T+0, cú huých thanh khoản
Với sự èo uột thanh khoản của thị trường như hiện tại, thêm một lần nữa, nghiệp vụ T 0 (giao dịch mua bán chứng khoán trong ngày) được thị trường kỳ vọng nhanh chóng đưa vào áp dụng, tạo nên bước cải cách đáng kể về cơ chế giao dịch khi thị trường chứng khoán bước sang tuổi 20.
Thanh khoản giảm, vì đâu?
Có nhiều nguyên nhân khiến thanh khoản thị trường chứng khoán sụt giảm trong năm 2019. Trước hết, xét trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, căng thẳng thương mại Mỹ – Trung đã ảnh hưởng sâu sắc tới các thị trường chứng khoán, đặc biệt tại các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam, dòng vốn đầu tư đã và đang có xu hướng rút ra khỏi các tài sản rủi ro như cổ phiếu để tìm đến những kênh đầu tư an toàn hơn như trái phiếu, vàng…
Chuyển động ở thị trường trong nước cho thấy, tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước chậm trễ, thị trường thiếu vắng những thương vụ bán vốn lớn và nếu so sánh về giá trị thì các thương vụ bán vốn trong năm 2019 chỉ bằng 1/3 so với năm 2018, điều này khiến dòng vốn ngoại vào thị trường chứng khoán không còn dồi dào như hai năm trước.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, do năm 2018 có sự tăng trưởng đột biến (sau giai đoạn tích lũy 2016-2017) nên tạo áp lực đối với thị trường trong năm 2019 cả về mặt điểm số lẫn giá trị giao dịch.
Nếu không xét đến giá trị giao dịch đột biến của thị trường năm 2018 thì thanh khoản trên thực tế vẫn có xu hướng tăng trưởng nhẹ, đều và ổn định trong khoảng thời gian 5 năm trước (giai đoạn 2013-2017 và 11 tháng đầu năm 2019).
Nhìn vào diễn biến giao dịch trên sàn HOSE có thể thấy, nếu như từ tháng 4 đến tháng 9/2019, tổng giá trị giao dịch bình quân chỉ đạt trên 3.000 tỷ đồng, thì bước sang tháng 10 và 11, giá trị giao dịch bình quân tháng đã đạt trên 4.300 tỷ đồng
Bảng thống kê giá trị giao dịch trên HOSE trong 11 tháng đầu năm.
Ông Nguyễn Hữu Bình, chuyên gia chứng khoán cho rằng, trong bối cảnh dòng tiền lớn đứng ngoài quan sát, chỉ số giảm điểm do liên tiếp phải đối diện với áp lực bán mạnh và thanh khoản suy giảm.
ặc biệt, áp lực chốt lời dồn nhiều vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn, khiến chỉ số chung lao dốc khá nhanh.
Thanh khoản sụt giảm cho thấy sự suy yếu của dòng tiền trên thị trường cơ sở. Nhưng nhìn ở bình diện chung, diễn biến này trong năm 2019 không chỉ diễn ra tại thị trường chứng khoán Việt Nam, mà ngay cả thị trường chứng khoán Mỹ, nơi các chỉ số chính đã lập kỷ lục mới, thì thanh khoản cũng giảm so với cùng kỳ.
Trong ngắn hạn, việc Quốc hội bấm nút thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều đổi mới và giúp thị trường hưng phấn hơn trong năm 2020.
Về dài hạn, lời giải cho bài toán nâng cao thanh khoản là cần nâng cao chất lượng và đa dạng hóa các sản phẩm chứng khoán.
Với thị trường chứng khoán, thanh khoản luôn là yếu tố cốt lõi. Bởi vậy, tại đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025″ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, một trong những mục tiêu hàng đầu là tập trung cơ cấu lại toàn diện thị trường chứng khoán, nhằm đưa thị trường chứng khoán phát triển theo hướng cân đối, bền vững, hỗ trợ thiết thực cho quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân và tăng cường mở cửa, hội nhập với khu vực và thế giới.
ể đạt mục tiêu này, Chính phủ đã đưa ra 8 nhóm giải pháp, trong đó tăng tính thanh khoản được coi là một trong những giải pháp quan trọng nằm trong nhóm giải pháp cơ cấu lại tổ chức thị trường.
Video đang HOT
T 0, cú huých thanh khoản
Việc cho phép vừa mua vừa bán chứng khoán trong ngày (T 0) là một trong những cơ chế giao dịch mới của thị trường được quy định tại Thông tư 203/2015/TT-BTC.
Việc triển khai giao dịch này sẽ góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường, đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư, cũng như phù hợp với thông lệ quốc tế. Dù vậy, đến nay, cơ chế này vẫn chưa được đưa vào ứng áp dụng.
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trung tâm Lưu ký chứng khoán ( VSD) cho biết, đối với giao dịch T 0, hiện nay, về mặt pháp lý đã có quy định tại Thông tư 203/2015; về mặt hệ thống, VSD và các Sở Giao dịch chứng khoán đang xây dựng hệ thống mới có tính năng cho phép thực hiện giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về.
Tuy nhiên, để có thể triển khai thành công, bên cạnh sự sẵn sàng về chức năng hệ thống, thì còn cần đến sự hoàn thiện đồng bộ về cơ chế, chính sách, cũng như triển khai nghiệp vụ của các thành viên thị trường, đồng thời cần có cơ chế khắc phục các rủi ro tiềm ẩn có thể phát sinh trong quá trình thực hiện.
Hiện VSD đang nghiên cứu xây dựng các quy chế, quy trình hướng dẫn, lập kế hoạch tập huấn nghiệp vụ cho các thành viên thị trường để có thể triển khai nghiệp vụ này sau khi hệ thống công nghệ thông tin mới được đưa vào sử dụng.
Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC) cho rằng, để tạo động lực cho dòng tiền luân chuyển nhanh hơn, cần sớm áp dụng biện pháp rút ngắn chu kỳ giao dịch. iều này sẽ giúp vòng quay của tiền nhanh hơn và khi đó đương nhiên sẽ tăng thanh khoản.
Có thể thấy, lợi ích mà giao dịch T 0 mang lại là rất rõ ràng, nhưng vì nhiều lý do mà đến nay vẫn chưa được đưa vào áp dụng.
Chia sẻ với Báo ầu tư Chứng khoán, lãnh đạo VSD cho biết, vướng mắc lớn nhất để đưa nghiệp vụ này vào vận hành là khả năng quản lý rủi ro từ phía thành viên thị trường, khi mà thống kê hàng năm cho thấy vẫn có các trường hợp phải sửa lỗi sau giao dịch, thậm chí phải lùi thời hạn thanh toán hoặc loại bỏ thanh toán do kiểm soát không tốt ký quỹ của khách hàng, bởi theo quy định hiện hành, các công ty chứng khoán phải đảm bảo khách hàng đã có đủ tiền và chứng khoán trước khi nhận lệnh giao dịch.
Các trường hợp dính lỗi không chỉ diễn ra ở các công ty chứng khoán quy mô nhỏ hay vừa, mà còn xuất hiện ở cả nhóm công ty chứng khoán lớn, có thị phần dẫn đầu.
Thực tế trên cho thấy, rủi ro mất khả năng thanh toán luôn tiềm ẩn khi triển khai thực hiện giao dịch trong ngày là hiện hữu và cần được quan tâm, cân nhắc một cách thận trọng khi so sánh với lợi ích mà giao dịch này mang lại.
Qua đó, đặt ra đòi hỏi đối với các thành viên thị trường trong việc xây dựng quy trình quản lý rủi ro một cách nghiêm túc, chặt chẽ, cũng như đảm bảo nguồn lực để thực hiện nghĩa vụ thanh toán thay cho khách hàng, đối với cơ quan quản lý cũng cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám sát, xử lý các rủi ro có thể phát sinh.
Bên cạnh đó, cần có chế tài đối với các công ty chứng khoán không tuân thủ hoặc tuân thủ không tốt các quy định về quản lý rủi ro đối với giao dịch T 0. Việc triển khai hoạt động giao dịch trong ngày sẽ chỉ được triển khai sau khi hội tủ đủ các điều kiện cần thiết nêu trên.
Trong khi chờ đợi sản phẩm T 0 được áp dụng, còn nhiều giải pháp khác để thu hút dòng tiền, gia tăng thanh khoản cho thị trường chứng khoán như tiếp tục đẩy mạnh công tác cổ phần hoá, thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết và đăng ký giao dịch, điều này sẽ tạo thêm hàng hóa cho thị trường, thu hút dòng vốn;
Tháo gỡ vướng mắc trong việc tăng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài khi Luật Chứng khoán sửa đổi đã được thông qua để tăng cường tính công khai, minh bạch trên thị trường chứng khoán, đảm bảo quyền bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin của nhà đầu tư nước ngoài…
Theo Tinnhanhchungkhoan.vn
Thị trường chứng khoán Việt Nam: Những nút thắt cần sớm tháo gỡ
Thị trường chứng khoán Việt Nam là một trong những thị trường phát triển ổn định nhất khu vực ông Nam Á. Có thể khẳng định như vậy là bởi ông Nam Á đã từng chứng kiến sự sụp đổ khiến thị trường ngừng hoạt động trong gần chục năm như tại Indonesia hay Thái Lan và cũng không ít lần mất ổn định trầm trọng khiến các ngân hàng trung ương phải cấp cứu...
Trong khi đó, thị trường chứng khoán Việt Nam dù có những thời điểm giá xuống thấp, nhưng vẫn duy trì hoạt động ổn định từ khi thành lập cho đến nay. iều này cho thấy ba yếu tố:
Thứ nhất, tăng trưởng kinh tế Việt Nam ổn định, các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài có lòng tin khá vững chắc vào tiềm năng phát triển kinh tế dài hạn của Việt Nam ngay từ khi thị trường chứng khoán ra đời. iều này đã tạo ra lực lượng đầu tư ổn định, trong đó các nhà đầu tư nước ngoài là "khu vực đệm" cho tính ổn định của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Thứ hai, quản lý nhà nước ghi nhận nhiều ưu điểm đáng khích lệ kể từ khi có thị trường chứng khoán.
Ví dụ, chúng ta chưa từng gặp cú sốc về ngân hàng, về tài chính mà có sức lan toả, ảnh hưởng đến mức sụp đổ thị trường chứng khoán, cho dù có những lúc làm cho thị trường này giảm giá. Những cú sốc lớn như Thái Lan thập kỷ 1980 hay một số nước tại khu vực ông Nam Á vào năm 1997 là chưa xuất hiện tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, cũng chưa có những cú sốc lan toả từ thị trường bất động sản sang các thị trường tài sản khác, đặc biệt là hệ thống ngân hàng.
Mặc dù có những giai đoạn thị trường bất động sản đóng băng, bong bóng, nhưng với các biện pháp xử lý linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ nên thị trường chứng khoán nhanh chóng được ổn định trở lại.
Ngoài ra, các chính sách về thuế, đầu tư vào thị trường chứng khoán của các nhà đầu tư nước ngoài đã được Chính phủ mở cửa, thông thoáng hơn so với nhiều nước trong khu vực.
iều này khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.
Thứ ba, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam còn khá nhỏ và chúng ta kiểm soát mở rộng quy mô tương đối tốt thông qua các quy định về kiểm toán, báo cáo tài chính, về mức giá sàn, trần, về giám sát thị trường tài chính nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng.
Bên cạnh đó là quy định về hoạt động của các công ty chứng khoán đều đã được cải thiện theo lộ trình của ề án tái cơ cấu thị trường tài chính - chứng khoán, nhờ đó hạn chế khá hiệu quả những tác động tiêu cực từ bên ngoài.
Những vấn đề còn tồn tại
TS. Lê Xuân Nghĩa, Chuyên gia kinh tế - tài chính.
Bên cạnh những yếu tố tích cực, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn tồn tại khá nhiều vấn đề, mà chúng ta đang kỳ vọng Luật Chứng khoán sửa đổi có thể khắc phục được phần nào.
Trước hết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chưa phải là cơ quan độc lập, trực thuộc Chính phủ để có được một công suất nghiên cứu và một tầm nhìn rộng lớn tới toàn bộ kinh tế vĩ mô cho các loại thị trường, đặc biệt là thị trường trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản và thị trường tiền tệ.
Cũng do chưa được độc lập nên Ủy ban Chứng khoán không có đủ nền tảng tài chính để đầu tư phát triển năng lực thể chế như đầu tư vào công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống giám sát từ xa, hay đầu tư để hoàn thiện các công cụ giúp thị trường minh bạch và hiệu quả hơn.
Tiếp đó là câu chuyện thiếu vắng những tên tuổi lớn, trong khi nhiều tổng công ty, tập đoàn quy mô hiện đang là doanh nghiệp nhà nước đã và đang cổ phần hoá, nhưng chưa trở thành trụ cột trên sàn chứng khoán.
Chính vì vậy, giao dịch trên sàn chứng khoán Việt Nam vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. ây là một trong những đặc thù của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Xét về độ mở cửa nền kinh tế, Việt Nam hiện xếp thứ ba thế giới, chỉ sau Hồng Kông và Singapore. ây là rủi ro lớn đối với hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam và cũng vì thế khiến cho cổ phiếu Việt Nam trở nên rủi ro hơn.
ồng thời, sự phối hợp giữa các chính sách kinh tế vĩ mô cũng chưa thực sự đồng bộ, hiệu quả, nhất là giữa ba thị trường ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm.
Nhiều thời điểm có những tác động chéo, chưa được kiểm soát, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hoá, sự tác động qua lại giữa các thị trường này là rất lớn.
Hiện tại, Việt Nam chưa chứng khoán hoá các loại nợ và thị trường phái sinh đang phát triển ở mức độ vừa phải nên rủi ro đối với thị trường chứng khoán chưa lớn, nhưng khi các thị trường trái phiếu, tiền tệ, phái sinh phát triển mạnh và công cụ tài chính phong phú hơn, việc kiểm soát sẽ trở nên rất khó khăn.
Cuối cùng, cần phát triển các định chế hỗ trợ cho thị trường chứng khoán, đó là các công ty xếp hạng tín nhiệm, kiểm toán lớn mạnh, ngân hàng đầu tư, quỹ đầu tư rủi ro, các công ty tạo lập thị trường.
ây là những định chế không những hỗ trợ thị trường phát triển vững chắc, mà còn đặc biệt quan trọng trong việc làm minh bạch hơn thị trường, khắc phục được tình trạng thông tin bất cân xứng, thiếu hụt thông tin và hạn chế được tâm lý đầu tư bầy đàn.
Những khuyến nghị
Một là, hoàn thiện cơ sở pháp lý. Theo đó, Luật Chứng khoán mới cần được xây dựng theo hướng tiệm cận gần với thông lệ quốc tế ở cả cấp quản lý là Ủy ban Chứng khoán, các cơ quan giám sát, đặc biệt là quy chế giao dịch.
Hai là, tăng cường tính công khai, minh bạch và sử dụng lực lượng thị trường để tạo lập thị trường, ví dụ như những công ty tạo lập thị trường, quỹ đầu tư rủi ro, quỹ đầu tư phòng vệ, công ty xếp hạng tín nhiệm và hệ thống kiểm toán.
Ba là, đẩy nhanh tốc độ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước và lựa chọn những doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả niêm yết trên sàn chứng khoán để tăng cường lực lượng hàng hoá có chất lượng làm trụ cột cho thị trường phát triển ổn định.
Bốn là, đầu tư thoả đáng vào công tác nghiên cứu và phát triển vào công nghệ, đặc biệt là công nghệ thanh toán và giao dịch phù hợp với cách mạng 4.0.
Năm là, tăng cường công tác giám sát thị trường trái phiếu, đặc biệt là thị trường phái sinh. Thị trường chứng khoán phái sinh có nguy cơ rất lớn trên toàn cầu, bởi tốc độ tăng rất nhanh, trên dưới 50%/năm, khiến cho tài sản ảo trên thị trường tài chính rất lớn và vượt quá tầm kiểm soát của các cơ quan giám sát chứng khoán.
ó là chưa kể rủi ro liên quan đến lãi suất và tỷ giá hối đoái đối với thị trường phái sinh cũng tăng tới 50 - 60%/năm.
ây là một khó khăn lớn trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường chứng khoán Việt Nam cần phải cảnh giác và có những biện pháp hữu hiệu để kiểm soát.
Tóm lại, nếu chúng ta thực hiện được đồng bộ các giải pháp, cộng với nền tảng kinh tế vĩ mô, chính trị ổn định, TTCK Việt Nam có một tiềm năng phát triển vững chắc và trở thành một trong những kênh huy động vốn dài hạn ngày càng có ý nghĩa đối với phát triển doanh nghiệp nói riêng, nền kinh tế nói chung.
Theo Tinnhanhchungkhoan.vn
Công nghệ sẽ hỗ trợ cho nhiều sản phẩm chứng khoán mới Ông Dương Văn Thanh, Tổng giám đốc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) cho biết, hệ thống mới do VSD và các Sở GDCK đang xây dựng có tính năng cho phép thực hiện giao dịch trong ngày. Tuy nhiên, đây là giao dịch mới, cần sự hoàn thiện đồng bộ về cơ chế, chính sách, sự thích ứng và...