Tai biến liên tục, sản phụ bất an
Hơn một tháng qua, liên tục xảy ra những trường hợp sản phụ tử vong ngay tại bệnh viện (BV), khiến người dân bất an.
Bộ Y tế vừa có báo cáo lên Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân về tình hình tử vong bà mẹ và trẻ sơ sinh xảy ra liên tục trong thời gian gần đây. Theo thống kê của Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), chỉ tính từ 20.4 – 6.5 liên tục xảy ra 9 vụ tai biến sản khoa (trong đó 6 vụ chết cả mẹ và con 3 trường hợp chỉ cứu được con), xảy ra phần lớn tại các cơ sở y tế của nhà nước trên địa bàn 6 tỉnh/thành: Bắc Ninh (1 ca) Hưng Yên (2 ca) Quảng Nam (1 ca) Quảng Ngãi (2 ca) Đồng Nai (2 ca) và TP.HCM (1 ca).
Mẹ tròn con vuông là niềm vui của cả gia đình và y bác sĩ – Ảnh: Thanh Tùng
Sau khi Bộ Y tế báo cáo Thủ tướng, lại tiếp tục xảy ra nhiều trường hợp sản phụ và bé tử vong tại các BV, trong đó có 3 vụ xảy ra ở TP.HCM một vụ ở Gia Lai và một ở Hà Nội. Đến nay, theo thống kê chưa đầy đủ, chỉ hơn một tháng qua, cả nước đã có 13 sản phụ và 9 em bé tử vong tại nhiều BV.
Tỷ số tử vong vẫn cao
Theo Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em, tại VN, mặc dù đã giảm so với trước, nhưng tỷ số tử vong bà mẹ hiện vẫn còn cao, với 69 ca/100.000 trẻ đẻ sống. Với khoảng 1 triệu trẻ ra đời/năm/cả nước, ước mỗi năm có khoảng 690 – 700 ca tử vong mẹ. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến, với tỷ số tử vong mẹ hiện nay, trung bình có 2 ca tử vong mẹ mỗi ngày.
Yếu chuyên môn, hay số lượng sinh tăng?
Bác sĩ (BS) Nguyễn Ngọc Thông – Giám đốc Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản TP.HCM – cho biết đúng như dự đoán, năm 2012 (năm Rồng) được xem là năm tốt, nên lượng sinh đẻ nhiều hơn. Theo thống kê của trung tâm, trong quý 1 năm nay, toàn TP có khoảng 39.000 ca sinh, tăng trên 8.000 ca so với cùng kỳ năm 2011.
Còn thống kê của BV Nhân dân Gia Định (nơi có sản phụ tử vong hôm 26.5), trong 5 tháng đầu năm, tổng số sinh tại đây gần 6.000 ca, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo BS Thông: “Sản khoa cũng như các chuyên khoa khác, tỷ lệ sinh càng nhiều thì nguy cơ tai biến, rủi ro càng tăng. Tuy nhiên, thời gian qua dồn dập tử vong từ nam chí bắc nhiều quá. Do đó, cần phải tìm đến tận cùng nguyên nhân của từng trường hợp”.
Video đang HOT
Lượng sinh đẻ nhiều, tỷ lệ tai biến sẽ gặp nhiều hơn. Nhưng không thể đổ cho việc sinh nhiều, cũng như không thể đổ thừa do bệnh, như thế là không đúng
PGS-TS Vũ Thị Nhung – Chủ tịch Hội Phụ sản TP.HCM – cho rằng: “Lượng sinh đẻ nhiều, tỷ lệ tai biến sẽ gặp nhiều hơn. Nhưng không thể đổ cho việc sinh nhiều, cũng như không thể đổ thừa do bệnh, như thế là không đúng”.
BS Nguyễn Hoài Nam, Trưởng phòng Nghiệp vụ y (Sở Y tế TP.HCM), cũng cho rằng: “Đến thời điểm hiện tại, lượng sinh đẻ tại TP.HCM chưa có gì gọi là tăng đột biến”. Một BS sản phụ khoa ở TP.HCM nhận định: “Với cả TP, tăng hơn 8.000 ca so với cùng kỳ năm ngoái thì cũng không có gì đột biến để gọi là sai sót do tăng lượng sinh đẻ cả. Cái chính là các y, BS cần xem lại công việc theo dõi bệnh nhân của mình?”.
Một BS của BV Phụ sản Hùng Vương (TP.HCM) chia sẻ: “Để liên tục xảy ra như thế, đòi hỏi ngành y tế và BS phải xem lại mình, nhất là tử vong tại BV tuyến trên. Đừng đổ tội vì thiếu nhân lực, mà phải nghiêm túc nhìn nhận thực tế là có sự sai sót về chuyên môn, do thiếu quan tâm sâu sát của BS đối với người bệnh. Phải thấy rõ là hiện nay BS chạy sô quá nhiều, nên không thể theo dõi sát sao từng ca bệnh của mình ở BV”.
BS Nguyễn Hoài Nam, Trưởng phòng Nghiệp vụ y (Sở Y tế TP.HCM), cho biết trước những ca tai biến sản khoa xảy ra tại TP.HCM, sở vừa có công văn chỉ đạo các BV chuyên khoa sản, BV đa khoa có khoa sản phải tăng cường công tác tiếp nhận, theo dõi sát, nhất là những ca sinh khó, sinh mổ, để hạn chế tối đa tai biến sản khoa.
“Bộ Y tế đang khẩn trương tiến hành rà soát năng lực, số lượng y, BS, trang thiết bị, và tổ chức nhân sự làm công tác chăm sóc sản khoa, nhất là khâu cấp cứu sản khoa ở các tuyến y tế, để kịp thời củng cố, hoặc tạm thời không cho sinh đẻ, nếu cơ sở không đảm bảo”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nói. Còn bà Lưu Thị Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em, cho biết: “Với các trường hợp tai biến xảy ra vừa qua, Bộ Y tế đã chỉ đạo sở y tế các địa phương kiểm tra, sớm có kết luận làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể và cá nhân liên quan đến từng ca tử vong”.
Tắc mạch ối, cả mẹ và con tử vong
Chiều 1.6, BS Lê Thanh Minh – Trưởng khoa Sản BV đa khoa Gia Lai – cho biết: Nguyên nhân sản phụ Nguyễn Thị Minh Tâm bị tử vong cùng con vào khuya 29.5 tại BV là do tắc mạch ối. Trước đó, thai phụ Tâm trú ở xã Ia Dom, H.Đức Cơ (Gia Lai) được người nhà đưa đi sinh tại BV đa khoa Gia Lai. Khoảng 20 giờ ngày 29.5, thai phụ được đưa vào phòng sinh, sau đó được chỉ định mổ. Tình trạng bệnh nhân bình thường. Khoảng 22 giờ 10 cùng ngày, tình trạng thai phụ diễn biến xấu đột ngột, bị choáng, người tím tái. Kết quả, cả mẹ và con đều tử vong. “Bộ phận giám định pháp y đã vào cuộc điều tra. Nếu sai, chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Đây là một tai biến rất khó xử lý trong sản khoa”, BS Minh nói.
*Tin từ Sở Y tế Gia Lai cho biết: Thanh tra sở này vừa có quyết định xử phạt hành chính BS Chu Thanh Hưng, công tác tại Trung tâm y tế H.Chư Sê 25 triệu đồng vì hành nghề không có chứng chỉ, giấy phép. Ngày 13.5, chị Nguyễn Thị T. (ở H.Chư Sê) có thai 28 tuần tuổi đến phòng mạch chưa đăng ký của BS Hưng để phá thai bằng phương pháp sinh non (vì người nhà cho rằng kết quả siêu âm cho biết cháu bé bị dị tật). Sau đó, đưa thai nhi đi chôn thì phát hiện cháu bé vẫn còn sống nên gia đình đưa đến BV đa khoa Gia Lai cấp cứu, tuy nhiên cháu bé đã tử vong vào buổi chiều cùng ngày.
Trần Hiếu Thanh Tùng – Liên Châu
Theo Thanhnien.com.vn
Tỉ lệ tử vong sản khoa VN gấp 5 lần các nước phát triển
Chỉ trong vòng 2 tuần, VN có 6 trường hợp sản phụ tử vong, đã khiến dư luận hoài nghi về mức độ an toàn trong sản khoa hiện nay...
Các bà mẹ cần phải khám thai định kỳ theo chỉ định của BS
Tử vong sản khoa: 75/100.000 ca
Sáng 9/5, Hội đồng khoa học Sở Y tế TPHCM đã có kết luận về trường hợp tử vong của sản phụ Ngô Thị Hồng Thu (SN 1982 - ngụ ấp Nhị Tân 2, xã Tân Thới Nhì, huyện Hóc Môn) xảy ra vào tối 29/4, trong lúc mổ lấy con, sản phụ bị thuyên tắc ối và trở nên tím tái.
PGS.TS Vũ Thị Nhung, Chủ tịch Hội Phụ sản TPHCM, cho biết :Tỉ lệ thuyên tắc ối ước tính 1/30.000 cho đến 1/8.000 sản phụ trong thai kỳ và không dự phòng được, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Chính vì hiếm gặp nên các BV tuyến dưới, khi gặp trường hợp này ít có kinh nghiệm xử lý.
Cũng theo PGS Nguyễn Thị Nhung, thuyên tắc ối mặc dù ít gặp nhưng lại có tỉ lệ tử vong rất cao, thường trên 90%. Biến cố xảy ra thường trong giai đoạn cuối của chuyển dạ, với cơn co tử cung mạnh và ối vỡ. Nước ối chảy vào tĩnh mạch, vào tim, phổi, lên não, gây suy hô hấp cấp.
Với bệnh này, bệnh nhân sẽ bị đột ngột tím tái, trụy tim mạch, rối loạn đông máu và tử vong. Gần như hầu hết các trường hợp bị thuyên tắc ối đều tử vong chỉ có hy vọng nhỏ nếu phát hiện kịp thời và cấp tốc phẫu thuật lấy con ngay, nhưng hy vọng chỉ cứu được con.
Liên tiếp 6 vụ sản phụ tử trong hơn 2 tuần gầy đây trên cả nước cho thấy, tai nạn trong sản khoa tại VN hiện nay đang ở mức báo động. BS Trần Ngọc Hải, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, BV Phụ sản Từ Dũ TPHCM, cho rằng, trong y tế, ngành sản là tử vong nhiều nhất. Ngay tại các nước phát triển như Mỹ, Anh, tỉ lệ sản phụ chết là 14/100.000 người. Ở VN đầu thập niên 1980, số phụ nữ qua đời trong lúc vượt cạn lên tới 250/100.000 ca. Còn hiện nay, con số tử vong ở VN vẫn còn ở mức cao: 75/100.000 ca. Vì thế, trong một ca sinh thường hay sinh mổ, không ai có thể nói trước sẽ chắc chắn thành công, vì có thể một số trường hợp xảy ra ngoài ý muốn mà BS không thể tiên lượng được...
Sinh mổ chưa chắc đã an toàn
Nếu so sánh số liệu tử vong trên thế giới và VN trong lĩnh vực sản khoa đã cho thấy, tỉ lệ tử vong tại VN vẫn còn quá cao. Giải thích vấn đề này, PGS. TS. BS Vũ Thị Nhung, cảnh báo, bên cạnh những trường hợp bất khả kháng, không thể dự phòng được như tắc mạch ối thì hầu hết những nguyên nhân dẫn đến tử vong mẹ, đều có thể phòng ngừa được. Nhiều thai phụ không chịu đi khám thai định kỳ để phát hiện bệnh sớm và bảo vệ tính mạng của người mẹ như: Chấm dứt thai kỳ sớm, điều trị tiền sản giật, đỡ đẻ vô trùng... Thực tế, nhiều người có những dấu hiệu bất thường nhưng vẫn nghĩ đó là bình thường, lúc đưa đến BV thì đã quá muộn. Thậm chí, nhiều trường hợp sau khi sinh, bị sốt lại nghĩ bị cảm cúm, nhưng thực ra lại là do nhiễm trùng sản dịch, nếu chậm đưa đến BV có thể đe dọa đến tính mạng.
Trước thực trạng nhiều sản phụ tử vong do sinh thường trong thời gian gần đây, khiến các BV đứng trước áp lực bệnh nhân yêu cầu phải sinh mổ cho bằng được. Tuy nhiên, theo PGS Vũ Thị Nhung, nhiều người lầm tưởng mổ lấy thai là an toàn tuyệt đối. Thực tế cho thấy, tỉ lệ tử vong mẹ và tử vong chu sinh (trẻ tử vong từ lúc sinh ra cho đến 28 ngày sau sinh) ở các ca mổ lấy thai cao hơn so với các ca sinh thường. Tỉ lệ tử vong mẹ cũng tăng gấp 4 lần nếu mổ lấy thai so với sinh thường ngay cả mổ chủ động, tỉ lệ tử vong mẹ cũng tăng 2,84 lần so với sinh thường. Đối với trẻ, mổ lấy thai chủ động không qua chuyển dạ thì nguy cơ hội chứng suy hô hấp cấp cao gấp 2,6 lần, có chuyển dạ rồi mới mổ lấy thai nguy cơ này cao gấp 1,9 lần so với sinh thường trong khi hội chứng suy hô hấp cấp và sinh non là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ sơ sinh.
Ngoài ra, trẻ sinh mổ còn bị suy giảm khả năng miễn dịch hơn trẻ sinh thường. Nguyên nhân là khi sinh mổ, trẻ giảm tiếp xúc với vi khuẩn trong những ngày đầu tiên sau sinh vì điều kiện vệ sinh vô trùng chặt chẽ khi mổ, trẻ không có nhiều cơ hội tiếp xúc với vi khuẩn cơ thể mẹ và vi khuẩn chủ yếu từ môi trường bệnh viện (khi bé nằm trong BV).
Hiện tại VN, trong 7 nguyên nhân trực tiếp gây tử vong mẹ, băng huyết là nguyên nhân hàng đầu với 41% sản giật, tiền sản giật là 21,3%, nhiễm khuẩn sản khoa là 16,6%, phá thai không an toàn là 11,5%.
Theo Võ Tuấn
Lao động
Chết vì... chủ quan Trong các nguyên nhân dẫn đến tai biến sản khoa, có những nguyên nhân có thể phòng được, chẳng hạn như nâng cao nhận thức của sản phụ. Nhiều chuyên gia sản khoa cho biết ngoài một số trường hợp tai biến sản khoa bất khả kháng như tắc mạch ối rất hiếm gặp thì nhiều tai biến khi sinh có thể phòng...