Tại sao Em xinh, Tò te tí cùng hàng loạt bài nhạc Việt bị tắt âm trên TikTok?

Tô Cường10:44 02/02/2024

Sự kiện TikTok và Universal ‘chia tay’ đã khiến hàng loạt sản phẩm của các nghệ sĩ Việt bị Universal rút khỏi nền tảng mạng xã hội video lớn bậc nhất thế giới.

Cuộc chiến của hai ông lớn trong ngành giải trí khiến nhiều nghệ sĩ bị ảnh hưởng trực tiếp – Ảnh: Universal Music/TikTok

Ngày 31-1 vừa qua, Tập đoàn Universal Music Group thông báo sẽ ngừng cấp phép sử dụng các bài hát cho dịch vụ TikTok và TikTok Music.

Theo Hãng tin Reuters, hai bên TikTok và Universal đã không đạt được thỏa thuận mới sau khi hợp đồng của hãng âm nhạc này với nền tảng truyền thông xã hội TikTok hết hạn vào ngày 31-1.

Không còn TikTok, nghệ sĩ khó ‘viral’

Hệ quả, nhạc của những nghệ sĩ Việt đang ký hợp đồng với Universal Music Group như Wren Evans, Hieuthuhai, tlinh, Mono, Grey D… sẽ bắt đầu bị hãng này chủ động rút khỏi TikTok.

Người dùng mạng xã hội TikTok chỉ ra rằng nhiều video sử dụng nhạc của những nghệ sĩ trên đã bị tắt tiếng.

Những video hàng triệu lượt tương tác của trào lưu Em xinh đồng loạt bị tắt tiếng, người dùng cũng không thể sử dụng ca khúc này trong video của mình – Ảnh: TikTok

Theo ghi nhận, những video đạt hàng triệu lượt tương tác sử dụng những ca khúc như Tò te tí, Phóng đổ tim em hay Em xinh đồng loạt “dính gậy” bản quyền và bị tắt tiếng tuy video không hề bị gỡ.

Ca khúc Tò te tí của Wren Evans mới trở thành xu hướng thời gian gần đây cũng đã bị tắt tiếng – Ảnh: NVCC

Cả video trên trang cá nhân của nghệ sĩ trên TikTok cũng không tránh được tình trạng này.

Trong tương lai, những ca khúc này cũng không thể được sử dụng trong các video khác.

Việc không còn TikTok đóng vai trò công cụ để những đứa con tinh thần của mình trở nên “viral” sẽ là bài toán khó với nhiều nghệ sĩ lớn được Universal phân phối nhạc tại Việt Nam.

Không thể phủ nhận vai trò của TikTok khi nền tảng này có thể dễ dàng khiến một bài hát trở thành “quốc dân” nếu được người dùng sử dụng làm nhạc nền cho những video của họ trên nền tảng này.

Bài hát Em xinh của Mono gần đây là một ví dụ.

“Chưa kịp bắt trend Em xinh của Mono thì TikTok đã gỡ mất rồi” – một người dùng chia sẻ trên Facebook.

Không chỉ những nghệ sĩ lớn tại Việt Nam mà cả sản phẩm của những người khổng lồ âm nhạc như Taylor Swift, Lady Gaga, BTS… cũng đang dần bị gỡ khỏi nền tảng này.

Nguyên nhân được Universal đưa ra trong một thư ngỏ gửi các nghệ sĩ của họ với tiêu đề “Tại sao chúng tôi ngưng hợp tác với TikTok?”:

“Trong các cuộc thảo luận gia hạn hợp đồng, chúng tôi đã thúc đẩy TikTok về ba vấn đề quan trọng: trả phí thỏa đáng cho các nghệ sĩ và nhạc sĩ, bảo vệ nghệ sĩ khỏi tác hại của AI và an toàn trực tuyến cho người dùng TikTok.

TikTok đề xuất trả tiền cho các nghệ sĩ và nhạc sĩ với mức giá chỉ bằng một phần nhỏ so với mức mà các nền tảng xã hội lớn có vị trí tương tự phải trả”.

Universal cũng tuyên bố rằng TikTok chỉ chiếm khoảng 1% tổng doanh thu của mình nên đã thẳng tay chấm dứt hợp đồng.

Nhạc sĩ kiêm ca sĩ, tại sao không?

Khả năng biết sáng tác và trình bày đang là xu hướng cũng là ưu thế trên đường đua cạnh tranh đầy khốc liệt của thị trường nhạc Việt.

Sự trở lại của ca nhạc sĩ Giáng Son với album Sing my sol gồm 9 ca khúc do chị sáng tác, vừa ra mắt để lại nhiều ấn tượng với khán giả. Album Sing my sol phần hòa âm được thực hiện đơn giản, chỉ gồm guitar, đôi khi có cello, sáo, violin, saxophone, v.v. phù hợp với chất giọng trong và cao của Giáng Son.

Ca nhạc sĩ Sa Huỳnh cũng vừa ra mắt album Đa nhân cách gồm 12 ca khúc. Lý giải về tên album, nhạc sĩ cho biết có rất nhiều nhân cách và cô muốn thể hiện điều đó trong âm nhạc.

Album Đa nhân cách được viết theo thể loại lofi pop ballad, một thể loại nhẹ nhàng và hợp với giọng hát mỏng manh của Sa Huỳnh. Cô chia sẻ: "Album này đã được ấp ủ trong 10 năm, gồm các bài hát phù hợp với chất giọng riêng và cách thể hiện của tôi".

Cuối tháng 12/2023, Mono đã phát hành MV Em xinh. Ca khúc nằm trong EP (Extended play - đĩa mở rộng, ít ca khúc hơn tiêu chuẩn alum) Đẹp, gồm 4 ca khúc Cười lên, Em xinh, Young, Open your eyes. Bốn ca khúc ca ngợi bức tranh cuộc sống muôn màu và khung cảnh thân quen thường nhật.

Mono và MV "Em xinh".

Mono cho biết muốn đột phá, thử nghiệm phong cách âm nhạc mới khi phối UK Garage, House, Reggaeton cùng âm hưởng dân gian Việt Nam - gắn liền với nhà sản xuất Onionn, nhấn vào những đoạn beat trap, hip-hop. Mono tiết lộ muốn thực hiện EP nhẹ nhàng, lan tỏa nụ cười, giúp người xung quanh lẫn khán giả bớt buồn bực, khó khăn.

Năm 2023 có thể nói là năm của Wren Evans với việc album nâng tầm phong cách cùng loạt hit chất lượng. Anh cũng là nghệ sĩ có nhiều ca khúc lọt Spotify Top Songs Việt Nam nhất năm chỉ nhờ album LoiChoi.

Album đầu tay của Wren Evans mới ra mắt đã lập tức trở thành album được yêu thích nhất của người nghe nhạc Việt. Trong 2 giờ đầu tiên, album đứng vị trí đầu bảng xếp hạng album của iTunes Việt Nam và Apple Music Việt Nam trong cùng ngày ra mắt.

Tại Spotify, Wren Evans "phóng thẳng" lên đầu bảng Top 1 Weekly Artist ngay vào thời điểm album được ra mắt. Album đầu tay LoiChoi - không chỉ khẳng định chất lượng âm nhạc qua loạt thành tích trên mọi bảng xếp hạng cuối năm mà còn chứng minh cả gu thẩm mỹ, tư duy làm nghệ thuật đáng ghi nhận của một nghệ sĩ trẻ. Công chúng đánh giá album LoiChoi có chất nhạc quá lạ tai nhưng cũng dễ nghe, dễ nhớ.

"Album này có 'màu' nhạc rất mới, đậm chất cá tính của Wren Evans không lẫn đi đâu được. Mình ít khi nghe nhạc Việt nhưng tình cờ nghe album này trên đề xuất YouTube xong bị cuốn theo luôn. Wren Evans sẽ là nhân tố tiềm năng, thổi một làn gió mới vào thị trường âm nhạc trẻ hiện nay" - một cư dân mạng nhận định.

Thời của nghệ sĩ toàn năng

Theo các nhà chuyên môn, "ca sĩ kiêm nhạc sĩ" trở thành xu hướng được ưa chuộng hiện nay, đây chính là hướng đi của hầu hết các nền công nghiệp âm nhạc chuyên nghiệp trên thế giới.

Ở thị trường nhạc Việt, thời của "ca sĩ kiêm nhạc sĩ" lên ngôi vì nhiều lý do. Ngoài yếu tố chuyên nghiệp với sự xuất hiện của một thế hệ trẻ đa năng, đa tài thì cũng có trường hợp, ca sĩ phải tự viết nhạc vì không thể kham nổi tiền tác quyền ca khúc khi mua độc quyền từ các nhạc sĩ (hit makers).

Ca sĩ Phạm Lịch cho biết: "Mức giá tác quyền trung bình của một ca khúc hiện nay được bán 300 triệu đồng/ ca khúc. Tất nhiên, ca sĩ nào cũng mong muốn mua được ca khúc của nhạc sĩ nổi tiếng. Nếu cố gắng, tôi có thể mua được một ca khúc. Nhưng ca sĩ thì đâu thể chỉ có một bài. Vì vậy, tôi nghĩ cách tốt nhất là mình nên tự sáng tác ca khúc cho mình".

Đồng thuận với quan điểm này, nhạc sĩ Tiến Luân cho rằng: "Đây là xu hướng cần thiết, ca sĩ kiêm nhạc sĩ trẻ hiện nay cần phải thích nghi nhằm bảo đảm khả năng cạnh tranh và tồn tại bằng chính năng lực của mình".

"Hiện nay, có nhiều ca sĩ kiêm nhạc sĩ trẻ rất giỏi, họ không chỉ biết sáng tác, biết hát mà còn rành rẽ cả quy trình làm nên một tác phẩm hoàn chỉnh gồm cả khâu hòa âm phối khí. Họ buộc phải giỏi cả quy trình vì đó là chìa khóa thành công cho các nghệ sĩ trẻ" - nhạc sĩ Tiến Luân nói thêm.

MONO vượt mặt anh trai Đây là dự án tiếp nối những lời hứa trước đó của MONO sau khi ra mắt MV "Em Xinh". Bài hát Young của MONO là những lời tự sự, mô tả về sự tuyệt vời của tuổi trẻ và khám phá cuộc sống mà không cần tìm kiếm ở xa, với thông điệp về trân trọng thời gian và yêu thương. Young...