưới điện đến đây còn gặp nhiều khó khăn. Sáng kiến sử dụng hệ thống đèn LED sử dụng ánh sáng mặt trời, vì thế, đã ra đời. Theo đó, công ty đề xuất rằng nhà nào đang dùng điện chập chờn thì tặng một bộ đèn sạc LED chiếu sáng khẩn cấp và các bóng đèn Compact tiết kiệm điện để đảm bảo đèn luôn sáng ổn định, hiệu suất cao. Nhà nào lưới điện quốc gia chưa phủ đến sẽ được trao tặng các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời gồm một bộ đèn chiếu sáng trong nhà và một đèn sạc. Nhà văn hóa, trường mẫu giáo và khu vui chơi công cộng thì lắp đặt các cột đèn lớn.
Không chỉ đời sống sinh hoạt được cải thiện, người dân thôn Thanh Sơn còn có thêm nhiều hoạt động vui chơi để làm phong phú thêm đời sống tinh thần
Ngày nhận tin dự án "Mang ánh sáng đến thôn Thanh Sơn" đã vượt qua 17 dự án cộng đồng khác trên thế giới và xuất sắc đoạt giải thưởng cao nhất của tập đoàn Philips Hoàng Gia Hà Lan, đội ngũ nhân viên Philips Việt Nam ngành Chiếu sáng không khỏi vui mừng xen lẫn tự hào khi đã có cơ hội hiện thực hóa ý tưởng thắp sáng thôn Thanh Sơn, góp phần chấm dứt cảnh thiếu ánh sáng đèn điện ở đây. Sau đó, việc vận chuyển và lắp đặt gần 1.000 bóng đèn các loại đã hoàn thành trong vòng 3 ngày bởi công sức của cả kỹ thuật viên của dự án lẫn sự giúp đỡ tận tình từ các tổ chức địa phương.
Trong sự kiện bàn giao vào ngày 12/6 vừa qua, chị Kiệm chia sẻ niềm vui: "Trước kia khoảng 7 giờ tối là gia đình phải đi ngủ. Hôm nào các cháu đang học bài mà dầu cạn thì cũng đành chịu, phải đợi hôm sau mới đi mua được vì quán xá cách đây ba bốn cây số mà đường thì rất tối. Bây giờ mấy cháu có thể học tập thuận lợi hơn nhờ có đèn năng lượng mặt trời, các sinh hoạt về đêm của nhà tôi cũng bớt khó khăn đi."
Trong khi đó, anh Toàn, một trong những người đầu tiên đặt chân đến Thanh Sơn trong đoàn người đi khai phá phát triển kinh tế mới, chia sẻ: "Tôi đến đây từ năm 1985, chưa ngày nào biết đến ánh sáng điện. Trước kia muốn làm gì về đêm cũng phải cầm theo chiếc đèn dầu. Làm cái gì cũng khó, đèn lại dễ tắt vì gió mà tiền dầu mỗi tháng cũng hết tầm ba bốn chục nghìn. Giờ thì có đèn năng lượng mặt trời rồi, ngày mùa cần làm thêm việc thì cứ xách đèn ra nương mà làm."
Ông Christoph Schell, TGĐ ngành Chiếu sáng các thị trường tăng trưởng của Philips đến thăm và tặng đèn LED sử dụng năng lượng mặt trời cho gia đình anh Toàn.
Một giải pháp thiết thực và bền vững
Hệ thống chiếu sáng sử dụng năng lượng mặt trời được đánh giá là một giải pháp hiệu quả và tiết kiệm. Vì năng lượng dùng để thắp sáng đèn đến từ 100% nhiệt năng của ánh sáng mặt trời, trong khi Việt Nam thuộc vùng nhiệt đới là nơi sở hữu dồi dào nguồn năng lượng thiên nhiên này. Hệ thống ánh sáng dùng trong hộ gia đình lại rất nhỏ gọn và tiện dụng, sử dụng pin sạc để lưu trữ nguồn điện dùng thắp sáng về đêm. Chi phí lắp đặt thấp và không cần chi trả thêm bất kỳ khoản chi phí nào khi sử dụng. Những ưu điểm nêu trên rất thiết thực khi được ứng dụng vào đời sống của người dân Thanh Sơn.
Ông Christoph Schell, TGĐ Ngành Chiếu sáng Các thị trường tăng trưởng của Philips chia sẻ: "Là tập đoàn hàng đầu thế giới về lĩnh vực chiếu sáng, chúng tôi cam kết luôn mang đến những giải pháp sáng tạo, tiên tiến, lấy con người làm trọng tâm của mọi phát minh. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng các chính quyền địa phương để góp phần xây dựng nhiều hơn nữa những ngôi làng, thị trấn và thành phố đáng sống một cách kinh tế và bền vững. Hy vọng rằng sau Thanh Sơn sẽ còn nhiều khu vực khác tại Việt Nam được lắp đặt hệ thống đèn thông minh này".
Mai Anh
Theo Dantri
Tá hỏa điện cúp giữa lúc nóng như lửa Giữa thời điểm trời nắng nóng cao điểm, người dân Sài Gòn lại nháo nhác vì bị cúp điện. Nhiều chiêu "ứng phó" cũng được người dân tung ra. Tháo chạy khỏi... nhà Tối 17/5, nhiều khu vực phường 3, quận Bình Thạnh, TPHCM nhốn nháo vì mất điện đúng giờ các gia đình chuẩn bị ăn cơm tối. Ngay lập tức, các...