Tác hại từ việc lạm dụng thuốc kháng sinh

Chúng ta thường dùng thuốc kháng sinh mỗi khi ngả bệnh. Dùng thuốc kháng sinh trong thời gian dài có thể gây ra nhiều tác hại cho cơ thể, theo hãng tin Times News Network.

Tác hại từ việc lạm dụng thuốc kháng sinh - Hình 1

Hãy ăn nhiều trái cây để bổ sung dưỡng chất tăng sức đề kháng cho cơ thể – Ảnh: Thái Nguyên

Lạm dụng thuốc kháng sinh có thể làm tăng nguy cơ béo phì.

Có thể gây bệnh tiểu đường loại 1. Vì thuốc kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn có lợi trong ruột nên chúng tàn phá hệ miễn dịch của bạn. Nếu bạn dùng liều lượng lớn thuốc kháng sinh ngay từ nhỏ thì thuốc có thể thúc đẩy hệ miễn dịch tấn công các tuyến tụy, do đó ảnh hưởng đến quá trình tạo insulin, gây ra bệnh tiểu đường.

Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn H. pylori, vốn bảo vệ mọi người khỏi bệnh hen suyễn . Tiêu diệt khuẩn H. pylori có thể dẫn đến bệnh suyễn.

Kháng bệnh truyền nhiễm . Nhược điểm lớn nhất của việc dùng kháng sinh thường xuyên là làm tăng nguy cơ các bệnh truyền nhiễm “lờn” thuốc kháng sinh.

Video đang HOT

Thế Phương

Theo Thanhnien

Hậu quả khôn lường khi lạm dụng thuốc kháng sinh

Tình trạng sử dụng kháng sinh tràn lan, thiếu kiểm soát đối với mọi lứa tuổi đang dẫn tới những hậu quả vô cùng nguy hại.

Không ít các loại bệnh lý nhiễm khuẩn đang ngày càng nguy hiểm, phức tạp và trở thành nỗi lo lớn đối với các bác sĩ lẫn người bệnh, do tình trạng vi khuẩn kháng thuốc nên bệnh tật chữa mãi không khỏi.

Sử dụng bừa bãi

Gần hai tuần nằm điều trị tại Khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi trung ương, bé Minh (4 tuổi, ở Thanh Xuân, Hà Nội) vẫn sốt cao và khó thở vì căn bệnh viêm phổi. Mệt mỏi sau nhiều đêm thức trắng chăm con, chị Hà, mẹ cháu Minh, chia sẻ: "Mới đầu, cháu chỉ bị sốt và húng hắng ho, tôi cứ tưởng cháu bị cảm cúm thông thường nên như mọi lần lại ra hiệu thuốc gần nhà mua ít thuốc cảm và hai vỉ kháng sinh Amoxcilin cho cháu uống. Ai ngờ, cả tuần uống hết chỗ thuốc mua, bệnh cháu không khỏi mà còn nặng thêm. Khi tới bệnh viện, kết quả xét nghiệm cho thấy cháu đã bị biến chứng viêm phổi nặng do dùng thuốc không đúng".

Hậu quả khôn lường khi lạm dụng thuốc kháng sinh - Hình 1

Sử dụng thuốc kháng sinh cần phải có toa thuốc và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.

TS Trần Minh Điển, Phó giám đốc BV Nhi trung ương cho biết, vào những đợt cao điểm nắng nóng hay giai đoạn thời tiết chuyển mùa, bệnh viện thường xuyên phải tiếp nhận nhiều trẻ bị các bệnh về viêm đường hô hấp, trong đó không ít trường hợp bệnh rất nặng, bị biến chứng gây nguy hiểm sức khỏe, tính mạng khiến việc điều trị rất khó khăn. Nguyên nhân chỉ vì gia đình trước đó đã tự ý cho trẻ sử dụng nhiều loại kháng sinh khác nhau dẫn tới vi khuẩn kháng thuốc.

Theo Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới trung ương - TS Nguyễn Văn Kính, về nguyên tắc, nếu không phải bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn thì không nên dùng kháng sinh. Chỉ dùng kháng sinh khi bị bội nhiễm vi khuẩn nhưng việc sử dụng phải có s

ự chỉ dẫn và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Thế nhưng hiện nay, rất nhiều người lại tự ý sử dụng tràn lan kháng sinh trong chữa bệnh, bất kể loại bệnh gì nên dẫn tới những hậu quả nguy hại. Nếu nhẹ là phản ứng thuốc, dị ứng, còn nặng có thể dẫn tới tình trạng kháng thuốc, khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng, khó chữa, kéo dài thời gian điều trị và rất tốn kém.

TS Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, kết quả khảo sát việc bán thuốc kháng sinh ở các hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị phía Bắc cho thấy nhận thức về kháng sinh và kháng thuốc kháng sinh của người bán thuốc lẫn người dân đều rất thấp, đặc biệt ở nông thôn. Có đến 88% số dân ở thành thị, 91% số dân ở nông thôn sử dụng kháng sinh không có đơn của bác sĩ.

Hậu quả khôn lường

Hắt hơi, sổ mũi, đau đầu... là ngay lập tức ra hiệu thuốc mua vài vỉ Ampicilin hay Amoxicilin về uống mà không hề gặp bất cứ trở ngại nào từ phía nhà thuốc vì không có đơn thuốc của bác sĩ. Thậm chí, nếu tới bệnh viện thì cũng có không ít bác sĩ sau một hồi khám xét cũng lại kê đơn thuốc mà trong đó không thể thiếu vài vỉ... kháng sinh. "Không quá khi nói rằng việc mua bán kháng sinh tại các hiệu thuốc ở nước ta hiện nay dễ như mua rau. Người Việt cũng có thói quen sử dụng kháng sinh như ăn cơm, hễ ốm là tự ra hiệu thuốc mua kháng sinh về uống..." - TS Nguyễn Văn Kính thẳng thắn chỉ ra.

Theo các chuyên gia y tế, kháng thuốc là tình trạng các vi sinh vật như vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng kháng lại thuốc kháng sinh đã nhạy cảm với các vi sinh vật này trước đây. Sinh vật đề kháng (virus, vi khuẩn, ký sinh trùng) có thể chịu đựng được sự tấn công của các thuốc kháng sinh chống vi khuẩn dẫn tới việc áp dụng các phương pháp, thuốc điều trị đặc hiệu trở nên không hiệu quả, nhiễm khuẩn kéo dài, thậm chí gây tử vong và có thể lây lan cho người khác. Rõ ràng, tình trạng sử dụng kháng sinh tràn lan, thiếu sự kiểm soát đang dẫn tới những hệ lũy và hậu quả nghiêm trọng.

TS Nguyễn Văn Kính cho biết, do tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngày càng cao đã làm cho việc điều trị các bệnh nhiễm khuẩn - nhất là nhiễm trùng huyết - bị thất bại, dẫn đến tỷ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn ngày càng gia tăng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các căn bệnh nguy hiểm như lao, sốt rét, nhiễm trùng huyết, tả lỵ... đang bị kháng thuốc rất nghiêm trọng.

Theo nghiên cứu của Trung tâm theo dõi phản ứng phụ của thuốc, ĐH Y Dược Hà Nội, ngoài kháng sinh thông thường, có tới 13/30 loại kháng sinh thế hệ mới đã bị kháng do việc dùng thuốc vô tội vạ. Trong số nạn nhân của tình trạng kháng kháng sinh, trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất, dẫn đến có thể bị suy tủy, rối loạn chuyển hóa hay chậm phát triển.

Báo cáo của WHO cho biết tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể khiến 70% ca nhiễm trùng sơ sinh không được điều trị bằng kháng sinh và 67% ca tử vong do vi khuẩn kháng thuốc. Còn nghiên cứu của Cục Quản lý khám chữa bệnh về thực trạng sử dụng kháng sinh trên hơn 1.000 hồ sơ bệnh án tại các khoa điều trị tích cực của 19 bệnh viện lớn tại Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM cho thấy, tỷ lệ sử dụng kháng sinh không phù hợp lên tới 74% khiến việc điều trị nhiều bệnh gặp khó khăn, thậm chí thất bại. Không chỉ làm cho bệnh tật ngày càng thêm nặng, tăng tỷ lệ tử vong, kháng kháng sinh còn làm tăng gánh nặng bệnh, cũng như tốn kém về kinh tế cho bệnh nhân và xã hội, bao gồm tăng chi phí chữa bệnh, thời gian điều trị dài hơn.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tình trạng kháng thuốc kháng sinh trong bệnh viện và cộng đồng ngày một gia tăng và đáng quan ngại. Hậu quả từ kháng thuốc cũng hết sức nghiêm trọng, hàng năm gây tử vong hơn 25.000 trường hợp tại khu vực các nước EU, 38.000 trường hợp tại Thái Lan, 23.000 trường hợp tại Mỹ.

Theo Sài Gòn Giải Phóng

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

7 thực phẩm giàu chất xơ giúp cơ thể phòng ngừa ung thư7 thực phẩm giàu chất xơ giúp cơ thể phòng ngừa ung thư
06:08:42 03/09/2025
Dấu hiệu nhận biết bạn có mỡ nội tạngDấu hiệu nhận biết bạn có mỡ nội tạng
19:30:12 02/09/2025
5 cách đi bộ tốt cho tim mạch và vóc dáng5 cách đi bộ tốt cho tim mạch và vóc dáng
17:35:49 03/09/2025
Nguy cơ liệt mặt, mù lòa từ u tuyến nước bọt ác tínhNguy cơ liệt mặt, mù lòa từ u tuyến nước bọt ác tính
17:39:14 03/09/2025
Viêm nang lông ở trẻ có nguy hiểm không?Viêm nang lông ở trẻ có nguy hiểm không?
07:48:21 03/09/2025
Ngủ dậy đau gót chân phải làm sao?Ngủ dậy đau gót chân phải làm sao?
07:25:31 03/09/2025
Tại sao tập luyện quá sức có thể gây đột tử?Tại sao tập luyện quá sức có thể gây đột tử?
10:35:15 02/09/2025
Khi nào nên tiêm vaccine phòng cúm mùa?Khi nào nên tiêm vaccine phòng cúm mùa?
05:51:30 03/09/2025

Tin đang nóng

Hành động xấu xí nơi công cộng khiến doanh nhân nhận bài học nhớ đờiHành động xấu xí nơi công cộng khiến doanh nhân nhận bài học nhớ đời
06:00:57 04/09/2025
Hôn nhân viên mãn của nữ ca sĩ sinh năm 1978, quê Đồng Nai với chồng là sếp lớnHôn nhân viên mãn của nữ ca sĩ sinh năm 1978, quê Đồng Nai với chồng là sếp lớn
08:13:21 04/09/2025
Chưa thấy mỹ nhân Việt nào lão hoá ngược đỉnh cỡ này: Mẹ một con mà như gái 18, nghe tuổi thật không ai tinChưa thấy mỹ nhân Việt nào lão hoá ngược đỉnh cỡ này: Mẹ một con mà như gái 18, nghe tuổi thật không ai tin
07:19:04 04/09/2025
Sao Hoa ngữ bị tố chảnh chọe: Người dám cho CCTV "leo cây", kẻ bắt cả đoàn phim phải cạo đầuSao Hoa ngữ bị tố chảnh chọe: Người dám cho CCTV "leo cây", kẻ bắt cả đoàn phim phải cạo đầu
06:43:20 04/09/2025
Màn ảnh Việt sắp có 1 bộ phim nghe tên đã biết hay: Dàn cast đẹp bùng nổ, chiếu liền đi nhà đài ơi!Màn ảnh Việt sắp có 1 bộ phim nghe tên đã biết hay: Dàn cast đẹp bùng nổ, chiếu liền đi nhà đài ơi!
06:38:09 04/09/2025
Nữ Tiktoker livestream tự tử gây chấn động: Cạm bẫy tráo mạng sống với mạng ảoNữ Tiktoker livestream tự tử gây chấn động: Cạm bẫy tráo mạng sống với mạng ảo
06:30:10 04/09/2025
1 Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai thất thế, ngồi lầm lũi bán trái cây lề đường mưu sinh?1 Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai thất thế, ngồi lầm lũi bán trái cây lề đường mưu sinh?
09:12:20 04/09/2025
Tóm dính Hoa hậu Kỳ Duyên và Thiên Ân đi du lịch chung ở Đà Lạt?Tóm dính Hoa hậu Kỳ Duyên và Thiên Ân đi du lịch chung ở Đà Lạt?
09:18:48 04/09/2025

Tin mới nhất

Nhận biết thiếu kẽm và bổ sung đúng cách

Nhận biết thiếu kẽm và bổ sung đúng cách

18:58:34 03/09/2025
Cần lưu ý, kẽm có thể gây tương tác với sắt, canxi và đồng, vì vậy khi uống bổ sung nên tách thời điểm với các khoáng chất này để tăng hiệu quả. Người dùng cũng nên tuân thủ chỉ định y tế, không tự ý dùng lâu dài để tránh rối loạn cân b...
Ớt chuông: Thực phẩm nhiều màu sắc, lợi ích bất ngờ cho sức khỏe

Ớt chuông: Thực phẩm nhiều màu sắc, lợi ích bất ngờ cho sức khỏe

18:55:10 03/09/2025
Ớt chuông ít calo, giàu chất xơ và có khả năng sinh nhiệt nhẹ, giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, đốt cháy năng lượng mà không gây nóng trong người như ớt cay. Ăn thường xuyên còn hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ đường ruột.
Lối sống vội trong cả bữa ăn, giấc ngủ đang bào mòn sức khỏe người trẻ

Lối sống vội trong cả bữa ăn, giấc ngủ đang bào mòn sức khỏe người trẻ

18:52:25 03/09/2025
Từ một người có thể trạng khỏe mạnh, Chương bắt đầu sút cân nhanh, thường xuyên đau quặn bụng, mất ngủ và mệt mỏi. Bác sĩ chẩn đoán anh bị viêm dạ dày nặng, nguyên nhân đến từ thói quen ăn uống thất thường và căng thẳng kéo dài.
4 cách sử dụng củ đậu tốt cho sức khỏe

4 cách sử dụng củ đậu tốt cho sức khỏe

18:51:19 03/09/2025
Củ đậu tính mát, lạnh, vị ngọt nhạt, quy kinh phế và vị. Sự kết hợp giữa tính mát và vị ngọt nhạt, giúp củ đậu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và sinh tân (tạo tân dịch, làm mát và cung cấp nước cho cơ thể).
3 nguyên nhân chính gây thiếu máu não bạn cần biết

3 nguyên nhân chính gây thiếu máu não bạn cần biết

18:50:00 03/09/2025
Thiếu máu não là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị giảm, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất cần thiết cho hoạt động của não.
'Bí mật' dinh dưỡng trong quả đậu bắp

'Bí mật' dinh dưỡng trong quả đậu bắp

17:39:35 03/09/2025
Đậu bắp có thể ăn cả vỏ và hạt, chế biến thành nhiều món như luộc, xào, nướng, chiên hoặc ép lấy nước. Tuy nhiên, để giữ nguyên dưỡng chất, không nên nấu quá chín.
Hút thuốc lá và cái giá phải trả bằng sức khỏe

Hút thuốc lá và cái giá phải trả bằng sức khỏe

17:29:52 03/09/2025
Nghiên cứu cho thấy, hút thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn đến COPD, và hầu hết bệnh nhân mắc bệnh này đều có liên quan đến việc hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động.
Ăn uống kiêng khem nhiều năm, người phụ nữ ngoài 50 già như 80

Ăn uống kiêng khem nhiều năm, người phụ nữ ngoài 50 già như 80

17:23:15 03/09/2025
Điều này đồng nghĩa với việc sống lâu không đồng nghĩa với sống khỏe. Không có cơ bắp, không có thể lực, tuổi thọ dài hơn có khi chỉ đồng nghĩa với thời gian bệnh tật kéo dài hơn.
Uống nước đinh lăng nên dùng lá khô hay tươi?

Uống nước đinh lăng nên dùng lá khô hay tươi?

17:20:01 03/09/2025
Người dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn sử dụng thường xuyên. Đặc biệt, trẻ em không nên uống nước lá đinh lăng vì hệ cơ quan chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và hệ tim mạch.
Thức uống '2 vị' giúp giảm cân, bổ thận, nhẹ bụng sau một tuần kiên trì

Thức uống '2 vị' giúp giảm cân, bổ thận, nhẹ bụng sau một tuần kiên trì

16:55:57 03/09/2025
Với hệ miễn dịch, gừng có vai trò làm ấm cơ thể, tăng tiết mồ hôi, từ đó giúp cơ thể chống lại cảm mạo do phong hàn. Tuy nhiên, người đang bị sốt do phong nhiệt (nhiễm khuẩn, viêm nhiễm) không nên dùng vì có thể khiến tình trạng trầm tr...
Một loại ung thư phổ biến đang gia tăng rất nhanh ca mắc

Một loại ung thư phổ biến đang gia tăng rất nhanh ca mắc

16:43:27 03/09/2025
Một khi hình thành, ung thư lan từ lớp niêm mạc trong cùng ra các lớp khác, xâm nhập mạch máu, bạch huyết và di căn đến hạch, gan, phổi... Đây là lý do khiến tiên lượng bệnh nặng nề nếu phát hiện muộn.
Mổ cấp cứu người phụ nữ ngay khi vừa ngủ dậy

Mổ cấp cứu người phụ nữ ngay khi vừa ngủ dậy

16:38:05 03/09/2025
Bệnh nhân cho biết bị chậm kinh hai tháng nay nhưng ở nhà chưa đi khám lần nào, đến khi đau bụng dữ dội mới đi viện. Qua hội chẩn, bác sĩ thống nhất chẩn đoán chị N. chửa ngoài tử cung vỡ lụt máu ổ bụng có choáng.

Có thể bạn quan tâm

Tổng thống Vladimir Putin lên tiếng về đảm bảo an ninh cho Ukraine

Tổng thống Vladimir Putin lên tiếng về đảm bảo an ninh cho Ukraine

Thế giới

10:21:42 04/09/2025
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng các cường quốc thế giới có thể đạt đồng thuận về việc cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Hành trình xanh kết nối con người và thiên nhiên

Hành trình xanh kết nối con người và thiên nhiên

Du lịch

10:20:29 04/09/2025
Trong xu thế du lịch xanh ngày càng được ưa chuộng, điểm du lịch Ozo Park ở Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Trị) với những sáng kiến giản dị đã nổi lên như một điểm đến tiêu biểu.
Con dâu tỉnh dậy sau nửa năm sống thực vật, nói câu khiến mẹ chồng bật khóc

Con dâu tỉnh dậy sau nửa năm sống thực vật, nói câu khiến mẹ chồng bật khóc

Netizen

10:18:52 04/09/2025
Con dâu bị xuất huyết não, sống thực vật, mẹ chồng không quản khó khăn, dốc hết tiền bạc và sức lực chăm sóc, giúp cô hồi phục.
Công khai bạn trai trên mạng, tôi ngã ngửa khi biết sự thật khủng khiếp

Công khai bạn trai trên mạng, tôi ngã ngửa khi biết sự thật khủng khiếp

Góc tâm tình

10:18:51 04/09/2025
Anh thường đưa tôi đi ăn tối, tặng quà vào những dịp đặc biệt, gửi lời chúc ngọt ngào mỗi sáng. Có những lúc, tôi tự nhủ rằng, có một người đàn ông như vậy bên cạnh thì chẳng cần gì thêm nữa.
Sự giàu có của Jennie (BLACKPINK)

Sự giàu có của Jennie (BLACKPINK)

Sao châu á

10:16:55 04/09/2025
Tin tức Jennie chuyển trụ sở công ty đến tòa nhà có tầm nhìn ra sông Hàn làm dấy lên cuộc thảo luận về độ giàu có của người đẹp BLACKPINK.
Hồ sơ ê-kíp đứng sau thước phim mãn nhãn ở Lễ diễu binh, diễu hành 2/9

Hồ sơ ê-kíp đứng sau thước phim mãn nhãn ở Lễ diễu binh, diễu hành 2/9

Tin nổi bật

10:11:12 04/09/2025
Hàng trăm nhân sự VTV đã miệt mài nhiều tháng, từ gắn máy quay trên chiến đấu cơ, trực thăng đến thử nghiệm cú lia 180 độ tại Quảng trường Ba Đình.
Nữ diễn viên Việt vừa phẫu thuật thẩm mỹ mặt ở Hàn Quốc bị chê mạnh, phải vội lên tiếng làm rõ 1 thông tin

Nữ diễn viên Việt vừa phẫu thuật thẩm mỹ mặt ở Hàn Quốc bị chê mạnh, phải vội lên tiếng làm rõ 1 thông tin

Sao việt

10:09:59 04/09/2025
Sau khi trùng tu nhan sắc, cô không ngần ngại đăng tải hình ảnh mới trên trang cá nhân. Tuy nhiên nữ diễn viên lại bị cho rằng để lộ phần cằm dài ngoằng khác lạ.
ĐTCL mùa 15: 3 đội hình bất ngờ vươn lên mạnh mẽ giúp game thủ leo rank dễ dàng

ĐTCL mùa 15: 3 đội hình bất ngờ vươn lên mạnh mẽ giúp game thủ leo rank dễ dàng

Mọt game

09:35:09 04/09/2025
Sau bản cập nhật mới thì có những đội hình đã vươn lên mạnh mẽ ở ĐTCL mùa 15. ĐTCL mùa 15 với chủ đề K.O Đại Chiến Anh Hùng đã bước sang bản cập nhật 25.3 với nhiều thay đổi mạnh mẽ.
Skin T1 Yone của Faker còn chưa ra mắt nhưng đã có bản cosplay "giống đến khó tin"

Skin T1 Yone của Faker còn chưa ra mắt nhưng đã có bản cosplay "giống đến khó tin"

Cosplay

09:18:35 04/09/2025
Màn cosplay Yone Faker siêu ấn tượng khiến fan T1 cũng phải sửng sốt Như đã biết, cách đây vài ngày, cộng đồng LMHT đã được chứng kiến những hình ảnh đầu tiên của dòng skin CKTG 2025 của T1
Lamine Yamal vừa công khai hẹn hò nữa rapper hơn 6 tuổi, sau 2 tuần đã rộ tin "đường ai nấy đi"

Lamine Yamal vừa công khai hẹn hò nữa rapper hơn 6 tuổi, sau 2 tuần đã rộ tin "đường ai nấy đi"

Sao thể thao

09:14:52 04/09/2025
Là ngôi sao trẻ sáng giá bậc nhất của Barcelona và tuyển Tây Ban Nha, Lamine Yamal không chỉ thu hút sự chú ý bởi tài năng trên sân cỏ mà còn bởi những câu chuyện đời tư
Tử vi 12 chòm sao thứ Năm ngày 4/9/2025: Quý nhân dẫn lối, lộc về đầy tay

Tử vi 12 chòm sao thứ Năm ngày 4/9/2025: Quý nhân dẫn lối, lộc về đầy tay

Trắc nghiệm

09:13:03 04/09/2025
Hãy cùng xem tử vi của 12 chòm sao hôm nay trong các lĩnh vực công việc, tài lộc và tình cảm.Công việc: Bạch Dương tràn đầy năng lượng và tinh thần xông xáo.